Morgunblaðið - 25.10.2001, Qupperneq 12

12 C FIMMTUDAGUR 25. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ








































































































NATHAFNALÍF „Útgerðarsagan hófst
1979 þegar við keyptum
gamla Fontinn af ríkis-
ábyrgðasjóði,“ segir
ragnar. „Útgerð hans
hafði gengið illa og hann
var sagður lélegur. Við
gáfum honum nafnið
Siglfirðingur og gekk
bara vel með hann. Við
breyttum honum svo
fljótlega í frystitogara
og ég held að hann hafi
verið fjórði fyrsti frysti-
togarinn okkar. Við vor-
um á flökum fyrstu árin,
en förum svo að veiða
rækju hluta af árinu.
Í framhaldi af því var
Siglir keyptur, en við
vorum lengi búnir að spá
í að bæta við skipum og
skoða ýmsa möguleika. Skipin voru
hins vegar dýr, en loks fundum við
fínt skip í Kanada, sem var smíðað í
Þýzkalandi 1975. Þetta var stórt og
öflugt skip, hið stærsta í eigu Íslend-
inga, sem við gerðum breytingar á
1994. Við fengum ekki að skrá skipið á
Íslandi fyrsta árið og nutum því engra
réttinda til að veiða úthafskarfann
innan landhelgi, en hann var svo
skráður hér heima ári seinna. Við
höfðum engar veiðiheimildir fyrir
Sigli innan landhelgi svo veiðarnar
byggðust á úthafskarfa utan land-
helgi og veiðum í Smugunni. Veiðarn-
ar gengu ágætlega. sérstaklega
fyrstu tvö árin. Síðan kaupum við
Svalbarða, gamla Svalbak, án veiði-
heimilda. Þá var orðið lítið um verk-
efni fyrir Siglfirðinginn gamla hér
heima. Við ákváðum þá að fara með
hann á rækjuveiðar við Namibíu 1997.
Það er fljótsagt um árangurinn af því.
Það var enga rækju að fá og við töp-
uðum miklum peningum á þeirri út-
gerð.
Seldi sinn hlut og keypti túnfiskbát
Ég var þarna niðurfrá í tvö ár, en við
enduðum með skipið niðri í Suður-
Afríku í samvinnu við fyrirtæki þar,
en þar stóðst ekkert sem okkur var
lofað. Það var svo 1999 sem ég seldi
minn hluta í útgerðarfélaginu Sigl-
firðingi.
Við þetta urðu miklar breytingar á
mínu lífi. Það var ákveðinn söknuður
að fara frá borði ef svo svo má segja,
en það voru líka spennandi hlutir sem
tóku við. Ég keypti þá
útgerðarfyrirtæki niðri
í Suður-Afríku, sem
átti japanskan túnfisk-
bát, svipaðan þeim sem
hafa verið að veiða hér
suður af Íslandi. Við
gerum hann út frá
Höfðaborg og veiddum
túnfiskinn fyrst á stöng
utan landhelgi. Það
gekk alveg þokkalega,
en ýmislegt þurfti þó að
laga. Eftir fyrsta túr-
inn var stór hluti af inn-
komunni til að laga bát-
inn og er hann í mjög
góðu standi núna. Í
fyrsta túrnum var hann
með 92 tonn af túnfiski
í tveggja mánaða túr.
Hann var svo gerður
út á stöng þar til fyrir um tveimur
mánuðum síðan. Þá settum við í hann
línuveiðikerfi frá Bandaríkjunum og
hann fór einn túr á línu og landaði 75
tonnum af frystum túnfiski, en síðan
var farið að veiða í ferskt innan land-
helgi Suður-Afríku, túnfisk og sverð-
fisk, enda fæst mun hærra verð fyrir
fiskinn ferskan en frystan. Sverðfisk-
urinn fer að stærstum hluta til
Bandaríkjanna og túnfiskurinn til
Japans. Aukaafli, sem er þónokkur og
hákarl og smærri túnfiskur er heil-
frystur um borð áfram.“
Ertu að fást við eitthvað fleira?
„Ég er búinn að kynnast mörgu góðu
fólki þarna niður frá. Þar komst ég
meðal annars í kynni við brezkan Suð-
ur-Afríkumann, sen framleiðir vist-
væna botnmálningu fyrir skip. Þegar
við tókum Siglfirðing í slipp 1999,
ákvað ég að taka þessa málningu
vegna þess vel hún hafði reynzt hjá
öðrum. Siglfirðingur er búinn að vera
með þessa málningu í þrjú ár og það
er enn eins og hann sé nýmálaður.
Við höfum svo stofnað fyrirtæki
saman hér á Íslandi, AGARD, og er-
um umboðsmenn fyrir þessa máln-
ingu hér, en hún er reyndar framleidd
á einkaleyfi í Bretlandi. Við erum
einnig að markaðssetja glugga-
hreinsiefni sem heitir SeeThru. Fyrst
er glerið djúphreinsað og síðan farið
með tvær yfirferðir á það með poli-
mer-efni og loks borið á glerið efni
sem hrindir frá sér vatni og óhrein-
indum. Þetta efni er notað á rúðugler,
bæði í skipum og húsum, það hefur nú
lengst verið á rúðu í 6 mánuði og ekki
hefur enn þurft að þvo hana.
Vistvænt sótthreinsiefni
Í tengslum við þetta kynntist ég
starfsfólki málningarfyrirtækisins
HMG í Bretlandi. Það er 70 ára gam-
alt fjölskyldufyrirtæki með verk-
smiðjur á Írlandi, í Túnis og Banda-
ríkjunum. Þar hafa menn síðustu árin
verið að bauka við nýja uppfinningu á
sótthreinsiefni, sem er alveg vist-
vænt. Það vinnur hraðar en klór, en
það er hægt að þvo sér upp úr því. Það
er hvorki ertandi né hefur óæskileg
aukaáhrif. Ég kynntist vísindamann-
inum, sem á helminginn í formúlunni
á móti HMG. Í kjölfar þess var ákveð-
ið að stofna fyrirtæki í Bandaríkjun-
um í kringum þessa uppfinningu og
framleiða efnið þar sem og í Bret-
landi. Það var ákveðið að fjölga hlut-
höfum í tengslum við vinnsluna í
Bandaríkjunum og mér var boðið að
gerast þar hluthafi. Það varð úr að ég
keypti 15% í því fyrirtæki.
Þetta er gríðarlega áhugavert. Það
er verið að stíga ný spor í sótthreins-
un. Þetta efni vinnur á alltann hátt en
önnur sótthreinsiefni. Öll fjórgild efni
eða klórefni sprengja sig inn í bakt-
eríuna og drepur hana þannig. Þetta
efni svæfir hana og kemur þannig í
veg fyrir hana að hún geti nærzt og
geti fjölgað sér og því drepst hún.
Bakterían getur ekki mynda mótefni
fyrir þessu. Það er verið að markaðs-
setja þetta efni í dag og nokkur stór
fyrirtæki eru að ganga til samninga
við okkur eins og Becker í Þýzka-
landi. Þetta efni er hægt að nota nán-
ast hvar sem er og tilraunir sýna að sé
því blandað í málningu, verður máln-
ingin bakteríufrí í fimm ár og hugs-
anlega lengur. Þegar nýmálað var
með þessari blöndu tók það 20 sek-
úndur að drepa bakteríurnar, eftir
fimm ár tók það tvær mínútur. Þetta
efni vinnur líka á sveppum og dugir
mun betur en hin hefðbundna fúavörn
og það er einnig hægt að nota þetta í
textíl í teppi og nánast hvað sem er.
Becker sér þetta fyrir sér í alla
málningu á stál, en þar eru það bakt-
eríur sem skemma hefðbundna máln-
ingu. Þetta hefur verið notað í loft-
ræstingar til sótthreinsunar og
útrýma svokallaðri húsveiki. Þá dreg-
ur þetta úr eða kemur í veg fyrir smit
á milli manna. Flugvélaverksmiðjurn-
ar Boeing hafa óskað eftir einkaleyfi
til að nota þetta í loftræstikerfi flug-
véla sinna, en við höfum ekki vilja
gefa neinum einkaleyfi á notkuninni.“
Vinnan gefur lífinu gildi
Ég bý í Höfðaborg yfir veturinn og
fer með kríunni til Íslands á vorin og
fylgi henni svo oftast til baka á haust-
in. Ég er eingöngu í landi og það er
enginn Íslendingur um borð hjá mér.
Skipstjórinn er amerískur og áhöfnin
frá Suður-Afríku að stærstum hluta.
Það er talsvert mikið af fiski þarna og
svolítið gaman af því að vera fást við
allt aðrar tegundir en hér heima.
Þetta er skemmtileg barátta, en þeg-
ar ég seldi hlut minn í Siglfirðingi hélt
ég að ég gæti setzt í helgan stein. Én
ég þurfti ekki nema mánuð til að finna
að ég væri ekki tilbúinn til þess. Ég
gat ekki séð mig aðgerðarlausan.
Vinnan gefur lífinu gildi.“
Er ekki mikill munur á Höfðaborg
og Siglufirði?
„Jú hann er anzi mikill. Höfðaborg
er í mínum huga og margra, sem
þangað hafa komið, einhver fallegasta
borg í heimi. Mannlífið er mjög fjöl-
breytt og gott. Það er talað um mikla
glæpi í Suður-Afríku og þeir eru vissi-
lega hryllilegir, en 95% þeirra eru
framdir innan hverfa svartra. Hinir
svörtu vilja halda sig sér og hafa önn-
ur lífsgildi en hvíti maðurinn. Það er
ágætis dæmi um það að í áhöfninni
hjá mér eru bæðir hvítir og svartir á
dekki á sömu launum og hafa góða
möguleika til að koma góðu þaki yfir
höfuðið. Þeir hvítu úr áhöfninni búa í
góðum húsum og eiga góða bíla, en
svertingjarnir gera það ekki. Þeim
dettur það ekki til hugar. Ef þeir
kaupa hús þurfa þeir að borga skatta,
fyrir rafmagn, fyrir sjónvarp og vatn
og svo framvegis. Það gera þeir yf-
irleitt ekki nú og eru látnir í friði í sín-
um hverfum þótt þeir taki rafmagn úr
næsta staur og borgi hvorki fyrir vatn
né sjónvarp.. það fer enginn inn í
þessi hverfi til að rukka fyrir sjón-
varp.
Lífsmátinn er gjörólíkur því sem er
hérna heima og þjóðflokkarnir halda
sig hver fyrir sig eins og unnt er og
halda sínum siðum, þótt þeir hafi búið
saman í landinu allan þennan tíma.
Því er það svo að það sem einum
finnst eðlilegt, finnst öðrum óþarft og
svo framvegis, en yfir leitt gerir þetta
fólk mjög litlar kröfur um lífsgæði,
einkum húsnæðis, en eru vel til fara
og eiga gjarnan bíl. Þetta er gott fólk
og ég hef ekki átt í neinum útistöðum
við það og uni mér mjög vel í Höfða-
borg. Ég er að fást við skemmtilega
hluti og það er langt þangað til að ég
sezt í helgan stein,“ segir Ragnar
Ólafsson.
Get ekki setzt í helgan stein
Fyrst í stað var túnfiskurinn veiddur á stöng. 28 manns voru í áhöfn og mikill
handagangur í öskjunni, þegar túnfiskurinn gaf sig. Mest fengust 6 til 7 tonn á dag,
en stundum lítið inni á milli.
Ragnar Ólafsson gerir út túnfiskbát frá Suður-Afríku og selur málningu og vistvænt sótthreinsiefni
Ragnar Ólafsson hóf útgerðarferil sinn er hann
keypti ásamt öðrum gamlan togara af rík-
isábyrgðarsjóði fyrir rúmum 20 árum.
Síðan hefur margt drifið á daga hans. Hjörtur
Gíslason ræddi við Ragnar um útgerð og
annars konar viðskipti.
Ragnar Ólafsson býr í
Höfðaborg og á og gerir
þar út japanskan túnfisk-
veiðibát. Hann hefur í
nógu að snúast.
TÍMI þekkingarstarsfsmanna er
runninn upp að sögn Þorsteins
Garðarssonar viðskiptafræðings.
Nú í nóvember mun hann standa
fyrir 5 vikna námskeiði, sem hefur
það markmið að auka framleiðni
þekkingarstarfsmanna. Námskeiðið
byggist á þjálfunarefni og aðferða-
fræði sem alþjóðlega fyrirtækið
Crestcom hefur þróað.
Þorsteinn segir að auður fyrir-
tækja sé þekking starfsmanna
þeirra. Um leið sé starfsmanna-
kostnaður einn stærsti kostnaðar-
liður fyrirtækja. Því sé eitt brýnasta
verkefni stjórnenda og starfsmanna
fyrirtækja að auka framleiðni
starfsmannanna. Þekkingarstarfs-
menn séu eins konar framleiðslu-
tæki fyrirtækja í dag. Þeir verði að
stjórna sjálfum sér, þroska sig og
auka færni í starfi auk þess að vera
ábyrgir fyrir sínu framlagi, jafnt
hvað varðar gæði, kostnað, sam-
skipti, hópsamvinnu og þjónustu.
Fyrirtækið Crestcom starfar í yf-
ir 50 löndum en er bandarískt að
uppruna. Fyrirtækið hefur útbúið
efni bæði til að þjálfa stjórnendur
og starfsmenn.
Að sögn Þorsteins byggist aðferð-
arfræði Crestcom á því að skapa
lærdómsumhverfi, sem hvetji til
virkrar þátttöku.
Fimm þættir ráða framleiðni
Samkvæmt niðurstöðum Crestcom
leiðir markviss þjálfun í hæfni á 5
skilgreindum sviðum til aukinnar
framleiðni þekkingarstarfsmanna.
Þessir 5 þættir eru: Sjálfstjórn og
árangurstækni, láta verkin tala,
samskiptafærni, færni í hópstarfi og
að veita góða þjónustu.
Þorsteinn segir að mörg af þekkt-
ustu þekkingarfyrirtækjum heims
hafi valið að nota þetta efni til að
þjálfa starfsmenn sína, svo sem
Microsoft, IBM, Sony, Kodak,
KPMG og fleiri. Þá hafi Crestcom
fengið góða umsögn í virtum tíma-
ritum á þessu sviði.
Þekking starfs-
manna er auður
fyrirtækja
Morgunblaðið/RAX
Þorsteinn Garðarsson segir að þekkingarstarfsmenn séu eins konar
framleiðslutæki fyrirtækja í dag.
● TVÆR breytingar urðu á stjórn
Samtaka fiskvinnslustöðva á aðal-
fundi samtakanna sem haldinn var í
síðustu viku. Elfar Aðalsteinsson,
forstjóri Hraðfrystihúss Eskifjarðar,
og Þórður Jónsson, forstjóri SR
mjöls, voru kjörnir í stjórn kjör-
tímabilið 2001-2003 í stað þeirra
Hauks Björnssonar, Eskifirði, og
Teits Stefánssonar, Hafnarfirði. Þeir
Gunnar Tómasson, Grindavík, Frið-
rik M. Guðmundsson, Vopnafirði,
Jón E. Friðriksson, Sauðarkróki,
Kristján G. Jóakimsson, Ísafirði,
Sigurður Viggósson, Patreksfirði,
og Svavar Svavarsson, Reykjavík,
voru endurkjörnir. Í stjórn SF kjör-
tímabilið 2000-2002 sitja þeir Arnar
Sigurmundsson, Vestmannaeyjum,
Aðalsteinn Ingólfsson, Hornafirði,
Björgólfur Jóhannsson, Neskaup-
stað, Einar Jónatansson, Bolung-
arvík, Ellert Kristinsson, Stykk-
ishólmi, Guðbrandur Sigurðsson,
Akureyri, Kristján Hjaltason, Reykja-
vík, Róbert Agnarsson, Hafnarfirði,
og Róbert Guðfinnsson, Siglufirði.
Tveir nýir í stjórn SF
ll FÓLK