Vísir - 02.08.1980, Blaðsíða 3

Laugardagur 2. ágúst 1980.
3
„Fátækt getur aldrei
verid einkamál”
— segir Guðrún Helgadóttir alþingismaður og telur að
verkalýðsfélögin ættu aö endurskoða sína launapólitík
Guðrún Helgadóttir, alþingis-
maður og borgarfulltrúi hefur
verið deildarstjóri I Trygginga-
stofnun Rikisins i mörg ár. Við
inntum hana eftir þvi hvort það
væri fátækt i Reykjavik.
„Yfirgnæfandi meirihluti
þeirra sem verst eru settir fjár-
hagslega eru einstæðar mæður.
Fólk lifir ekki á launum einnar
fyrirvinnu lengur, þegar við töl-
um um að lifa þvi lifi sem við ger-
um kröfur til. Það er óraunhæft
að tala um að hægt sé að lifa á
einum launum, þvi þjóðfélagið
gerir ráð fyrir að tveir vinni fyrir
fjölskyldu.
Það sorglegasta við fátækt er
að hdn ber með sér vissan dapur-
leika sem er erfiðari en áhyggjur
um að hafa i sig á og eru. Fólk
gengur með þá hugmynd að það
sé enginn vandi að rifa sig upp úr
fátækt á Islandi. Fátæktin getur
þó drepiö þann neista sem væntir
einhvers annars i lifinu en rétt að
skrimta. Við höfum séð þessa
,,Verkalýðsbarátta ekki
á réttri leið”
Guðrún segir að verkalýðsfé-
lögin ættu að endurskoða sina
launapólitik. Það hefur litið
breyst frá i gamla daga. Fjöl-
skyldan lifir ekki á launum einnar
manneskju i dag. „Segjum svo aö
bæði hjón vinni úti sem eiga tvö
börn. Þau fá ekki inni á dagheim-
ili fyrir þau og þurfa þvi að borga
dagmömmu 200 þúsund krónur á
mánuði. Þau hafa rúm 300 þúsund
i mánaðarlaun hvort og þurfa svo
auk þess að leigja eða eru að
byggja- Það gefur auga leið að
endar nást ekki saman, nema
með yfirgengilegri vinnu, sem
bitnar mest á börnunum.
Það vantar grundvallarpunkt i
launapólitikina, það að fólk þrlf-
ist. 10-20 þúsund kall á mánuði
kemur ekki tilaðbreyta neinu um
kjör fólks. Er ekki markmiðiö hjá
flestum sem fara út i stjórnmál
að vel geti farið um fólk. Ég efast
um að verkalýösbaráttan sé á
réttri leið.
rauninni. Þessi svokallaða vel-
ferð alþýðunnar er fölsk. 1 raun-
inni eru allflestir svo miklir ein-
staklingshyggjumenn. Flestir
sem hafa lent í einhverjum telj-
andi erfiðleikum hafa orðið varir
við hve þjóðfélagslegt öryggi er
litið. Samhjálp mætti vera meiri
á mörgum sviðum.
Allir verða að spara
„Fólk spennir bogann allt of
hátt. Auglýsingar daðra við fólk
til að kaupa hina og þessa hluti
sem það þarf svo ekki á að halda,
og allt er boðið með afborgunum.
Kreditkortin eru t.d. ein ný teg-
undin af skuldaböggum. Stjórn-
völd geta ekki minnkað verðbólg-
una, og þvi verðum viö öll að
leggjast á eitt að spara.
Þeirsem eiga dapurlega tilveru
bæta hana oft upp meö hlutum.
Okkur kann að virðast óskynsam-
legt að fólk eyöir peningunum i
allskyns glys og óþarfa, en þá
verðum við að spyrja okkur, hvað
hefur þetta fólk i rauninni. Ég
man eftir þvi að þegar ég var lltil
setti fátækt fólk metnað sinn I að
klæða börnin sln vel, svo að þau
væru ekki ööru vísi en hinir.
Ég bjó i ár i fátækrahverfi I
Edinborg og þaö sem mér sveið
mest var að sjá uppgjöf fólks
fyrir lifinu. Auðvitað er þetta ekki
komið svo langt hér, en þó virðist
mér þetta vera að þróast hér i
Reykjavik. Flestir Islendingar
eiga það sameiginlegt að hafa
alist upp i eöa kynnst einhverri
fátækt og þvl ætti fólk aö geta sett
sig I spor þeirra sem hafa litið.
Fátækt er ekki neitt feimnismál
og það er hættulegt að loka aug-
unum fyrir þvi sem betur mætti
fara”.
Fátækt, allra óhagur
Guðrún segir aö peningar séu
ekki til þess að vinna fyrirbyggj-
andi starf að einhverju ráði. Það
er reynt aö leysa vandamál lið-
andi stundar, en ekki litið mikið
fram á veg”. „Það er ekki um
skort ávilja um að ræða, heldur er
ekki nóg fólk né nægir peningar til
þess að vinna fýrirbyggjandi
starf.
Það er verið að vinna að úttekt
á Félagsmálastofnun og veröa
gerðar tillögur um skipulags-
breytingará stofnunni. Ný lög um
Húsnæðismálastofnun rikisins
sem samþykkt voru á siðasta
þingi eiga vonandi eftir að bæta
úr miklu.
Oll fræðsla um samfélagið er
nauðsynleg. Böm verða aö læra
að við erum ekki ein I heiminum
heldur berum við ábyrgö hvert á
ööru. Fátækt getur aldrei verið
einkamál, þvi hún er allra óhag-
ur.
Alla heildarsýn yfir lif fólksins I
landinu vantar i stjórnmálaum-
ræðu. Stjórnmálamennirnir llta á
lifið sem töludálka alltof oftl
Fólki er haldiö á tilverulág-
marksstigi, það sveltur ekki en
það getur veitt sér fátt.
Meðan svo er þá er fátækt og
fullkomið andlegt svelti og það er
stéttaskipting”.
Guðrún Helgadóttir.
þróun 1 ákveðnum hverfum
borgarinnar þar sem stéttaskipt-
ing hefur skapast. Þar eru meiri
erfiðleikar, sýnt hefur verið fram
á lélegri málþroska barna, náms-
erfiðleikar barna og svo er al-
menn umgengni öðruvlsi. Astæð-
ur má kannski upphaflega rekja
til skipulags borgarinnar. Það er
óeðlilegt að húsnæði borgarinnar
sé á ákveðnum blettum. Þvl ætti
að vera dreift og sömuleiðis þurf-
um við meira af þvl. Fyrir flestar
einstæðar mæður er hinn almenni
leigumarkaður óhugsandi.
Flest af húsnæði er I þokkalegu
lagi. Heilsuspillandi húsnæði
hefuraðmestu leyti verið útrýmt.
Þó er oft ekki gert meira fyrir
þetta húsnæöi en það nauðsynleg-
asta og þvl ber það oft með sér aö
ibúarnir þar hafa ekki afgangs
orku til að gera það meira aölað-
andi. Vegna vinnuálags og fjár-
skorts eru margir sem ekki hafa
afgangs orku til að lifa menn-
ingarlifihvað varðar umhverfi og
andlegt lif”.
Dagvistun, vandamál
númer eitt
Um 70% giftra kvenna vinna úti
og gifurlega erfitt er að fá inni á
dagheimilum fyrir börnin. „I
Reykjavlk er allt of mikið af
börnum sem ganga sjálfala. Það
væri kjarabót ef þjóðfélagið sæi
um þessi börn, I stað þess að
staglast á einhverri 5 aura hækk-
un.
A vinnumarkaöinum er ekki
tekið tillit til barna. Verslunar-
fólk f lest þarf að vinna til 6 eða 7 á
kvöldin og dagvistunarstofnanir
eru opnar til 5. Þaö er ekki fæð-
ingarorlof i kjarasamningum
nema hjá opinberum starfsmönn-
um.
Margir lifa við algert öryggis-
leysi ef eitthvað ber upp á.
Sjúkrapeningar og dagpeningar
eruekki til að lifa af. Flestar fjöl-
skyldur hafa tekið á sig miklar
skuldbindingar vegna kaupa á
húsnæði og svo frv. Ef eitthvað
ber Ut af, slys, eða veikindi, þá er
allt ótrúlega fljótt að hrynja. Það
er svo litið félagslegt öryggi I
„Þú œttir
aö próía að
sitia í þeim”
Björksaga húsgagnalínan einkennist af þæg-
indum, léttu yfirbragði, ásamt styrkleika og góðri
endingu.
Komdu og prófaðu Björksaga línuna — þú
getur valið úr 14 mismunandi gerðum borða og
stóla í Ijósum eða dökkum viði með tau- eða
skinnáklæði.
KRISTJPfl
SIGGEIRSSOn HF
LAUGAVEG113, REYKJAVÍK, SÍMI 25870
argus