Alþýðublaðið - 09.12.1994, Blaðsíða 11

FOSTUDAGUR 9. DESEMBER 1994
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
11
hver þessara manna?
SÁDI-ARABÍA
Feisal konungur
Þcssi harðsnúni eyðimerkurforingi var
nivrtur 25. mars 1975. Ætt hans situr
enn við viild og er ekki ýkja frjálslynd,
því bróðir hans Khaled tók við kon-
ungdæminu.
ÚGANDA
Idi Amin Dada
Hann flúði til Líbýu 11. apríl 1979 en
hafði þá setið við völd síðan 1971. Um
Amin var sagt að hann væri í senn
trúður og kaldrifjaður morðingi. Milt-
on Obote tók við forsetaembætti í Úg-
anda 1980.
SÚDAN
Gaafar al-Nimeiri
Nimeiri herstjóri tók völdin í Súdan
1969 en þá hafði verið langvinnt borg-
arastríð í landinu. Efnahagskreppa
1985 leiddi til óeirða í Khartom og
hershöfðingjar lctu til skarar skríða
gegn Nimeiri sem var settur af 5. apríl.
TAÍWAN
Tchang Kai-Chek
Þcssi helsti leiðtogi kínverskra þjóð-
ernissinna lést 5. apríl 1975. Fimm ár-
um áður, 1970, hafði hann afhent syni
sínum, Tsiang King-kouo, æðstu völd á
eyjunni.
SUÐUR-AFRÍKA
John Vorster
Þessi málsvari aðskilnaðarstcfnunnar
lét af forsetaembætti 1979, þrettán ár-
um cftir að hal'a tekið við því af Hend-
rik Vcrwoerd, sem var myrtur 1966.
BRASILÍA
Castello Branco
Ríkisstjórn liersins sem hann setti á
laggirnar 1964 ríkti í tuttugu og eitt ár.
í kjölfar Ilrancos ríktu fjórir hershöfð-
ingjar áður en borgaralegur forseti
settist á forsetastól 1985, en það var
Tancredo Ncves.
TSJAD
Frangois Tombalbaye
Hann var drcpinn í valdaráni í apríl
1975 eftir að hafa setið við völd í þessu
Afríkuríki síðan 1959.1 sæti hans sett-
ist Félix Malloum.
NIKARAGÚA
Anastasio Somoza
Somoza var einvaldur í tólf ár, en ætt
hans ríkti í landinu frá 1933 og dró til
sín mikil auðæfi. Þegar sveitir Sandín-
ista sóttu fram cftir langt borgarastríð
flýði Somoza 17. júlí 1979.
FILIPPSEYJAR
Ferdinand Marcos
Spillt stjórn Marcosar féll 23. janúar
1986 þegar Corazon Aquino tók við
embætti forseta. Marcos flúði land,
enda hafði hann orðið uppvís um stór-
felld kosningasvik. Hann hafði setið í
embætti síðan 1965.
VÍETNAM
Nguyen Van Thieu
Þegar Saigonborg var að falla í hendur
Norður-Víetnama 21. aprfl 1975 varð
liann frá að hverfa. Hann hafði verið
forseti Suður-Víetnam síðan hann var
leiðtogi valdaráns 1965. Eftirmaður
hans var Tran Van Huong.
SUÐUR-KÓREA
Park Chung Hee
Ilann ríkti sem einvaldur í Suður-Kór-
eu frá 1963 og naut stuðnings hcrsins.
Park var myrtur 26. október 1979 og í
stað hans settist Chun Doo-hwan í stól
forscta.
TYRKLAND
Kenan Evren
Evren hershöfðingi var maðurinn á
bak við valdarán hersins 1980. Stjórn
hans þótti einkennast af mannrétt-
indabrotum, pyntingum á pólitískum
lönguni og kúgun á þjóðernisminni-
hlutum, þó einkum Kúrduin. Smátt og
smátt þróuðust mál þó í lýðræðisátt og
Evren fór frá völdum 1986.
SPÁNN
Francesco Franco
Franco hershöfðingi andaðist 20. nóv-
ember 1975. Við viildum tók eftirmað-
urinn sent hann hafði kjörið sér, Jó-
hann Karl kóngur. Sá hins vegar beið
ckki boðanna að koma á lýðræði.
MIÐ-AFRÍKUL ÝÐVELOIÐ
Jean Bedel Bokassa
Fótunum var kippt undan Bokassa
þegar Frakkar ákváðu að ekki væri
lcngur hægt að styðja hann. Þá hafði
hann gert sig að keisara og lá undir
grun fyrir morð á skólabörnum og
mannát. Hann rændi völdum 1965 og
hélt þeim til 21. septembcr 1979.
HAITÍ
Francois Duvalier
Papa-Doc, cins og hann var kallaöur,
andaðist 21. apríl 1971. Hann hafði
ríkt yfir einkennilegri menningu sem
byggði á kúgun, hjátrú og hindurvitn-
um. Að karli gengnum tók sonur lians,
Jean-Claude (Baby-Doc) við af hon-
um. Hann hrökklaðist frá völdum 8.
febrúar 1986.
KÍNA
Maó Zedong
Maó formaður andaðist 9. september
1976 eftir að hafa setið við völd í fjöl-
mennasta ríki heirns í 27 ár. Var í
guðatölu lcngstaf en rcyndist hálf-
geggjaður glæpamaður og
múgmorðingi.
ARGENTÍNA
Jorge Videla
Videla var leiðtogi stjórnar hershöfð-
ingja sem tóku völdin í landinu 24.
mars 1976. Eftir ófarirnar í Ealklands-
eyjastríðinu 1982 hrökkluðust herfor-
ingjar frá völdum og söknuðu þeirra
fáir. Hinn lýðræðislcga kjörni Raoul
Alfonsin varð forseti.
BÚRMA
U Ne Win
Win hershöfðingi leiddi valdarán liers-
ins 1962. Win vildi loka iandinu og iðn-
aður var þjóðnýttur og erlendar fjár-
festingar bannaðar. Hann var forseti
til 1981 og geysivaldamikill til 1988
þegar hann fór frá eftir miklar ócirðir.
PARAGUAY
Alfredo Stroessner
Stroessner hershöfðingi varð einræðis-
herra í Paraguay 1954 og ríkti til 1989.
Þá náði flokksbróðir hans Andres
Rodriguez að setja hann af. Stroessner
má þó eiga það aö hann náði að ríkja
lcngst allra einræðisherra í Suður-Am-
eríku, í lieil þrjátíu og fimm ár.
ÞÝSKA ALÞÝÐULÝÐ-
VELDID
Erich Honecker
Honcckcr tók við æðstu embættum
1971 við lát kommúnistaforingjans
Walter Ulbricht. Hann þótti mikill
harðlínuniaður og sat fram í októbcr
1989 þegar cign l'rjálslyndari llokks-
menn ncyddu liann til að segja af sér.
Þremur vikum síðar féll Berlínannúr-
inn.
RÚMENÍA
Nicolae Ceausescu
Ceausescu varð aðairitari rúmenska
kommúnistaflokksins 1965 og æðsti
maður ríkisins l'rá 1967. Honum tókst
að slá ryki í augu Vesturlandabúa sem
trúðu því að liann tiltölulega mildur og
skynsamur kommúnisti. í raun var
liann hálfgcggjaður af mikilmennsku-
æði sem ágerðist mjög með árunum.
Hann var felldur í byltingu 21. desem-
ber 1989 og tekinn af lífi nokkrum
diigum síðar.
CHÍLE
Augusto Pinochet
Pinochet fór fyrir herforingjunum sem
felldu Salvador Alliende í blóðugu
valdaráni 11. september 1983. Pinoc-
het varð forseti og ríkti þar til í mars
1990. Þá afhenti hann völdin Patricio
Aylwin sem kom úr borgaralcgum
röðum.
SINGAPORE
Lee Kuan Yew
Lee ríkti sem einvaldur í Singapore í
meira en þrjátíu ár. A þcssum tíma var
reyndar talsverð velmegun í landinu
en lítið frelsi. 1990 athenti Lee viildin
Goh Chok Tong forsætisráðherra, að
minnsta kosti að nafninu til.
TSJAD
Hissene Habré
Habré var steypt af stóli í descmber
1990 cftir að hafa ríkt í N’Dhamena
síðan 1982 og við embætti hans tók Id-
riss Déby. Hann komst til valda í blóð-
ugu borgarastríði þar sem Líbýumcnn
og Frakkar biirðust líka. Liðsmenn
Habré nutu stuðnings Frakka.
eh / Le nouvel observateur