Vísir - 20.12.1978, Blaðsíða 17

VtSIR
Miftvikudagur 20. desember 1978
17
LÍF OG LIST LÍF OG LIST
Hverju trú-
um við?
Dr. Erlendur Haralds-
son:
Þessa heims og annars.
Könnun á dulrænni
reynslu tslendinga,
trúarvibhorfum og
þjóötrú.
Bókaforlagið Saga, 1978.
GÓÐRA gjalda verö þyk-
ir mér öll viöleitni I þá átt
aö komast til nokkurrar
hlitar aö raun um hverju
viö tslendingar trúum og
hvaöeina sem upplýsir
um viöhorf þjóöarinnar
yfirleitt.
Fyrir því ber aö fagna
könnun dr. Erlends
Erlendur Harladsson —
veröugt verkefni, segir
Sigvaldi m.a. I umsögn
sinni.
Haraldssonar lektors viö
Háskóla tslands um
trúarviöhorf og ýmis-
konar svokallaöa dulræna
reynslu, og full ástæöa tíl
aö halda áfram á þeirri
braut. Könnun dr.
Erlends og samstarfs-
manna hans i sálarfræöi
og félagsvisindum var i
þrennu lagi: um trúar-
viöhorf og dulræn, um
meinta reynslu af látnum
og um skipti fólks viö
huglækna. Þetta telst
all-umfangsmikil könnun
og marktæk ef borin er
saman viö starfsemi af
svipuöu tæi i öörum lönd-
um.
Viö búum viö heilmikiö
af fullyröingum um
hversu hugarsalir þjóöar-
innar eru mubleraöir.
Tlskusveiflur um trú og
visindi ráöa of miklu um
hvaðalmennterhaldiö aö
þjóöin haldi: menn þora
ekki ætiö aö viöurkenna
fyrir sjálfum sér aö þeir
trúi þvi sem þeir trúa, en
af sliku getur hlotist
ýmiskonar óáran.
Og þegar ég segi aö
vert sé aö halda áfram á
svipaöri braut meina ég
tilaömynda: Hver er
munurinn á trú almenn-
ings og þeirri trú sem
kennd er viö klerkdóm?
Aö hve miklu leyti tórir
Bókmenntir
Sigvaldi
Hjálm-
arsson
skrifar
enn eldforn þjóötrú og
hversu sterk er hún I
viöhorfum manna
almennt á þessari
menntaöld? Hve djúpt
stendur hin læröa afstaöa
sem stafar af námi I skól-
um, sniöin eftir náttúru-
visindunum sem aöeins
eru fárra alda gömul? Og
hvaö er aö marka yfirlýs-
ingar manna um trúræn
viöhorf?
Þessu siöastnefnda ber
aögefagaum. Visindi eru
tiska, e&iishyggja svo-
kölluö er tiska. Þaö er
handhægt aö hafa
framaná sér gæruskinn af
þvi tæi aö segjast fylgja
kirkju og klerkum ellegar
á hinu leytinu þeirri
tegund af skynsemd sem
kennir sig viö starfehætti
vfainda. Þannig er maöur
ágætlega respekteruö
persónaogveit hvar hann
hefur lappirnar i heims-
menningunni.
Merkilegt er hversu
margir tslendingar láta
slika öryggistilfinningu
löndogleiö, viröast fylgja
hvorugu og spinna
viöhorf sin úr ýmsum
dulhyggju þáttum sem
rót eiga i alda gömlum
arfi kynslóöanna. 011 slik
„viska” er stimpluö
hjátrú i dag af báöum
aöilum, enda fellur hún
hvorki undir formúlur
visinda né neinnar skip-
lagörar trúar.
Mér er sagt aö efi sæki
stundum á hinn trúaöa
þegar hann stendur and-
spænis dauöanum, hinum
föla gesti sem alla sækir
heim aö lokum, og i þeim
sporum standi sá heldur
ekki fást á sinu sem öllu
þykist neita. Sú stórkost-
lega spurning sem 'er
mannlegt lif er voldugri
þegar á hólminn er komiö
en nokkur staöhæfing um
aö vita.
Skoöun sem á loft er
haldiö getur veriö næsta
grunnfæriö viöhorf, en sá
bakgrunnur sem hún rfa
úr — hvur er hann?
Þaö er veröugt verkefni
góöra fræöi- og vfainda-
manna aö halda slikum
rannsóknum áfram, og
grunur minn er sá aö I
ljós komi aö hin forna
„viska” ráöi stærra
flatarmáli af hugarheimi
íslendinga en taliö er.
Ég fagna bók Erlends
og vænti framhalds.
—S.H.
Af nýjum plötum
Einsöngsperlur
Komin er út plata sem nefnist „Einsöngsperlur” en á
henni er aö finna ýmsar helstu perlur einsöngvara sib-
ustu áratugina. A plötunni eru lög sungin af Stefáni
tslandi, Einari Kristjánssyni, Gunnari Pálssyni,
Guðmundi Jónssyni, Erling Ólafssyni, Hreini Pálssyni
og Guörúnu Á. Simonar.
Meöal laga má nefna „Ég lit i anda liöna tiö” eftir Sig-
valda Kaldalóns, „Sjá dagar koma” eftir Sigurö Þdröar-
son, „Nú andar suöriö” eftir Inga T. Lárusson, „Dala-
kofinn” eftir A. Joyce viö texta Daviös Stefánssonar.
Útgefandi er Fálkinn.
LÍF OG LIST LÍF OG LIST
hafnarbíó
JÓLAMYND 1978
Tvær af hinum frá-
bæru stuttu myndum
meistara Chaplins
sýndar saman:
AXLIÐ BYSS-
URNARog PiLA-
GRIMURINN
Höfundur, leikstjóri
og aöalleikari:
Charlie Chaplin
Góöa skemmtun.
Synd kl. 5, 7, 9 og 11.
Bll
"3 113 84
Ku Klux Klan
sýnir klærnar
(The Klansman)
A Paramount Release
AWILLIAM ALEXANDER-
BILL 8HIFFRIN PRODUCTION
RICHARD
LEE BURTON
MARVIN
ATERENCE YOUNO FILM
Æsispennandi og mjög
viöburöarik ný banda-
rlsk kvikmynd i litum.
Aöalhlutverk: Ric-
hard Burton, Lee
Marvin.
tslenskur texti
Bönnuö innan 16 ára
Sýnd kl. 5, 7 og 9
m\\
Q 19 000
salc
Dagur Höfrungs-
ins
Skemmtileg og spenn-
andi bandarisk Pana-
visionlitmynd meö
George C. Scott —
Trish Van Devere
tslenskur texti
Endursýnd kl. 3-5-7-9
og 11
-----salur B--------
Makleg mála-
gjöld
Afar spennandi og viö-
buröarik litmynd
meö: Charles Bronson
og Liv Ullmann.
tslenskur texti.
Endursýnd kl. 3.05-
5.05-7.05-9.05 Og 11.05.
Bönnuö innan 14 ára.
- salur
Höfundur — leikstjóri
og aöalleikari:
Cnarlie Chaplin
Endursvnd kl. 3.10-
5.10-7.10-9.10-11.10.
• salur
Varisf vætuna
I Sprenghlægileg
gamanmynd, meö
JACKIE GLEASON
tslenskur texti.
Endursýnd kl. 3.15,
5.15,7.15, 9.15 og 11.15.
Þr u m u r o g
eldingar
Hörkuspennandi ný1
litmynd um bruggara
og sprúttsala I suöur-
rikjum Bandarikj-
anna framleidd af
Roger Corman. Aöal-
hlutverk: David
Carradine og Kate
Jackson.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuö börnum innan
14 ára.
"lonabíó
3 3 1 1 -82
andUGHTTOOr
Þrumufleygur og
Léttfeti
(Thunderbolt and
Lightfoot).
Leikstjóri: Michael
Cimino
Aöalhlutverk:
Clint Eastwood
Jeff Bridges
George Kennedy
Bönnuö börnum innan
14 ára.
Endursýnd kl. 5, 7.10
og 9.20.
SSKALORIK
/rQniX
SÍMI 24420 • HÁTÚNI 6A
*r
33 20 75
Jólamyndin 1978
ókindin — önnur
Just when you thought
it was saíc to go back
in the water...
jaws2
Ný æsispennandi
bandarisk stórmynd.
Loks er fólk hélt aö i
lagi væri aö fara i sjó-
inn á ný birtist JAWS
2.
Sýnd kl. 5, 7.30 og 10.
Bönnuö börnum innan
16 ára.
tsl. texti, hækkaö
verö.
3 2-21-40
Jóiamyndin i ár
Himnaríki má
bíða
(Heaven can
wait)
Alveg ný bandarisk
stórmynd
Aöalhlutverk. Warren
Beatty.James Mason,
Julie Christie
Sýnd kl. 5, 7 og 9
Hækkaö verö.
3*1-89-36
Ævintýri poppar-
ans
(Confessions of a
Pop Performer)
tslenskur texti
Bráöskemmtileg ný
ensk-amerisk gaman-
mynd i litum. Leik-
stjóri. Norman Cohen.
Aöalhlutverk: Robin
Askwith, Anthony
Booth, Sheila White.
Sýnd kl. 7, 9 og 11
Bönnuö börnum
Siðasta sinn
Viö erum ósigr-
andi
Spennandi kvikmynd
meö Trinitybræörum
Sýnd kl. 5.
Siöasta sinn
Sinn 50184
Frankenstein og
ófreskjan
Mjög hrollvekjanai
mynd um óhugnan-
lega tilraunastarfs-
semi ungs læknanema
og Baróns Franken-
steins.
Aöalhlutverk: Peter
Cushing og Shane
Briant.
Isi. texti
Sýnd kl. 9.
Bonnuö innan 16 ára