Vísir - 26.01.1977, Qupperneq 11

10
VÍSIR
Ctgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri:Davfð GuOmundsson
Kitstjórar:Þorsteinn Fálsson dbm.
Olafur Kagnarsson
Kitstjórnaríulltrúi: Bragi Guömundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guömundur Pétursson. Um-
sjón með helgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaöamenn: Edda Andrésdóttir, Einar Guöfinnsson, Elfas
Snæland Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Guöjón Arngrimsson, Kjartan L. Pálsson, Oli Tynes,
Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guövinsson. Iþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson. Akur-
eyrarritstjórn: Anders Hansen. C'tlitsteiknun: Jón Oskar Hafsteinsson og Magnús Olafsson. LJós-
myndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson. Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurösson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Auglýsingar:IIverfisgata tt.Slmar llGóo.Xbbii
Afgreiösla: llverfisgala 44. Slmi 86611
Kitstjón-.Sföumúla 14.Slmi 86611, 7IInur
Akureyri. Slmi 96-19806
Askriftargjald kr. 1100 á mánuöi. innnnlands.
1 Verö I lausasölu kr. 60 eintakiö.
' Prentun: Rlaöaprent hf.
Að hreinsa andrúmsloftið
Þingleiðtogi Alþýðuflokksins stóð upp utan dag-
skrár á Alþingi á mánudag og bað forsætisráðherra
náðarsamlegast að rjúfa stjórnarsamstarfið og efna
til kosninga. Nauðsynlegt er I þessu sambandi að meta
hvort tveggja I senn málsmeðferðina og þau efni, er
standa til þessarar bónar stjórnarandstöðunnar.
ógerlegt er að líta á mál þetta á annan veg en sem
hreina uppákomu gerða i auglýsingaskyni. Með því að
efna til umræðna af þessu tagi utan dagskrár er verið
að nota Alþingi sem auglýsingastofu en ekki málstofu.
Þetta blað hefur áður gagnrýnt pólitíska auglýsinga-
starfsemi af þessu tagi og mun halda þvi áfram, enda
grafa slíkir starfshættir undan virðingu þingsins.
ólafur Jóhannesson dómsmálaráðherra benti rétti-
lega á, að Alþýðuflokkurinn hefði ekki átt að flytja
slíka bænaskrá utan dagskrár heldur með þingsálykt-
unartillögu um vantraustá ríkisstjórnina eða einstaka
ráðherra. Það er rétt leið til þess að koma ríkisstjórn-
um eða ráðherrum frá.
Ef Alþýðuflokkurinn meinar eitthvað með mál-
flutningi sínum á hann vitaskuld að bera fram van-
trauststillögu. ólafur Jóhannesson skoraði beinlínis á
þingleiðtoga Alþýðuflokksins að bera fram vantraust
á sig sem dómsmálaráðherra. Rétt væri að taka hann
á orðinu og umræður þar um yrðu ugglaust skemmti-
legar og á margan hátt þarfar.
Að þvf er varðar efni kröfunnar um stjórnarslit og
kosningar þegar í stað er í mörg horn að líta. Alþýðu-
flokkurinn byggir þessa ósk sína fyrst og fremst á
mistökum stjórnarinnar i orkumálum, sem ákafir
talsmenn hennar kalla afrek og þrekvirki, og upp-
iausn þeirri, sem ríkt hefur í dómsmálasýslunni. I
báðum tilvikum er um réttmæt gagnrýnisefni að
ræða.
Á móti þessu verður að líta á þá staðreynd, að ef na-
hagsmálin eru nú á mjög viðkvæmu stigi. Batnandi
viðskiptakjör hafa styrkt nokkuð stöðu þjóðarbúsins á
undanförnum mánuðum. Kaupmáttur útflutnings-
tekna er þó enn um það bil 17% rýrari en fyrir þremur
árum. Því er þörf á markvissum aðhaldsaðgerðum til
þess að draga úr viðskiptahallanum og styrkja gjald-
eyrisstöðuna. Jafnframt liggur nú mikið við, að víð-
tæk pólitísk samstaða náist um aðhaldsaðgerðir á öll-
um sviðum þjóðarbúskaparins f því skyni að útrýma
verðbólgumeinsemdinni.
Mjög vafasamt er, að kosningar nú í vetur stuðli að
þeirri pólitísku samstöðu, sem nauðsynleg er, ef nokk-
ur von á að vera til þess að draga úr óðaverðbólgunni.
Forseti Alþýðusambandsins hefur réttilega sagt, að
hún hafi öllu öðru fremur rýrt Iffskjör almennings í
landinu. Höfuðskylda rfkisstjórnarinnar næstu mán-
uði er að finna pólitfska leið að víðtæku samstarfi um
þessi efni.
Á sama hátt verður að gera kröfur til stjórnarand-
stöðunnar og hagsmunasamtaka vinnumarkaðarins
um ábyrga afstöðu til pólitískrar samvinnu um brýn-
asta hagsmunamál heimila og fyrirtækja að stöðva
verðbólguna. Hjaðningavfg og yfirboð hefðbundinnar
kosningarbaráttu eru ekki heppilegasta leiðin að þvf
marki eins og sakir standa.
Á hinn bóginn er því ekki að leyna, að Framsóknar-
f lokkurinn hefur átt í verulegum pólitfskum erfiðleik-
um aðallega vegna upplausnarinnar í dómsmálum.
Eðlilegtgæti þvf verið að flýta kosningum í þvf skyni
að gefa Framsóknarflokknum kost á að leggja mál sfn
fyrir kjósendur. Engum vafa er undirorpið, að með
þeim hætti má hreinsa andrúmsioftið f þjóðfélaginu
og efla á ný traust borgaranna á réttargæslukerfinu.
óheppilegt væri hins vegar að láta slíkar kosningar
fara fram þegar á næstu mánuöum, þar sem það gæti
spillt fyrir nauðsynlegri pólitískri samstöðu um við-
nám gegn verðbólgunni.
Miðvikudagur 26. janúar 1977 VISIR
1 fljútu bragði viröast umræð-
ur þær, sem fram hafa farið aö
undanförnu um afskipti þeirra
Einars Agústssonar
utanrikisráöherra og ólafs Jó-
hannessonar dómsmálaráð-
herra af afplánun refsidóma,
sem einn af ógæfumönnum
þjóöfélagsins hefur hiotið, fyrst
og fremst snerta heiöur þessara
tveggja stjórnmálamanna og
jafnvel þess flokks, sem þeir eru
i forystu fyrir.
Ef svo væri i raun og veru,
væri ekki ástæöa fyrir aöra en
þá sjálfa aö láta þessar umræö-
ur til sin taka. En sé dýpra
skyggnst veröur ljóst, aö fleira
er um aö tefla en pólitiska æru
og framtiö þessara tveggja ein-
stöku stjórnmálamanna, þaö er
ekki siöur um það aö ræða á
hvaöa grundvelli reka eigi is-
lenska stjórnmálabaráttu,
hvaöa kröfur eigi aö gera, ekki
einungis til stjórnmálamann-
anna, heldur einnig til þeirra,
sem gefa sig út fyrir aö vera
samviska þjóöarinnar, aö visu
samkvæmt eigin útnefningu. A
þaö aö veröa rikjandi viöhorf,
aö brigsl og dylgjur hinna siöar-
nefndu um stjórnmálamenn og
aöra veröi talinn hinn stóri
sannleikur, nema árásarþolarn-
irgetiá hverjum tima beinlinis
sannaö sakleysi sitt? Eöa á aö
fylgja þeirri reglu reglu réttar-
rikisins, aö hver maöur sé sak-
laus talinn þar til sekt hans sé
sönnuö, og þeirri sjálfsögöu
kröfu til þeirra, sem stunda op-
inberar stjórnmálaumræöur, aö
þeir leiöi a .m.k. sæmilega hald-
bær rök aö máli sinu, en geti
ekki látiö viö þaö eitt sitja aö
láta gamminn geysa meö upp-
hrópunum, hálfsannleik og
dylgjum?
MeÖ þessi sjónarmiö i
huga viröast mér ásakanirnar
nú á hendur þeim Einari
Agústssyni og Ólafi Jóhannes-
syni vera almennt mál, og fullt
tilefni sé til aö nota þaö sem
grundvöll aö nokkrum umræö-
um um þær spurningar, sem aö
framan er varpaö fram, einnig
af hálfu þeirra, sem standa utan
viö sjálfan hildarleikinn.
Harðar ásakanir
Þaö er alþjóö kunnugt, aö
þessir tveir forystumenn Fram-
sóknarflokksins, Einar Agústs-
son utanrikisráöherra og Ólafur
Jóhannesson dómsmálaráö-
herra, hafa siöustu dagana sætt
hinum höröustu ásökunum um
persónulegan og pólitiskan siö-
feröisbrest vegna afskipta
þeirra af afplánun þeirra refsi-
dóma, sem aö framan voru
nefndir, og þess jafnvel krafist,
aö þeir veröi látnir vikja úr em-
bættum sinum af þessum sök-
um.
Eftir þvi sem næst veröur
komist, viröist forsaga málsins
vera á þessa leiö i sem stystu
máli: Umræddur brotamaöur
haföi hlotiö tvo fangelsisdóma
fyrirtékkamisferli, annan upp á
12 mánuöi, hinn upp á 14 mán-
uöi. Aöur en siöari dómurinn
var kveöinn upp viröist hann
hafa setiö af sér u.þ.b. þrjá
mánuöi af refsitimanum sam-
kvæmt fyrri dóminum, en þá
veriö látinn laus til reynslu og
gefiö tækifæri til þess aö koma
undir sig fótunum á nýjan leik
meö þvi aö taka aö sér skip-
stjórnarstörf. Löngu eftir aö
siöari dómurinn var kveöinn
upp.eöa um sumariö 1976, hefst
bæjarfógetaembættiö i Kefla-
vik, sem meö máliö haföi aö
gera, handa um fullnustu
beggja dómanna i tilefni af
nýrri kæru, sem þá barst á
hendur manninum. Samkvæmt
þvi, sem haft er eftir þeim
starfsmanni embættisins, sem
máliö annaöist, Valtý Sigurös-
syni, gaf hann nú brotamannin-
um aö eigin frumkvæöi þriggja
vikna frest til þess aö ganga frá
sinum málum áöur en hann hæfi
aö taka út refsingu sina á ný.
Um þaö leyti sem þessi frestur
var aö renna út, veitti Valtýr
manninum einnar viku frest i
viöbót til þess aö búa sig undir
refsivistina, aö þessu sinni sam-
kvæmt beiöni Guöbjarts Páls-
sonar. Aöur en þessi siöari
frestur var liöinn mun utan-
rikisráöherra hafa haft sam-
band viö Sigurö Hall Stefánsson,
þá settan bæjarfógeta i Kefla-
vik, og beiðst þess, aö hinn brot-
legi maöur fengi tveggja daga
frest til þess aö ljúka viö aö
ganga frá málum sinum áöur
en hann hæfi að taka út refs-
ingu, en samkvæmt frásögn
Valtýs Sigurössonar er ekki aö
sjá, aö málaleitan utanrikisráö-
herra hafi haft nokkur áhrif i þá
átt að lengja undirbúningstima
mannsins undir fangavistina,
enda mætti hann hjá Valtý á
tilsettum degi samkvæmt um-
tali Valtýs og Guöbjarts Páls-
sonar til þess aö gefa sig fram
til refsivistarinnar. Hóf hann aö
taka út eftirstöðvar refsidóma
sinna i ágústmánuöi sl., en eftir
frásögn Jóns Thors deildar-
stjóra i dómsmálaráöuneytinu
var honum svo samkvæmt
ákvöröun dómsmálaráöuneytis-
ins sleppt úr haldi hinn 23. des.
sl. á þann veg, aö honum var
veitt skilorösbundinn frestun á
afplánun refsingarinnar til 1.
mai nk. vegna veikinda á
heimili hans.
Hefur einhver til sakar
unnið?
Þetta virðist vera forsaga
fjaörafoksins. Viö hvern eða
hverja er svo aö sakast út af
frestuninni á afplánun refsing-
arinnar frá júli til ágústmánaö-
ar sl., eöa er yfirleitt viö nokk-
urn aö sakast? Og þaö stór-
lega vitavert aö veita hinum
dæmda manni frestun á afplán-
un refsingar sinnar nú i desem-
bersl. meðþeim hætti, sem gert
var, þegar litiö er til fram-
kvæmdar refsidóma hér á landi
almennt?
Ef einhver hefur gerzt sekur
um mistök i starfi varöandi
frestunina á afplánun refsingar-
innar, er þaö þá ekki sá
dómarafulltrúi, sem sjá átti um
framkvæmd hennar, en hafði
ótilkvaddur gefiö hinum
væntanlega refsifanga þriggja
vikna frest til aö hefja afplánun-
ina og síöan einnar viku viöbót-
arfrest aö beiöni Guöbjarts
Pálssonar áöur en Einar
Agústsson svo mikið sem oröaöi
þaö viö settan bæjarfógeta I
Keflavik, að framkvæmd refs-
ingarinnar yrði dregin um tvo
daga? Sé einhvern hægt aö
gagnrýna i þessu sambandi, er
þaö auövitaö þessi embættis-
maöur, en ekki veröur séö, aö
— Þaö má þvl meö góöum
rökum segja, aö umrædd
framkvæmd Ólafs Jóhannes-
sonar á reynslunáöun sé nú
oröin venjuhelguö hvert álit
sem menn kunna svo aö hafa
á réttmæti hennar.
einu sinni honum sé meö nokk-
urri sanngirni unnt aö álasa.
Lögum samkvæmt ber þeim
aðilum, sem sjá eiga um fulln-
ustu refsidóma, ekki skylda til
þess aö hefjast handa á sama
augnabliki og endanlegur dóm-
ur liggur fyrir, en aö
sjálfsögöu ber þeim skylda
til aö sjá til þess, aö
ekki veröi óeölilegur dráttur á
framkvæmdum. Þaö er almenn
venja bæöi hér á landi og i öör-
um réttarrikjum, aö þeim, sem
refsivistardóma hafa hlotið, sé
veittnokkurtsvigrúm til þess aö
koma persónulegum málefnum
sinum fyrir áöur en afplánun
hefst, ef öryggissjónarmiö eru
þvi ekki til fyrirstöðu i einstök-
um tilvikum. Og auövitaö er
þaö matsatriöi hverju sinni, hve
langan frest á aö veita i sliku
skyni.
1 þeim rikjum, sem þeir
islendingar, er einstaklingsrétt-
indi vilja viröa, geta aldrei taliö
tilréttarrikja.tiökastþaðá hinn
bóginn, aöþeir, sem i ónáö falla,
séu sviptir frelsi sinu og/eða
trúnaöarstööum fyrirvaralaust
(og aö sjálfsögöu oft án nokk-
urrar sakar, raunverulegrar
eöa sannaörar). Er engu likara
en þaö sé eitthvert slikt kerfi,
sem sumir vandlætingarpost-
ularnir, er nú hrópa sem hæst,
vilja innleiöa hér á landi. Ef
vandlætingarpostularnir eru
sjálfir sannfæröir um þaö, aö
einhver þjóöfélagsborgari hafi
V .......
Hörður Einarsson
hrl. skrifar:
T .
gerst brotlegur viö lög, þá skal
hann beint i steininn án athug-
unar óvilhallra aðila á máli
hans. Þá er venjuleg dóms-
málameöferö, sem tryggja á
réttaröryggi borgaranna, líka
hinna seku, kölluö formsatriöa-
fargan. Og séu vandlætingar-
postularnir sjálfir nægilega
sannfæröir um, aö tilteknir
stjómmálamenn hafi til sakar
unnið, þá skulu þeir settir út á
kaldan klakann, án þess aö á-
stæöa þyki til aö kanna mál
þeirra til hlitar. Þaö er byrjaö á
þvi aö krefjast þess, aö þeir
veröi, Jireinsaöir” I staö þess aö
krefjast rannsóknar á geröum
þeirra, sem vel getur veriö rétt-
lætanlegt aö gera, þó að á
endanum kunni aö koma I ljós,
aö slik rannsókn hafi veriö
ástæöulaus.
Þáttur
herra
utanrikisráð-
Þá er rétt aö vikja frá vand-
lætingarpostulunum aö Einari
AgUstssyni utanrikisráöherra.
Eftir þvi sem ég bezt get séö
af þvi, sem upplýst hefur veriö
um afskipti Einars Agústssonar
af afplánunarmáli margum-
rædds brotamanns, er ekkert
viö þau aö athuga.
I fyrsta lagi er ekki annaö aö
sjá en viökomandi yfirvald hafi
verið búiö aö ákveöa aö veita
einnar viku viöbótarfrest á af-
plánuninni, sem ekki var liðinn,
þegar Einar Agústsson baö um
tveggja daga frestinn.
1 ööru lagi var Einari Agústs-
syni, þó aö hann sé utanrlkis-
ráöherra, þaö fullheimilt sem
hverjum öörum borgara, er
vildi veita ólánsmanni nokkurt
Miövikudagur 26. janúar 1977
— Ekki værimér eftirsjá f þvi, þótt núverandi rfkisstjórn í heild og sem mest af hennar stjórnarliöi, þ.á.m. þeir tveir ráöherrar Framsóknarflokksins, sem nú eru sérstaklega
til umræöu, færu sem fyrst úr valdastööum sfnum, og óskandi er, aö sem fyrst megi takast aö skapa skilyrði fyrir traustari og stefnufastari landsstjórn en viö nú njótum.
liðsinni, aö snúa sér til þess yfir-
valds, sem meö málefni hans
haföi aö gera I þvi skyni aö biöja
honum mjög timabundinnar
vægöar, ef þaö ekki skaöaði al-
mannahagsmuni. Og þó aö yfir-
valdiö hefði oröiö við beiöni
utanrikisráöherra, heföi dtkert
þurft að vera viö þaö aö athuga.
greiöa götu þeirra samfélags-
borgara, sem til hans leita sem
alþingismanns eöa ráöherra,
með eölilegar málaleitanir eftir
þvi sem i hans valdi stendur og
timi hans leyfir. Hinum mörgu
litilmögnum i þjóöfélaginu— og
oft jafnvel öörum — hvar I
stjórnmálaflokki sem þeir
sá, er reynslulausnarinnar nýt-
ur, rjúfi eöa hafi jafnvel þegar
rofiö þaö skilorö, sem honum
var sett, eins og fram hefur ver-
ið haldiö, á dómsmálaráöherra
aö sjálfsögöu ekki annars úr-
kosti en láta hann hefja afplán
un sina enn á ný, en þaö er allt
annaö mál og skiptir engu um
menn, og þá ekki slst þeir, sem i
fremstu viglinu standa, aö vera
viöbúnirhöröum ádeilum, sann-
gjörnum og ósanngjörnum, og
auövitað getur ganrýnin bæöi
varðaö stjórnarathafnir þeirra
og persónulegar áviröingar. Og
þeir veröa aö vera menn til aö
svara árásum málefnalega og
Stjórnmálabarátta
á villigötum
Viökomandi yfirvaldi var þaö i
sjálfsvald sett, hvort þaö sinnti
beiöninni eöa ekki, en á þaö
viröistekkieinu sinnihafa reynt
i þessu tilviki. Þeir menn, sem
ekki hafa bein i nefninu til að
segja hiklaust „nei” viö ráb-
herrabeiöni, sem þeir telja
óeðlilega, eiga ekki aö sitja i
ábyrgöarstööum, sist af öllu i
dómarasætum.
1 þriðja lagi hefur þvi ekki
einusinni verið haldiö fram, aö
af hálfu Einars Agústssonar
hafi nokkrum þrýstingi verið
beitt, er hann bar fram erindi
sitt, heldur aðeins, aö hann hafi
borið fram tilmæli.
I fjóröa lagi ætti svo ekki aö
skaða, aö menn leiddu almennt
hugann aö þvi, hvort nokkuð sé
viö þaö aö athuga, aö stjórn-
málamenn frekar en aörir reyni
aö greiöa götu náunga sins. í
þessu efni er aö visu sem oft
endranær vandrataö meöalhóf,
og stjórnmá'.amenn veröa sér-
stakiega aö gæta þess, aö ekki
veröi af þeirra hendi um óeðli-
lega ivilnun eöa mismunun aö
ræða. Og vissulega er þaö
manneskjulegri framkoma aö
rétta þeim samborgurum hjálp-
arhönd, sem i erfiðleikum eru
staddir, heldur en aö nota
áhrifastööur sinar til aö niöast á
samborgurum sinum, eins og
dæmi eru um, gömul og nýleg,
aö ráðherrar og aörir áhrifa-
menn hafi gert, — og hafa þeir
ekki allir veriö úr Framsóknar-
flokknum. Þaö er þess vegna
von min, aö þegar frá liöur muni
Einar Agústsson taka til nýrrar
yfirvegunar þá yfirlýsingu, sem
eftir honum hefur veriö höfö i
tilefni af þessu máli, aö ekki
þýöi eftirleiöis aö leita til hans
um greiöa. Hann ætti þvert á
móti hiklaust og kinnroöalaust
að segja, aö hér eftir sem hing-
aö til muni hann leitast viö aö
standa, veitir sannarlega oftog
tiöum ekki af þvi aö geta ioitaö
iiösinnis hjá þeim, sem meira
mega sin.
Þáttur
herra
dómsmálaráð-
Þvi má vei hreyfa, aö ákvörö-
un ölafs Jóhannessonar dóms-
málaráöherra aö veita um-
ræddum refsifanga skilorös-
bundna og timabundna reynslu-
lausn úr fangavist eftir aöeins
u.þb. sjö mánaða afplánunar-
tima samtals, sé i raun og veru
umdeilanlegri en afskipti Ein-
ars Agústssonar af málefnum
þessa manns. Sú ákvöröun er
ekki samkvæm fyrirmælum
hegningarlaga um reynslu-
lausn, en er hins vegar I sam-
ræmi við langa framkvæmd
margra dómsmálaráöherra,
m.a.s. framkvæmd þeirra fyrir-
rennara ölafs Jóhannessonar i
dómsmálaráöherrastarfi, sem
enginn bregöur nú um óhlut-
vendni. Þaö má þvi meö góöum
rökum segja, aö umrædd fram-
kvæmd á reynslunáðun sé nú
oröin venjuhelguö, hvert álit
sem menn kunna svo aö hafa á
réttmæti hennar. Og vissulega
er sú ébending rétt, sem fram
hefur veriö sett i forystugrein i
Visi, aö séu núverandi laga-
ákvæöi um þetta efni talin of
ströng, sé eðlilegast, aö sjálfum
lögunum veröi breytt. En hitt er
hins vegar fráleitt aö lita laga-
framkvæmd núverandi dóms-
málaráöherra um þessi efni
öörum augum en sambærilegar
athafnir fyrirrennara hans og
ætlast til þess, að hún veröi látin
varöa hann embættismissi.
Komi hins vegar i ljós að maöur
réttmæti eöa óréttmæti upphaf-
legu ákvöröunarinnar.
Fordæmi frá Hriflu-
timanum
Þeir fylgismenn Sjálfstæöis-
flokksins og aðrir, sem um þess-
ar mundirgera haröasta hriö aö
greindum ráöherrum Fram-
sóknarflokksins, heföu gott af
þvi að rifja upp þann tima, er
Framsóknarflokkurinn undir
forystu Jónasar frá Hriflu
reyndi meö áönnum ásökunum
að knésetja forystumenn i Sjálf-
stæöisflokknum, þá Thorsbræð-
ur og Magnús Guðmundsson
ráöherra. Vegna ásakana, sem
á hann voru bornar, kaus
Magnús Guömundsson þann
kost aö láta af embætti meöan
dómstólar fjölluöu um mál
hans, og sú meöferð leiddi til
þess, aö hann var sýknaður af
öllum ásökunum, enda kom i
ljós, aö þær áttu ekki viö hin
minnstu rök aö styðjast. Hvorir
stóöu svo aö leikslokum sterkari
og sem hinir meiri menn, of-
sækjendurnir eöa hinir ofsóttu?
Þó aö ég hafi undanfarin
misseri veriö litt hrifinn af
mörgum stjórnarframkvæmd-
um Sjálfstæöisflokksins og
raunar núverandi rikisstjórnar
og þingmeirihluta i heild, vona
ég, að þaö eigi ekki til viöbótar
ýmsu ööru böli Sjálfstæöis-
flokksins eftir aö henda hann, aö
hann veröi lika aö bráö gamla
Hrifluofstækinu.
Stjörnmálamenn hljóta
að sæta gagnrýni
Vissuiega veröa stjórnmála-
standa þær af sér.
En þótt stjórnmálamenn
hljóti aö veröa aö sæta þvi aö
mæta haröari og óbilgjarnari
árásum en þeir, sem á flestum
öðrum sviðum þjóölifsins
starfa.eiga þeir —ogþó raunar
miklu frekar þjóöin, sem kosiö
hefur þá til trúnabarstarfa á
sinum vegum — kröfu til þess,
að þeir séu ekki án hinna al-
sterkustu raka eöa sannana
bornir sökum, sem varöa per-
sónulegt siöferöi þeirra.
Einar Agústsson. Hann ætti
hiklaust og kinnroöalaust aö
segja, aö hér eftir sem hing-
aö til muni hann leitast viö
aö greiöa götu þeirra samfé-
iagsborgara, sem til hans
leita sem alþingismanns eöa
ráöherra, meö eölilegar
málaleitanir, eftir þvi sem i
hans valdi stendur og timi
hans leyfir.
Ádeiluefnin næg, þótt
brotabrigslum se
sleppt
Ekki væri mér eftirsjá i þvi,
þótt núverandi rikisstjórn i
heild og sem mest af hennar
stjórnarliöi, þ.á.m. þeir tveir
ráöherrar Framsóknarflokks-
ins, sem nú eru sérstaklega til
umræöu, færu sem fyrst úr
valdastöðum sinum, og óskandi
er, aö sem fyrst megi takast að
skapa skilyrði fyrir traustari og
stefnufastari landsstjórn en við
njótum nú. Adeiiuefnin á núver-
andi stjórnarherra eru að minu
áliti fjölmörg, sérstaklega frá
sjónarmiði þeirra, sem aöhyll-
ast heilbrigða efnahags- og fjár-
málastjórn, stórminnkuö rikis-
umsvif, sem mest sjálfstæöi og
athafnafrelsi borgaranna og efl-
ingu sjálfstæöis einkaatvinnu-
reksturs. Og þeir munu á sinum
tima veröa aö ganga fyrir þjóö-
ina og fá sinn dóm, góöan eöa
slæman, eftir þvi sem hugur
þjóöarinnar þá stendur til. En
sá dómur á samkvæmt leikregl-
um lýöræðisins aö vera byggöur
á málefnalegu mati kjósenda á
störfum þeirra og persónueigin-
leikum. Hann á ekki — og má
ekki — fara eftir órökstuddum
brigslum um siöferöislegar
ávirðingar og allt aö þvi beina
eöa óbeina þátttöku i glæpa-
starfsemi. Þaö er ógnvekjandi
aö standa frammi fyrir þvi sem
staðreynd, aö slik brigslyröi
skuli vera þaö, sem nú ber mest
á i umræðum um islensk þjóö-
félagsmál. Ef þeir, sem til hinna
háu högga reiöa, hafa gild rök,
svo aö ekki sé nú talaö um
sannanir, fyrir ásökunum sin-
um, skulu þeir koma fram meö
þær. Aö öörum kosti er þeim
sæmra að hafa nokkru hægar
um sig en þeir hafa gert aö
undanförnu.
1 bráö og lengd er þaö
áreiöanlega farsælust réttar-
regla, að hver maöur sé talinn
saklaus þar til sekt hans sé
sönnuö. Og þeirri reglu ber ekki
aðeins aö játa i oröi, hana ber æ-
tið að hafa i huga og viröa i
verki. Frávik frá þessari mann-
réttindarreglu má aldrei þola i
siöuöu þjóöfélagi, þaö má ekki
þola dómstólum aö brjóta gegn
henni, það má ekki þola stjórn-
málamönnum aö brjóta gegn
henni, og þaö má heldur ekki
þola fjölmiölum aö brjóta gegn
henni. Enginn þjóöfélagsborg-
ari má við þvi aö fara á mis viö
þá vernd, sem grundvallarregl-
ur réttarrikisins veita honum,
og gildir þá einu, hvort hann er
hærra eða lægra settur I þjóö-
félagsstiganum. Þetta a-u alda-
gömul sannindi, sem engir
krossfaratilburöir fá breytt.