Vísir - 02.05.1979, Síða 8

vísm
Miðvikudagur 2. mai 1979.
8
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Daviö Guömundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Höröur Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaöamenn: Axel Ammendrup, Edda Andrésdóttir, Halldór Reynisson, Jónlna
Michaelsdóttir, Jórunn Andreasdóttir, Katrln Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli
Tynes, Sigurður Slgurðarson, Slgurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson, Þor-
valdur Friðriksson. Iþróttir: Gylfl Kristjánsson og Kjártan L. Pálsson. Ljósmynd-
ir: Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. útlit og hönnun: Jón Oskar Haf-
steinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur:
Slöumúla 8. Simar 88611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Ritstjórn: Slðumúla 14 simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 3«oo á mánuöi
innanlands. Verö t
lausasölu kr. 1S0 eintakið.
jPrentun Blaðaprent h/f
HEIMASTJÚRN A GRÆNLANDI
Næstu nágrannar okkar (slend-
inga, Grænlendingar, hafa nú
fengið heimastjórn í eigin mál-
um. Það mun þó taka Grænlend-
inga allmörg ár að taka innan-
landsmálefni sín að fullu í eigin
hendur.
Stjórnarfarslega séð eru
Grænlendingar nú í svipuðum
sporum og við íslendingar vorum
árið 1904, er við fengum heima-
stjórn. f kjölfar heimastjórnar
okkar fylgdi eitthvert mesta
framkvæmda- og framfaratíma-
bil íslensku þjóðarinnar. Er von-
andi, að heimastjórn verði Græn-
lendingum jafngiftudrjúgt skref
í sjálfstæðisátt og hún reyndist
okkur íslendingum.
Við íslendingar gerum oft —
alveg með réttu — mikið úr því,
hve erfitt það sé jafnfámennri
þjóð og okkur að halda uppi
menningarþjóðfélagi í svo stóru
landi og við þau skilyrði f rá nátt-
úrunnar hendi, sem við búum við.
En hversu miklu er ekki erf iðara
hlutskipti granna okkar á Græn-
landi heldur en okkar? Þeir
byggja stærstu eyju heimsins,
sem að flatarmáli er meira en
tuttugu sinnum stærri en Island,
eru aðeins í kringum 50 þúsund
og búa við ennþá óblíðari náttúru
heldur en við gerum.
Okkur er líka tamt að benda á
einhæfni atvinnuvega okkar. En
einnig í þessum ef num eru Græn-
lendingar enn verr settir heldur
en við erum. Þeir byggja að vísu
afkomu sína að verulegu leyti á
fiskveiðum eins og við, en eru í
þeim efnum miklu skemmra á
veg komnir.
A undanförnum árum hafa
menn verið að gera sér vonir um,
að olía kynni að finnast við
Grænland, sem að sjálfsögðu
gæti bætt efnahag þjóðarinnar
mjög. Olíuleitin hefur þó borið
miklu minni árangur en vonast
hafði verið til, og er nú allsendis
óvist, hver árangur verður af
henni, allavega virðist séð, að
hann verði enginn alveg á næstu
árum.
Þegar við íslendingar fengum
okkar sjálfstæði, var því spáð af
mörgum, að svo fámennt ríki
fengi ekki staðist. Sem betur fer
haf a þær spár ekki ræst til þessa,
og er vonandi, að þær rætist
aldrei. Á sama veg eru sjálfsagt
margir vantrúaðir á, að Græn-
lendingar geti byggt sitt stóra
land, haldið þar uppi lífskjörum
sambærilegum við lífskjör
grannþjóða og jafnframt haldið
stjórnarfarslegu sjálfstæði sínu.
Slíkar úrtöluraddir verða Græn-
lendingum vonandi aðeins hvatn-
ing til átaka með sama hætti og
þær brýndu okkur (slendinga.
Það eru forn og ný sannindi, að
sjálfs er höndin hollust. Vonandi
mun Grænlendingum svo reynast
í sinum málefnum. Það breytir
þó ekki því, að ómetanlegt er að
eiga góða að, hafa góða sam-
vinnu við aðrar þjóðir á
sem flestum sviðum, ekki síst í
viðskiptum, menningarmálum
og öryggismálum. I þessum efn-
um höfum við íslendingar verið
lánsamir eftir að við öðluðumst
sjálfstæði. Er vonandi, að leiðir
okkar og Grænlendinga liggi
nærri hver annarri í samfélagi
þjóðanna.
Samskipti íslendinga og Græn-
lendinga hafa um langan aldur
verið lítil, miklu minni en söguleg
tengsl og nábýli gefa tilefni til.
Okkur ber að gera það sem í
okkar valdi stendur til þess að
auka þessi samskipti á næstu ár-
um báðum þjóðunum til heilla.
(slendingar samfagna Græn-
lendingum með hið aukna sjálf-
stæði og óska, að það verði þeim
til aukinnar hagsældar.
Mikll verkefni biOa grænlensks æskufólks á komandi árum. Þaö þarf aö nýta hi8
aukna sjálfstæói tii framfarasóknar I atvinnullfi og á öðrum sviðum þjóOIifsins.
Landsfundur SjálfstæOisflokksins
A morgunhefst 23. landsfundur
SjálfstæOisflokksins. Talsvert
hefur veriö skrifaö I blöö um
þennan landsfund aö undanförnu,
einkum formanns- og varafor-
mannskjör. Landsfundurinn fer
meö æöstu völdin I ftokknum. Auk
þess aö kjósa forystumenn setur
fundurinn flokknum starfsreglur
og markar heildarstefnuna.
Astæöan fyrir þvi aö augu
manna beinast aö landsfundi
Sjálfstæöisflokksinsnii fremur en
oftast áöur er þaö áfall sem hann
varö fyrir i kosningum á siöasta
ári. Ftokksstarfiö i vetur hefur
meira og minna tekiö miö af
kosningaUrslitunum og birzt i
umræðu um forystu skipulagsmál
og stefnu flokksins. Landsfundur-
neöanmóls
inn slær tvöföldu striki undir um-
ræöumar um kosningaófarirnar
og nýtt timabil hefst þar sem
áherzlan hvflir á skarpari, frjáls-
lyndari stefnu og nýjum vinnu-
brögöum. Ytri aðstæður eru
flokknum hagstæöar. Vinstri
stjórnin hefur grafiö sér gröf og
skoðanakannanir sýna ótvírætt,
aö kjósendur vilja breytta stefiiu.
Breytt skipulag
Skipulagsreglur flokksins hafa
veriö i endurskoöun i vetur. Fjöl-
margar breytingartillögur hafa
veriö reifaöar. Tvær helztu
breytingarnar gera annars vegar
ráö fyrir meiri áherzlu á fræöslu-
og útbreiöslumál og hins vegar
fyrir fjölgun æöstu forystumanna
flokksins.
Hugmyndir hafa veriö uppi
meöal Sjálfstæöismanna aö
leggja niður skipulagsnefnd
flokksins en setja i staöinn á
laggirnar tvær nefndir, fræöslu-
nefnd og útbreiöslunefnd. Þaö er
samdóma álit þeirra, sem kynnzt
hafa starfi flokksins aö mikiö
vanti á, aö útbreiöslumálunum
séu gerö viöeigandi skil. T.d.
hefur útgáfústarfsemin verið i al-
gjöru lágmarki hjá flestum sam-
tökum flokksins nema ungum
Sjálfstæöismönnum, sem hafa
gefiö út fjölda smárita og standa
aö útgáfu Stefnis meö miklum
myndarbrag.
Tillagan um fjölgun I forystu-
sveit flokksins og sérs^ka fram-
kvæmdastjórn er bein afleiöing
þeirrar gagnrýni, aö forystan hafi
engan tima aflögu fyrir flokks-
starfiö þegar flokkurinn á aöild
aö rlkisstjórn. Flestir eru sam-
mála um, aö æskilegt sé aö bæta
viö manni I æöstu forystusveitina
en ágreiningur er um formiö.
Skipulagsnefnd leggur til aö
landsfundur kjósi formann fram-
kvæmdastjórnar sérstaklega en
fjórir aörir framkvæmda-
stjórnarmenn veröi skipaöir af
miöstjórn. Aukaþing ungra Sjálf-
stæðismanna sem haldiö var aö
Þingvöllum s.l. haust lagöi hins
vegar til aö landsfundur kysi sér-
staklega formann miöstjórnar
auk formanns og varaformanns
flokksins.
Mörg atriöi önnur, sem skipta
verulegu máli fyrir starfshætti
flokksins, veröa til umræöu og
ákvöröunar á fundinum.
Kosning formanns og
varaformanns
Kosning formanns og varafor-
manns Sjálfstæöisflokksins eru
óbundnar og án tilnefninga. Menn
veröa þvi ekki sjálfkjörnir for-
ystumenn flokksins. Fyrir vikiö
er opin leiö fyrir menn aö gefa
kost á sér án beinna yfirlýsinga,!
nokkurs konar liöskönnunar-
skyni. Ennfremur eru kosning-
arnar mælir á stööu forystu-
mannanna. Kosningarétturinn á
þessum óbundnu kosningum er
þvi mikilvægt tæki landsfundar-
fulltrúanna til aö láta álit sitt i
ljós á starfi forystunnar á milli
landsfunda og styrk hennar
meöal ftokksmanna.
Frá siöustu kosningum hafa
eölilega oröiö miklar umræöur
um forystumál flokksins og eru
skiptar skoöanir þar um. Óþarfi
er aö tiunda hér stööu þeirra
mála. Dagblöðin hafa ekki látið
sitt eftir liggja viö aö skýra frá
áhuga sumra á nýrri hlutverka-
skipan í forystusveitinni. Mál-
gögn vinstri flokkanna hafa gert
sérmikinn matúrþessum málum
og látiö aö þvi liggja aö flokkur-
inn sé aö klofna. Slik afstaöa
vinstri pressunnar er eölileg I
ljósi þeirrar staöreyndar aö
vinstri flokkarnir tvistrast venju-
lega, þegar ágreiningur veröur
um forystuna. Þessu er ööruvisi
fariö I Sjálfstæöisftokknum.
Kosningar I æðstu trúnaöarstööur
eru eölilegar I lýöræöisftokki.
Margir álita kosningar nú æski-
legar til þess aö hreinsa and-
rúmsloftiö og styrkja stööu
þeirra, sem kjörnir veröa. Vist
er, aö eftir landsfundinn getur
forysta flokksins snúiö sér af full-
um krafti aö stjórnmálabarátt-
unni. Ftokkurinn mun standa
óskiptur aö baki henni.
Auk kosninga formanns og
varaformanns fer fram miö-
stjórnarkjör og engin leiö er aö
spá um úrslit þar fremur en á
slöustu landsfundum.
Einbeittari lýðræðis-
stefna
Stefna Sjálfstæöisflokksins i
efiiahagsmálum, sem miöstjórn
og þingflokkur samþykktu i
febrúar undir heitinu ,,Endur-
reisn I anda frjálshyggju” hefur
aö vonum vakiö mikla athygli og
um hana stofnazt til umræöna i
dagblööum. Meö þessari stefnu-
mörkun hefur Sjálfstæöisftokkur-
inn stigiö skref i frjálsræðisátt
meö ákveönari hætti en oftast
áöur. Landsfundurinn mun fjalla
um þessa stefnu auk þess sem
ályktaö veröur um einstaka
málaflokka aö venju. Fyrir
fundinum liggur ennfremur
stefiia til langs tima, þar sem
reynt er aö gera sér grein fyrir
viöhorfum næstu tvo áratugina.
1 innantómri hávaöastyrjöld
núverandi rikisstjórnarflokka
innbyröis hafa fáir tekið eftir þvi
aö Sjálfstæöisflokkurinn hefur
unniö mikilvægt endurnýjunar-
starf i steftiumörkun og lagöur
hefur veriö grundvöllur að
sk%leggri baráttu fyrir frjáls-
hyggjunni á breiöari grunni en
áöur.
A undanförnum árum hefur
risiö upp ný kynslóö innan flokks-
ins. Þessi kynslóö mótaöi á sinum
tima hugmyndir ungra Sjálf-
stæðismanna um „Bákniö burt”
og hún mun á þessum landsfundi
fylgja þeim eftir. Ef til vill veröur
23. landsfundarins helzt minnzt i
framtiöinni fyrir þá fersku vinda
sem leika um flokkinn i uppreisn
frjálshyggjunnar.