Alþýðublaðið - 24.02.1995, Qupperneq 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
HELGIN 24.-26. FEBRÚAR 1995
Idur
Frá Þjóðleikhúsi Sama. Leik-
stjóri Haukur J. Gunnarsson.
í Þjóðleikhúsinu 26. febrúar
kl. 20.00 Aðeins þessi
eina sýning.
Eíic Ericson
|og kammerkór hansj
Tónleikar í Langholtskirkju
26. febrúar kl. 17.00.
til póstmódernisma
Norræn höggmyndasýning
í Listasafni Sigurjóns
Ólafssonar og Hafnarborg.
Sýning á verkum þessa
þekkta sænska myndlistar-
manns I Listasafni Islands.
„Þótt hundraö þmsar..."
■K* Samískir listamenn flytja atriði
Bí úr sýningunni. Þjóðleikhús-
p kjallarinn, 27. feb kl. 20:30.
mardagskra
Þjóðleíkhúsið, 28. feb. kl. 19:00.
Afhending tónlistar- og
bókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs.
Jón Leifs
I Sögusinfónían
Sinfóníuhljómsveit (slands í
Hallgrímskirkju 2. mars kl. 20.
Karlinn í tunnunni
Eldfjörug trúðasýning
Möguleikhúsið,
Reykjavík, 27. til 28. feb.
Akureyri, 1. til 4. mars.
Eins ng tungl
■ fyllingu
Nýstárlegur látbragðsleikur
Möguleikhúsið, Reykjavík
28. feb. og 1. mars.
ísafjörður 2. og 3. mars.
1995
Reykjavík, 23. feb. til 5. mars.
Bókmenntir
Stóra, litla land: Island
séð með augum norrænna
frænda okkar. Norræna
húsið 27. febrúar kl. 20:30.
Ein sögufrægasta búð landsins opin á nýjan leik
Ég veit að afi væri ánægður
- segir Svanhildur Hauksdóttir, sem nú rekur Verzlun Guðlaugs Pálssonar á Eyrarbakka.
,Jú, ég veit að afi væri ánægð-
ur að búðin hans skuli nú vera op-
in áfram,“ segir Svanhildur
Hauksdóttir kaupmaður á Eyrar-
bakka. 4. desember síðastliðinn
opnaði hún á nýjan leik eina
sögufrægustu búð landsins,
Verzlun Guðlaugs Pálssonar.
Guðlaugur Pálsson var þjóð-
sagnapersóna í lifanda lífi. Hann
rak búð á Eyrarbakka frá 1917 og
til dauðadags f desember 1993.
Þá var Guðlaugur orðinn 97 ára
og hafði staðið við búðarborðið í
76 ár. Eftir að Guðlaugur lést var
verslunin lokuð um eins árs skeið
- eða þangað til sonardóttir hans
réðst í að hleypa henni af stokkunum
aftur. Sjálf var hún alin upp að miklu
leyti af Guðlaugi og hljóp oft í skarð-
ið fyrir hann í búðinni.
„Eg finn að fólki hér á Eyrarbakka
þykir vænt um að búðin skuli nú vera
opin á nýjan leik. Margir vilja hafa
hana opna, og viðtökurnar hafa verið
mjög góðar. Strax eftir að ég hóf
reksturinn varð til hópur fastra
kúnna. Þeir skila sér, þótt samkeppn-
in í verslun sé mjög hörð og margir
skreppi í verslunarferðir í Bónus eða
stórmarkaðina."
Verslunarhúsnæðið er ekki stórt
og þessvegna er vitaskuld ekki hægt
að bjóða sama vöruúrval og stór-
markaðir. „Eg er svona að fikra mig
áfram. Plássið er auðvitað lítið en ég
hef möguleika á því að stækka við
mig.“
Búðin er opin alla daga vikunnar,
og Svanhildur segir að það þýði ekk-
ert að bjóða fólki uppá annað. „Fólk
vill versla þegar það þarf þess. Þetta
hefur breyst á síðustu árum. Ég veit
að afi hefði gert það sama. Hann
fylgdist alltaf mjög vel með breyt-
ingum og nýjungum.“
Og það eru ekki bara Eyrbekking-
ar sem hafa glaðst við að Verzlun
Guðlaugs Pálssonar skuli vera opin á
nýjan leik. Svanhildur segir að fólk
sem kemur til dvalar í sumarbústöð-
um í nágrenninu hafi lagt leið sína í
búðina, og lýst ánægju með að geta
verslað þar áfram. Verzlun Guðlaugs
Pálssonar var líka sögufræg út fyrir
landsteinana: útlendum blaðamönn-
um þótti í frásögur færandi að hitta
bráðernan kaupmann á tíræðisaldri í
litlu íslensku þorpi. Og erlendir
ferðamenn, sem leið áttu um, sendu
oft póstkort í litlu búðina á Eyrar-
bakka.
Nú er semsagt aftur líf í þessari
lillu búð, og þótt plássið sé lítið er úr-
valið furðu mikið. En þetta hlýtur að
vera mikil vinna? „Já,“ segir Svan-
hildur, „þetta er auðvitað mikil
vinna, þarsem búðin er opin alla
daga vikunnar. Um helgar kemur
maðurinn minn oft og rekur mig til
þess að taka mér smáfrí."
Guðlaugur heitinn Pálsson. Hann rak verslun sína frá 1917 til dauða-
dags 1993. Hann var þá einhver elsti kaupmaður sem sögur fara af í
heiminum-97 ára.
VKfBþCS
Svanhildur: Eg finn á fólki hér á Eyrarbakka að því þykir vænt um að búð-
in þeirra skuli vera opin á nýjan leik. A-mynd: E.ÓI.
Krydd í tilveruna
Svona sögur verða ekki til í Reykjavík
- segir Sigurður Bogi Sævarsson, sem
innan tíðar sendir frá sér gamansögur
af Sunnlendingum.
„Þetta er eiginlega ekki bók
heldur kver. Þetta er samtíningur
úr ýmsum áttum af Suðurlandi,
og þarna er að finna eitthundrað
sögur - gamansögur um karla og
kerlingar f héraðinu," segir Sig-
urður Bogi Sævarsson á Sel-
fossi sem innan tfðar sendir frá
sér fyrstu bók sína. Alþýðublaðið
ræddi við höfundinn. Ékki er að
efa að Sunnlendingar munu taka
riti Sigurðar Boga tveim höndum,
enda koma margar kunnar og
kunnuglegar persónur við sögu.
„Sögusviðið er Suðurland,"
segir Sigurður Bogi, „allar þess
byggðir og ból, þótt mest af at-
burðunum gerist í lágsveitum
Flóans. Þetta em sögur sem
margar hafa gengið manna á
meðal um lengri eða skemmri
tíma. Ymsir karakterar em þann-
ig að sögur spinnast um þá og
þeir hinir sömu geta þá jafnframt
svarað fyrir sig á meinlegan hátt.
Þessir menn bjóða uppá að sögur
um þá verði til. Neyðarleg atvik
geta einnig snúist upp í gaman-
sögu þegar til lengri tíma er litið.
En allt er þetta þó af sama meiði
upp sprottið: að maður er manns
gciman. Ég efast jafnframt um að
sögur sem þessar geti orðið til í
Reykjavík. Þetta er partur af
ákveðnum „lókal“-húmor. í fá-
menninu skemmtir fólk hvert
öðm, rétt einsog gert var til foma
á baðstofuloftum. Þetta er rímna-
lestur vorra tíma.“
Aðspurður um tildrög þess að
hann tókst á hendur samningu
ritsins segir Sigurður Bogi: „Þetta
datt í mig seinnipartinn í sumar
að koma þessu kveri saman. Ég
hafði lítið að gera þá og stefndi
fyrst í stað á jólabókaflóðið. Síð-
an lenti ég á hvolfi í öðmm verk-
efnum, og setti þetta í salt og
m ■ i Mn... .
Sigurður Bogi: Neyðarleg atvik
geta snúist upp í gamansögu þeg-
ar til lengri tíma er litið! A-mynd:
E.ÓI.
ákvað að stefna frekar á vorið. Og
þótt kverið sé ekki komið út - og enn
ekkert hægt að segja til um hvernig
viðtökur og sala verða - er ég feginn
að hafa hætt við útgáfu fyrir jólin.
Það er svo auðvelt að drukkna í jóla-
bókaflóðinu einsog öðmm flóðum.
Það em kannski að koma út þetta
300 til 400 titlar eftir jafnmarga höf-
unda. Og ef einn jólasveinn á Sel-
fossi bætist í hóp þess ágæta fólks
liggur fyrir að útgáfa hans týnist
meðal annarra titla sem vekja meiri
athygli. Þessvegna held ég að það sé
ekkert ógáfulegra að gefa út kver
sem þetta á þessum tíma árs - og
jafnvel betra.“
Bókin er prentuð í Prentsmiðju
Suðurlands og er vinnsla vel á veg
komin, og Sigurður Bogi á von á að
hún verði til í marsbyrjun. Söluverð
er aðeins þúsund krónur, en höfund-
urinn segir að „völdum hópi fólks
bjóðist að gerast heiðurskaupendur
að kverinu fyrir l .500 krónur. Þeir fá
í kaupbæti að vera nefndir á nafn í
kverinu, jafnframt því að vera titlað-
ir þar Gamansamir Sunnlendingar.
Og það er varla mikið að kaupa sér
slíkan ágætis titil fyrir 500 krónur!"
Þrjár sögur úr sarpi Sigurðar Boga
Ég datt ekki á
höfuðið
Sagan segir aö hinn eitilharði
framsóknarmaður, Sigurður
Hannesson, bóndi á Villingavatni í
Grafningi, hafi dottið hressilega á
rassinn fyrir utan Vöruhús KÁ á
Selfossi. Þetta á Árni alþingismað-
ur Johnsen að hafa horft á og
komið Sigurði fljótttil hjálpar.
„Þakka þér innilega fyrir hjálp-
ina," sagði Sigurður við Árna, þeg-
ar hann staulaðist af stað aftur.
„Sigurður minn, það er ekkert að
þakka," sagði Árni, „þú bara manst
eftir mér í næstu kosningum."
„Heyrðu Árni, þú sást nú að ég
datt á rassinn en ekki höfuðið,"
sagði Sigurður.
„Halldór í reiði
hana drap..."
Halldór hét bóndi og bjó í
Bræðratungu í Stokkseyrarhreppi.
Hann var maður nokkuð sérstakur
og hafði meðal annars það ráðslag
að hafa engan hana í hænsnahóp
sínum - og var raunar meinilla við
hana almennt.
Svo bar við að hani Magnúsar
Teitssonar nágranna hans í Brún
komst í hænuhóp Halldórs og
gerði sér þar „glaðan dag" ef svo
má að orði komast. Þetta var sem
að ausa olíu á eld og Halldór í
Bræðratungu brást hinn versti við
og drap hanann óvelkomna. Þetta
frétti vinnumaður Magnúsar Teits-
sonar og kom inní bæ til hans og
sagði tíðindin. Magnús, sem var
einn allra besti hagyrðingur sinnar
tíðar, sat þá stundina og spændi í
sig grjónagraut. Honum var ekki
brugðið við tíðindin, leit ekki einu
sinni upp frá grautnum en varð að
orði:
Halldór í reiði hana drap,
og hent’onum út úr bœnum.
Afþví hann reið í asnaskap,
annarra munna hœnum.
Ein stelpa undir
Eyjafjöllum
eða...
Kristmann Guðmundsson rit-
höfundur, sem um skeið bjó í
Hveragerði, þótti einn mesti
kvennamaður sinnar tíðar. Óhætt
er að segja að hann hafi verið af-
kastamikill á þeim vettvangi, enda
gekk hann níu sinnum í hjónaband.
- Og geri aðrir betur.
Kristmann fór einhverju sinni
austur undir Eyjafjöll og kom þar á
bæ einn. í eldhúsinu þar hitti hann
ungan mann sem var dapur mjög í
bragði. Og Kristmann spurði um
ástæður þessa og því svaraði ungi
maðurinn til að kærastan hefði
svikið sig. Hann væri að spá í sjálfs-
morð, sem auðvitað er afar slæm-
ur kostur.
„Hversvegna ert þú að vola?"
spurði hinn níkvænti Kristmann. „-
Veistu ekki að það eru til tveir millj-
arðar kvenna í heiminum og svo
grætur þú eina stelpu undir Eyja-
fjöllum. Það er laglegt."
Það voru mild smyrsl sem borin
voru á sár hins unga manns í þess-
um orðum. Hann sá að fleiri fiskar
væru í sjónum en þessi eini sem
gengið hafði úr greipum hans.
Hann tók gleði sína á ný - þökk sé
Kristmanni.