Vísir - 23.03.1979, Page 16

Umsjón:
Sigurveig
Jónsdóttir
Föstudagur 23. mars 1979.
Gabriel Garcia Marquez: Hundraö ára einsemd. Guö-
tu rgur Bergsson þýddi. Mál og menning, Rvik 1978.
úiidum þegar manni berast i
i.. iur þýddar bækur. veröur
•• ..*■ • ir vongóður um framtlðina:
. ir gleöst einfaldlega yfir
j>. ótrúlegum sjóöum góðra
bóka sem viö höfum aldrei ausið
ai Einmitt þannig varð mér i
brjósti við að lesa Hundrað ára
einsemd, bók sem allt of lengi
hefur dregist að geta um hér á
siöunni. En I von um að lesendur
þessa blaðs opni bók oftar en á
jólaföstu og f eftirfylgjandi ofáti,
skal þeim hér meö bent á, að þeir
eru lukkunnar pamfilar, ef þeir
hafa ekki þegar lesið þessa bók:
Þeir eiga góða bók ólesna.
Ekki veit ég nein deili á
argentínska höfundinum Gabriel
Garcia Marquez, en einhver
hvislaöi i eyra mér — hafandi les-
ið eitthvað talsvert af ritum hans
/JUjJUJLliJ JÍJJÍ
Gabriel Garcia
Marauez
— aö Hundraö ára einsemd væri
eina bók hans sem talist gæti til
meistaraverka. Þetta sel ég ekki
dýrar en ég keypti það, en reynd-
ar styrkti það gamlar grunsemdir
minar. Þvi ég hef trúað þvi um
skeiö, að allir stórbrotnir rithöf-
undar geri einu sinni á ævinni
skyssu: Þeir skrifa bók sem ekki
lýtur praktiskum lögmálum.
Þetta verður aö skýra nánar.
Skynsamur rithöfundur vinnur
nákvæmlega úr efni sinu, bruölar
ekki með það, Hann veit upp á hár
hversu mikið efni þarf til aö gera
sögu, og hann notar ekki meira en
þarf. Hins vegar kemur svo fyrir
að snillingar taka upp á að bruðla
meö efni. Söguefnin hrannast yf-
ir, og þeir fremja engan niður-
skurð, heldur láta allt flakka.
Þesskonar saga finnst mér t.d.
vera meistaraverk Selmu
Lagerlöf: Gösta Berlings saga,
ellegar þá sú margflókna og
margbrotna saga Sjálfstætt fólk,
svo nefndur sé islenskur höfund-
ur ug einmitt svona saga er
Hnndrað ára einsemd Hefði höf-
uodur hennar ástundað venjulega
praktiska höfundaraöferð, væri
þetta ekki ein saga heldur a.m.k.
tiu (i lakasta falli númeraöar I-
X). Þvi hér er ekkert venjulegt
söguefni á ferö. Þetta er þjóðar-
‘saga saga af stórbrotnum öröug-
leikum og þrekvirkjum maka-
lausra manna og kvenna, þar sem
hver ein frásögn heföi oröiö nóg
efm i svosem tvöhundruð siöur.
Og það er þetta sem gerir, aö um
leið og maöur leggur bókina frá
ser vaknar löngun til aö byrja aft-
ur S\ona bækur eru gulls igildi,
• ii .. i.insé mál verðboiguþjóðai
ivss er enginn koslur að gefa
tvsingu a Hundrað ara einsemd,
... ...u ,. ija til þess jafnmörgum
siðuin eða fieiri en bókin geymir
1359. Þó leikur þýöandinn sér aö
þvi á fáeinum blööum I bókarlok
aö gera skarplega úttekt á verk-
inu. Það skal ekki heldur rakið
hér Hver lesandi veröur að fa sitt
frelsi Það skal einungis staðhæft,
aö hefði Islendingabók verið rituö
eins og þessi bók (þær eru reynd-
Nokkrar mynda Patriciu Halley á Mokka.
bókmenntir
Leikararnir kátu i MK
Heimir
Pálsson
skrifar:
ar um margt skyldar!) ættum við
vesælir kennarar ekki i vandræö-
um meö aö fá nemendur okkar til
að lesa hana af áfergju. Og þá er
nauðsynlegt aö taka fram, að með
þessu er ekki hallað á Ara sáluga
fróöa. Hann var af annarri kyn-
slóð en Marquez.
Þetta er bók handa heimspek-
ingum og bók handa þér og mér.
Þetta er skemmtisaga og varnað-
arorð spekingsins. Þetta er
rómantisk ástarsaga og djörf
veruleikalýsing. Þetta er saga
einstaklings og saga þjóðar.
Þetta er bókin sem allir ættu aö
lesa. HF
Gáski í fyrirrúmi
Nemendur Menntaskólans í Kópavogi sýna: Stromp-
leikinn. Höfundur Halldór Laxness . Leikstjóri Sólveig
Halldórsdóttir. Leikmynd Daði Harðarson
Nú telst mér svo til, að allir
menntaskólar höfuðborgarinnar
séu búnir að blóta Þaliu i ár, og
verður ekki annað sagt en að af
þvi hafi verið hin bezta skemmt-
an og upplyfting 1 alltumæðandi
skammdeginu. Leikritaval hefur
undantekningalaust boriö vott um
góðan smekk og löngun til að
hrista upp i tiöarandanum, beina
spjótum aö spillingu og úrkynjun
samtimans. Þó svo að leikurinn
sé oft ekki upp á marga fiska og
mundi kannski ekki liðast i
atvinnuleikhúsunum, þá er gásk-
inn og leikgleðin svo mikil, að

Bandarisk olia
á Mokkakafli
Bandarikjunum,
þessa dagana.
synir
Patricia E. Halley, frá
nítján olíumálverk á Mokka
framhaldsnám f Mexikó.
Eftir að hafa öðlast reynslu i
myndlistarkennslu sótti hún um
kennarastöðu viö myndlistar-
skóla varnarmálaráðuneytisins
Sýningin hófst 18. mars siðast-
liöinn og stendur i þrjár vikur.
Þetta er tiunda einkasýning
hennar en hún hefur einnig tekið
þátt i mörgum samsýningum viða
um heim.
Patricia er fædd og uppalin i
Michigan i Bandarlkjunum og
þar nam hún myndlist og mynd-
listarkennslu. Sréar var hún við
og hefur kennt I sllkum viða um
heim.
Hér á tslandi kennir hún mynd-
list við skóla sem varnarliðið rek-
ur. —ÓT.
áhorfandinn hlýtur aö hrifast með
og hafa gaman af. Og ef leikstjór-
inn er snjall, þá má fela ýmsa
vankanta með leikbrögöum og
hugdettum.
Sólveig Halldórsdóttir viröist
vera nokkuð snjall leikstjóri og
tókst, þrátt fyrir misjafnan efni-
viö aö skapa hugþekka sýningu,
þar sem gáski og léttleiki sátu i
fyrirrúmi. Vönduö en einföld leik-
mynd átti lika sinn þátt i að gefa
sýningunni góðan heildarsvip.
Strompleikurinn fjallar um
vort afvegaleidda þjóöfélag,
brenglað siöferðismat, sölu-
mennsku og braskarahátt, og þó
aö verkið hafi veriö skrifað fyrir
u.þ.b. þrjátiu árum, þá hefur I
rauninni ekkert breyzt, nema
hvaö nælonsokkar og brjósta-
haidarar eru ekki lengur munað-
arvara.
Leikendur I Strompleiknum eru
nokkuð margir, og yrði of langt
mál að telja upp nöfn allra. Þó
má ég til með að geta Asthild-
ar Elvu i hlutverki Ljónu.
Ljóna er I eöli sinu heilbrigð
stelpa úr sveit af „góðum
ættum”, en svolitið spillt eins
og umhverfi hennar. Asthild-
ur var hvort tveggja i senn, óspillt
og fordekruö. Eyjólfur Kristjáns-
son var fullur með húmor og
galsa i hlutverki innflytjandans,
og Auður Lilja dró upp skýra
mynd af uppgefinni eiginkonu,
sem þó vildi hafa sina liftrygg-
ingu. Vilmar var hressilegur út-
flytjandi, og aðrir skiluöu sinum
hlutverkum með sóma. Ekki má
gleyma Strompsextettinum, sem
rifjaði upp sveiflur sjötta ára-
tugsins og kom öllum viöstöddum
i ljómandi skap.
Leiksýningar framhaldsskól-
anna eru að koma upp allan vet-
urinn og vekja þvi miður allt of
leiklist
Bryndls
Schram
skrifar
litla athygli i borginni. Auk þess
eru þær dreifðar um allan bæ, og
aðstaðan eðlilega mjög misjöfn.
Væri ekki ráð að stofna til eins
konar leiklistarviku framhalds-
skólanna? Taka sæmilegt hús á
leigu og sýna á skömmum tima
hvert stykkiö á fætur öðru með
auglýsingum og látum? Þaö
mætti jafnvel láta dómnefnd
velja beztu leiksýninguna. Slikt
mundi auka metnað skólanna um
vandað verkefnaval og vinnu-
brögö, auk þess sem svo svona
uppákoma mundi vekja athygli,
bæði úti i bæ og innan skólanna
sjálfra, þar sem manni virðist, af
aðsókn að dæma, rikja allt of
mikið tómlæti gagnvart þessum
viöburðum. b.S.
Vassilisa og Baba-Jaga
BABA-JAGA ENN í UNÐABBÆ
Baráttan milli nornarinnar Baba-Jögu og Vassilísu
vinnusömu hefur nú staöið yfir i tvær vikur í Lindar-
bæ. Um næstu helgi verða 5. og 6. sýning á leikritinu, á
laugardaginn kl. 16 og á sunnudaginn kl. 14.30.
Noi mn Baba-Jaga er annað af ir Dario Fo verða á mánudaginn
tveim leikritum, sem Alþýöu- kl. 17 og 20:30. Uppselt hefur
leikhúsiö hefur til sýninga um verið á flestar sýningarnar til
þessar inundir. Næstu sýningar þessa.
á leikritinu Við borgum ekki eft- —SJ
BÖKIN SEM
ALLIR ÆTTU
M LESA