Morgunblaðið - 26.04.2002, Síða 31

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. APRÍL 2002 31
✝ Edda GuðrúnSveinsdóttir fædd-
ist í Arnardrangi í
Vestmannaeyjum 26.
mars 1935. Hún lést á
heimili sínu 20. apríl
síðastliðinn. Foreldrar
hennar voru Gunn-
hildur Ólafsdóttir,
saumakona og fisk-
verkakona í Vest-
mannaeyjum, f. 24.
mars 1907, d. 31. júlí
1966, og Sveinn Bene-
diktsson, f. 12. maí
1905, d. 1979, framkvæmdastjóri í
Reykjavík. Þau voru ógift. For-
eldrar Gunnhildar voru Ólafur
Lárusson, f. 1. september 1884, d.
7. júní 1952, héraðslæknir í Vest-
mannaeyjum, og Sylvía N. Guð-
mundsdóttir, f. 13. ágúst 1883, d.
22. október 1957, húsmóðir. Systk-
ini Eddu samfeðra eru: 1) Hrafn-
hildur, f. 1924, d. 1996. 2) Benedikt,
f. 1938, hrl., stjórnarformaður. 3)
Ingimundur, f. 1942, arkitekt. 4)
Guðrún, f. 1944, lögfræðingur. 5)
Einar, f. 1948, forstjóri.
Edda giftist 1954 Páli Stein-
grímssyni kvikmyndagerðar-
manni, f. 25. júlí 1930. Þau skildu.
Foreldrar Páls voru Steingrímur
Benediktsson, f. 1901, d. 1971, og
Hallfríður Kristjánsdóttir, f. 1899,
d. 1967. Börn Eddu og Páls eru: 1)
Gunnhildur, f. 1. nóvember 1953,
myndlistarkennari, sambýlismað-
ur er Trausti Baldursson, sviðs-
stjóri. Synir þeirra eru: Smyrill, f.
1975, nemi, sambýliskona Cindy
Abwao Opuge, þeirra sonur er
Emil Trausti, f. 1999. Vífill, f. 1982,
nemi. 2) Steingrímur
Dufþakur, f. 12. des-
ember 1963, sölumað-
ur, sambýliskona er
Þrúður Óskarsdóttir
grafískur hönnuður.
Þeirra börn eru:
Edda Ósk, f. 1996, og
Páll Fáfnir, f. 2000. 3)
Ólöf Sylvía, f. 12. nóv-
ember 1966, skólaliði,
sambýlismaður er
Grétar Örn Valdi-
marsson starfsmaður
hjá Olíufélaginu hf.
Þeirra börn eru: Alexandra, f.
1990, og Eiður Örn, f. 1992. Sonur
Grétars er Andri Karl Helguson, f.
1989.
Edda ólst upp í Vestmannaeyj-
um hjá mömmu sinni og afa og
ömmu. Hún lauk gagnfræðaskóla-
prófi í Vestmannaeyjum. Í æsku
vann hún ýmis störf eins og gerist
og gengur í íslensku sjávarplássi.
Edda og Páll stofnuðu heimili og
byggðu sér hús við Sóleyjargötu í
Vestmannaeyjum með útsýni til
Heimakletts. Edda vann m.a. í fisk-
vinnslu ásamt því að vera heima-
vinnandi húsmóðir.
Skömmu fyrir Vestmannaeyja-
gosið 1973 fluttu þau til Reykjavík-
ur og síðan í Kópavoginn þar sem
Edda átti ætíð heima síðan. Þrátt
fyrir erfið veikindi frá því stuttu
eftir að hún flutti frá Vestmanna-
eyjum vann Edda við ýmis störf
eins og barnagæslu og á sjúkra-
húsi.
Útför Eddu fer fram frá Digra-
neskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
Það er sagt að maður velji sér ekki
tengdamóður. Eftir 27 ára kynni af
Eddu Guðrúnu Sveinsdóttur get ég
sagt að ég var heppinn. Ég kynntist
Eddu stuttu eftir að ég og Gunnhild-
ur dóttir hennar byrjuðum að vera
saman 1974. Edda var þá ung og fög-
ur kona sem alla tíð hafði gaman af
því að hafa sig til. Ég tala nú ekki um
að fara í búðaráp. Edda vildi hafa fólk
í kringum sig. Hafa einhvern til að
tala við, ungan eða gamlan. Nú hring-
ir hún ekki lengur klukkan ellefu á
kvöldin, en hægt var að ganga að því
vísu að ef hringt var á þeim tíma voru
miklar líkur á að það væri Edda. Ekki
er ég besti símamaður í heimi. En
löng voru þau og mörg símtölin milli
hennar og konu minnar.
Mér var strax tekið vel á heimili
Eddu og Palla og þrátt fyrir aldurs-
mun var eins og allir væru jafningjar.
Kunningjahópur barnanna var stór
og stundum var heimilið eins og
brautarstöð. Eini munurinn var sá að
á því heimili voru ekki seldir neinir
miðar. Maður fór og kom eins og
maður vildi. Viltu ekki þetta, viltu
ekki hitt? Það var gott að sitja við eld-
húsborðið heima hjá Eddu.
Edda var ekki stórbrotinn per-
sónuleiki með mikið lífsverk að baki í
hefðbundnum skilningi. En hvað er
stórbrotinn persónuleiki og mikið
lífsverk? Ef allir væru uppteknir af
því að komast í sögubækurnar er ég
ansi hræddur um að mörg heimili
stæðu ekki undir nafni. Edda hélt alla
tíð utan um fjölskylduna og fjölskyld-
an utan um hana.
Ævi Eddu var ekki alltaf auðveld á
seinni árum og ekki hafði ég þekkt
hana lengi þegar hún greindist með
krabbamein. Henni tókst að yfirbuga
sjúkdóminn en átti við heilsuleysi að
stríða upp frá því. Alltaf birti þó upp á
milli. Ekki varð lífið auðveldara þegar
hún og maður hennar skildu. Hún bjó
alltaf í Kópavogi eftir að hún flutti frá
Vestmannaeyjum, vildi hvergi annars
staðar vera. Hún naut mikillar að-
stoðar barna sinna og maka þeirra.
En börn hennar Duffi og Sylvía búa
skammt þar frá sem hún bjó í Víði-
hvammi. Segja má að vegna veikinda
hafi hún undir það síðasta varla getað
gengið og var farin að óska sér að fá
þá hvíld sem hún nú hefur fengið. En
þótt mótlæti sé hluti af tilverunni er
það nú einhvern veginn svo að maður
dvelur lengur við góðu stundirnar og
þær voru margar.
Vegna veikinda var Edda ekki mik-
il útivistarmanneskja en framan af
fór fjölskyldan alltaf öðru hvoru í
gönguferðir og þá sérstaklega niður
að sjó. Fjölskyldan hittist á hátíðum
og við önnur tækifæri eins og gengur
og gerist. Við borðuðum saman, feng-
um okkur í glas saman, sungum sam-
an, hlógum saman og þegar allt var
ekki fullkomið var gleðin lögð til hlið-
ar og alvara lífsins tók við, en allt á
þetta saman. Síðast vorum við öll
saman Edda, börnin, barnabörnin og
makar á afmæli hennar 26. mars sl.
og skemmtum okkur konunglega.
Alltaf var stutt í húmorinn, kaldhæð-
inn sem heitan. Þó gat ég ekki varist
þeirri hugsun að ekki mundi hún
Edda nota handföngin lengi sem ég
hafði nýlega fest upp inni á baði.
Í stað þess að minnast ótal góðra
stunda vil ég minnast tjaldferðalags
sem ég og konan mín fórum með
Eddu og sonum okkar tveimur. Farið
var frá Danmörku, „niður“ Rínardal-
inn í Þýskalandi áfram um Suður-
Frakkland og til Andorra og aftur
„heim“ til Óðinsvéa með viðkomu í
París og fleiri stöðum. Okkur gafst
meira að segja tími til að koma við í
Lúxemborg þar sem frændi Eddu
bjó. Edda var þá tiltölulega nýskilin.
Við gistum á tjaldsvæðum hér og þar
við mismunandi aðstæður, búnaður af
skornum skammti, því allt þurfti að
komast fyrir í einum bíl. Aldrei
heyrðum við kvartanir þrátt fyrir
ferðamátann sem boðið var upp á! Ég
held svei mér þá að þessi kona sem
var vön að vilja hafa notalegt í kring-
um sig hafi notið ferðarinnar enda
veðrið gott og ferðin kannski fært
henni ferska vinda. Við fórum á
ströndina, skoðuðum kastala og hella,
„tóbaksakra“ í Andorra, vínekrur og
Eiffelturn, landslagið og hvað sem
varð á vegi okkar. Strákarnir okkar
fengu nú tækifæri til að kynnast
ömmu sinni betur. En á þessum tíma
bjó fjölskyldan í Danmörku. Þetta er
ógleymanleg ferð.
Hvað er hægt að koma fyrir miklu
lífi í einu lífshlaupi? Ég þekkti ekki
Eddu í Vestmannaeyjum, ég þekkti
Eddu í Kópavogi, Eddu mömmu kon-
unnar minnar, Eddu ömmu og lang-
ömmu. Edda var tengdamamma mín
og henni hefur vafalaust ekki alltaf
líkað vel við mig eins tengdamæðra er
siður. En ég held að okkur hafi aldrei
orðið sundurorða. Hafi það gerst er
ég fyrir löngu búinn að gleyma því.
Edda reyndist mér og mínum alltaf
vel. Nú er lokið hluta af lífi okkar allra
sem þekktum Eddu. En minningin
um góða konu deyr ekki svo auðveld-
lega. Við munum sakna hennar.
Trausti Baldursson.
Edda Guðrún var alin upp hjá móð-
ur sinn Gunnhildi Ólafsdóttur á heim-
ili afa síns og ömmu í Arnardrangi í
Vestmannaeyjum.
Arnardrangur var eitt reisulegasta
húsið í Eyjum og til þess vandað.
Ólafur Lárusson héraðslæknir og
Sylvía kona hans nefndu húsið eftir
Arnardrangi í Landbroti, þaðan sem
Ólafur var ættaður.
Ólafur og Sylvía voru mektar fólk
og vel látin. Hann var mikill eljumað-
ur, vel menntaður og víðlesinn. Auk
læknisstarfanna gegndi hann einnig
embætti konsúls bæði fyrir Dani og
Frakka. Á hans tíma var fjöldi er-
lendra fiskiskipa við veiðar fyrir Suð-
urlandi. Þegar óhöpp urðu á sjónum
var iðulega leitað til læknisins, því í
Eyjum var þá eina höfnin sunnan
lands, og útköll komu jafnt að nóttu
sem degi.
Sylvía amma Eddu vann að fé-
lagsstörfum jafnframt því að standa
fyrir stóru heimili, hún var meðal
annars í stjórn slysavarnafélagsins
Eykyndils. Börn hjónanna voru níu
talsins, sex synir og þrjár dætur, og
gengu allir synirnir menntaveginn. Á
heimilinu voru oft líflegar umræður
um heimsmál og voru bræðurnir ekki
á einu máli í pólitíkinni.
Í þessu umhverfi ólst Edda upp.
Hún var eina barn móður sinnar, og
kom inn á heimilið eins og sólargeisli,
þegar móðursystkin voru vaxin og
lifði þar eins og blómi í eggi. Hún var
líka fyrsta barnabarnið, og því frænk-
an sem yngri kynslóðin sótti til þegar
venslafókið heimsótti Arnardrang.
Gunnhildur móðir Eddu mátti
varla af henni sjá. Edda var óvenju
fallegt barn, og lagði móðir hennar
sig fram um að búa hana sem best.
Gunnhildur nam saumaiðn, og því
voru hæg heimatökin. Edda bar nafn
föðurömmu sinnar Guðrúnar Péturs-
dóttur, sem seinna nafn. Sveinn
Benediktsson, faðir Eddu Guðrúnar,
hélt góðum tenglsum við dóttur sína
meðan honum entist heilsa til og vildi
hag hennar sem bestan. Tengsl henn-
ar við hálfsystkini sín í föðurætt voru
henni einnig mikils virði.
Edda giftist undirrituðum, kenn-
ara og síðar kvikmyndagerðarmanni,
árið 1951, en við slitum samvistum ár-
ið 1989. Meðan við lukum við að
byggja framtíðarheimilið á Sóleyjar-
götu 9 í Vestmannaeyjum bjuggum
við hjá foreldrum mínum. Þar var
hún afar velkomin og tóku þau henni
eins og eigin dóttur og lögðu sig fram
um að treysta fjölskylduböndin. Hún
tók fullan þátt í byggingarfram-
kvæmdum, en jafnframt unnum við
bæði í fiski á kvöldin, oft langt fram á
nótt til að ná endum saman við hús-
bygginguna. Kom það ýmsum á óvart
hve ósérhlífin hún var. Það kom svo í
ljós þegar farið var að innrétta húsið
að hún hafði góðan smekk og var nat-
in við að punta heimilið. Andspænis
okkur við Sóleyjargötuna byggðu svo
Svavar bróðir minn og Eygló kona
hans sér hús skömmu síðar og var
samgangur ávallt mikill milli
húsanna, og náin tengsl.
Edda var stakt snyrtimenni,
hvergi blettur eða hrukka á neinu
sem hún snerti, og af því var látið hve
gestrisin hún var og óspör á sjálfa sig
þegar þess þurfti við. Hún hafði gott
lag á að umgangast fólk, æðruleysi
einkenndi hana, vandamál voru ekki
til og oft var glatt á hjalla í Sóleyj-
argötu 9.
Börnin urðu þrjú, Gunnhildur,
Steingrímur Dufþakur og Ólöf Sylvía.
Hún var þeim góð móðir í uppvext-
inum og kom þá lagni hennar í mann-
legum samskiptum best í ljós. Hún
var svo stolt af þeim þegar þau náðu
þroska.
Árið 1973 fluttum við upp á land
um leið og fjöldi Vestmannaeyinga.
Við eignuðumst hús í Viðlagasjóðs-
hverfinu í Kópavogi. Smekkvísin
fylgdi Eddu og enn eignuðumst við
notalegt heimili. Nýir vinir komu til
sögunnar hjá börnunum og gul labra-
dortík sem naut mikilla vinsælda. Op-
ið svæði var norðan við húsið og þar
risu fljótt knattspyrnumörk. Skóg-
ræktin í Fossvogi hafði mikið að-
dráttarafl. Þangað fór fjölskyldan
iðulega að fylgjast með fuglunum.
Tengslum við Eyjar var alltaf haldið.
Einn fastur liður þar í var eggjaferð á
vorin. Það var orðið tilhlökkunarefni,
ekki bara í næstu húsum, heldur hjá
Eyjaskeggjum í hverfinu, því þá var
boðið til veislu. Veröndin sunnan við
hús fylltist af fólki og bletturinn líka.
Svartfuglsegg eru einhver besti mat-
ur sem boðið er upp á. Merkilegt var
hve Eddu veittist létt að standa fyrir
beina. Engu líkara en að hlutirnir
gerðust af sjálfu sér. Hópurinn sem
mætti átti ýmisleg sameiginlegt, því
myndaðist góð stemning á staðnum.
Reiðarslag hitti Eddu þegar hún
varð að ganga undir aðgerð vegna
krabbameins í brjósti, og átti hún
mjög erfitt með að sætta sig við að-
gerðina. Næstu misseri á eftir urðu
henni þung í skauti. Gleðistundir
hennar voru þær, þegar barnabörnin
komu til hennar, þá gleymdi hún helst
eigin erfiðleikum. Hún naut samveru-
stundanna með þeim og lét sér annt
um að þeim liði sem best. Ánægja
þeirra var jafnmikil, hennar og
barnanna, þegar þau gistu hjá ömmu
sinni. Heilsan var smám saman að
gefa sig og nú er missirinn þungur
fyrir börnin og ömmubörn.
Tíminn græðir sárin, það er gang-
ur lífsins. Í minningunni verða ljúfu
stundirnar eftir, þess óska ég börnum
okkar og barnabörnum.
Páll Steingrímsson.
Ég vil í örfáum orðum minnast
hjartkærrar vinkonu minnar Eddu,
móður Duffa góðs vinar míns.
Margar góðar stundir sækja ljóslif-
andi á huga minn frá unglingsárun-
um, þær verða ekki allar tíundaðar
hér og þar stendur engin ein minning
ofar annarri.
Í Reynigrund var einatt opið hús
hjá Eddu og Páli öllum kunningjum
og vinum barnanna, sem og lands-
hornaflökkurum, lífskúnstnerum og
ógleymanlegum Vestmannaeyingum.
Það var góður kokteill sem veganesti
fyrir okkur óharðnaða og meðtæki-
lega Kópavogspeyjana sem áttum
ætíð í hús hjá þeim að venda langt
fram eftir aldri. Edda var drottning á
sínu heimili, glæsileg og yndisleg
kona sem ekki einasta umbar okkur
félagana, Edda tók okkur med kost-
um og göllum. Þótt ótrúlegt sé skildi
hún okkur og tók þátt í því sem við
vorum að bralla. Edda var okkur
sálusorgari og kunni að henda gaman
að okkur og erfði ekki við okkur ax-
arsköftin sem voru ófá. En fyrst og
síðast var Edda vinkona okkar.
Þúsundfaldar þakkir fyrir það.
Við Hildur vottum Duffa, Þrúði og
fjölskyldunni allri okkar dýpstu sam-
úð.
Einar Örn.
Nú hefur okkar hjartkæra frænka
Edda Sveinsdóttir kvatt þennan heim
eftir löng og erfið veikindi og langar
okkur systur að kveðja hana með
nokkrum orðum.
Edda Guðrún var alin upp hjá móð-
ur sinni í skjóli afa og ömmu á stóru
heimili í Vestmannaeyjum. Ekki var
mikill aldursmunur á okkur og stutt á
milli heimila. Vinátta okkar var mjög
náin þá tíð sem við bjuggum í Vest-
mannaeyjum. Margt var brallað í
Arnardrangi og eigum við margar
ljúfar minningar þaðan. Edda var elst
og var hún okkar fyrirmynd í mörgu.
Til að mynda notuðum við ekki sykur
í kaffið vegna þess að Edda gerði það
ekki, einnig stálumst við saman til að
reykja fyrstu sígarettuna uppi á
Norðurkvisti. Síðan kenndi hún okk-
ur hvernig átti að kyssa stráka og ým-
islegt fleira. Minningarnar eru marg-
ar og góðar í samleið okkar með
Eddu í gegnum lífið og þökkum við
hverja og eina.
Ung giftist hún kvikmynda- og æv-
intýramanninum Páli Steingrímssyni
og eignuðust þau fljótt þrjú góð börn
þau Hildi, Duffa og Sylvíu sem reynd-
ust móður sinni vel í veikindum henn-
ar. Þau hjón byggðu sér fallegt heim-
ili við rætur Helgafells. En ólík voru
þau. Hann er mikill náttúruunnandi,
prílandi uppi um allar eyjar að skoða
og veiða fugla. Hún var aftur á móti
mjög heimakær og myndarleg hús-
móðir. Edda var alltaf með afbrigðum
nægjusöm enda hafði hún aldrei
mikla peninga handa á milli. Okkur
undraði oft hvernig hennig tókst með
mikilli útsjónarsemi að láta enda ná
saman. Eftir margra ára hjónaband
slitu Edda og Páll samvistum. Síð-
ustu árin voru henni afar erfið vegna
langvarandi veikinda.
Við kveðjum þig, kæra frænka,
með söknuði og minnumst góðra
daga. Vottum við fjölskyldu þinni
samúð okkar.
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikindaviðjum,
þín veröld er björt á ný.
(Þórunn Sig.)
Þínar frænkur,
Sigríður Hrefna og Ólöf Sylvía.
Nú hefur Edda frænka fengið
hvíldina eftir erfið veikindi og þján-
ingar. Hugurinn reikar ósjálfrátt til
æskuáranna í Vestmannaeyjum.
Edda ólst þar upp hjá móður sinni,
Gunnhildi, sem var í foreldrahúsum
hjá afa og ömmu, læknishjónunum í
Arnardrangi . Edda var níu ára er ég
fæddist og hafði þá fengið nóg af að
passa óþekktarangann hann Sigurð
bróður sem var þá tveggja ára. Í huga
hennar átti ég að verða prúð stelpa í
bleikum kjól með blúndum. Þegar afi
og faðir minn komu heim af sjúkra-
húsinu, stóð hún áhyggjufull og
spyrjandi við hliðið í Arnardrangi og
fékk að vita að drengur hefði fæðst en
þá sagði hún: „Oj bara.“ Oft hef ég
strítt og minnt frænku á hvernig hún
tók á móti mér í heiminn og heimtað
svo kaffi og stærstu kökurnar í sára-
bætur.
Sjálfur ólst ég upp í Eyjum til átta
ára aldurs en flutti þá með foreldrum
mínum til Reykjavíkur. Á hverju vori
heimtaði ég að fara til Eyja og dvaldi
þar á sumrin og leið vel. Frænka var
fríð, glæsileg og engin „lognmolla“ og
litaði lífið í Arnardrangi með uppá-
tækjum og prakkarastrikum. Um-
búðapappír var vafinn um tóman
pappakassa, krossbundið og pakkinn
settur á götuna fyrir framan Arna-
drang þegar tók að rökkva. Var mikið
hlegið þegar einhver vildi taka pakk-
ann en þá togaði Edda í og ég varð dá-
leiddur af þessari sniðugu Eyja-
frænku minni.
Í Arnardrangi urðu hversdagslegir
atburðir viðburðaríkir. Borðað var í
borðstofu með tilheyrandi fallegum
hnífapörum og hafði hver og einn tau-
serviettu með fallegum hring um. Allt
var svo vandað og fallega fram borið
og afi kom af læknastofunni og sat við
borðsendann í jakkafötum með bindi.
Þær amma Sylvía, Gunnhildur og
Edda lögðu mikla alúð í hvert verk og
vildu halda í virðuleikann og vand-
virknina. Mér var kennt að fægja
silfrið af natni og vandvirkni en það
þótti mér leiðinlegt verk.
Síðar giftist Edda Páli Steingríms-
syni kvikmyndagerðarmanni og þau
byggðu hús að Sóleyjargötu 9 á fal-
legum stað fyrir neðan Helgfellið í
Eyjum. Ég dvaldi hjá þeim á sumrin
og var þá að vinna við fiskvinnslu-
störf. Það var gott að vera hjá Eddu
og Páli í Eyjum og ég minnist alltaf
hve mikil gleði var á því heimili og
stutt í hláturinn. Þar fann ég einnig
strax að Edda tók vandvirknina og
virðuleikann með sér úr Arnadrangi
og áfram urðu jafn hversdagslegir
hlutir eins og borðhald að viðburða-
ríkum atburði. Páll kenndi mér að
veiða lunda og eru mér ógleymanleg-
ar lundaferðirnar. Þau Edda og Páll
skildu síðar.
Undanfarin ár hef ég aðstoðað
Eddu lítillega m.a. við íbúðarkaup og
skattskil. Ætíð krafðist hún þess að fá
að greiða mér fyrir hvert viðvik þrátt
fyrir mótbárur af minni hendi.
Frænka sagði alltaf að þetta væri mín
atvinna og hún vildi greiða eins og
aðrir og neitaði að ganga út af skrif-
stofu minni fyrr. Ég reyndi að eyða
svona tali með því að tala um annað
en það þýddi ekkert.
Votta ég börnunum Hildi, Duffa,
Sylvíu, mökum þeirra og börnum
innilega samúð.
Ólafur Óskar Halldórsson
(Óli Arnardrang).
EDDA GUÐRÚN
SVEINSDÓTTIR