Alþýðublaðið - 17.09.1996, Qupperneq 3

ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
s k o ð a n i r
Morgunblaðið kastar
steinum úr glerhúsi
Það á skilyrðislaust að skrifa og tala án teprulegrar tæpitungu um hið hneykslan-
lega barnaklámsfrumvarp ríkisstjórnarinnar þvf gffurlega mikið er í húfi. Meira en
einn dómsmálaráðherra. Miklu meira en eitt Morgunblað. Þessa grein neitaði Morg-
unblaðið að birta.
Leiðari Morgunblaðsins 4. septem-
ber heitir „SmekMaus árás“ og er
þannig:
„I Alþýðublaðinu í gær er aðsend
grein með fyrirsögninni „Er dóms-
málaráðherra fylgjandi bamaklámi?" I
þessari grein er m.a. komizt svo að
orði.: „Annað hvort eru þingmenn
veruleikafirrtir og siðblindir eða eru
ekki í vinnunni.“ Jafnframt er sagt að
Þorsteinn Pálsson dómsmálaráðherra
sé „ekki í andlegu jafhvægi nú ffekar
Háborðið |
en fyrri daginn“. Og höfundur heldur
áfram: „Þorsteinn Pálsson hefur vissu-
lega aldrei verið til stórræðanna sem
dómsmálaráðherra. Það sýnir reynsl-
an. Afgert áhugaleysi á aðgerðum
gagnvart fíkniefnaneytendum, inn-
flytjendum fíkniefna, ofbeldismönn-
um og bamaníðingum...“
Sem betur fer er persónuníð sem
þetta sjaldgæft í íslenzkum fjölmiðl-
um nú orðið og mál til komið að slíku
persónutengdu ofstæki linni. Alþýðu-
blaðið á betra skilið.
Þingmenn em ekki einn þingmaður.
Þeir em misjafnir eins og annað fólk.
Og þeir eru hvorki veruleikafirrtari
eða siðblindari en þeir sem gaspra í
dagblöðum, án þess að þurfa að
standa við orð sín. Fyrrnefnd grein
skaðar ekki Þorstein Pálsson, heldur
höfund sinn.“
Pólitískt aukaatriði
Morgunblaðið lét þess ekki getið að
grein Bolla R. Valgarðssonar í Al-
þýðublaðinu var stefnt gegn þeirri
hugmynd í greinargerð með fmmvarpi
ríkisstjórnarinnar um barnaklám, að
„vægt“ barnaklám geti komið í veg
fyrir að „kynferðislega misþroska
menn“ beiti börn kynferðislegu of-
beldi. Þessi kenning hefur verið harð-
lega gagnrýnd af Guðrúnu Jónsdóttur
félagsfræðingi sem von er. Leiðari
DV 4. september bendir á að henni sé
nú almennt hafnað erlendis, af því að
hún stangist á við reynsluna. Hér er þó
ekki ætlunin að fjalla mikið um fmm-
varpið í sjálfu sér. Þó vil ég miuna á
alkunn sannindi, sem orðuð voru
þannig 3. september af þekktum mis-
notkunarfræðingi í samtali við Morg-
unblaðið: „Þegar kynferðisbrot gegn
börnum em annars vegar þýðir ekki
að leita að einhveijum skepnum [kyn-
ferðislega misþroska mönnum, innsk.
SÞG], heldur bara venjulegu fólki“.
Mig fýsir hins vegar að velta fyrir mér
óvenjulega harkalegum viðbrögðum
Morgunblaðsins við þessari sérstöku
grein í Alþýðublaðinu sem er að vísu
stóryrt og ósanngjöm að ýmsu leyti í
garð dómsmálaráðherra. En málið
sem um er að ræða er líka alvarlegt.
Og gmnntónn greinarinnar er augljós.
Hann er sá að vara við því að alþingi
samþykki lög, sem að dómi margra
þeirra er gerst þekkja til, muni fremur
stuðla að kynferðislegu ofbeldi gegn
börnum en hamla gegn því. Og þeir
sem setja slík lög eiga varla húrrahróp
skilið, hvar svo þeir era í stjómmála-
flokki. En Morgunblaðið lætur sér
þessi aðalatriði í léttu rúmi liggja en
blæs upp aukaatriðin; óþarflega hörð
orð í garð þrautreynds stjórnmála-
manns, sem áreiðanlega hefur heyrt
og lesið annað eins. Það versta sem
getur gerst getur í umræðunni um
ffumvarpið er það að hún byltist í far-
vegi hefðbundins stjórnmálaþjarks.
Morgunblaðið leggur þó sitt af mörk-
um til að svo verði með því að túlka
stóryrtar en vel meintar áhyggjur
greinarhöfundar Alþýðublaðsins ein-
göngu sem pólitískt persónuníð. En
greinarhöfundi er sýnilega fyrst og
ífemst sárt um bömin. Þar koma stóm
orðin. Honum blöskrar.
Morgunblaðið líti f eigin
barm
Ekki er með sanngirni hægt að
segja annað en Morgunblaðið hafi al-
mennt fjallað hófsamlega um hin við-
kvæma málaflokk sem er kynferðisleg
misnotkun á börnum. En það hefur
samt gott af því að líta í eigin barm
svo það geti gert enn betur. Þjóðinni
er væntanlega í fersku minni látlaus
rógsherferð nýverið í greinum og les-
endabréfum Morgunblaðsins gegn
tveimur konum, sem allir vissu hverj-
ar voru þó sjaldnast væm þær nafn-
greindar, og töldu sig hafa orðið fyrir
kynferðislegu ofbeldi, þar af önnur
þegar hún var tólf ára gamalt barn.
Þama var oft skrifað vægast sagt af
miklu smekkleysi. Auðvitað vom það
ekki orð Morgunblaðsins. En það er
óumdeilanlega verk blaðsins að fram á
þennan dag hefur það ekki hneykslast
einu orði á þessum býsnum í leiðara.
Þögnin er hávær ekki síður en stóryrð-
in. Skilaboð blaðsins em sem sagt þau
að það sé í lagi að rakka niður þá sem
segjast vera þolendur kynferðisofbeld-
is. En það er ekki í lagi að kasta skít í
Þorstein Pálsson dómsmálaráðherra.
Ofurviðkvæmni Morgunblaðsins fýrir
árásum á hann vitnar að vísu um fagra
samkennd. Það væri betur að blaðið
væri jafn viðkvæmt fyrir annmörkum
þeirra laga sem dómsmálaráðherra er
að leggja fram. Morgunblaðið minnist
ekki einu sinni á þá hlið málsins.
Persónuníð er þó ekki eins sjald-
gæft og ritstjórar Morgunblaðsins láta
í veðri vaka. Og þeir ættu reyndar að
vita gott betur. I júní 1993 áminnti
siðanefnd BI blaðamann nokkum fyrir
brot á siðareglum stéttarinnar vegna
ummæla hans um frásögn manns í
tímariti af skelfilegu kynferðisofbeldi
í bernsku. Greinargerð nefndarinnar
var smekklaust og lítilsvirðandi per-
sónuníð um þann sem söguna sagði.
Morgunblaðið sem fjölmiðill tengdist
málinu ekki á nokkum hátt. Samt sem
áður var það eini fjölmiðillinn sem
ekki aðeins gat um dóm nefndarinnar
heldur birti hann orðréttan á heilli
blaðsíðu svo lesa mætti í hveiju húsi.
Þetta er einsdæmi. Síðan hafa verið
felldir tugir siðadóma, sem ekki tengj-
ast þó kynferðisofbeldi gegn bömum,
án þess að Morgunblaðið hafi hirt um
að birta þá í ágripi, hvað þá í heild. En
blaðið vildi beinlínis að einmitt þetta
sérstaka persónuníð væri lesið sem
víðast. Verkin tala. Hvernig ber að
túlka þessar misjöfnu áherslur Morg-
unblaðsins á persónuníði er fram
koma í þessum dæmum. Era þær eins
konar vemleikafirring? Siðrænn mis-
þroski? Kæruleysi? Svari hver fyrir
sig því seint mun svar berast frá
Morgunblaðinu.
Mikil ábyrgð
Ætli Morgunblaðið í virðulega orð-
uðum, en miðað við aðstæður hræði-
lega smekklausum leiðurum, að taka
með aukaatriðafjasi upp hanskann fyr-
ir þá, sem með fáfræði og úreltum
kenningum stuðla að skaðlegri löggjöf
um bamaklám, taka ritstjóramir á sig
meiri ábyrgð en þeir em menn til að
standa við.
Þingmenn og ráðherrar verða að
axla ábyrgð á gjörðum sínum sem
stjórnmálamenn og manneskjur. Ef
þeir stuðla að tiltekinni óhamingju
barna, sem er langt út fyrir það sem
þeir munu nokkum tíma geta ímyndað
sér, á þjóðin svo sannarlega að sýna
þeim í tvo heimana. Veröld barna-
kláms og kynferðisofbeldis er feikna
grimm og hörð. Börnunum er alls
engin miskunn sýnd. Það kemur engin
mamma eða pabbi til hjálpar á síðustu
stundu. Það koma bara seinheppnir
embættismenn sem gaspra vitleysu.
Og vandlætingarfullir ritstjórar sem
sjá ekki kjama málsins, angist og sál-
ameyð bamanna, fyrir þóttafullri pól-
itískri smámunasemi.
Það á skilyrðislaust að skrifa og tala
án teprulegrar tæpitungu um hið
hneykslanlega barnaklámsfrumvarp
ríkisstjómarinnar því gífurlega mikið
er í húfi. Meira en einn dómsmálaráð-
herra. Miklu meira en eitt Morgun-
blað.
Þessa grein neitaði Morgunblaðið
að birta.
Höfundur er rithöfundur.
Sigurður Bergþórsson
vegfarandi: Ég hef ekki hug-
mynd um það.
Hildur Jónsdóttir jafnrétt-
isráðgjafi Reykjavíkur-
borgar: Haraldur Henrysson.
Ingibjörg Ragnarsdóttir
skrifstofumaður; Hvemig í
veröldinni á ég að vita það?
Pétur Kristjánsson skip-
stjóri: Henrý Háldánarson
sonur Hálfdánar Henrýssonar.
Guðrún Magnea Gunn-
arsdóttir: Ég veit það ekki.
JÓN ÓSKAR
v i t i m e n n
Gullfiskur Árna Ibsens verður
því að dæmast heldur rýr í roðinu
og ef hann hefur ætlað sér að
koma einhverjum boðskap á
framfæri í verkinu, fer hann
fyrir ofan garð og neðan; eða
hreinlega drukknar í
afkárlegum tilburðum.
Soffía Auður Birgisdóttir leikhúskrítíker
skemmti sér ekki vel í Borgarleikhúsinu um
helgina. Mogginn á laugardag.
Pétur [Björnsson aðalræðis-
maður Ítalíu á íslandi] gat sér
þess til að takmörkunum á ferða-
frelsi hinna einkennisklæddu réði
reynslan af kvenhylli ítalskra
sjóliða í fyrri heimsóknum.
Frétt um komu ítalska herskipsins San
Guisto í Mogganum á laugardag.
En við teljum að aðalffkniefna-
leiðin inn í fangelsin sé einmitt í
gegnum heimsóknargesti.
Haraldur Johannessen fangelsismálastjóri
í DV á laugardag.
íslendingar eru eins og
klipptir út úr bókum Guðbergs
Bergssonar. Þeir eru saddir og
sljóir, lamaðir af yfirtíð og sjón-
varpsglápi. Sumir rithöfundar
hafa fyrir satt, að þetta hafi gerzt
með stríðsárakynslóðinni, en aðr-
ir segja íslendinga öldum saman
hafa verið þrælslundaða.
Jónas Kristjánsson var í banastuði í leiðara
sínum á laugardaginn í DV.
Svo illa er mannað í
toppstöðum þjóðfélagsins,
að það er orðinn óskadraumur
margra, að landið álpist inn í
Evrópusambandið, svo að íslenzk-
ir smákóngar geti síur hadið
úti séríslenzku böli á borð við
áðurnefndar markaðshindranir
og verðmætabrennslu
af öðru tagi.
Jónas aftur.
Mannsöfnuður, drykkjusvall
og ómenning er lýti á miðborg
Reykjavíkur um helgar.
Jónas Haraldsson reynir að fylgja fyrirmynd
sinni og nafna eftir í leiðurum DV en það er
eins og eitthvað vanti uppá. DV á mánudag.
Ótækt er að nafn þings og þjóðar
tengist drykkjulátum í Jónshúsi.
í leiðara Mogga á laugardag. Ef Mogga-
menn eru samkvæmir sjálfum sér hvað
varðar varðveislu hefðarinnar þá ættu þeir
að styðja bjórsull í Jónshúsi frekar en að
fordæma það.
fréttaskot úr fortíð
Baráttan gegn
áfenginu
21. til 27. september verður haldið í
Washington 15. alþjóðaþingið til út-
rýnúngar áfengi úr heiminum. Hafa
Norðmenn kjörið dr. med. Ragnar
Vogt prófessor til þess að mæta fyrir
sína hönd.
Alþýðublaöiö,
fimmtudaginn 16. september 1920.