Tíminn - 08.10.1968, Blaðsíða 6

Tíminn - 08.10.1968, Blaðsíða 6
6 TIMINN ÞRIÐJUDAGUR 8. október 1968. Hataður um Lögreglustjóri Suður-Víetnam, Loan hershöfðingi er án efa sá maður, sem Víetnam- búar óttast mest og formæla hvað oftast. Hann vakti andstyggð fólks um heim allan, þegar hann fyrir skömmu skaut til bana Víetcong skæruliða, sem tekinn hafði verið til fanga, algjörlega án dóms og laga, fyrir framan suðandi kvikmyndavélar frétta- manna. — Hér birtist lýsing ítalskrar blaðakonu á Loan og viðtali við hann, en hún er eini blaðamaðurinn, sem til þessa hefur tekizt að fá að ræða við hershöfðingjann. Hann talar eins og hann væri að lesa upp ifj'óð .... Oig röddin er sönglandi o.g blíð leg eins og hann hvísli. Hann elskar rósir — og hefur alltaf rósavönd á skrifborði sínu. Þær eiga að vera ljósrauðar og nýslkomar . . . . og það eiga að vera daggardropar á hiverju krónublaði. Hann semur við- bvæmnisleg tónverk, og á lcvöldin leikur hann á fiýgii eða hlustar á tónlist eftir Badh, Brahms og Chopin. Hann er kominn af auðugri fjölskyldu. Hann er elztur ellefu systkLna og segir gjama að hann sé „heimskastur syst- kinanna“, en þrjér systur hans og tveir bræður hans eru lækn ar, aðrir þrír bræðranna eru lyfjafræðingar og tveir verk- fræðingar. Sjálfur er L-oan, sem er 37 ára gamall „aðeins“ hershötfðingi. Hann kann vel við sig í náivist fagurra kvenna og fær sér við og við ærlega neðan í því. Þegar hann ræðir uim lesti sína, réttlætir hann þá með að seigtja, að hann sé ungur maður sem lifað hafi í eftirlæti . . . . en hafi samt þó nokkra skynsemi til áð bera. Ilann talar frönsku eins vel og móðurmál sitt, vLetnömsku. Á árunum 1953—1958 var hann við nám í Frakklandi, fyrst í kaþólstoum menntaskóla og síðan í kaþólskum háskóla, þótt hann sé sjálfur búdidatrú- ar. Hann hefur ferðast tals- vert í Austurlöndum, Ameríku og í Evrópu. Helzt af öllum stöðum vill hann eyða leyfum sínuim í Flórenz og Feneyjum, þessum borgum, sem eru svo auðugar að fornfrægum lista- verkum. Hann er kvæntur og á f'jögur börn — elzta barnið er átta ára og það yngsta tveggja. Hann þjáist af maga sári, sem veldur honum mikl- um kvölum. En hann kann þá list að lóta e'kkert á sér sjást þótt hann finni fyrir sársauka í maganum. Hann er mjög gramur vexti, og engan veg- inn fríður sýnum. Ávalt and- litið er magurt, augun Mtil, nefið stórt og hakan næstum engin. Hann klæði-st alltaf herfor- ingj'abúningi sínum, enda þótt hann tali mieð fyrirlitningu um hermenn: — Þeir eru vel van in dýr'. Þeir þurfa ekki að hugsa,. aðeins hlýða! umBDÐsmEnn htuugið! Hann er yfirmiaður löigreglu liðs Suður-Vietnam, Nguyen Ngoc Loan hershiöfðingi. Hann hefuir látið setja 4000 Viet- oong menn í fangelsi á síðustu tveimur árum. Hann er maður inn, sem hvað eftir annað hef ur látið ofsækja húddatrúar- mienn, og enginn annar en hann handtók ekki alls fyrir löngu sendimiann Vietcong- manna, sem heitið hafði verið gdðum, beint fyrir framan aug un á sendiherra Bandaríkj- anna. Hann olli skelfingu um allan heim, þegar hann fyrir hálfu ári skaut Vietcongmann sem tekinn hafði verið til fantga, fyrir framan suðandi kvikmyndavélar. Ekki var um neins konar herrétt að ræða — maðurinn hafði rétt áður verið tekinn fastur í einni götu Sai- gon-borgar. Lögreglustjórinn afgreiddi mál hans með því að lyfta glæsilegiri skammibyssu sinni og hleypa af einu skoti beint í gaignauga fangans. Það er engin tilviljun, að Loan er sá maðuir í Saigon, sem menn óttast og hata mest allra — sennil-ega er enginn maður í öllum heimi jafnhat- aður og eftir hinar ruiddalegu aftöku, sem sýnd var í sjón- varpi og vakti reiði og hneyksl un um heim allan. í desemiber í fyr.ra bauðst Loan til að segja af sér embætti sem lög- reglustjóri í landinu — sagt er að þetta tiliboð hans hafi staðið í sambandi við hand- töku sendimanns Vietcong- manna, en Bandaríkjamenn höfðu beitið honum griðum og meira að segja hvatt hann til að koma. En Ky forsætisráð- herra svaraði: — Við höfum allt of mikil not fyrir yður, Loan hcrshöfðingi, til þess að geta tekið afsögn yðar til greina. Að fá blaðaviðtal við Loan er engan veginn auðvelt. — Blaðamönnum, sem hafa kom- ið frá New York til að hitta hann, hefur hann iátið risa burt með orðunum: — Þögn er gulls ígildi. Það tók mig mánuð að ná tali af honum. Og þegar hann var lo'ks reiðufoúinn að tala við mig, þurfti ég að bíða í þrj'á tíma. Okkar fyrstu viðskipti voru sú, að hann reis á fætur og rétti mér höndina. Hann er kattlið'Ugiur og hreyfingarnar letilegar, hendurnar silkimjúk ar. Hann spyr þvort ég vilji öl eða viskí. Ég svara „öl, tafck fyrir“, síðan biður hann um viskí handa sér og læíur gestinn sitja þurrbrjósta. Fyrsta spurningin var'5 til ósjiálfrátt: — Hershöfðingi, óttist þér ekki að þér verðið drepinn? Svarið kom eins auðveld- lega: — Hvaða Saigonbui ótt- ast ekki um líf sitt? Og auk þess, starf mitt sem lögregiu- stjóri, minnir mig á þegar ég barðist á afvopnaða svæðinu á milli tveggja elda ,herja Banda Loan hershöfðingi: — Haldið þér að maður, sem elskar rósir geti verið grimmur rikjamanna annars vegar og Vietoong-manna hins vegar. Ég geng á línu, ég leik með ííf mitt. Ef örlögin viljja að ég deyji, þá dey ég. Ó, þessir Bandarí'kjamenn. Þeir reyna að ná sambandi við Norður-Viet- nam-menn, og ég handtek Norð ur-Vietnam-menn. Þannig er það alla tíð. Ég hef lítinn styrk af Bandaríkjamönnum. Ég held ekki að þeir séu ýkja hrifnir aif mér. Þeir álíta mig nauðsynlegt böl — og það er svipað á með okkur komið, því að ég hef sömu skoðun á þeim. — Það er ótrúlegt að þér séuð svona grimmur, hershöfð- ingi? — Grimmuir? Sögðuð þér grimimur? Það er alrangt — það er óréttlátt! Haldið þér að maður sem elskar rósir geti verið grimmur? Ef fulltrúar miínir heyr'ðu til yðar, hand- tækju þeir yður, sakir geð- veiki. Þeir segja alltaf við mig: — Þér eruð alltof góður í yður. Þér eruð alltof mildur. Þér ættuð að vera harðari og tillitslausari. En ég svara. — Aðalatriðið er að vera kurteis. Munið það. Verið aðeins harð ir og tillitslausir, þegar þeir eru þrjóskir. í okkar starfi gagnar grimmd ekki, heldur skynsemi og rökrétt hugsun. — Felur skynsemi og rök- rétt hugsun í sér pyntingar, herra hershöfðingi? — Við skulum heldur kom- ast þannig að o-rði. að stund- um verðum við að vera strang ir. Það er rétt, að pyntingar koma til álita, ef fanginn vill ekki láta undan. En fangar okkar úr hópi Vietoong-manna gefast alltaf upp. Sumir þurfa mofckur högg eða svo — en slífct teljast ekki pyntingar. Það eru aðeins smámunir. — En hvað um rafmagns- högg á kynfærin, hershöfð- ingi? Og hvað um blaut hand- klæði, sem látin eru liggja yfir vit fanganna þangað til þeir eru að kafna? Eru það einnig smámunir? — Nú, það. Það e-r alltaf illt i öllum mrönnum og það er nauðsynlegt. Hvers vegna berjum við t.d. börnin okkar? Það er vel hægt að halda því fram, að það sé rangt að berja börn, j-afnvel þótt þau séu óþekk. En þó er það nauðsyn- legt. Þessi-r Vie-tcong-menn eru eins og óþæg böm, já — svona er lífið. Hershöfðinginn brosir vor- kunnsamlega. Það lítur út fyrir að honum finnist hmar siðfræðilegu athugasemdir mín ar, barnalegar eða jafnvel fjar stæðar. Vitaskuld állít ég þó ekki að hann mjóti þes-s að vimna þetta starf, eða að hamn gegni því vegna peni-nganna! Hann hefur alls ekki þörf fyrir þau hlægilegu laun, sem rikisstjórnin greiðir honum, 25.000 pjastra á mánuði (rúm- ar 8.000 kr. Isl.). Ríkisstjórnin hefur látið hann hafa jeppa til umráða og fjölskyldu hans hafa bíl. Launin ein myndu varla duga fyrir benzíni. Ég hlýt einnig að vita hvernig á því stóð að hann féllst á að ,verða lögreglumaður. Það gerð ist fyrir tæp'Um þremur árum er hann var nýkominn úr ár-

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.