Morgunblaðið - 07.09.2001, Qupperneq 22

ERLENT
22 FÖSTUDAGUR 7. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
LEIÐTOGAR Frakklands og
Þýskalands lýstu á miðvikudag yf-
ir skilningi á sjónarmiðum þeirra
hópa, sem andmæla hnattvæðingu
og hétu því að bregðast við þeim
vanda, sem þessari umbreytingu í
heimsviðskiptum fylgdi. Er m.a.
rætt um að lagður verði skattur á
skammtíma fjármagnshreyfingar.
Á fundi, sem þeir áttu Gerhard
Schröder, kanslari Þýskalands,
Lionel Jospin, forsætisráðherra
Frakklands og Jaques Chirac
Frakklandsforseti, var ákveðið að
koma á fót vinnuhópi „mjög hátt-
settra embættismanna“. Er honum
ætlað að fjalla um þau vandamál,
sem hnattvæðingunni eru samfara.
Á fundinum var m.a. rætt hvern-
ig bæta mætti eftirlit með fjár-
magnsflutningum landa í millum
og þótti koma til álita að leggja
sérstakan skatt á fjármagnsflutn-
inga til skamms tíma. Aukinheldur
var ákveðið að leita leiða til að
bæta hag þeirra þjóðfélagshópa,
sem höllum fæti standa á þessum
breytingatímum.
„Tímabært er að áhyggjur og
ótti fólks í löndum okkar séu tekn-
ar alvarlega en þá undanskiljum
við vitanlega þá, sem tilbúnir eru
að beita ofbeldi,“ sagði Schröder
kanslari á blaðamannafundi í Berl-
ín.
Lionel Jospin tók í sama streng:
„Við verðum að hefja samræður
við þá, sem af fullri alvöru og
sanngirni, halda á lofti þeim ójöfn-
uði, sem hnattvæðingarferlið hefur
í för með sér,“ sagði franski for-
sætisráðherrann. Jospin hefur lýst
sig fylgjandi því að hugað verði að
skattlagningu á fjármagnsflutn-
inga en gjörningur í þá veru er
iðulega nefndur „Tobin-skattur-
inn“ eftir James Tobin nóbelsverð-
launahafa í hagfræði. Raunar hef-
ur Tobin sjálfur andmælt því að
nafn hans sé bendlað við hreyf-
inguna gegn hnattvæðingu með
þessum hætti. Segir Tobin t.a.m. í
viðtali við þýska tímaritið Der
Spiegel í þessari viku að nafn hans
sé misnotað í þessu sambandi.
Schröder sagði á þriðjudag að
ýmsir erfiðleikar myndu fylgja
slíkri skattlagningu. Hann hvatti
hins vegar til þess að hinum
frjálsa markaði yrðu settar skorð-
ur og kvað tímabært að stjórn-
málamenn berðust gegn „mismun-
un á sviði viðskiptatengsla eða
spákaupmennsku, sem megnað
[gæti] að leggja heilu hagkerfin
nánast í rúst.“
Vilja sameiginleg við-
brögð við hnattvæðingunni
Leiðtogar Frakka og Þjóðverja ræða
skattlagningu fjármagnsflutninga
Berlín. AP.
ARIEL Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, sagði á miðvikudagskvöld að
Yasser Arafat, leiðtogi Palestínu-
manna, væri helsta hindrun friðar-
umleitana í Miðausturlöndum og
sakaði hann um að standa fyrir
hermdarverkum.
Sharon sagði við fréttamenn í
Moskvu þegar þriggja daga heim-
sókn hans til Rússlands lauk að
ógjörningur væri að efna til friðar-
viðræðna meðan ekkert lát væri á
sjálfsmorðsárásum palestínskra
hermdarverkamanna. „Arafat er
helsta hindrunin fyrir friði,“ sagði
Sharon. „Stjórn mín mun ekki stýra
neinum samningaviðræðum fyrr en
þeir binda enda á hermdarverkin og
ofbeldið. Arafat hefur valið þá aðferð
að beita hermdarverkum. Hann
valdi þessa leið strax eftir samninga-
viðræðurnar í Camp David.“
Arafat og Ehud Barak, fyrrver-
andi forsætisráðherra Ísraels, voru
nálægt því að ná friðarsamkomulagi
í Camp David fyrir milligöngu Bills
Clintons í fyrra eftir að Barak féllst á
tilslakanir í deilunni um stöðu Jerú-
salem. Þeir slitu hins vegar viðræð-
unum á síðustu stundu og Sharon
sagði engan vafa leika á því að Arafat
væri um að kenna. „Arafat hefur ver-
ið með margar friðaryfirlýsingar og
undirritað marga friðarsamninga en
aldrei staðið við nokkurn þeirra.“
Sharon sakaði einnig Arafat um að
hafa staðið fyrir sjálfsmorðsárásum
hermdarverkamanna í Ísrael á síð-
ustu mánuðum. „Ekki alls fyrir
löngu náðum við hermdarverka-
manni frá Írak. Arafat hefur einnig
samstarf við [hermdarverkamann-
inn] Osama bin Laden. Arafat hefur
heimilað þetta allt og hann stjórnar
þessu enn.“
Sharon gaf til kynna að Ísraelar
gætu hafið friðarviðræður við Pal-
estínumenn að nýju ef Arafat léti af
völdum en sagði ekkert um hver eft-
irmaður hans kynni að verða.
Í viðræðunum í Moskvu hvatti
Sharon Rússa til að veita Ísraelum
meiri stuðning innan Sameinuðu
þjóðanna og leggja að Palestínu-
mönnum að binda enda á uppreisn-
ina sem staðið hefur í ellefu mánuði.
Vladímír Pútín Rússlandsforseti
sagði að Rússar hefðu lengi haft
sterk tengsl við arabaríki og Palest-
ínumenn og þeir væru því í góðri að-
stöðu til að hafa milligöngu um frið-
arviðræður.
Sharon og Peres sagðir
deila um eftirlitsmenn
Palestínumenn tilkynntu í fyrra-
dag að Arafat kynni að hefja viðræð-
ur við Shimon Peres, utanríkisráð-
herra Ísraels, í næstu viku. Sharon
hefur veitt Peres umboð til að ræða
skilmála vopnahléssamkomulags og
ráðstafanir til að draga úr efnahags-
legu refsiaðgerðunum gegn Palest-
ínumönnum.
Ísraelska dagblaðið Haaretz sagði
í gær að Sharon og Peres greindi á
um hvort stjórnin ætti að verða við
þeirra kröfu Palestínumanna að
sendir yrðu alþjóðlegir eftirlitsmenn
á hernumdu svæðin til að hafa eftirlit
með hugsanlegum vopnahléssamn-
ingi. Sharon hefur hafnað þessari
kröfu en Haaretz segir að Peres vilji
að stjórnin fallist á alþjóðlegt eftirlit.
Sharon sakar Arafat um að standa fyrir hermdarverkum
„Arafat er helsta
hindrunin fyrir friði“
AP
Ariel Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, í Moskvuheimsókninni.
Moskvu. AFP, AP.
UNGUM manni tókst á miðviku-
dag að komast framhjá lífvörðum
Karls Gústafs Svíakonungs og
kasta jarðarberjatertu í andlit
honum, en hér sést konungur (í
miðju) þungur á brún rétt eftir
árásina. Sakaði konung ekki.
Konungur varð fyrir árásinni í
bænum Varberg í suðvesturhluta
Svíþjóðar þar sem hann var
ásamt Silvíu drottningu í tveggja
daga opinberri heimsókn. Árás-
armaðurinn reyndist 16 ára gam-
all og fylgdi fréttum að ekki væri
vitað hvað vakti fyrir honum er
hann ákvað að ráðast að konungi
sínum. Lífverðir konungs sneru
árásarmanninn niður og lögregla
færði hann í gæzluvarðhald. AP
Ráðist
á Svía-
konung
VICENTE Fox, forseti Mexíkó, er
í opinberri heimsókn í Bandaríkj-
unum og átti í gærkvöldi að flytja
ávarp á sameiginlegum fundi full-
trúadeildar og öldungadeildar
Bandaríkjaþings.
Fox er fyrsti þjóðhöfðinginn
sem fer í opinbera heimsókn til
Washington á kjörtímabili George
W. Bush Bandaríkjaforseta.
Mexíkó var einnig fyrsta landið
sem Bush heimsótti eftir að hann
tók við embætti.
Bush sagði í veislu til heiðurs
gestinum í Hvíta húsinu í fyrra-
kvöld að Bandaríkin hefðu „ekk-
ert mikilvægara samband í heim-
inum en sambandið við Mexíkó“
og notaði orð sem hingað til hafa
oftast verið notuð til að lýsa sam-
bandi Bandaríkjanna og Bret-
lands.
Fox hvatti Bush til að beita sér
fyrir því að samkomulag næðist
fyrir árslok um réttindi þriggja
milljóna Mexíkóa sem hafa flust
með ólöglegum hætti til Banda-
ríkjanna.
Bush hefur sagt að bæta þurfi
kjör innflytjendanna en segir þó
ekki koma til greina að veita þeim
öllum sakaruppgjöf og full rík-
isborgararéttindi. Embættismenn
í Hvíta húsinu hafa rætt ýmsar
leiðir til að leysa vandann, m.a.
hugmyndir um að veita ákveðnum
fjölda Mexíkóa tímabundið dvalar-
og atvinnuleyfi í Bandaríkjunum.
Fox og Bush lyfta hér glösum í
veislunni í Hvíta húsinu, en með
þeim á myndinni eru eiginkona
bandaríska forsetans, Laura
Bush, og kvikmyndaleikarinn
Clint Eastwood.
AP
Fox í Hvíta húsinu
SKIPSTJÓRI norska flutninga-
skipsins Tampa, sem tók nokkur
hundruð manna hóp skipreika
flóttamanna um borð úr sökkv-
andi indónesískri ferju og var
því næst neitað um að láta þá frá
borði á áströlsku landi, sagði í
gær að hann hefði verið „hissa
og vonsvikinn“ yfir því hvernig
áströlsk yfirvöld tóku á málinu.
Á blaðamannafundi í Singa-
pore, þar sem Tampa lagðist að
bryggju eftir að flóttamennirnir
voru fluttir frá borði, lýsti Arne
Rinnan skipstjóri og stýrimað-
urinn Christian Maltau ástand-
inu á Tampa þá ellefu daga sem
skipið var fast í hafi vegna óviss-
unnar um hvar það gæti skilað
skipbrotsfólkinu af sér.
Flóttamennirnir, sem flestir
eru frá Afganistan, höfðu krafizt
þess að siglt yrði með þá til
Ástralíu þar sem þeir vildu biðj-
ast hælis, en John Howard, for-
sætisráðherra Ástralíu, fyrir-
skipaði að Tampa héldi sig fjarri
Jólaeyju sem er í ástralskri lög-
sögu í hafinu mitt á milli Indóne-
síu og Ástralíu.
Rinnan sagðist á blaða-
mannafundinum ekki hafa átt
neins annars úrkosti en að hafa
fyrirmælin að engu og reyna að
leita hafnar á eynni. Ástralskir
hermenn komu þá um borð til að
sjá til þess að farið væri að fyr-
irmælunum. Deilan um flótta-
menninna olli spennu í sam-
skiptum Ástralíu við Noreg,
Indónesíu og Sameinuðu þjóð-
irnar og alþjóðleg mannrétt-
indasamtök og sjóferðasamtök
lýstu hneykslan sinni.
Sagðist Rinnan hafa orðið
hissa og vonsvikinn er fyrirmæl-
in bárust frá Howard en ætlaði
sér þó fyrst í stað að hlíta þeim.
Hann skipti um skoðun er
nokkrir flóttamannanna, sem
voru mun fjölmennari en áhöfn-
in, hótuðu að stökkva í sjóinn.
Hissa á
Áströlum
Singapore. AP.
Skipstjóri Tampa