Vísir - 16.11.1978, Blaðsíða 20

LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST
Fimmtudagur 16. nóvember 1978
VISIR
LIF OG LIST LIF OG LIST
Andersen
stjórnar sinfón-
íunni í kvöld
Vivaldi á Concerto
grosso, Honegger á
Consertino, Jón
Nordal á pianókon-
sert og Sibelius á
sinfóniu nr. 1 á
fjórðu áskriftartón-
leikum Sinfóniu-
hljómsveitar ís-
lands i kvöld,
fimmtudag, kl.
20.30 i Háskólabiói.
Stjórnandi er
Karsten Andersen.
Einleikari er Gisli
Magnússon pianó-
leikari. Hann lék
pianókonsert Jóns
Nordal á tónlistar-
hátiðinni i Bergen á
siðasta ári með fil-
harmóniuhljóm-
sveitinni þar undir
stjórn Andersens.
Þá hlutu þeir ein-
róma lof gagnrýn-
enda og nú spreyta
þeir sig aftur í
kvöld.
Gfsli — leikur konsert Nordals
POPPPISTILL
Frumherjar
Þá tökum viö upp þráb-
inn þar sem frá var horfift
I slöasta pistli. Þaö er ár-
iö 1964. íslenskir lubbin-
kollar eru óöum aö vlgbá-
ast rafmagnstólum, og
fylgja þannig eftir hinu
nýja herópi æskunnar é,
é, é,!
Arin 1964 og 65 gáfu
svo sannarlega þann tón
sem greina má enn þann
dag I dag. Á þessum árum
spruttu upp hljómsveitir
TÓNLIST
Halldór
Gunnars-
son skrif-
ar um
popp
víösvegar um landiö. All-
ar áttu þær þaö sameigin-
legt aö sækja fyrirmynd
slna til hinna bresku
Bítla, Rolling Stones o.fl.
þeirra lika. Varla fyrir-
fannst þaö krummaskuö
á landinu, aö ekki væru 4
rafvæddir sveinstaular aö
valda fiöringi meöal jafn-
aldra sinna.
Hljómar
Gn tónlistarleg gæöi
voru eölilega ekki alltaf I
fullu samræmi viö Wött-
in, hársiddina og lima-
buröinn. Frægust þeirra
var eflaust Hljómar, þeir
Erlingur Björnsson, Rún-
ar Júllusson, Engilbert
Jensen og Gunnar
Þóröarson. Sumariö ’64
var þessari hljómsveit
formlega hleypt af stokk-
unum. Skildi hún brátt
eftir sig dolfallna slóö
stjarfra áhangenda. Þeir
brugöu sér einnig útfyrir
landsteinana. Þar tróöu
þeir upp 1 Cavernklúbbn-
um I Lifrarpollinum
enska, en sá klúbbur
haföi aliö sjálfa Bitlana
viöbrjóstsér. Ef eitthvaö
gat gætt unglinga þeirra
Til tslands komu útiendir „bitlar” eins og The Swinging Blue Jeans I febrúar 1965 og
þá mætti múgur og margmenni út á flugvöll tilaöfagna goöunum.
tima sjálfstrausti þá var
þaö slikt ævintýri. I
nóvember 1964 voru svo
haldnir fyrstu „Bitia-
hljómleikarnir’ . Ekki
dugöi minna en Háskóla-
bíó. Þaö troöfylltist fólki
og fögnuöi, stemningin
glfurleg og til aö kóróna
Krappur dans i
Noregi
En þær voru fleiri is-
lensku hljómsveitirnar
sem kipptu fólki úr meö-
vitundarliönum. Hljóm-
sveitin Solo, sem nú er
gleymd oggrafin, brá sér
En ekki veröur svo skil-
iö viö áriö 1965 aö ei sé
getiö hljómleikanna sem
haldnir voru I Austurbæj-
arbiói í september.
Breska hljómsveitin
Kinks sem haföi þá þegar
slitiö mörgum islenskum
plötunálum, birtist á
Og islenskir ..bltlar” númer eitt, Hljómar frá Keflavlk(vöktu ekki slöur hrifningu á
hljómleikum.
allt saman leiö yfir
nokkrar viökvæmar
meyjar.
I marsbyrjun 1965 tók
Pétur Ostlund, þá þegar
velkynntur jassisti, sæti
EngUberts viö húöirnar,
og fór aö stlga i vænginn
viö hinn nyja slátt.
Skömmu seinna svalaöi
fyrsta Islenska „Bitla-
platan ” tónþyrstum
hlustum. „Fyrsti koss-
inn” og „Bláú augun
þln”, lög Gunnars, uröu
fólki hinn áhrifarikasti
vlmugjafi. Seinna sama
ár gáfu Hljómar Ut 4ra
laga plötu.
til Risör I Noregi. Varö
hinum norsku selstúlkum
svo mikiö um, aö nokkrar
þeirra svifu útl blámóöu
yfirliösins, en afgangur-
inn þusti aö hinum fe-
lensku rafurvflúngum,
meö nánari kynni i huga.
En sveinarnir voru I góöri
þjálfun eftir áralöng
hlaup fyrir lambær á Is-
landi og sluppu meö
skrekkinn.
Pónik og Einar Július-
son tróöu upp viösvegar
um salarkynni hinna
dreiföu byggöa og færöu
Bitilguöunum tónfórnir
sinar.
sviöinu holdi klædd. Þá
var nú gaman maöur.
En máske eru hljóm-
leikarnir minnisstæöastir
fyrir framlög tveggja
barna- og unglinga-
hljómsveita. Hópur norö-
lenskra gutta á aldrinum
10-12 ára sem kölluöu
sig Bravó lögöu land und-
ir fót og bööuöu sig i
frægöarsól hinna ensku
Kinks, I pásu aö sjálf-
sögöu. Hiö sama geröu
einnig reykvlsk ung-
menni sem kölluöu sig
Tempo. Hrislaöist þá
gamli þjóöernisfiöringur-
inn um suma. -hg
AÐ AFHJUPA
• og sœtta sig við
Ása Sólveig: Einkamál
Stefaniu.
Skáldsaga, 176, bls. Útgef.
Örn og örlygur.
Kápumynd: Rósa Ingólfs-
dóttir.
Hvaö sem segja má um
rauösokka, og hvaö sem
mönnum kann aö finnast
um þá hreyfingu, hefur fátt
komiö meira róti á bók-
menntir aö undanförnu en
einmitt hugleiöingar um
stööu kvenna. Meöal
annars hefur mönnum orö-
iö ljósara en fyrr, aö raun-
verulega haföi obbinn af
bókmenntum okkar og
annarra gengiö aö mestu
framhjá þessum helmingi
mannkynsins sem vits-
munaverum. Konur höföu
aö visu gegnt ákveönum
hlutverkum I bókmenntum,
en þegar grannt var skoöaö
voru flest þau hlutverk
miöuö viö karlmanninn —
enda flestum úthlutaö af
honum. Hér er ástæöulaust
aö telja upp mörg skáld-
verk sem um þetta efni
hafa fjallaö á siöustu
þrem-fjórum árum, en
mörg hafa vakiö býsna
stormasamar umræöur,
svo sem Eftirþankar Jó-
hönnu, Karlmenn tveggja
tíma.Eldhúsmeflur. — Bók
Asu Sólveigar, Einkamál
Bókmenntir
Heimir
Pálsson
skrifar
Stefanlu, er ekki llldeg til
aöhneyksla, en getur samt
vakiö umræöu, einmitt
vegna þessaöþema hennar
er staöa konunnar, giftrar
og biöandi annars barns
sins.
Sumar bækur eru kallaö-
ar staöfestandi, aörar af-
hjúpandi, og er þá átt viö
þaö aö hinar fyrrnefndu
gerilitiöannaöen staöfesta
viöteknar hugmyndir um
lífiö og tilveruna, hinar
siöarnefndu afhjúpi ýmis-
legt i mannlifinu, einkum
misfellur þess, geri kröfu
til þess aö lesandinn taki
afstööu, láti sig eitthvaö
einhverju varöa. Einkamál
Stefanlu gera hvort
tveggja. I fyrsta lagi af-
hjúpa þau á ýmsa lund
kúgun karlmannsins á kon-
unni. Og þessi afhjúpun
tekst stundum vel (t.d. I
Bœði gott
og slœmt
Þá hafa Meistarasöngvarar
Wagners sungiö sitt siöasta i
sjónvarpi I bili og áfanga veriö
náö I óperukynningu sjónvarps-
ins á sunnudagseftirmiödögum.
Jón Þórisson dagskrárstjóri á
þakkir skiliö fyrir þessa til-
raunastarfsemi sem ég hygg aö
hafi almennt veriö nokkurs
metin hjá almenningi. Alltaf má
deila um val verka til sýningar
en þaö hlýtur aö sjálfsögöu aö
ráöast af framboöi og ekki hægt
aö gera ráö fyrir aö heimsins
mestu óperur meö heimsins
beztu söngvurum séu jafnan til-
tækar á myndsegulbandi eöa
filmu til útsendingar í sjón-
varpi.
Ég minnist þess aö óperur
hafa nokkrum sinnum áöur
veriö á dagskrá sjónvarps, bæöi
meö innlendum og erlendum
kröftum. Erlenda efniö hefur
veriö afskaplega misjafnt aö
gæöum en þó muna vafalaust
margir eftir afburöauppfærslu,
Töfraflautunni, sem Ingmar
Bergman vann fyrir norrænt
sjónvarp og var tfl sýningar á
jólum fyrirfáeinum árum. Auö-
vitaö á Mózi sjálfur nokkurn
heiöur af því hve vel tókst til en
fyrir mér er þessi þáttur eitt
eftirminnilegasta sjónvarpsefni
sem boðiö hefur veriö upp á.
Táknræntdæmi um menningar-
lega nýtingu þessa vandmeö-
farna fjölmiöife. Töfraflautan
var frumsýnd og endursýnd
einusinni i svart/hvitu hér I is-
lenzka sjónvarpinu. Er ekki
ástæöa til aö bregöa henni enn á
segulbandstækiö og gefa okkur
kost á aö lita hana i raunveru-
legri mynd eftir litvæöingu?
óperuþjóð
Óperuáhugi Islendinga er
áreiöanlega meiri en margan
grunar i fljótu bragöi. Ég hef
unniö meö dágóöum þverskuröi
af fslenzkri launþegastétt og
heyrt býsna frambærilegar
dauðasenur og turnariur og
jafnvel næturdrottningar viö
mótauppslátt eða inni á tré-
smíðaverkstæðum aö ekki sé
talaö um bilstjóra á sendiferða-
bflum. Rigningasumariö ’55 var
ég I sendiferöum hérna I bænum
. og þurfti aö fara langar leiðir á
reiöhjóli dag hvern. Þegar
inestu rigningarnar gengu yfir
sá sendibllsstjóri fyrirtækisins
aumur á mér og bauö mér far.
Þegar gefiö var I suður
Njaröargötuna út á flugvöll hóf
hann upp einn æöisgengnasta
tenór sem hér hefur heyrzt. Og
efnisskráin var ekki af verri
endanum. Verdi, Mozart og
Puccini. Jafnaöarlega endaö á
islenzku einsöngslagi eftir
Kaldalóns eöa annan ööling.
Atvinnubllstjórar hafa öörum
betra tækifæri til aö stunda tón-
mennt sina i einrúmi og gera
þaö áreiðanlega óspart. Hverjir
taka ekki lagiö viö og viö þegar
þeir erueinir á ferö I bil? Og svo
eru þaö allir sturtusöngvararn-
ir. A heildina litiö gefum viö
ttölum sjálfsagt litiö eftir I meö-
fæddri söngelsku, gefum henni
þó ekki eins lausan tauminn og
þeir.
Nóg komið
„Nú er nóg komiö” voru orö
aö sönnu. á laugardagskvöldiö.
Fluttur var síöasti þáttur þeirra
LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST