Vísir - 12.08.1977, Qupperneq 10

10
VÍSIR
CtKefandi: Hevkjaprent hf
Franikvæmdastjóri: l)avió (iuftmundsson
Ititstjórar: Dorsteinn l'álsson ábm.
ólafur Kaj'narsson.
Kitstjórnarfulltrúi: Bragi Guftmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guftmundur G. Pétursson.
l'msjón meft llelgarhlafti: Arni Þórarinsson. Hlaftamenn: Anders Hansen, Anna Heiftur Oddsdóttir,
Edda Andrésdottir, Einar K Guftfinnsson, Elias Snæland Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Guftjón
Arngrimsson, Hallgrimur H. Helgason. Kjartan L. Pálsson, óli Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sveinn
Guftjónsson, Sæmundur Guftvinsson. Iþróttir: Björn Blöndal.'Gylfi Kristjánsson. Ltlitsteiknun: Jón
óskar Hafsteinsson. Magnús ólafsson. I.jósmyndir: Einar Gunnar Einarsson, Jens Alexandersson,
Loftur Asgeirsson.
SiilustjórirPáll Stefónsson Auglvsingastjóri: Porsteinn Fr Sigurftsson
Dreifingarstjóri: Sigurftur H. Pétursson.
Auglvsingar: Siftumúla H. Simar H22«0. Hfifill. Askriftargjold kr. IJOO á mánufti innanlands.
Afgreiftsla: Stakkholli 2-4 simi Hfifill Verft i Liusasiilu kr. 70 eintakift.
Hilstjórn : Slftumúla II. Sími Hfifil1. 7 Ifnur. Prentun: Hlaftaprent hf.
Að breyta hugmyndum
í veruleika
Matthias Á. Mathiesen f jármálaráðherra skipaði
síðastliðið vor nefnd í því skyni að gera tillögur um
samdrátt í ríkisbúskapnum. Nefnd þessari er m.a.
ætlað að athuga möguleika á að leggja niður stofnanir
og fyrirtæki og setja fram hugmyndir um hvernig ein-
staklingar og félög þeirra geti tekið við þeirri starf-
semi/ sem nauðsynleg er talin.
Fyrstu hugmyndir fjármálaráðherra i þessa veru
komu fram á aðalfundi Slippstöðvarinnar á Akureyri
fyrir rúmu ári. Hann taldi þá ekki útilokað, að ríkið
seldi eignarhluta sinn í fyrirtækinu starfsmönnum
eða öðrum aðilum. Hugmynd þessari var vel tekið
víðast hvar a.m.k.
Augljóst er, að áhugi hefur farið vaxandi á tak-
mörkun rikisumsvifa. i því sambandi má minna á, að
i vetur sem leið settu bæði Alþýðusambandið og Sam-
band ungra sjálfstæðismanna fram tillögur um niður-
skurð opinberra útgjalda.
Mörg ríkisfyrirtæki eru undir stjórn mjög hæfra
manna, sem líklegt er að geti náð miklu betri árangri
á hinum frjálsa markaði. En þegar hefur þó komið
fram, að ýmsir forstöðumenn ríkisfyrirtækja eru
mjög viðkvæmir fyrir tillögum af þessu tagi. Og í
sjálfu sér erekki viðöðru að búast, þegar róttækar til-
lögur eru settar fram.
Beint virðist liggja við að selja eignarhluta ríkis-
sjóðs í hlutafélögum eins og t.d. Slippstöðinni, Ála-
fossi og ýmsum fleiri fyrirtækjúm. Þá er augljóst, að
rikið getur auðveldlega hætt margháttuðum verk-
smiðjurekstri. Þannig má selja Landsmiðjuna eða
leggja niður, og graskögglaverksmiðjurnar allar á að
selja í hendur bænda.
Ferðaskrifstofunum og flugfélögunum stendur
næstaðannast nauðsynlega landkynningarstarfsemi.
Fyrir þá sök má leggja Ferðamálaráð niður sem
stofnun, en það stefnir nú að mjög óeðlilegri útþenslu.
Af opinberri hálf u á einn fulltrúi í ráðuneytinu að geta
farið með ferðamál. Ferðaskrifstofu ríkisins á einnig
að breyta í einkafyrirtæki. Engin rök eru fyrir því, að
ríkið sé með rekstur af því tagi.
Skipaútgerð ríkisins á að selja einstaklingum eða
félögum. Ef landsbyggðarmenn fengju sjálfir aö reka
strandferðaskipin væri unnt að veita miklu betri
þjónustu á þessu sviði. Hugmyndir af þessu tagi hafa
komið fram, en ekki orðið að veruleika. Nú er tæki-
færið.
Fræðslumyndasafn rikisins á að leggja niður. Miklu
betri árangur myndi nást, ef sérfræðingum um þau
efni yrði gefinn kostur á að annast þessa þjónustu.
Þessi stofnun hefur fyrstog fremst verið launauppbót
fyrir stjórnmálaleiðtoga eða skjólstæðinga þeirra
eftir atvikum. Ríkisútgáfu námsbóka má einnig
leggja niður. Kennslubókaútgáfuna á að bjóða út. Ef
ríkið vill taka tillit til námsbókakostnaðar má einfald-
lega hækka barnabæturnar. Það er miklu einfaldara
kerfi og heilbrigðara, en kemur að sömu notum.
Bifreiðaeftirlit ríkisins er sjálfsagt að leggja niður.
I staðinn á að löggilda verkstæði vítt og breitt um
landið til þess að annast skoðun bifreiða. Með þessu
móti má spara peninga í opinberum rekstri og draga
úr opinberri biðraöamenningu, sem flestum þykir
leiðigjörn.
Otflutningsfyrirtækin eiga sjálf að annast sölu-
starfsemi. Sölustofnun lagmetis má því leggja niður
sem opinbert fyrirtæki, enda eru afrek hennar ekki
mikil. Meiri árangurs er að vænta, ef þeir sem hags-
muna hafa að gæta, hafa starfsemina sjálfir með
höndum.
Nefnd f jármálaráðherrans hefur verk að vinna, og
nú skiptir máli, að hugmyndum verði breytt í veru-
leika.
Föstudagur 12. ágúst 1977
INNHVERF ÍHUGUN:
„Ekki síður
fyrir kristno
en aðra"
— segir Þorgrímur Skjaldarson,
sem lagt hefur stund ó
hana í tvö ár
Þorgrlmur Skjaldarson:
„thugunin er vörn gegn streitu
og hraöa... Mynd: LA.
„Ég hef haft gott af
þessu og vil ráðleggja
öllum að leggja Stund á
innhverfa ihugun”,
sagði Þorgrimur Skjald-
arson, matsveinn á
Hótel Borg i viðtali við
Visi, en hann er einn
þeirra, sem lagt hafa
stund á innhverfa ihug-
un hér á landi i tvö ár.
t Visi I fyrradag komu fram
skoðanir Jónasar Gislasonar,
lektors, þess efnis, að aðferðir
þessarar hreyfingar liktust heila-
þvotti og hreyfingin hefði trúar-
legan grundvöll, sem sóttur sé i
hindúisma.
„thugunin kemur sér sérlega
velsem vörn gegn streitu og þeim
hraða, sem er allt i kringum okk-
ur,” sagði Þorgrimur og spurði:
„Þurfa ekki allir á þvi að halda?”
Þorgrimur tekur það skýrt
fram, að þetta sé jafn gott fyrir
alla menn,af hvaða trúflokki sem
þeirséu. „Sjálfur er ég kristinnar
trúar og verð það,” segir hann.
Varðandi þann tilbeiðslustil,
sem Jónas Gislason talaði um, þá
telur Þorgrimur það vera algjöra
fjarstæðu. Menn þurfi ekkert
frekar að vera nálægt Hindúatrú
en einhverri annarri, ótti við slikt
sé ástæðulaus hjá prestinum.
Að lokum vildi Þorgrimur sem
er félagi i islenska ihugunarfé-
laginu biðja þá menn er fordæma
innhverfa ihugun að lesa eftirfar-
andi tilvitnanir úr Rómverjabréfi
Nýja testamentisins og úr bók
Lao Tse, Bókin um veginn:
Þvi að allir hafa syndgað og
skortir Guðs dýrð. Eins og ritað
er: Ekkier neinn rétt —ekki einn.
Róm. 3, 23 og 10.
Menn komast hjá úlfúð með þvi, aO hefja ekki verOleika manna upp
til skýjanna. Koma má I veg fyrir þjófnaO meö þvi, aö telja ekki
sjaldgæfa hluti verömæta. Meö þvi að örva ekki nautnirnar , varö-
veitist rósemi hjartans.
Þannig drottnar hinn vitri — hann styrkir hugann, vakir yfir andan-
um hlifir kröftunum og hreystir fæturna. Hann gjörir menn frá-
hverfa brögðum og ásælni, og hinir bragövisu veröa ekki framar
óhultir I kænsku sinni.
Hann starfar án strits, og stjórn hans farnast vel.
(Lao Tse)
^z

Verða óhóð-
jr í tísku?
Indriði G. Þorsteinsson skrifar um framboðsmál stjórnmálaf lokkanna og segir að
óháð f ramboð gætu vakið athygli á einstaklingum, sem elia yrðu að láta sér nægja
aðsitja fram eftir ævi sem vonbiðlar peningavaldsins eðagleymastí skugga hinna
^ellimóðu. ____________________
Islendingar eru einstaklingshyggjumenn, þótt
þeir fái ekki að njóta þeirrar eigindar sinnar viö
kosningar. Þar gildir sú regla nú um stundir að
litlu verður þokað með efstu menn á framboðslist-
um hinna fjölmennari flokka, enda horfa listarnir
oftar við sem upptalning vistmanna á Grund en
alvöruframboð I alvörulandi.
Siðan hefur það sést, einkum i æviminningabók-
um, að fyrrverandi þingmönnum hefur þótt frekja
af flokksforustu að ýja að þvi að þeir ættu aö hætta
þingsetu fyrir aldurs sakir. Og þess eru jafnvel
dæmi að fundið hafi verið að þvi að svona ósk skuli
hafa verið borin fram undir bankavegg. Hinir
gömlu verja þvi garðann eins og þeir eigi eilift lif
fyrir höndum á sama tima og t.d. nýja lýðræöis-
stjórnin á Spáni endurfædd eftir fjörutiu ára kosn-
ingaleysi, situr undir stjórn kornungs forsætis-
ráöherra.
Aldursleysi ráðherra.
Aö visu er meöalaldur islensku rikisstjórnar-
innar nú I lægra lagi. Veldur þar mestu aldurs-
leysi Matthiasar A. Mathiesen og Geirs Hall-
grimssonar. Rikisstjórn hefur þó fyrr verið yngri I
samanlögðum aldri, en það var árin sem þeir sátu
istjórn i fyrsta sinn, Hermann Jónasson, Eysteinn
Jónsson og Haraldur Guömundsson.
Hermann Jónasson var þá þrjátiu og sjö ára, og
voru fjögur ár frá þvl að hann fór aö skipta sér að
ráðiaf pólitik, en Eysteinn 27 ára. Báðir voru þeir
um þessar mundir „strákarnir hans Jónasar”. og
ekki er að efa að æskufjör ráðherranna þriggja þá
liggur til skýringar ýmsum snarlegum viöbrögö-
um á kreppuárunum og framsækni þeirra tima.
Nýir flokkar hafa ekki fjárhagslegt
úthald.
Oftar en einu sinni hefur veriö á það bent, að
meðalaldur þingmanna sé I hærra lagi. Auðvitað
er nokkur munur á þessu eftir kjörtimabilum.
Sannleikurinn er þó sá aö endurnýjun þingflokka
gengur sorglega hægt.
Veldur þar mestu að næsta kyrrt hefur verið I
islenskum stjórnmálum hina siðari áratugi og fólk
fast i flokkum. Tvær tilraunir til myndunar nýrra
flokka hafa farið út um þúfur, Þjóðvarnarflokks-
ins og nú Samtaka vinstri manna og frjálslyndra.
Astæðurnar fyrir óförum þessara tveggja flokka
hafa m.a. verið þær, aö þeir hafa ekki haft fjár-
hagslegt úthald eftir góða byrjun.
Stjórnmálaflokkarnir fjórir, sem enn eru litið
breyttir frá 1930, hafa byggt starfsemi sina á
nokkuð föstum og öruggum tekjuöflunarleiðum,
sem út af fyrir sig eru rannsóknarefni. Þeir hafa
þurft að halda uppi ýmissi kostnaöarsamri starf-
semi frá degi til dags. Eyðslan hefur þó ekki tekiö
i hnúkana fyrr en i kosningum.
*
Satt að segja hlýtur margur almennur borgari
að undrast hvaðan allt það fé kemur sem flokk-
arnirhafa til umráða. Auðvitaðafla þeir þess með
happdrættum að einhverju leyti. En meginhluti
fjárins kemur annars staðar frá. Um þá fjáröflun
rikir þögnin mikla, en nokkuð er hægt að átta sig
á henni eftir stuðningi flokka við stofnanir og hug-
sjónir.
A