Vísir - 25.01.1980, Blaðsíða 13

►
V
VtSJR
Föstudagur 25. janúar 1980

„Kanntu að búa til skutlu?"
Þekktir borgarar eru spurðir þessarar
spurningar. Árangurinn birtist í
Helgarblaði Vísis í máli og myndum

Hverjir fá orður, og hvernig
verða þær til?
Helgarblað Vísis kannar orðumál
íslendinga
■
-
„Hef verið talinn höfuðfjand-
maður sauðkindarinnar"
Helgarviðtalið er við Hákon Bjarnason
fyrrverandi skógræktarstjóra
.

..— —...
Úrval af
bílaáklæðum
(coverum) _
Sendum
í póstkrofu
Altikabúoin
Hverfisgötu 72. S 22677
H.S.S.H.
Hugrœktarskóli
Sigvalda Hjálmarssonar
Gnoðarvogi 82/ Reykjavík/ sími 32900.
Athygliæfingar/ hugkyrrð,
andardráttaræfingar, hvildariðkun.
Innritun alla virka daga frá kl. 11.00-13.00.
Næsta námskeið hefst 2. febrúar nk.
H.S.S.H.
I
m
Smurbrauðstofan
B JORINJirsJIM
Njólsgötu 49 - Simi 15105
Nauðungaruppboð
sem auglýst var 119., 22 og 25. tbl. Lögbirtlngablaös 1979 á
hluta I Langholtsvegi 182, þingl. eign Steinunnar Ástvalds-
dóttur fer fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar í Reykjavík á
eigninni sjálfri mánudag 28. janúar 1980 kl. 14.00.
Borgarfógetaembættiö i Reykjavik.
P
L
Föngulegur flokkur á Útsýnarþorrabióti i fyrra.
VlSLR
Föstudagur 25. janúar 1980
Lárus Loftsson, yfirmatreibslumaður á Múiakaffi, með sýnishorn af þorra matnum. 1 vinstri hendi heldur hann á vænum bita af VopnafjarOarhákarli.
Fyrsti dagur þorra er i dag, föstudag í 13. viku vetrar. i bók
Árna Björgvinssonar um sögu daganna er sagt frá þvi, aö þaO sé
„ævagömul venja aö hafa einhvern mannfagnaö á heimilum fyrsta
dag þorra og heilsa honum meO virktum”.
Þar segir ennfremur, aö bændur „áttu aö fara fyrstir á fætur allra
manna á bænum þann morgun sem þorri gekk i garö. Áttu þeir aö
fara ofan og út i skyrtunni einni, vera bæöi berlæraöir og berfættir,
en fara i aöra brókarskálmina og láta hina svo lafa eöa draga hana
eftir sér á öörum fæti, ganga svo til dyra, ljúka upp bæjarhuröinni,
hoppa á öörum fæti kringum allan bæinn, draga eftir sér brókina á
hinum og bjóöa þorra velkominn I garö eöa til húsa. Siðan áttu þeir
aö haida öörum bændum úr byggöarlaginu veislu fyrsta þorradag.”
Þorrablótin fyrst 1873
Árni greinir einnig frá þvi, aö
oröið þorrablót hafi aö fornu
einungis komiö fyrir i Flateyj-
arbók seint á 14. öld. Þar er sagt
frá fornkonunginum Þorra, sem
var mikill blótmaöur og hélt
blót á miöjum vetri ár hvert.
Arni telur augljóst að hér sé um
persónugervingu aö ræöa og
„eðlilegast aö lita á Þorra sem
einskonar vetrarvætt eöa veö-
urguö”.
Þorrablót, I þeim skilningi
sem nú er tiökaöur, var fyrst
haldiö meöal islenskra stúdenta
i Kaupmannahöfn árið 1873, en
mun ekki hafa þótt sjálfsögö at-
höfn hvarvetna um landið fyrr
en um 1960. Og oröiö þorramat-
ur mun ekki hafa sést á prenti
fyrr en 1958.
En hvaö sem þvl liöur, er
þorrablótiö nú oröiö aö föstum
þætti I hátlöahöldum íslendinga
og kannski þeim þjóðlegasta,
a.m.k. hvaö varðar mat og
drykk. Og þó við viöhöfum ekki
sama „ritúal” og bændur geröu
til forna og lýst var hér aö fram-
an, vildu sjálfsagt fæstir vera
án þessarar tilbreytingar I
svörtu skammdeginu.
En hvaö skyldi þaö kosta að
fagna þorra? Vísir geröi sam-
anburö á nokkrum þeirra staöa
sem háfa þorramat á boöstól-
um.
Aöur en lengra er haldiö skal
þess þó getiö, aö flaska af is-
lensku brennivini kostar nú ná-
kvæmlega átta þúsund krónur I
rikinu.
tegundir, sem samanlagt vega
1000-1200 grömm.
Múlakaffi býður einnig þjón-
ustu fyrir veislur og skera þá
þorramatinn niöur i trog og lána
fólki siöan trogin ef þess þarf
meö.
Annaö kvöld veröur sett upp
hlaöborö I Múlakaffi og veröur
þar þorramatur á boöstólum,
auk þess sem stroganoff-pott-
réttur veröur framreiddur fyrir
þá sem ekki geðjast aö súrmet-
inu. Fyrir þessa máltiö borgar
fólk 5000 krónur og má þá bæta á
diskinn eins oft og hver vill.
Þetta hlaðborð veröur einnig á
boöstólum i hádeginu á sunnu-
daginn. Börn innan viö 10 ára
aldur þurfa ekki aö borga fyrir
matinn.
15 matartegundir i
Kjötmiðstöðinni.
Þorrabakkarnir sem veröa I
boöi hjá Kjötmiöstööinni kosta
2.600 krónur og vega 860
grömm. Á bökkunum eru 15
matartegundir, þar af tvær teg-
undir af sviöasultu.
Þegar blaöamenn heimsóttu
Kjötmiöstööina voru menn önn-
um kafnir viö aö útbúa þorra-
mat fyrir stórar veislur, en slik-
ur undirbúningur er snar þáttur
I þjónustu verslunarinnar. Sem
dæmi um kostnað viö stórveisl-
ur má nefna, aö 350 manna
veisla, sem halda á á Suöurnesj-
um, kostar 838.000 krónur.
Kjötmiöstööin gengur frá
þorramatnum á bakka og trog,
sem fólk kemur meö, en lánar
aftur á móti ekki út sllka hluti.
Og 12 tegundir hjá SS-
versluninni Glæsibæ.
Bakkinn hjá þeim I Glæsibæ
kostar 3.200 krónur og fyrir þá
peninga fær fólk 12 tegundir af
þorramat sem vegur 950 grömm
samanlagt.
Eins og hinar verslanirnar,
tekur Glæsibær einnig aö sér aö
útbúa heilar veislur og er þá
gengiö út frá sama skammti á
hvern veislugest og er á bökk-
unum.
Hjá þessum þremur verslun-
um sem viö heimsóttum er allur
hinn algengi þorramatur á
bökkunum og ekki varö séö, aö
ein væri annarri fremri i þeim
skilningi.
P.M.
Hjónakassar i Múla-
kaffi.
Múlakaffi býöur upp á þaö,
sem þeir kalla „hjónakassa”,
og er nafnið dregiö af þvi, aö
maturinn á aö duga fyrir tvo.
Þessi kassi kostar 4.500 krónur
og I honum eru fjórtán matar-
Kristján Guömundsson i SS-versluninni I Glæsi-
bæ meö þorrabakkann.
Sigrún Hólm Jónsdóttir i Kjötmiöstööinni meö
þær kræsingar sem þar er boöiö upp á.
HEFUR GONGU SINA I DAG:
Hægt að fá veglegan
„IUénakassa” með þorra-
mat fyrlr 4.500 krónur
t
\