Vísir - 17.05.1978, Blaðsíða 11

vism Miövikudagur 17. mai 1978
11
togara og smærri báta”, sagði
Helgi Jónsson rafvirki. efsti
maður á lista Framsóknar-
flokksins.
Helgi sagði að það væri knýj-
andi nauðsyn að reisa nýtt hús
undir Dalvikurskóla. Einnig
væri mjög brýnt að efla vatns-
veituna þvi skortur væri á köldu
vatni á mesta annatima frysti-
húsanna. Farið hefðu fram
rannsóknir i þvi sambandi i ná-
grenni Dalvikur en þær hefðu
ekki gefið nógu góðar vonir.
Ýmsar framkvæmdir hafa
verið i gangi á siðasta kjörtfma-
bili, og sagði Helgi að stefnt
væri að þvi að Ijúka þeim á
næstu árum. Það væri l.d. bygg-
ing elliheimilis, ráðhúss og
heilsugæslustöðvar. Einnig
hefði verið unnið töluvert i
varanlegri gatnagerð og vonast
væri til að þvi yrði haldið áfram
af ekki minni krafti en verið
hefði.
,,Ég tel að fjórða sætið sé
baráttusætið”, sagði Helgi, ,,við
fengum fjóra menn inn í bæjar-
stjórnsiðast en buðum þá fram
með Samtökunum. Þá vantaði
okkur ekki nema eitt atkvæði til
að koma inn fimmta manni.
Þannig að það er raunhæft að
gera ráð fyrir þvf að við komum
fjórða manni inn nú.”
Helgi kom inn i bæjar-
stjórnina 1974. Hann er fæddur
G-LISTI
1. Óttarr Proppé
yfirkennari
2. Rafn Arnbjörnsson
búfræðingur
3. Ottó Jakobsson
sjómaður
4. Eirikur Ágústsson
verkamaður
5. Sólveig Brynja Grétarsd.
kennari
6. Valdimar Snorrason
s jómaður
7. Arna Antonsdöttir
húsmóðir
frammi i Svarfaðardal árið 1939
og flyst árið 1947 i Dalvikur-
hrepp.
—KS
— segir Trausti
Þorsteinsson
,,Eins og viða i smaum sveitar-
félögum eru hér fá stór ágrein-
ingsmál um hlutina, heldur meira
i hvaða röð þeir skuli unnir. Það
sem við viljum beita okkur fyrir
er að koma fjárhagsstöðunni á
fastan grundvöll. Það hefur ekki
veriö staðið nógu vel að þvi að
undanförnu.” sagði Trausti Þor-
steinsson,skólastjóri, efsti maður
á lista Sjálfstæðisflokksins.
Trausti sagði að það þyrfti að
reyna að ljúka við það sem bær-
innhefðifariðúti að gera, eins og
byggingu stjórnsýslumiðstöðvar
og elliheimilis. Einnig væri að-
kallaði i þessu sjávarplássi að
bæta hö&iina bæði með viðhaldi
og endurbyggingu. Einnig væri
brýnt að fá-nýtt skólahúsnæði og
þyrfti að vinna kröftuglega að
því. Þá þyrftieinnig að vinna bet-
ur að þvi að skapa aðstöðu fyrir
þá sem vilja iðka iþróttir.
„Annað sætið er baráttusæti”,
sagði Trausti, „þó að við gerum
okkur svolitlar vonir að þriðji
maður sé ekki langt undan. En
það er kannski ekki rétt að láta
annað uppi en annað sætiö sé bar-
áttusæti.
Trausti er fæddur á Selfossi ár-
ið 1949 og flyst úl Dalvikur árið
1975. Hann hefur ekki átt sæti á
lista Sjálfstæðisflokksins á Dalvik
áður.
Óttar Proppe
„Auka þarf
stjórn
almennings"
— segir Óttarr Proppé
„Við viljum reyna að auka
þátttöku almennings i stjórn
bæjarins, þannig að almenn-
ingur eigi hægara með að
fylgjast með málum. Okkur
þykir eðlilegt að taka upp
borgarafundi svipað og gert er i
hr ep p sf é 1 ögu m þe g a r
reikningar eru lagðir fram”,
sagði óttarr Proppé yfirkennari
efeti maður á lista Alþýðu-
bandalagsins.
Óttarr sagði að hann vildi að
þau verkefni sem bærinn væri
með i framkvæmd yrðu drifin
áfram til þess að þeir fjármunir
sem i þeim lægju væru ekki
ónýttir. Það væri verið að
byggja elliheimili og koma
heilsugæslustöð igagnið. Einnig
væri verið að byggja ráðhús og
stæði bærinn einn að þvi. Þá
„Þyrfti að
koma fjórhag
bœjarins í lag"
UM HVAÐ ER KOSIÐ Á
DALVÍK
væri nauðsynlegt að þrýsta á
fjárveitingavaldið þannig að
fjárframlög frá rikisvaldi
drægjust ekki meir en orðið
hefur.
„Við teljum að það sé ekki
timabært að halda hér Lands-
mót Ungmennafélaganna eins
og stendur til að gera i sumar
vegna þess hve mikill dráttur
hefur orðið á framlögum frá
rikinu til iþróttamannvirkja.
Við viljum að hér sé blómlegt
æskulýðsstarf bæði i iþróttum
og öðru félagslifi og nauðsynlegt
er að lengja iþróttahúsið og fá
nýja og betri sundlaug”, sagði
Óttarr.
„Við berjumst fyrir þvf að fá
tvo menn i bæjarstjórn”, sagði
Óttarr,” það eru nokkuð góðir
möguleikar á þvi en þó er það
ekki öruggt.”
Óttarr er fæddur i Reykjavik
árið 1944 og flyst til Dalvikur
árið 1974. Hann hefur ekki átt
sæti I bæjarstjorn Dalvikur
áður.
—KS
■ IMf •
„Hofnm er
— segir Ingólfur
Jónsson
„Höfnin er okkar lifæð og
afkoma okkar byggist upp á
sjávarútvegi og forsendur þess
eru góð hafnarskilyrði og þaö
hefur ekki verið nóg að gert I
hafnargerð á undanförnum ár-
um”, sagði Ingólfur Jónsson,
bvggingameistari, efsti maöur á
lista Alþýðuflokksins.
Ingólfur sagði að það þyrfti
einnig að vinna að þessum
viðvarandi málefnum. Það hefði
litillega verið byrjað á varanlegri
gatnagerð og þyrfti að halda þvi
áfram með auknum krafti. Þá
væri á Dalvik visir að dagheimili i
ófullnægjandi leiguhúsnæði sem
hefði verið rekið i nokkur ár og
þýrfti að byggja yfir þá starf-
semi. Þá væri vonast til að fyrsti
áfangi elliheimilisins verði tekinn
i notkun á þessu ári og i tengslum
við það þyrfti að koma á fót þjón-
ustu fyrir aldraöa i heimahúsum
jafnframt. Þá benti Ingólfur á aö
hann legði til aö bærinn beitti sér
fyrir þvi að skapa fjölbreyttara
atvinnulif m.a. með þvi að stuðla
að þvi að komið verði á fót léttum
iðnaði.
„A-listinn hefur ekki boðið
fram hér sjálfstætt i 12 ár”, sagði
Ingólfur,” hann hefur verið i
samkrulli með öðrum flokkum
þannig að það er erfitt að spá um
úrslit en við teljum að 1. sætið sé
baráttusætið.”
Ingólfurhefur áttsæti þrivegis I
hreppsnefnd Dalvikur áður en
hún hlaut kaupstaðarréttindi.
Hann er fæddur á Dalvik og hefur
átt heima þar alla tið.
—KS
-
msmmMmm sém i
unum („Capitalism and the
Historians” 1954), William F.
Buckley, rithöfundur og blaða-
maður, um stjórnmálakenningu
Hayeks, einkum I bókinni Leið-
inni til ánauðar („The Road to
.Serfdom” 1944), og um skýringu
Hayeks á andstöðu flestra
menntamanna við markaðskerf-
ið, dr. Gottfried Dietze, prófessor
i stjórnfræði við Háskóla Johns
Hopkins, um réttarkenningu
Hayeks, einkum I bókunum
Stjórnarskrá frelsisins („The
Constitution of Liberty” 1960) og
Lögum, lagasetningu og frelsi
(„Law, Legislation and Liberty”
1973), og að lokum dr. Shirley
Robin Letwin, rithöfundur og
háskólakennari, um unnið verk
Hayeks, áhrif hans á frjálslynda
nútimamenn.
Verðskuldaður sómi
Um Hayeker önnur bókin, sem
samherjar Hayeks hafa gefið út
til að heiðra hann. (Hin, Leiðirnar
til frelsis („Roads toFreedom”),
var gefin út á sjötugsafmæli hans
1969.) Með útgáfu hennar er hon-
um sýndur verðskuldaður sómi.
Hayek nýtur mikillar virðingar
með fræðimönnum, hvort sem
þeir eru sammála honum eða
ekki. Enn hefur ekki verið skorið
úr ágreiningi hans 'og J.M.
Keynes um skýringar 'á heims-
kreppunniá f jórða áratúgnum Og
Hayek hefur fært vönduðustu og
sterkustu rökin fyrir frjálshyggju
á þessar öld, sýnt, að leiðin til
miðstjórnarkerfisins (sósialism-
ans) er leiðin til ánauðar, og
greint skilyrðin, sem lifið setur
fyrir samlifi frjálsra manna.
Viðtækur eða altækur áætlun-
arbúskapur fer ekki saman við
lýðræði. Hann krefst alræðis eins
og i Ráðstjórnarrikjunum, þvi að
miðstjórnin getur ekki þolað
mönnum að hafa önnur markmið
en þau, sem ákvörðuð eru i áætl-
unum hennar, ef þær eiga að tak-~
ast. Lifsskoðun hennar veröur að
vera Hfsskoðun allra bæði vis-
indamaðurinn (eins og Lýsenkó-
málið er til marks um) og lista-
maðurinn (eins og Pasternak-
málið er til marks um) verða að
vera þjónar hennar.
Þaö sem kynslóð okkar
hefur gleymt
Hlutlaus visindarannsókn og
hlutlaus listsköpun eru óhugs-
andi, segja sálufélagarnir, fasist-
ar og kommúnistar (sem ég hef
kallað „þjóðernis-samhyggju-
menn” og „byltingar-sam-
hyggjumenn”). „Kynslóð vor
hefir gleymt þvi, að einkaeignar-
rétturinn er mikilvægasta trygg-
ing frelsisins.
Það er eingöngu vegna þess að
yfirráðunum yfir framleiöslu-
tækjunum er dreift á hendur
margra, sem taka ákvarðanir
sinar óháðir hverjir öörum, að
vér getum sem einstaklingar ráð-
ið athöfnum okkar”, reit Hayek i
Leiðinni til ánauðar. Liklega eru
sterkustu rök hans gegn mið-
stjórnarkerfinu (og fyrir mark-
aðskerfinu) þau, að dreifa beri
valdinu á mennina, þvi að þekk-
ingin sé dreifð á þá — sérþekking
þeirra, mannþekking og þekking
bundin stað eða stund.
Músin sem læðist
En Hayek hefur eins varað við
.músinni, sem læðist, og hinni,

€SSAYSON

HAY€K
WIUAM F. DUCKÍ£Y. Jft. FftlTZ MACHIUP
GOTTFfttO OIETZE GEOftGECROCHE llf
RONAU5 MAX HAftTWEU AftTHUft SHENfHD
SHifttEYROGlNtnWiN
Ecfited by Fmz MacHup
forew<xd by Mitton Fnedmon
Bókarkápa Essays on
Hayek. Spá hans um
blandaða hagkerfið er
að rætast.
sem stekkur, eins varað við
sósialdemókratisma (sem ég hef
kallað „Lýöræðis-samhyggju”),
þar sem þrýstihóparnir þrengja
að einstaklingunum, taka frelsið
frá þeim i áföngum, og kommún-
isma, þar sem hópur byltingar-
manna rænir öllum völdum, tekur
frelsiö frá einstaklingunum allt i
einu. Frelsi i skilningi Hayeks er
lögbundið, það er frelsi borgar-
anna i Réttarríkinu, þar sem
rikisvaldið er réttarvald, stjórn-
arskrárbundiö. Frelsi án laga er
einungis frelsi hins sterka til að
niðast á hinum veika. Hayek ótt-
ast umfram allt gjörræðisvaldið,
hvort sem það er i höndum meiri
hlutans eða minni hlutans. Hann
tekur undir meö Acton lávarði:
„Allt vald spillir valdhöfunum. og
gjörræðisvald gjörspillir þeim”.
Spá Hayeks
Hayek er ekki mjög kunnur
almenningi, þvi að kenningum
hans er ekki hægt aö breyta i vig-
orð eins og sumra andstæðinga
hans, samhyggjumanna
(sósialista). Það er frjálsiyndum
visindamönnum mikið áhyggju-
efni, að þeir vinna orrusturnar á
vettvangi visindanna, en tapa
þeim á vettvangi stjórnmálanna,
þvi að sannfæringarmáttur
samhyggjumanna er meiri en
þeirra, fjöldinn velur stundum
blekkinguna, hafnar þekking-
unni.
Þó hefur þeim upplýstum
mönnum, sem tekið hafa undir
mál þeirra, fjölgað mjög siðustu
árin: Spá Hayeks um miðstjórn-
arkerfiðrættist (tildæmis um það
eru kúgunin og óhagkvæmnin i
löndum ráðstjórnarinnar i
austri). Og spá hans um „bland-
aða” hagkerfið er að rætast (til
dæmis um það er veröbólgan og
atvinnuleysið i löndum rikis-
afskiptanna i vestri). Hver hafa
áhrif Hayeks veriö á Islendinga?
Arið 1946 kom útdráttur frægustu
bókar Hayeks, Lciðarinnar til
ánauðar, út á islenzku.
I Ijósi íslenskra aðstæöna
Þessum útdrætti sneri ólafur
Björnsson prófessor að ósk Geirs
Hallgrimssonar forsætisráðherra
(þeir eru báðir fylgismenn
Hayeks), en bókinni allri ber að
minu mati að snúa á Islenzku svo
fljótt sem auðið er. Breytingarn-
ar á hagkerfinu 1950 og 1960, sem
voru mjög til bóta, voru að vissu
marki i anda Hayeks. Enn er
komið að breytingum á hagkerf-
inu, allir eru á einu máli um það,
að einhverjar breytingar eru
nauösynlegar. En hverjar? Tvær
lausnir eru til á vanda tslendinga,
að auka frelsi einstaklinganna,
stefna að markaðskerfi, eða að
auka vald rikisins, stefna aö mið-
stjórnarkerfi. Um þessar lausnir
er kosið i þingkosningunum 25.
júni nk. Þeir, sem kjósa Sjálf-
stæöisflokkinn, kjósa fvrri lausn-
ina. Þeir, sem kjósa hina flokk-
ana kjósa seinni lausnina. Ekki
er vafamál, hvor lausnin er frem-
ur i anda Haveks.