Tíminn - 07.09.1968, Blaðsíða 5

LAUGARÐACrUR 7. september 1968.
5
TÍMINN
Ætti að banna
Útlagi skrifar:
,J.andfari góður.
Hreint land fagurt land. «Rá,
þessi setning hefur oft sinnis
heyrzt í útvarpmu í sumar, og
eins manna á mjeðaL
Niú er því svo varið að ég
er með þedrri áráttu að dvelja
í Þfesmörik í eina til tvær
vrkur á susnri hverju, mér til
heilsuhótar og ánœgju. Það
hefnr swo á hitzt, að ég hef
verið í Þórsmörk um verzlunar
man'nahelgin-a rnú í fjögur ár,
eins og margir af mínum fé-
Rjgum. Ekki veit ég af hvaða
ástæðu yfirstjóm í skógræktar
málum bauuar ekki hátáðahöM
eða Pop hátíðir í Húisadai í
Þórsmörk. S©nmle>ga er ástæð
an sú, að skógræktarstááci og
bans félagar í skógræktarmfll-
um hafa ekki verið í Þórsmörk
um verziumarmannahelgma, og
ekki kynnt sér aSar aðstaeðnr
af eigin raun. Það er sorgleg
staðreymd, að gróðuriim í
Húsadal í Þórsmörk verðnr
fyrir ómetaniegu tjóni um
hverja verzhmarmannahelgi.
Tökum dæmi:
Það er hrotin stór og fögur
grein af tré, það rignir í sárið
og kal fcemst í tréð og það
skemmist og deyr að lokum.
Það eru haldnar smólbrennur
hér og hvar um HösadaL Af
þessu leiðir að Ijótt flag mynd
ast. Svo fyknr úr þessu toruna
sári og aöfcaf sbækkar flagið
eða réttara sagt, þá stækka
flögin og ér þessu verður ein
samfelM auðn. Þeir sem bera
saman Hnsadal og Langadal
sgS míkiinai miun þar á, bve
Langidáhir og afdaiir hans enu
vel hirtir og skemmtilegir,
enda má þakka búsvörðum
„Ferðafélags fslands“ hve þeir
eru duglegir að halda öllu
hreinu og snyrtálegu. Það er
vonandi að yfirstjóm skógrækt
armálanna taki það til alvar-
legrar athugunar að toanna all
ar Pop-hátíðir og aðrar skemmt
anir í Þórsmörk. Það væri viti
nær að senda gott grasfræ í
Þórsmörk á hverju vori og fá
svo ferðafólk til að sá því í
rofbörðin. g eitt er víst, að
dvalargestir Perðafélags ís-
lands myndu með glöðu geði
fara með fræ og sá I rofbörð,
sem á vegi þeirra verða, og eru
þar mörg fyrir.
Ég læt þetta nægja, en vona
að skógræktarmenn íhugi mál
ið vel og vandlega fyrir næsta
stimar.“
Þá er bréf frá Helga Hannes
symi, Strönd:
Enn um Gunnars-
holtsbú
„f Landfaradálkum 11. júní
sagði ég nokkuð frá sauðbúi
í Gunnarsholti. Ég minntist
þar á upphaf þess búskapar —
og ræddi um skoðamir Rangae-
inga á honum. Nautabú stað-
arins nefndi ég ekki þá. Þó
ekki þess vegna, að sú bú-
grein þyki vera til fyrirmynd-
ar. Það hefur oftast verið öðru
nœr. — Hrakleg meðferð
„holdanautanna" hefur marg-
oft hneykslað Rangæinga. —
Hún hefur iíka víðar sagt tfl
sfcn.
Svo bar við á síðastliðnu
hausti, að Sláturfélagið neitaði
að taka við nokkru af
„boManautum" Gunnarsholts.
Þau þóttu jafnvel óætilegri en
kjöt af útigangsmermn. Ein-
bver kjötverzlun keypti þó
þessi naut. En svo seint gekk
salan, að lengi vetrar var kjöt
þeirra auglýst í útvarpi viku-
lega. Það sannaðist á þeim
gömul alþekkt reynsla: Skepna
sem étur af sér holdin, safnar
ekki vöðvum á nýjan leik. —
Á góðu haglendi getur hún
hins vegar safnað firnum af
spiki.
Þorvaldur reynir að
afsaka Landgræðslu-
stjóra
f Landfara 2. júlí kemur
fram á sjónarsviðið Þorvaldur
Jónsson einhver í Hafnarfirði.
Erindi hans var að svara
mér, og bera nokkuð í bæti-
fláka fyrir landgræðslustjóra.
Þorvaldur flutti mál sitt prúð-
mannlega. Hann reyndi þó að
rangtúlka orð mín — og draga
fjöður yfir það, sem hjá mér
var og verður mergur málsins:
Hneykslið, að stórsóa Land-
græðshisjóði, til framleiðslu á
kjöti, sem hleðst upp í geymsl
um, til mikilla vandrskða, —
og „Bretar vilja ekki einu
sinni kaupa í hundafóður",
eins og Þorvaldur sjálfur orð-
ar það. — Og svo er ráðgert
að láta smábændur borga
sandgræðsluketið! Verja til
þess 50 krónum af andvirði
hvers af þeirra of fáu lömb-
um. Það væri annað regin-
hneykslið til!
Herfileg hugsunar-
villa
Það væri hin mesta hugsun
arvilla og argvítugur ójöfnuð-
ur, að ætla öllum hlutfallslega
sama rétt til takmarkaðrar
sölu innan lands: Smábónda,
sem fargar aðeins 50 lömibum
á hausti; stórbónda, sem slátr-
ar 500—1000 fjár — og ríkis-
búi raeð 1500—2000 sláturfjár.
Eins og nú stendur er kinda
kjötframleiðslan miklu meiri
en nemur innanlandsneyzlu.
Líklega kringum 200 þúsund
föllum árlega. Þar við bætist,
að þetta kjöt er naumast hægt
að selja úr landi fyrir nokkurt
verð.
Það eru nokkur ríkisbú og
innan við eitt þúsund gildir
þændur ,sem þessum vandræð
um valda — án þess að nokkur
nauður sé þar á!
Meðan ríkissjóður verðbætti
allt kjöit og rnjólk umfram
innanlandsneyzlu, kepptust
stórbændur við að stækka bú
sín, enda voru þeir óspart
hvattir til þess af stjórnarvöld
um! Nú er svo komið, að ríkis-
framlagið hrekkur ekki til þess
ara verðuppbóta, — þann hluta
af kjöt- og mjólkurvörum sem
ríkissjóður verðbætir ekki,
verða stórbúin sjálf að taka
á sig! Það getur ekki komið
til mála, að smábændum sé
gert að verðbæta það, þeir eru
tekjulægstir allra vinnandi ís-
lendinga, þeirra tekjur má
ekki skerða í þarfir stórbú-
anna. Verðbótaféð úr ríkissjóði
rennur ekki til smábændanna.
Það á að vera stórbúunum nóg.
Takið þið smábændur, hönd-
um saman! Haldið þið fast á
mál'um ykkar! Heimtið þið
sama rétt fyrir alla, til sölunn
ar innanlands, miðað við
magn, — en ekki hlutfall —
framleiðslu á búi hverju! —
Smábændur eru mjög
nýtir þjóðfélagsþegnar
Flestir smábændur standa
höllum fæti. Margir þeirra eru
ómagamenn. Hinir flestir
heilsuveilir eða aMunhnignir,
— þó standa þeir í þjóðnýtu
landvarnarstríði. Þeir berjast
við, að halda í byggð jörðum,
sem margar mundu annars fara
f auðn, — og mlkil verðmæti
nýtra mannvirkja, þar með
ganga i súg og verða að engu.
Nokkrir skammsýnir kjafta-
skúmar herma þá vizku hver
eftir öðrum, að nauðsynlegt
sé, að fækka íslenzkum bænd-
um. Þessir ménn tala eins og
heimskingjar. Ég tel hér
þrennt sem mælir í móti þeim:
1. Það glatast verðmæti og
menningararfur með hverju
eyðibýlL
2. Það er Ijósara nú en
nokkru sinni áður, að innan
fárra áratuga, verður það ís-
lenzk þjóðarnauðsyn að eiga
bónda á hverri einusbu byggi-
legri jörð.
3. Nú blasir við þjóðinni vax
andi atvinnuskortur við sjávar
siðuna. Það mætti heita þjóð-
félagsglæpur, að stuðlað væri
að því, — með illu eða góðu
— að bændur gengju frá býl-
um sín.um — og legðu þau í
auðn.
Án alls efa mundi það
stækka hinn atvinnulausa hóp.
Smáibóndi sem unir við sitt,
þótt lítið sé og af skornum
skammti, er ekki aumkvunar
verður. Og hann er sæll í sam
anburði við atvinnulausan,
snauðan bæjarbúa.
Ákveðið hámark full-
gildrar búvöru
bóndans
Því er ekki að neita, að nú
virðist horfa til vandræða með
sölu sumra landbúnaðarvara.
Meðan svo er sýnist réttmætt
að ákveða hámark fullgreiddra
búvara; miðað við bú hvert.
og bónda. Þau hámarksákvæði
mætti hugisa sér þannig:
Hver sauðfjárbóndi fái sjálf
ur fullgreidd af eigin ársfram-
leiðslu 7000 kílógrömm af
kjöti og 700 kg. að auki fyrir
hvern heimilismann af skyldu
liði, — eða mjólkursöluibóndi
50 tonn af nýmjólk sjálfur, og
5 tonn að auki fyrir hvern
heimilismann af skylduliði. —
f blönduðum húskap bænda
með sauðbú og mjólkursölu
mundu þær búgreinar hvor um
sig . lækka hámark full-
greiðslu hinnar. Þannig, að
samanlögð fullgreiðsla næmi
hámarki sauðfjárbónda.
Þá sýnist sanngjarnt, að aðr
ar búvörur, svo sem mikil jarð-
eplasala, lækki samanlagt há-
mark fullgreiðslu, á mjólk og
kjöti viðkomandi bænda.
Framleiðslu bónda umfram
fullgreiðsluhámark, fengi hann
greidda með útflutningssölu-
verði. Menn yrðu látuir ráða
því sjálfir, hve mikið þeir
vildu framleiða fyi-ir þann
markað“.
Leið út úr ógöngum
Að lokum segir Helgi:
„f hugleiðingunum hór að
framan er bent á leið, sem
tryggja mætti smábændum
og miðlungsbúum fullt verð
framleiðslu sinnar. Og leið til
að takmarka búkergju bænda,
sem streitast við stærri bú en
þeir ráða við. Bú, sem oft skila
líkum arði og hálifu minni
bú hjá snotfum bændum. —
Bú, sem aldréi er fullheyjað
fyrir. en fóðrað að þriðja eða
fjórða parti, á erlendu korn-
fóðri, — eins og t.d. fjárbúið
á Hesti í Borgarfirði. Þar át
hver kind í fyrravetur nær 50
kfló af erlendu fóðurmjöli!
Það er erfitt að skilja tilgang
þesslags rfkisbús. Trúir því
nokkur, að það beri sig?
Á síðastliðnu ári var flutt
til íslands um eða yfir 50 þús.
tonn af „fóðurbæti". Það sam
svarar milljón hestum af góðri
töðu! En á þeim má fóðra
í flestum árum 400 þúsund
lembdar ær! Með öðrum orðum
fslendingar settu um helming
sauðkinda sinna á amerískt
kornfóður! Var eitthvert vit í
þvi? x
Hovrt hef ég bændur hafa á
orði, að banna ætti börnum
og búlausu fólki að eiga fáein-
ar kindur til gamans. Mér
finnst þetta kvikindis hugsunar
háttur, sem ekki nær nokkurri
átt. ITví skyidi þetta fólk ekki
mega eiga sínar' fáu kindur
eins og tíðkazt hefur frá fornu
fari. — Það breytir litlu um
útflutni'ngsörðugleika, til nc
frá. Þó mætti gjalda varhug
við, að stórbú leituðu undan-
bragða — og notuðu gervi-
fjáreigendur fyrir skjálka-
skjól."
A VÍÐAVANGl
Játning Morgun-
blaðsins
Morgunblaðið hefur nú séð
sitt óvænna að játa skrök sitt
um það, að íslendingar hafi
barizt fyrir 12 mflna hámaiks-
landhelgi á tveimur Genfarráð
stefnum. Morgunblaðið segir í
gær:
.„Staðreyndin er auðvitað sú,
að á Genfarráðstefnunni 1958
greiddu íslendingar atkvæði
með þremur tillögur, sem fólu
í sér 12 mflna fiskveiðiland-
helgi, en þær tillögur náðu
ekki fram að ganga sem alþjóða
lög, vegna bess að tilskilinn
meirihluti náðist ekki“.
Nú er ,,staðreyndin“' sem
sagt ekki „á tveim Genfarráð
stefnum“ heldur aðeins 1958.
I>etta er rétt. Á Genfarráðstefn
unni 1960 greiddu íslendingar
atkvæði gegn 12 mflna há-
marki í hvaða mynd, sem það
kom fram. Og það er mergur
inn málsins. Afstaðan á fyrri
ráðstefnunni skiptir engu máli,
enda voru þá viðhorf önnur og
gerbreytt, og Alþingi hafði
gert landgrunnsályktun sína.
Það er. vitanlcga sú afstaða, er
sýndi vilja og afstöðu íslend-
inga eins og málin horfa nú
við.
En Morgunblaðið getur samt
ekki stillt sig um að halda
skreytni sinni áfram:
„f fyrradag héit blaðið (þ. e.
Tíminn) því t.d. fram, að fs-
lendingar hefðu barizt fjrrir því
með oddi og egg á Genfarráð
stefnum 1958 og 1960, að 12
mflna hámarkið næði ekki
fram að ganga að alþjóðalög-
um“.
Nú er bezt að biðja blaðið
með svarta blettinn að tilfa*ra
þau orð í Timanum þennan
dag, þar sem sagt er að þessi
hafi verið afstaða fslands á ráð
stefnunni 1958. Túninn Hefur
ekki sagt neitt f þessa átt,
heldur aðeins sýnt fram á
skreytni Mbl. um 12 mflna há-
mark scm „stefnu okkar á.
tveim Genfarráðstefnum“. Það
er afstaðan á ráðstefnunni 1960
sem máli skiptir, því að þar
kemur viðhorf okkar, eins og ■
það var eftir útfærsluna, skýrt
fram og þar komum við í veg
fyrir það með atkvæði okkar,
að 12 mílna hámark næði fram
að ganga.
Svar frá símamála-
stjóra
Símamálastjóri hefur sent
blaðinu eftirfarandi athuga1
semd til birtingar:
,,f Tímanum 27. ágúst sl. (á
bls. 5 f rammagrein) er gagn-
rýni á kaupum pósts og súna
á fasteigninni ThorvaMsens-
stræti 2, sem póst og símamála
stjórnin hefur áður sent yður
greinargerð um, en þó er nú
vakin tortryggni á því. hvort
ióðin sem kcypt var, hafi verið
að hluta eitthvað af Vallar-
stræti. Þetta er ekki rétt, eins
og meðfylgjandi yfirlýsingar
frá lóðarskrárritara og frá Guð
laugi Þorlákssyni, sem annað-
ist sölu fasteignarinnar, bera
mcð sér. f kaupunum var að-
eins að ræða um fasteignina
Thorvaldsensstræti 2, en ekki
Vallarstrætislóð þar fyrir norð
Framhald á bls. 11
STAKIR ELDHÚSSKÁPAR
MIKIÐ ÚRVAL
Á LAGER
EINNIG VASKBORÐ,
KÚSTASKÁPAR OG
ÝMSAR GERÐIR EFRI
OG NEÐRI SKÁPA.
HÚS OG SKIP HF
Laugavegi 11. Simi 21515.