Tíminn - 21.08.1968, Blaðsíða 7

MBÐVIKUÐAGUR 21. ágúst 1968.
TIMINN
7
»‘v»

............................. V
Aðalbygging háskólans í Rostock, byggð 1866—1870.
Böar, . hvers vcgna ekki sé
Kægt að byggja hjónagarð rétt
eios og blokkir. í Breiðholts-
hverfi o.s:frv ocs.frv. Nei, ís-
lenzkir stúdentar skuhi ekki
vera að steita görn. Þeir þurfa
ekkert félagsheimili. Þeir geta
drukkið sitt brennitvÍTi á
„Borginni“, rétt eins og aðrrr,
og þeim er bara fjandans nær
að vera að gifta sig: Háskóli
íslands er kraftavcrk. — Auð
vitað megum við vera stoltir
af háskóla ofekar — og það
eru ísLenzkir stúdentar — en
við megum efeki vera svo for-
hertir í þ airktátssemin n i, að
stöðnun verði. Og það er stað-
reynd, þott erfttt sé að viðar-
kenna hana ag horfast í ang«
við batra, að hætfcuiieg stöðn-
uoacmerfci era á æðstu mennta
siofniUi Islands. Merm veigra
við að segja það fullum
þaífeer sannleikur. —
feands er hossað á
í ídasaveivAum.
gamia
E3oki
góðam orðum.
þan hrökkva skammt ein
tekki frcfcar en glösin tóm
áhrifa. Oft er sagt, að Há-
Sfeó® ísiands sé svo ung stofn-
aþ, að ekki mcgi gera of mikl-
sr kröfar os menn verði að
sætta sig við, að margt fari
úrskeiðis. Þessi hugsunarbátt-
ur á ekki við, a.m.k. ekki leng-
ur. Hann minnir einna ' helzt
á það, er móðir afsakar stráka
pör hjá syni sínum langt fram
yfir tvítugt með því að segja:
Hann er nú svoddan harn en-
þá, blessaður-
★
Aðalgatan í Rostock heitir
einfaldlega Lange Strasse,
Langagata. Iiafizt var handa
um nýbyggingar við götuna ár
ið 1953. Þá lagði Ulbricht
hornstein að framkvæmdun-
um, eins og tíðkast í skipu-
laginu og sagði við Fólkið:
„Rostock, hin háæruverðuga
Hansaborg, stm ensk-amerísk-
ar sprengjur lögðu í rúst í
annarri heimsstyrjöldinni, skal
verða fegurri en nokkru sinni.
. . .byrjið og byggið ykkur
nýja og fegurri Rostock“. Og
það var hafizt handa, en um
fegurðina má deila. Með tveim
ágætum undantekningum eru
húsin við Löngugötu byggð í
hinum kalda „Stalín-stfl“, rétt
eins og húsaraðirnar við Karl
Marx All.ee í Austur-Berlín.
Sumir og þá helzt stúdentar,
kalla .þctta h.ns vegar „rjóma-
kökustfllinn". Og það var ein-
mitt eftir göngu um Löngu-
götu, að við fengum okkur
rjómatertu og kaffi í einni
hliðargötunni, að samþýzkum
sið. Hvergi hef ég séð étið
eins mikið og ótæpilega af
rjómatertum og hvers konar
lagkökum og í Þýzkalandi. Dug
legastar við þá iðju eru mið-
aldra konur, digrar. Þær eru
kannski að koma úr innkaupa-
leiðangri, nokkrar saman, heit
ar og sveittar, með mikið af
pinklum og setjast svo saman
Nýjar íbúðarblokkir í borgarhlutanum Lutten Klein.
við borð og byrja að borða
rjómatertur. Sumar þurfa tvo
diska. Þegar ég var stúdent í
Þýzkalandþ og langaði e.t.v. í
köku, var mér alveg nóg að
fara inn í eitthvert ,,Kondit-
orei“ og horía á þær, og ég
gekk saddur út. Mikið hlýtur
að vera gott að vera bakari
í Þýzkalandi og það eins, þótt
uppmælingu væri sleppt. . . .
En við fórum sem sagt og
•fengum okkur rjómatertu og
kaffi þarna í Rostock, á veit-
ingastsð undir berum himni.
Þar var maigt um manninn,
húsin fánum prýdd og
Ulbricht hvarvetna brosandi af
veggspjölduin Mikið hlýtur
það að vera erfitt að brosa
svona lengi, jafnvel á afmælis-
degi. Þá er nú betra að borða
rjómakökur (skyldi hann
borða rjómakökur? Ég hitti
hann aldrei, svo að ég gat
ekki spurt).
Kaffið var vel roldð, er það
komst á leiðarenda, en kakan
^óð, og sama.ilagt kostaði þetta
tvö mórk og áttatíu. Og ósjálf-
rátt sá ég eftir aurunum, því
að fyrir þessa léttu peninga
hafði ég borgað jafn mikið og
fyrir nær 9 vestur þýzk mörk,
og ég gerði mér í hugarlund,
hve dýrlegan málsverð ég hefði
getað keypt tyrir þá fjárhæð,
ef gengið væri ekki svona vit-
laust.
Og þar með var hann rokinn
— í bili. . Hann var alltaf
fullur, enda keypti hann aldrei
minna en flösku í einu á borð-
ið. Og hann sló um sig og
stúlkurnar voru hrifnar af hon
um, því hann var „smyglari".
Hann var gætnari maðurinn,
sem gekk okkur uppi á götu
í Prag hér nm 'árið og sagði:
„Do you have dollars“ Ilann
hvíslaði þó og var ófullur. Og
viðskiptin foru fram .,,í húsa-
skoti og ekld mátti afgreiöa
nema einn í tinu og hinir áttu
að vera á verði og. segja tii
ef löggan kæmi og þar var
skipt „einum á móti sex“ og
sölumaðurinn hafði garnlan
penimgakassa inn á sér. Þar var
„stíir yfir viðskiptunum.
Senniíega hvLslar hann ennþá
þessi, enda þótt nú megi fara
að tala upphátt í Tékkó-
slóvakíu, ef marka má fréttir.
Ég hafði ætlað mér að horfa
svolítið á austur-þýzkt sjón-
varp til þess m.a. að fá sarm
anburð við það vestur-þýzka"
en kom þvi aldrei í verk. Hins'
vegar sá ég sjónvarpsupptöku
utanhúss í sambandi við há-
tíðahóldin í Rostock. Það var
raunar upptökuæfing. Allt um
stangið var dálítið hlægilegt,
sérstaklega þó vegna þess, að
við vissum ekki fyrr en und-
ir lokin, að þetta var allt sam-
an leikur. Við enda Löngu-
götu hafði mikill mannfjöldi
safnazt saman í veitingagarði
og umhverfis hann. Stór hljóm
sveit lék ai)> konar ,,marsa“
og fólikið klappaði á eftir. Við
sáum margar sjónvarpsvélar í
gangi og þó eina miklu stærsta
og var sú dregin á vagni. Mað-
ur stóð á palli og baðaði út
höndunum. Við héldum fyrst,
að hann væri að stjórna hljóm
sveitinni, en sáum brátt, að
svo gat ekk: verið. því að
hljómfall og handasláttur
fylgdist ekki að. Allt í einu
heyrðist hveli rödd í hátalara
gefa skipanir. Fólkið var beð-
ið að láta fara eins mikið fyr-
ir sér og það gæti, halda á
börnunum eða láta þau standa
fyrir framan sig á áberandi
stað. Síðan var fólkið beðið
að klappa. Það hikaði, því það
Framhald á hls. 15.
Ekki get ég talað um gjald
eyri, án þess að minnast
„smygiarans'* okkar, sem
nefndi sig :;.'álfur svo. Hann
var rétt rúmlega tvítugur. Ég
hafði ekki hugmynd um, hvað
hann starfaði. eða hvort hann
yfirleitt gerði nukkurt ærlegt
handtak. Hvar sem við kom-
um á veitingastað í dvalarbæ
okkar var h,.nn fyrn og sagði:
„Guten Abend, ich bin der
Schmiggler! Við vorum næst
um bví farmr að halda. að
þetta væn löggilt iðn, svo
mikla áherziu lagði maðurinn
á stéttarheit:ð Og hann vi."t-
ist óhræddur að tale um afrek
sín: ,.í gæi keypti ég 20
sænska krónupeninga af vini
mínum". Við spurðum hvort
hann vissi fekki, að slík við-
skipti væru olögleg Þá lagði
hann aðeins lingur á varir sér
og sagði: „Uss eg veit, að
Skandinavar kjafta ekki ffá.“
Við Ernst-Thalmann-torg. Manukirkja í baksýn.
9 -Stúdentar í sósíalisma og kapítalisma
# Stafín, rjómakökur og byggingarstíll
# Gjaldeyrishungur og svartamarkaðsbrask
$ Að æfa taktfast klapp meðal fólksins
# Austur-þýzki „Mogginn" og ritskoðun
# Das Kapital, system og salernismál
Borg sjö turna, sjö brúa og sjö stræta