Vísir - 03.02.1977, Page 11

VTSIR
Fimmtudagur 3. febrúar 1977
11
Var 50% reglan
„pennastrík"
umræöa fólks veröi málefnaleg
og aö þaö láti ekki alfariö eigin
buddu ráöa, samanber emb-
ættismennina tvo, er nýlega
skiptust á skoöunum um
breytingar á skattalöggjöfinni.
Annar sagöi: ,,Ég tel aö skatta-
frumvarpiö nýja sé nokkuö vel
úr garöi gert. Viö hjónin munum
bera minni skatta ef þaö veröur
aö lögum. Konan min vinnur
ekki ilti.”
Hinn sagöi: ,,Ég álit þaö mjög
gallaö — viö munum fá aukna
skattbyröi. Konan min hefur dá-
góöar tekjur.”
Hvort hér kristallast sjónar-
miö almennt eöa um einstaka
tilviljun er aö ræöa, skal ósagt
látiö, en hér var drepiö á þann
þátt skattlagningar, sem snýr
aö heimilunum og sam-
kvæmt frumvarpinu eru boöaö-
ar töluVieröar breytingar.
Gengur þvert á
grundvailarreglur
viö lagasetningu
Núverandi tilhögun á skatt-
lagningu hjóna er i stórum
dráttum þannig, aö kvæntur
karlmaöur er framteljandi, en
gift kona ’ s ekki. .' Launatekjur
giftrar konu leggjast við tekjur
eiginmanns hennar, þegar frá
hefur verið dreginn helmingur
þeirra, sem er ekki tekjuskatts-
skyldur. Tekjur beggja hjóna
koma óskertar til álagningar út-
svars.
Þessi frádráttarregla, 50%
reglan svonefnda, var lögleidd
1958 og þá til bráöabirgöa til aö
bæta úr óréttlæti, sem var rikj-
andi milli hjóna, en þá var
skattstigi allbrattur, samskött-
un hjónanna leiddi til þess aö
viðbótartekjur hækkuöu þau i
skattstiganum og konum sárn-
aöi aö hafa ekki afrakstur af
erfiöi sinu. Þær drógu sig i hlé á
vinnumarkaðinum og var farið
aö bera á aö vinnuafl skorti 1
heilbrigöisgreinum og fram-
leiöslustörfunum. Reglan var
þvi einnig tilraun til aö laöa
konur til starfa utan heimil-
anna.
Enda þótt rekja megi aö hluta
hina miklu sókn kvenna út i at-
vinnulifiö, menntunarhug
þeirra og baráttu fyrir launa-
jafnrétti, stigmagnandi á undan
förnum árum til áhrifa frá 50%
frádráttarreglunni — hefur hún
aö ööru leyti veriö hvimleiö.
Sem ,,prennasti;ik” eöa
bráöabirgöaráöstöfun'var alltaf
hægt aö kippa henni burt aftur
og þá féll allt I sama farveg og
áöur var og framþróun snerist
upp i stöönun eöa öfugþróun.
Sem slik varhugaverö og
ósættanleg af þvi aö hún er kyn-
greind. þ.e. beinist aö ööru kyn-
inu og gengur þaö gegn grund-
vallarreglum i lagasetningu hér
á landi.

Kveðiö er sérstaklega á um
frádrátt af tekjum giftra
kvenna. Hvers eiga karlar aö
gjalda að fá ekki helmingsfrá-
drátt af tekjum sinum ef þeir
eru kvæntir og vinna úti?
Eðlilegra heföi veriö, ef þessi
tilhögun var óhjákvæmileg, að
----------V " '
(Björg Einarsdóttir
kveða á um t.d. helmingsfrá-
drátt af tekjum þess hjónanna,
sem lægri tekjur heföi eöa
heimila t.d. hvoru hjónanna um
sig 25% frádrátt af launum
sinum.
Aö þetta bráöabirgöaákvæöi
hefur gilt I nær tvo áratugi
kennir aö oft er lifseigt þaö, sem
aöeins á aö lappa upp á gallaö
kerfi um stundarsakir. Þegar
tveimur árum eftir gildistöku
50% reglunnar uröu breytingar
á skattalögum er rýröu gildi
hennar og hafa nú oröiö svo
miklarbreytingar á lögunum aö
þaö sem átti aö stefna i rétt-
lætisátt er oröiö aö argasta
óréttlæti.
Þaö er meiri háttar áþján á
vinnumarkaðinum aö njóta
þessarar frádráttarreglu og
vinna viö hliö þeirra, sem hún
bitnar á aöeins vegna hjúskap-
arstöðu, án tillits til annarra aö-
stæöna.
Þessa reglu ber að afnema og
þaö felur einmitt frámlagt
skattafrumvarp i sér. Þaö verö-
ur aö krefjast þeirrar siögæöis-
vitundar af þeim konum, sem
hag hafa af 50% reglunni, vit-
andi aö aörir gjalda hennar,
standa saman um aö fella hana
burt.
Samsköttun i
ööru formi
Þeirri tilhögun á sköttun
hjóna, sem lögö er til i nýja
skattafrumvarpinu hefur veriö
slegiö upp sem sérsköttun
hjóna, Við nánari athugun sést,
aö svo er ekki, heldur samskött-
un i ööru formi.
Hjón skulu telja fram saman
allar tekjur sinar segir i 59. gr.
frumv. Slðan skal deila tekju-
upphæöinni I tvennt og leggja á
hvora upphæð fyrir sig, en eftir
sem áöur bera hjón (eins og i
núgildandi lögum) óskipta
ábyrgö á greiðslum skatta, sem
á þau eru lögö og getur
innheimtumaöur rikissjóös
gengið að hvoru hjóna um sig til
greiðslu á sköttum þeirra
beggja. Þetta litur út fyrir aö
vera reikningsregla á skattstofu
og vandséð hver greiði þvi
hjónanna, sem hugsanlega
engra eða litilla tekna aflar, er
gerður meö þessu. Hjón eru hér
gerð ófrávikjanlega ein skatta-
leg einnig, án tillits til séreigna
hvors um sig.
1 núgildandi lögum er (þó)
heimild fyrir hjón aö telja fram
hvort i'sinu lagi, enda þótt sú
leiö sé gerö óaölaðandi þar eö
aðeins er um launatekjur giftr-
ar konu að ræða frádráttarliöir
(afslættir) eignir og skuldir
koma eftir sem áður til framtals
hjá eiginmanni.
Þessi tilhögun á sköttun
hjóna, svo kölluö helminga-
skiptaregla, var túlkuð sem
langþráð mat á heimilisstörf-
um, þegar frumvarpið var boö-
að fyrr i vetur.
Nær heföi veriö, ef slik túlkun
er réttlætanleg, aö kalla þaö
launamisrétti milli þeirra, sem
starfa á heimilum. Augljóst er
að heimilisstörf væru þá metin
eftir launum og starfsmati út á
vinnumarkaðinum — slitin úr
tengslum við þann staö, sem
það mat varö til á.
Á heimili iðnmeistara eru
heimilisstörfin samkvæmt þess-
ari skilgreiningu unnin á
meistarakaupi, jafnvel
uppmælingartaxta, og á heimili
daglaunamanns á Dagsbrúnar-
taxta. Þeir sem starfa á
heimilum, hvort heldur þaö eru
karlar eöa konur, geta tæpast
fallist á þvilika tilhögun.
Skattalegt mat á heimilisstörf-
um er ekki nauðsynlegt —
tekjuskattur á að taka miö af
launatekjum fólks.
1 lögum um réttindi og
skyldur hjóna frá 1923 er kveðið
á um gagnkvæma framfærslu- ,
skyldu hjóna. Þar segir efnis-
lega, að hjón skuli framfæra
hvort annaö, hvort heldur meö
vinnu utan heimilis eöa vinnu á
heimilinu og er hér komiö laga-
iegtmat á heimilisstörfum. En
löggjafinn hefur ekki tekiö meö I
reikninginn, aö bæöi hjónin kysu
aö framfæra hvort annað sam-
timis meö störfum á heimilinu
— eins og hjón nokkur geröu til-
raun meö ekki alls fyrir löngu
og hafði það heimili nær siglt I
strand efnahagslega.
Skömmu fyrir jól var lagt
fram á Alþingi frumvarp til
laga um tekjuskatt og eigna-
skatt og veröur frumvarpiö
væntanlega meö fyrstu málum,
sem tekin veröa til umræöu aö
loknu jólaleyfi.
Frumvarpiö eöa skattafrum-
varpiö, eins og þaö er kallaö I
daglegu tali, er mjög yfirgrips-
mikiö og felur raunar i sér
kerfisbreytingu á skattlagn-
ingu.
Nokkrir aöilar, er fengiö hafa
frumvarpiö til umsagnar, s.s.
iandssambönd launþega og
vinnuveitenda, hafa nú aö öllum
likindum setiö á rökstólum, þvi
frestur til aö senda umfjöllun
um frumvarpiö rann út 1. febr.
sl.
Eftir þeim fundahöldum aö
dæma, sem þegar hafa fariö
fram og framundan eru, er
mikill áhugi hjá fólki varðandi
skattafrumvarpið og er vel um
þaö.
Aö jafnaöi eru ekki miklar
opinberar umræöur um skatta-
mál hér á landi. Skattalöggjöfin
er flókin og margir visa á bug
umhugsun og umræöu um hana
fyrir þær sakir — á sama hátt og
margir landsmenn eru komnir i
þá aöstöðu aö skilja ekki
hvernig laun þeirra eru fundin
eba reiknuð út. A ég þar ekki
sist viö þá, sem vinna eftir
kaupaukakerfi (bonus).
Nauösyn ber til aö einfalda
þessa þætti i daglegu lifi fólks
þannig að hver og einn eigi auö-
velt meö aö fylgjast meö þeim
málum er hann sjálfan varða.
Að fólk finni sig ekki ofurselt
öðrum og tapi þannig trú á eigið
manngildi.
„Mesta lltillækkun, sem ég
hefi oröið fyrir,” sagöi fyrrver-
andi bóndi eitt sinn við mig,
„var þegar ég gat ekki fundið út
hvers viröi vinna min var —
kaup- og kjaramál voru svo
flókin.”
Þeirri stefnu vex nokkuö fylgi
aö stuöla beri aö tilfærslu úr
beinum sköttum i óbeina.a.m.k.
aö ákveönu marki, en þaö laun-
kerfi, sem viö búum viö er sam-
iö undir formi beinna skatta,
þannig aö breyting að æskilegu
marki veröur aö þróast. Of rót-
tæk breyting getur riölaö efna-
hagskerfinu.
Fagna ber þeirri umræöu um
skattamál, sem nú kemur i kjöl-
far skattafrumvarpsins. Enginn
getur meö góöri samvisku staö-
hæft aö skattamál komi sér ekki
við, þau eru mál heildarinnar
hvort heldur við erum skatt-
greiöendur eöa njótum góös af
skattgreiðslum annarra.
Viö veröum aöeins ab vona, aö
Mistök í prentun
Þau mistök
uröu viö
birtingu
á grein Bjargar Einarsdóttur um skattamálin
hér i blaöinu i gær, aö I upplimingu voru höfö
endaskipti á einstökum köflum greinarr
innar og bætt viö hana hluta úr grein
eftir Sigfinn Sigurösson hagfræöing,
sem siöar átti aö birtast I blaö-
inu. Blaöiö biöst velviröingar
á þessum mistökum. Fyrri
hluti greinar Bjargar
birtist hér á ný,
en siöari hlutinn
á morgun,
föstudag.
Ritstj.
Framfarafélag Breiðholts:
SKORAR Á YFIRVÖLD BORGARINNAR
AÐ HRAÐA GERÐ FOSSVOGSBRAUTAR
Stjórn Framfarafé-
lags Breiðholtsbúa hefur
samþykkt áskorun á
borgaryfirvöld að hefj-
ast nú þegar handa um
nauðsuynlegan undir-
búning að gerð svo-
nefndar Fossvogsbraut-
ar. Hér er átt við hrað-
brautina um Fossvogs-
dalinn sem mikill styrr
hefur staðið um hvort
lögð skuli eða ekki.
„Viö leggjum mikla áherslu á
aö fá þessa braut sem fyrst vegna
stöðugt vaxandi byggöar i
Breiöholti” sagöi Siguröur
Bjarnason formaöur félagsins i
samtali viö Visi I morgun. Hann
sagði brýna þörf á aö fá alls-
herjarumferöaræð gegnum borg-
ina eins og Fossvogsbrautina sem
mætti aka út og inn á þegar ibúa
Breiðholts þyrftu aö komast úr
hverfunum þar og i. Benti
Sigurðurá sivaxandi f jölda ibúa I
Breiðholti sem jafnframt heföi i
för með sér aukna umferð bila.
—SG