Morgunblaðið - 07.09.2001, Síða 36

MINNINGAR
36 FÖSTUDAGUR 7. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Sigurður (Guð-mundur Sigurð-
ur) Guðmundsson
var fæddur í Vík í
Mýrdal 2. janúar ár-
ið 1921. Hann andað-
ist á hjartadeild
Landspítalans í
Fossvogi 28. ágúst
síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Guðmundur
Guðmundsson skó-
smiður í Vík, f. í
Ytri-Skógum undir
Eyjafjöllum 27. febr-
úar 1883, d. í Vík 1.
apríl 1964, og kona hans Egillína
Sigríður Jónsdóttir, f. 10. október
1886 í Kerlingardal í Mýrdal, d. 7.
mars 1934 í Vík. Systkini Sigurðar
voru: Jón, f. 9. apríl 1904, d. 6.
mars 1941, Guðrún Ragnhildur, f.
17. janúar 1906, d. 12. október
1984, María Guðný, f. 17. mars
1907, d. 17. apríl 1998, Guðríður, f.
5. nóvember 1908, d. 3. nóvember
1926, Kjartan, f. 26. september
1913, d. 31. janúar 1916, Kjartanía
Guðríður, f. 22. apríl 1915, d. 26.
september 1995, Kjartan Ísleifur,
f. 3. maí 1916, d. 6. mars 1941, og
Guðgeir, f. 19. mars 1927.
Hinn 19. september 1943 kvænt-
ist Sigurður Bergþóru Jórunni
Guðnadóttur frá Krossi í Austur-
Landeyjum, Rang., f. 4. mars 1922,
d. 10. mars 1994. Börn Sigurðar
og Bergþóru eru fimm:1) Njáll, f.
26. júní 1944, kona hans er Svan-
fríður Magnúsdóttir, f. 18. janúar
1946, dóttir þeirra er Erna Nil-
um sótti Sigurður unglingaskóla í
Vík 1934-36. Hann fór til náms
fyrst hjá sr. Ófeigi Ófeigssyni í
Fellsmúla, síðan til Reykjavíkur,
lauk þar gagnfræðaprófi og síðan
stúdentsprófi frá Menntaskólan-
um í Reykjavík vorið 1943. Lauk
kennaraprófi frá Kennaraskóla Ís-
lands, stúdentadeild, 1951. Stund-
aði á orlofsári nám við Myndlista-
og handíðaskóla Íslands 1974-75.
Á uppvaxtarárum var Sigurður
í Suður-Vík. 1943-46 vann hann
við verslun og fleiri störf í Vík og
var kennari við unglingaskólann
þar. 1946-48 vann hann við skrif-
stofu- og afgreiðslustörf í Reykja-
vík og Kópavogi, m.a. hjá Vita-
málastofnun. Haustið 1948 hóf
hann starf sem kennari og var
kennsla hans aðalstarf upp frá því
en á sumrum stundaði hann ýmis
störf sem til féllu. Hann var kenn-
ari í Austur-Landeyjum 1948-50
og 1951-54, kennari í Seljalands-
skóla, Vestur-Eyjafjöllum 1954-
59, skólastjóri Barnaskólans í
Skógum, Austur-Eyjafjöllum
1959-66. Vann við afgreiðslustörf
hjá Timburvöruversluninni Völ-
undi 1966-68. Kennari við Höfð-
askóla 1968-74 og síðar við Öskju-
hlíðarskóla 1975-83. Þegar komið
var á sumardvöl fyrir fatlaða nem-
endur Höfðaskóla önnuðust Sig-
urður og Bergþóra kona hans
umönnun barnanna í Hlíðardals-
skóla fyrsta sumarið. Að loknum
starfsferli við kennslu gekk Sig-
urður enn til ýmissa starfa, síð-
ustu árin til æviloka vann hann við
bókhald, smíðar og fleira hjá son-
um sínum Guðna og Guðmundi í
rafeindafyrirtæki þeirra Sínus
ehf.
Útför Sigurðar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
uka, f. 1. janúar 1986.
2) Helga, f. 7. ágúst
1946, eiginmaður
hennar var Rúnar
Gunnarsson, f. 24.
apríl 1944, þau skildu,
börn þeirra eru:
Gunnar Freyr, f. 8
september 1965,
Helga María, f. 16.
apríl 1967, Sigurður
Narfi, f. 28. október
1973. 3) Guðni, f. 14.
desember 1948, kona
hans er Helen Knúts-
dóttir, f. 21. maí 1950,
börn þeirra eru: Berg-
þóra, f. 27. mars, 1971, Ómar, f. 5.
júní 1974, Óttar, f. 5. júní 1974. 4)
Guðmundur, f. 14. desember 1948,
kona hans er Bergþóra Þorsteins-
dóttir, f. 17. ágúst 1949, börn
þeirra eru: Alma Dögg Jóhanns-
dóttir, f. 17. ágúst 1967, María
Anna, f. 28. september 1970, Sig-
urður, f. 15. ágúst 1974. 5) Egill, f.
24. desember 1951, kona hans er
Guðbjörg Jónsdóttir, f. 23. sept-
ember 1951, börn þeirra eru: Sig-
rún Erla, f. 20. desember 1971,
Eva Hrund, f. 28. apríl 1975, Jón
Bergþór, f. 3. september 1979.
Barnabarnabörn Sigurðar og
Bergþóru eru 12. Sigurður ólst
upp fyrstu árin hjá foreldrum sín-
um í Vík og í Kerlingardal. Vegna
heilsubrests móðurinnar var Sig-
urður frá átta ára aldri alinn upp
á stórbýlinu Suður-Vík hjá Ólafi
Halldórssyni og Ágústu Vigfús-
dóttur, þar átti hann heimili fram
yfir tvítugt. Að barnaskóla lokn-
Hann pabbi okkar er dáinn, hann
kvaddi okkur þriðjudaginn 28. ágúst
eftir þriggja vikna veikindi á sjúkra-
húsi.
Þegar við nú á þessum tímamótum
lítum til baka yfir farinn veg er margs
að minnast. Fyrst koma upp í hugann
minningarnar frá æskuárunum. Þá
vorum við að alast upp á barns- og
unglingsaldri í faðmi ástríkra for-
eldra, fyrst hjá afa og ömmu austur á
Krossi, síðan í Seljalandsskóla og svo
austur í Skógum. Í huganum er mikil
birta og gleði yfir þessum árum, við
áttum yndislega og hamingjuríka
æsku. Pabbi og mamma voru einstak-
lega samhent í sínu hjónabandi, sér-
staklega í því að búa okkur börnunum
og fjölskyldunni hlýlegt og myndar-
legt heimili. Afi og amma áttu líka hjá
þeim indælt ævikvöld.
Við sjáum það best núna hvernig
lífið og starfið hjá pabba og mömmu
snerist helst og mest um það að koma
okkur börnunum til manns og þroska,
að búa okkur sem best undir lífið og
framtíðina. Það gerðu þau ekki síst
með því að veita okkur tækifæri til
menntunar og sjá til þess að við gæt-
um á skólaárunum dvalið sem mest í
foreldrahúsum. Heimilið var mann-
margt, þar var sjaldnast nein logn-
molla því við krakkarnir fimm vorum
eðliðlega nokkuð fyrirferðarmikil og
hávær. Oft reyndi þetta á þolrifin í
foreldrunum. Pabbi var einstaklega
ljúfur heimilisfaðir og tók öllum okkar
æskubrekum, ærslum og uppátækj-
um með jafnaðargeði. Oft kom fyrir,
þegar eitthvað fór úr böndum, að um-
vandanir hans breyttust fyrr en varði
í hlátrasköll og gamanyrði. Í minning-
unni var lífsgleðin á þessum árum æv-
inlega alvörunni og áhyggjunum yf-
irsterkari. Við urðum líka þeirrar
gæfu aðnjótandi að fátt skyggði á
þessa glaðværð æskuáranna.
Um það leyti sem pabbi og mamma
fluttu suður til Reykjavíkur og eftir
það fórum við krakkarnir að leggja
upp hvert sína leiðina að heiman til
starfa, framhaldsmenntunar og til að
stofna eigin heimili. Við áttum þó allt-
af yndislegt athvarf hjá þeim, fyrst á
Bragagötunni, síðan í Espigerðinu og
síðast á Álfhólsveginum í Kópavogi. Á
fjölskylduhátíðum var oft fjölmennt
heima hjá pabba og mömmu þegar
þangað voru komin börn, tengdabörn,
barnabörn og síðast barnabarnabörn.
Það var pabba okkar mikið áfall
þegar mamma féll frá árið 1994. Þau
höfðu frá sínum fyrstu kynnum alltaf
verið saman og aldrei þurft að sjá
hvort af öðru nema um stundarsakir á
sumrin þegar pabbi stundaði um
nokkur ár sumarvinnu fjarri heim-
ilinu. Eftir að mamma dó vantaði
hann mikilvægustu kjölfestuna í lífið
og tilveruna. Hann flutti af Álfhóls-
veginum, fyrst í litla risíbúð við Gull-
smára í Kópavogi og síðast bjó hann í
Austurbrún 2 í Reykjavík.
Síðustu æviárin naut pabbi félags-
skapar og hlýju hjá elskulegri vin-
konu sinni, Rannveigu Oddsdóttur.
Hún er ættuð austan úr Skaftafells-
sýslu og þau pabbi höfðu kynnst á
unglingsárum þegar þau voru um
skeið saman í skóla austur í Vík í Mýr-
dal. Vinskapurinn við Rannveigu og
hennar fjölskyldu var pabba okkar af-
ar kærkominn því eftir fráfall
mömmu undi hann sér aldrei vel einn
og út af fyrir sig. Hann hafði vanist
því lengst af ævinnar að hafa fólk í
kringum sig á mannmörgum heimil-
um, hann sætti sig því ekki vel við ein-
veruna, hún var ekki hans lífsstíll.
Fyrir allt þetta vottum við systkinin
Rannveigu og fjölskyldu hennar alúð-
arþakkir.
Pabbi og mamma höfðu alla tíð
gaman af að ferðast um landið. Fram-
an af gáfust ekki oft tækifæri til
ferðalaga með okkur krakkana, en
eftir að við fórum að heiman fóru þau
mikið í ferðalög og víða um land, með-
al annars í öræfa- og hálendisferðir
með ferðaklúbbi sem nefndur var
Arnarfell. Við systkinin fórum síðan
aftur að ferðast með pabba og
mömmu eftir að þau höfðu eignuðust
tjaldvagn sem mikið var notaður til
sumarferða. Um verslunarmanna-
helgar var land ævinlega lagt undir
fót, þá vildi pabbi gjarnan fara á
æskuslóðir sínar austur í Skaftafells-
sýslu.
Um síðustu verslunarmannahelgi
vildi svo til að pabbi lagði einn af stað
með tjaldvagninn og harmonikuna í
farteskinu. Ferðinni var heitið austur
í Biskupstungur til fundar við fjöl-
skylduna. Þetta reyndist vera hans
síðasta ferð. Hann fann til lasleika
þegar hann lagði af stað og var sár-
þjáður á leiðinni austur. Hann hafði
fengið alvarlegt hjartaáfall og var
lagður inn á Landspítalann í Fossvogi
þá um nóttina. Þar andaðist hann
þremur vikum seinna.
Pabbi tók örlögum sínum með
æðruleysi. Hann hafði alla tíð verið al-
vörugefinn, sorgaratburðir í æsku
höfðu sett á hann sitt mark, hann
hafði misst systur sína, móður og tvo
bræður, öll fyrir aldur fram. Veikind-
um sínum síðustu vikurnar tók hann
með miklum kjarki, allt fram til síð-
ustu stundar var hann hress og kátur
þegar maður hitti hann.
Kvöldið fyrir andlátið fór hann með
gamansamar vísur sem hann hafði
sett saman fyrir mörgum árum. Dag-
inn eftir var kallið komið, hann kvaddi
okkur og þennan heim, sáttur við allt
og alla.
Blessuð sé minning hans pabba.
Njáll, Helga, Guðni,
Guðmundur, Egill
og fjölskyldur.
Tengdafaðir minn Sigurður Guð-
mundsson er látinn.
Fyrstu minningar mínar um Sig-
urð eru frá þeim árum þegar ég var
að alast upp austur á Hvolsvelli. Þá sá
ég þar ungan og glæsilegan mann,
dökkan yfirlitum með hrafnsvart, lið-
að hár. Þetta var Sigurður kennari í
Seljalandsskóla. Eins og margir í ná-
grenninu átti hann oft erindi í kaup-
staðinn og eitt sumar vann hann á
bílaverkstæðinu á Hvolsvelli. Það
sumar vann hann á kvöldin við að
smíða yfirbyggingu yfir mikinn tor-
færubíl sem hann átti á þeim tíma og
var eftirminnilegt farartæki. Síðar
eignaðist hann annan bíl, langan og
mikinn Land-Rover. Í þeim bíl voru
oft ungir og myndarlegir strákar,
synir Sigurðar. Einn af þeim átti síðar
eftir að verða eiginmaður minn.
Kynni mín af Sigurði og Bergþóru
konu hans hófust fyrir rúmlega tutt-
ugu árum þegar ég varð tengdadóttir
þeirra. Heimili þeirra var einstaklega
hlýlegt og elskulegt, þangað var alltaf
gott að koma. Þau báru mikla virð-
ingu hvort fyrir öðru og voru mikið
fjölskyldufólk. Þau gerðu allt í sam-
einingu og voru svo samtaka í öllu að
það var oftast talað um Sigurð og
Bergþóru í sama orðinu. Þó voru þau
að ýmsu ólík. Bergþóra var glaðvær
og létt í lund en Sigurður var alvöru-
gefnari. Hann bar þess merki að hafa
orðið fyrir mikilli lífsreynslu vegna
sorgaratburða sem urðu í fjölskyldu
hans á æsku- og uppvaxtarárum. Það
var á þeim tíma þegar fólk bar harm
sinn í hljóði, þá tíðkaðist ekki að ræða
um sorg og sorgarviðbrögð. Sigurður
var dulur og talaði ekki mikið um sín-
ar tilfinningar. Frá liðnum árum er
margs að minnast. Við Njáll og Erna
dóttir okkar áttum margar ánægju-
stundir með Sigurði og Bergþóru
bæði á heimili þeirra og heima hjá
okkur. Ógleymanleg eru mörg sum-
arferðalög og útilegur með þeim, ekki
síst í Skaftafelli og austur á Laugar-
vatni. Stundum var farið í fjölmennar
fjölskylduferðir og efnt til ættarmóta.
Á slíkum fagnaðarstundum var
tengdapabbi hrókur alls fagnaðar og
spilaði á harmoniku af miklu fjöri. Þá
var líka mikið sungið og bræðurnir
tóku lagið margraddað. Ein fjölmenn-
asta samkoman var haldin í tilefni af
sjötugsafmælum Sigurðar og Berg-
þóru vorið 1992, sú stund mun seint
gleymast.
Þegar Bergþóra tengdamóðir mín
féll frá, var það Sigurði og allri fjöl-
skyldunni mikill missir og sár. Með
sínu elskulega viðmóti hafði hún alla
tíð verið einstök í því að halda fjöl-
skyldunni saman. Við fráfall hennar
breyttist margt í daglegu lífi hjá Sig-
urði tengdapabba. Hann bjó einn síð-
ustu árin, einveran átti þó ekki vel við
hann því lengst af ævinnar hafði hann
margt fólk og stóra fjölskyldu nálægt
sér.
Sigurður tengdapabbi var vel ern,
komst allra sinna ferða, var lengst af
við góða heilsu og enginn leit á hann
sem gamalmenni þótt hann væri orð-
inn áttræður. Hann var óvenju minn-
ugur og allt til hins síðasta var hann
myndarlegur og hnarreistur, óbeygð-
ur af áföllum lífsins. Veikindum sínum
síðustu vikurnar tók hann með kjarki
og æðruleysi.
Nú er aftur unnt að nefna Sigurð
og Bergþóru í sama orðinu, þau eru
bæði horfin af sjónarsviðinu en lifa
bæði í myndarlegum afkomendum og
í minningum allra þeirra sem þeim
kynntust.
Ég kveð Sigurð tengdaföður minn
með hlýjum huga og þakka honum
samfylgdina. Blessuð sé minning
hans.
Svanfríður
Magnúsdóttir.
Það er margs að minnast þegar ég
kveð elskulegan tengdaföður minn
Sigurð Guðmundsson.
Ég var svo lánsöm að kynnast
Guðna syni hans og Bergþóru fyrir
rúmum 30 árum. Sigurður og Berg-
þóra voru ómetanlega góðir tengda-
foreldrar þegar við Guðni fórum að
stofna heimili og eignast börn.
Eftir að við fluttum í Espigerði 10
með Bebbu og tvíburana Óttar og
Ómar nýfædda var gott að hafa Sig-
urð afa og ömmu fyrir ofan.
Það var ekki ósjaldan að tengda-
pabbi leit inn áður en hann fór að
kenna .
Einn morguninn þegar hann kom
inn vorum við orðin ansi þreytt með
óværa tvíbura sem vöknuðu til skipt-
is. Þá klappar hann mér á öxlina og
sagði: „Helen mín , við Bergþóra tök-
um bara annan strákinn til okkar á
nóttinni.“ Svona var Sigurður tengda-
pabbi.
Ég var líka svo lánsöm að tengda-
mamma vann á Grensás rétt hjá okk-
ur, og kom hún alltaf við þegar hún
kom úr vinnuni. Þegar strákarnir
fóru að eldast kom ósjaldan fyrir að
hún tók að sér að fara með þá á slysó
því ég var ekki mikið fyrir að fara
þangað.
Margar góðar minningar eigum við
með þeim í útilegum, Bergþóra sá um
náttúru- og plöntufræðslu en Sigurðu
spilaði á nikku með sinni einskæru
snilld.
Eftir að Sigurður flytur í Austur-
brún 2, í næsta nágreni við vinnustað
minn, kom hann oft við og spjallaði við
kúnnana mína og fékk sér kaffi og
sópaði gólfið ef svo bar undir.
Hann hafði orð á því að taka það
starf að sér þegar hann hætti í Sínus.
Síðasta minningin var um verslun-
armannahelgina þegar hann ákvað að
fara í útilegu með okkur. Fyrst ætl-
uðum við að vera eina nótt í bústaðn-
um okkar og fara svo í tjöldin daginn
eftir en þá fékk hann verk fyrir hjart-
að og Guðni varð að fara með hann til
Reykjavíkur á sjúkrahús.
Þar dvaldi hann í þrjár vikur þar til
hann var allur.
Blessuð sé minning um góðan
tengdapabba.
Helen.
Mér hefur verið sagt að ég líkist afa
mínum á velli. Slíkt hól fyllir mig
ávallt stolti, enda er hann sá maður
sem ég hef haft mestar mætur á í
heimi hér. Og ég ber nafn hans. Guð
gefi mér þroska til að öðlast mann-
kosti hans. Um þá þarf ég ekki að fjöl-
yrða. Þá hafði hann slíka sem bestan
mann má prýða. Enda var afi minn
farsæll maður. Hann átti hamingju-
ríkt hjónaband og stóra fjölskyldu
sem virti hann og elskaði. Hann vann
göfugt starf, utan sem innan heimilis,
var vinsæll og dáður af samferða-
mönnum sínum. Afi minn var mér
lærdómsrík fyrirmynd. Hann inn-
rætti mér réttlæti og heiðarleika og
var útsjónarsamur í hverju því verk-
efni sem mætti honum. Allt sem hann
tók sér fyrir hendur gerði hann vel.
Afi barst ekki á og sóttist ekki eftir
veraldlegum gæðum. Hann kenndi
mér hógværð. Hann hafði til að bera
þær dyggðir sem ég met mest. Þann-
ig vil ég vera. Eins og afi minn.
Samverustundirnar voru óteljandi.
Á næstum hverju sumri, og stundum
oftar en einu sinni, fór ég með afa til
Víkur í Mýrdal þar sem rætur hans
voru. Þar kynntist ég þeim dulmagn-
aða kynngikrafti sem Vík hefur að
geyma. Á þessum ferðum sagði afi
sögur af æskuárum sínum og kynleg-
um kvistum sem á vegi hans höfðu
orðið. Og eftir að amma féll frá lagði
hann áherslu á að ég læsi minning-
arbrot þau sem hann hafði fest á blað.
Hann vildi að ég þekkti uppruna sinn
og öðlaðist skilning á þeim aðstæðum
sem mótuðu persónu hans. Ég vona
að ég beri gæfu til að halda í heiðri
lífsgildi hans og líkjast honum í fram-
göngu minni.
Að leiðarlokum er mér efst í huga
þakklæti fyrir allt það sem afi minn
var mér. Minningin um góðan mann
mun lifa með okkur sem eftir stönd-
um.
Lýs, milda ljós, í gegnum þennan geim,
mig glepur sýn,
því nú er nótt, og harla langt er heim.
Ó, hjálpin mín,
styð þú minn fót; þótt fetin nái skammt,
ég feginn verð, ef áfram miðar samt.
(M. Joch.)
Sigurður Narfi.
Eitt skipti sem oftar hringdi ég í
afa til að athuga hvort ég mætti ekki
kíkja í heimsókn og fá hann til að fara
yfir algebruna með mér. Ég var að
fara í lokaprófið mitt í algebru daginn
eftir og þótti svo gott, eftir að hafa
streðað síðustu dagana í gegnum
dæmin, að koma við hjá afa og láta
hann fara yfir einu sinni enn svona á
sinn hátt. Hann fór nefnilega eins að
með mig og skjólstæðinga sína við
Öskjuhlíðarskóla, hann bjó til leik og
fór svo í gegnum dæmið nokkrum
sinnum. Spennan magnaðist í hvert
skipti sem útkoma dæmisins nálgað-
ist og þegar hún lá ljós fyrir sló hann í
borðið og hló: „Þetta er svo ótrúlega
einfalt og sniðugt, Bebba mín, það
eina sem þú þarft að muna er . . . “ og
svo fór hann enn einu sinni með form-
úluna sem var svo sniðug og í gegnum
dæmið í tíunda skiptið að mér fannst.
Það tók stundum á þolrifin að sitja
undir þessu þrjú síðustu skiptin því
mér fannst ég hafa skilið þetta ágæt-
lega eftir tvær lotur. Hins vegar vissi
afi upp á hár hvað hann var að gera
því daginn eftir fór ég í prófið mitt og
þá söng leikurinn hans afa enn í huga
mínum og prófið lék í höndum mér.
Ég var eiginlega bara hálfergileg yfir
því að hafa eytt heilum vetri í eitthvað
sem var jafn einfalt. Árangurinn lét
heldur ekki á sér standa því ég út-
skrifaðist úr algebru með hæstu ein-
kunn. Afi var sennilega besti kennari
sem ég hef haft. Þegar ég hugsa um
þetta núna veit ég að ástæðan fyrir
heimsóknum mínum til þeirra afa og
ömmu fyrir próf var ekki eingöngu að
sinna kröfum skólabókanna heldur
efldist andinn svo mikið við að heim-
sækja þau þar sem tímaleysi réð ríkj-
um og fordómar voru víðsfjarri. Afi
og amma voru fólk sem gaf af tíma
sínum og sjálfu sér. Í dag verður slíkt
að teljast fágætt en afar verðmætt.
Þær eru ótal minningarnar sem
sækja að mér nú þegar afi er farinn
frá okkur. Allar útilegurnar, göngu-
túrarnir eftir hitaveitustokknum,
minningar úr Espigerðinu þar sem
við bjuggum saman í næstum sjö ár.
SIGURÐUR
GUÐMUNDSSON