Vísir - 20.04.1977, Side 2

c
Reykjavík
—"■y

Hefur þú verið tekin(n)
fyrir of hraðan akstur?
Þórarinn Jón Magnússon,
blaOamaður: Nei, ég fer mér
mjög hægt i þvi sem ööru.
Gunnar Þórðarson, bóndi: Nei,
ekki man ég eftir þvi. Það hefur
einhvern veginn hist svona á.
Kristin Sigurðardóttir, húsmóð-
ir:Nei, aldrei. Enda ek ég alltaf
á réttum hraða.
Sigurlaug Guömundsdóttir,
verslunarstúlka: Já, ég var á
um þaö bil 70 km hraða á Bú-
staöaveginum. Ég var mikiö að
flýta mér.
Halldór Guðmundsson, bað-
vörður f Arbæjarskóla: Nei,
ekki veit ég hvaö það er. Ég hef
ekið á löglegum hraöa alla mina
tiö.
Miðvikudagur 20. apríl 1977
VÍSIR
ÞROSKI
HJÁ
Búsáhaldadeild
Sambandsins flytur
inn ýmislegt annað en
potta og pönnur. Til
dæmis hefur hún flutt
inn töluvert af leik-
föngum um ellefu ára
skeið og er nú með um
fjórðung af leikfanga-
markaðinum.
1 ár verður lögö sérstök á-
hersla á leikföng sem hafa upp-
eldisfræðilegt gildi að sögn
Reimars Charlessonar, deildar-
stjóra búsáhaldadeildar. 1 gær
var haldinn i Sigtúni samkaupa-
fundur fulltrúa kaupfélaga og
sambandsverslana um land allt
og voru þar sýnd 1400 leikföng
frá 86 fyrirtækjum.
Reimar sagði að að þessu
sinni yrðu þó kynnt sérstaklega
þrjú fyrirtæki sem hafa áunniö
sér sérstakt orö fyrir þroskandi
leikföng og hafa þau öll fengiö
viöurkenningu fyrir framleiðslu
sina.
Þekktast þessara fyrirtækja
er án efa Lesney Products I
Englandi, sem frægast er fyrir
„Matchbox” bila sína. Áriö 1973
hóf fyrirtækiö sérstaka fram-
leiðslu á þroskaleikföngum og
fer sú „lína” stækkandi.
Þarf að hæfa þroska
barnsins
Annað fyrirtæki er „Förlaget
Karnan AB” I Helsingborg, sem
á þessu ári fékk heiöursverö-
laun samtaka sænskra leik-
fangaverslana fyrir raðleikföng
(púsluspil).
Þriðja fyrirtækiö er Semper
A/B sem hefur fengið viður-
kenningu fyrir framleiöslu slna
Earnest Zillig, sölustjóri Lesney Products (Matchbox) hoppaði á
þroskaleikföngum fyrirtækisins til aö sýna styrk þeirra. Hjalti
Pálsson, framkvæmdastjóri innflutningsdeildar fylgist með.— Vis-
ismyndir — Jens
Það voru 1400 leikföng til sýnis og krakkar sem fengu að fljóta með
foreldrum sinum á samkaupafundinn komust þvi heldur betur i
feitt.
vlða I Evrópu. Semper fram-
leiöir 22 tegundir leikfanga sem
ætluð eru börnum á aldrinum
0-10 ára og að auki niu tegundir
sem eingöngu eru ætlaðar ung-
börnum.
Afundinum I gær hélt Þórir S.
Guðbergsson félagsráðgjafi, er-
indi um barnaleikföng. Hann
nefndi meöal annars fimm atr-
iöi sem nauðsyn sé að hafa I
huga við val leikfanga.
1) Leikfangið þarf að hæfa
þroska barnsins. 2) Leikfangiö
þarf að bjóöa upp á ýmsa mögu-
leika, örva Imyndunarafl, vekja
til umhugsunar, gefa möguleika
til aö tengja atriði viö daglegt lif
og tilveru i réttu samhengi
o.sfrv. 3) Leikfangið þarf að
vera hættulaust. 4) Leikfangið
þarf aö þola harkalega meöferð.
Auövelt þarf að vera að þrifa
leikfangið, gæta þess að litir séu
ekta og þar fram eftir götunum.
Þórir lagði áherslu á mikil-
vægi þess að góö leikföng séu
valin á réttum tima (fyrir aldur
og I réttu samhengi.
— ÓT,
MALMAR EÐA MATVÆLI
Stóriðjumálin eru mjög á dag-
skrá vegna samninga um járn-
blendiverksmiöju á Grundar-
tanga. Kemur i Ijós að erfiðlega
virðist ganga að koma heim og
saman þörfinni fyrir að breyta
orkunni I fjármagn og neyslu-
frekum iðnaði, vegna þess að
slikur iðnaöur er ekki talinn
gefa af sér þær tekjur aö orku-
salan til hans borgi sig. Sömu
vandkvæði voru uppi, þegar ál-
verksmiðjan var á döfinni, og
geturvel verið að tsland , eitt
landa sé með þeim ósköpum
gert, eða öllu heldur efnahagslif
þess, að illmögulegt sé að sam-
ræma stóriðju þeim lögmálum
sem það lýtur. Það ber auövitað
að hafa I huga að orkusalan
meir en stóriðjuframleiðslan
sjálf er okkur hugleikin, og þess
vegna hlýtur áherslan að verða
lögð á það, að ná hagkvæmri
orkusölu. Miðist hún hins vegar
við að borga t.d. upp tilkostnað
við virkjun eins og Sigölduvirkj-
un á 40 árum með tiu prósent
vöxtum, verður sú spurning á-
leitin hvar viö veröum á vegi
stödd að þeim tima liðnum, og
hvort þetta veröi þá ekki allt
oröið hjóm og hégómi. Þarf ekki
annað en lita aftur um fjörutfu
ár til að sjá, að þá hefur verið
erfitt að segja til um stöðu okk-
ar i dag.
A hitt ber svo að lita að salan
á stóriöjuframleiðslunni er
næsta varhugaverö. Verðsveifl-
ur á áli hafa þegar fært okkur
heim sanninn um að ekki þarf
allt að vera sem drengilegast i
sölumálum álfyrirtækja. Hægt
er aö hugsa sér, aö þegar verð-’
fall verður á áli, komi hliðarfé-
lög og kaupi birgðir, sem látnar
eru biða þangað til veröiö hækk-
ar á ný. Framleiðandinn verður
að sæta verðfallinu, en hliöar-
eða dótturfélög hirða ágóðann
af nýrri verðhækkun. Siðan
byrjar hringsnúningurinn aftur
strax og heimsmarkaösveiöiðer
komiö i sæmilegt horf. Eftir er
þá sú spurning, að hve miklu
leyti aðalfélögin og dótturfélög-
in ráða markaðsverðinu. i okk-
ar augum eru þetta flóknir hlut-
ir, sem við vitum næsta litið um,
enda engir heimamenn i veröld
stórkapltalismans. Norðmönn-
um ættum við þó að geta treyst
öðrum mönnum betur, enda
munu þeir eiga að nokkru sömu
hagsmuna að gæta og Islending-
ar hvað járnblendimarkaö
snertir.
Aö þessu slepptu er vert að
benda á þá staðreynd að til er
stóriðja sem ekki hefur öll veriö
skipulögð með sama hætti og
sala á málmum. Það er hvers
konar stóriðja innan matvæla-
markaðsins, sem auk þess
stendur okkur miklu nær en
málmframleiöslan. Aburöar-
framleiðsla er t.d. mjög orku-
frekur iðnaður, og er sam-
kvæmt eðli málsins minna háö
verðsveiflum en málmar. Við
gætum hæglega orðið stórir
framleiðendur á áburði sem
vaxandi þörf er fyrir i matvæla-
snauðum heimi. Fiskiðja okkar
er stóriðja aö vissu marki, og
mætti hæglega skipuleggja
hana enn betur meö það fyrir
augum að fullvinna rneira af
fiskinum hér heima. Þá er lika
næsta sýnt að innan skamms
tima geta opnast möguleikar
fyrir Islenskar fiskverksmiöjur
t.d. I Þýskalandi. AUt eru þetta
atriði sem þurfa góðrar athug-
unar við.
En upp úr stendur brýn þörf
fyrir að koma orkunni I verð.
Það er I sjálfu sér hárrétt stefna
að miða að miklum virkjunum
og mikilli orkusölu. Rafmagnið
er okkar oliusjóður, og tilkostn-
aöur við rafmagnsöflun mun 1
flestum tilvikum vera minni en
t.d. tilkostnaöur við oliuöflun
undan ströndum. Noregs. Það
eitt skilur á milli, að oiiuna er
hægt að flytja hvert á land sem
er, en rafmagniö ekki, a.m.k.
ekki enn sem komiö er. Auövit-
að værum við langbest sett með
þvi að geta komið rafmagninu á
markað I Evrópu, og vel getur
veriö að innan fjörutiu ára megi
þetta takast. En á meöan svo er
ekki þurfum við að nýta orkuna
hér heima með öllum tiltækum
ráðum. Þau ráð mega þó aldrei
binda okkur i báða skó til lang-
frama, eöa veröa til þess að viö
veröum höfð að féþúfu. Þess
vegna skiptir miklu máli hvern-
ig um orkusöluna er samið og til
hvers hún veröur nýtt á næstu
áratugum. Við höfum aldrei
verið málmaþjóð, en matvæla-
þjóð erum við og þess vegna
færi vel á þvi að við einbeittum
okkur meir aö matvælafram-
leiöslu og skyldum greinum.
Svarthöfði