Morgunblaðið - 25.06.2002, Side 24

UMRÆÐAN
24 ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÓHÆTT er að segja að fylgis-
mönnum Falun Gong hafi tekist að
vekja athygli þjóðarinnar á málstað
sínum í tengslum við opinbera
heimsókn forseta Kína hingað til
lands og hafa margir sýnt þeim
stuðning með ýmsum hætti. Ástæða
er þó til að gera fáeinar athuga-
semdir við málflutning talsmanna
Falun Gong í íslenskum fjölmiðlum
undanfarið.
Talsmennirnir hafa
ítrekað neitað því að
hér sé um trúarbrögð
að ræða og virðast
margir Íslendingar
jafnvel halda að starf-
semin snúist nær ein-
göngu um fáeinar frið-
samlegar leikfimi-
æfingar á almanna-
færi. Þegar betur er
að gáð kemur hins
vegar í ljós að hug-
myndafræðin að baki
qigong-æfingunum
eins og þær eru út-
færðar af Falun Gong
er trúarleg, enda mik-
ið til grundvölluð á
kenningum búddhismans um
karmalögmálið, endurholdgun og
mikilvægi uppljómunar auk þess
sem mikið er gert úr áhrifum illra
anda allt í kringum okkur, ekki síst
hjá þeim sem náð hafa einhverjum
árangri með æfingunum.
Markmiðið er að vinna bug á
karmanu og efla „supernormal“
hæfileika iðkendanna og gong-kraft
þeirra til að þeir verði bæði heil-
brigðari og gáfaðri. Um leið og iðk-
andinn öðlast nægilegan gong-kraft
og nær ákveðnum siðferðilegum
styrk hefur hann hlotið uppljómun
og líkami hans náð fullkomnun.
Sjúkdómar eru þá sagðir hverfa
vegna þess að orkan í líkamanum
lagfæri allt sem hún nái til og sið-
ferðisstyrkurinn eyði karmanu.
Li Hongzhi, stofnandi hreyfing-
arinnar og leiðtogi hennar, hafnar
því að Falun Gong teljist til búddh-
ismans þar sem qigong sé ekki iðk-
aður innan hans. Qigong eigi þvert
á móti rætur að rekja til forsögu-
legra menningarsamfélaga og hafi
skilað sér til nútímans fyrir tilstilli
ýmissa skóla búddha, þ.e. uppljóm-
aðra einstaklinga. Það qigong sem
Li boðar er sagt runnið frá einum
slíkum leynilegum búddhaskóla, en
hann segist hafa viljað opinbera það
í aðlöguðu formi almenningi til vel-
farnaðar. Þeir sem iðki Falun Gong
njóti verndar Lis þar sem Fashen
(lögmálslíkami hans) fylgi þeim þar
til þeir hljóti sjálfir uppljómun.
Kröfur eru gerðar um að iðkend-
urnir helgi sig Falun Gong ein-
göngu því að það bjóði hættunni
heim að leita samtímis á önnur mið.
Auðvitað er það skilgreiningar-
atriði hvað felst í trúarhugtakinu.
Það þarf hins vegar að skilgreina
það ansi þröngt til að Falun Gong
flokkist ekki sem trúarhreyfing og
er þá raunar vandséð hvort nokkur
slík hreyfing sé til. Í rauninni er
Falun Gong nýtrúarhreyfing með
dultrúarívafi sem einkum á rætur
að rekja til mahayana búddhismans
enda hafa trúarbragðafræðingar
flokkað hana undir hann.
Talsmenn Falun Gong hafa sömu-
leiðis neitað því að þeir hafi eitthvað
á móti læknavísindum. Vissulega er
læknavísindunum ekki hafnað undir
öllum kringumstæðum en rit hreyf-
ingarinnar eru engu að síður nei-
kvæð í garð þeirra og segja þau
standa fornum kínverskum lækn-
ingum langt að baki. Li Hongzhi
segir t.d. í ritinu Falun Gong að
læknavísindin hafi ekki enn áttað
sig á því að ástæðuna fyrir sjúk-
dómum sé að finna í karma hvers
einstaklings en æfingar Falun Gong
geti unnið bug á rót þeirra. Þeir
sem öðlist nægilegan siðferðilegan
styrk við iðkunina verði ekki framar
sjúkir nema því aðeins að þeir þurfi
skyndilega að greiða fyrir misgjörð-
ir sínar úr þessu eða fyrri lífum en
sjúkrahúsin eru þá oftast ófær um
sjúkdómsgreiningu, enda ekki um
raunverulega sjúkdóma að ræða
heldur aðeins skammvinna prófraun
á staðfestu viðkomandi einstaklings.
Li bætir því ennfremur við að lyfja-
notkun samhliða iðkuninni sé aðeins
til marks um trúarskort á lækn-
ingamætti hennar. Þeir sem trúi því
að iðkunin geti unnið
bug á sjúkdómum geti
því óhræddir hætt
lyfjaneyslu, enda sé
trúin forsenda árang-
urs.
Í sama riti segir Li
t.d. frá roskinni konu
úr hreyfingunni sem
var á leið á námskeið
hjá honum en varð þá
fyrir bíl á mikilli ferð
og dróst með honum
marga metra. Í stað
þess að viðurkenna
meiðsl sín og leita til
læknis ákvað konan að
fara rakleiðis á nám-
skeiðið, enda hefði
ástæða slyssins verið
karma hennar og eftirmálinn yrði
enginn ef hún sætti sig við það. Ef
konan hefði hins vegar látið fara
með sig á sjúkrahús hefði farið illa
fyrir henni þar sem það hefði verið
til marks um rangt hugarfar.
(Sjá www.falundafa.org/eng/-
books.htm.)
Enda þótt gagnrýni kínverskra
stjórnvalda á Falun Gong sé ekki
með öllu tilefnislaus réttlætir það
samt ekki meðferð þeirra á fylgis-
mönnunum sem fangelsaðir hafa
verið þúsundum saman og beittir
miklu harðræði. Það hlýtur að vera
réttur sjálfráða einstaklinga að
hafna tiltekinni læknismeðferð alls
óháð því hvort þeir hafi á réttu eða
röngu að standa. Gera verður þó þá
kröfu til trúarhópa að þeir fari að
lögum og brjóti ekki gegn almennu
siðferði og allsherjarreglu. Bann við
umdeildum trúarhreyfingum leysir
þó sjaldnast neinn vanda enda er al-
menn uppfræðsla og samræður við
fylgismennina mun vænlegri til
árangurs þegar til lengri tíma er lit-
ið.
Tjáningarfrelsið er hornsteinn
lýðræðisins og ber að tryggja rétt
manna til að skipuleggja friðsam-
legar mótmælaaðgerðir. Áhyggjur
stjórnvalda yfir því að fjölmennur
þrýstihópur skuli hafa ákveðið að
koma til landsins til þess eins að
hafa áhrif á opinbera heimsókn er-
lends þjóðarleiðtoga verða hins veg-
ar að teljast skiljanlegar. Hvað svo
sem sagt verður um einstakar
ákvarðanir stjórnvalda í þessu máli
er það grundvallaratriði að farið sé
að lögum.
Heimsókn forseta Kína hingað til
lands veitti íslenskum ráðamönnum
kjörið tækifæri til að ræða við hann
um ástand mannréttindamála í
landi hans. Ég vænti þess að það
hafi verið gert með viðeigandi
hætti.
Falun
Gong
Bjarni Randver
Sigurvinsson
Höfundur er í doktorsnámi við guð-
fræðideild HÍ og hefur starfað þar
sem stundakennari samhliða námi.
Mótmæli
Heimsókn forseta Kína
hingað til lands veitti
íslenskum ráðamönnum
kjörið tækifæri, segir
Bjarni Randver
Sigurvinsson, til að
ræða við hann um
ástand mannréttinda-
mála í landi hans.
ÞEGAR ég var ung-
lingur og fékk fyrstu
sumarvinnuna, svona
fyrir utan það að vinna í
síld á plani, vann ég hjá
Pósti og síma. Ég var
aðallega að bera út póst
og hann var alltaf bor-
inn út strax og hann
barst. Tilkynningar um
stærri sendingar voru
líka sendar út sam-
stundis eða jafnvel
hringt og sagt frá þeim.
Hinum megin í húsinu
var Ritsíminn og ef
skeyti bárust voru þau
borin út samstundis. Að
vísu brá út af því á stór-
afmælum eða fermingum, þá var
skeytum safnað saman og farið með
bunka nokkrum sinnum yfir daginn.
Nú eru liðnir einir fjórir áratugir og
tæknin hefur breyst mikið og þjón-
ustan er sífellt að vaxa og batna – ef
tekið er mark á auglýsingum Pósts og
Síma, sem nú eru orðin tvö aðskilin
fyrirtæki þótt þau séu enn að mestu
undir sama þaki. Lítum á splunkuný
dæmi um þessa meintu góðu þjón-
ustu:
Menntaskólanum á Akureyri var
slitið að vanda 17. júní og þjóðhátíð-
ardaginn bar upp á mánudag að
þessu sinni. Fóstursonur minn var að
ljúka stúdentsprófinu sínu og ég vissi
að von var á kveðjum frá vinum hans
heima og erlendis. Þegar pakki sem
átti að berast var ekki kominn á
föstudag hringdi ég í póstdreifinguna
og þar kom í ljós að þar væri einn
pakki sem borinn yrði heim seinna
um daginn. Ég spurði
hvenær það væri og var
sagt að borið væri út
milli 17 og 20. Nú vill
svo til að ég komst ekki
heim úr vinnunni fyrr
en upp úr klukkan 18 og
ég beið skilvíslega við
dyrnar fram undir
klukkan 21 og ekkert
kom. Ekki einu sinni
miði eða viðvörun um að
reynt hefði verið að
bera út. Ég veit að hjá
nágrannaþjóðum eins
og Dönum eru smá-
pakkar bornir út en ef
viðtakandi er ekki við-
látinn er skilinn eftir miði þar sem
segir að reynt hafi verið að bera út
þennan dag klukkan þetta, enginn
verið heima en vitja megi pakkans á
vísum stað og stund. En hér er ekki
verið með svoleiðis vesen, ég veit ekki
hvort reynt var að koma með pakk-
ann og hafi það verið reynt var örugg-
lega ekki reynt aftur. Síðan kom
laugardagur, honum fylgdi sunnu-
dagur og mánudagurinn var 17. júní.
Það vildi til að ég gat skotist heim
undir hádegi þriðjudaginn 18. júní og
þá var komin tilkynning um að pakki
væri á Pósthúsinu. Hefði ég komið
heim eins og venjulega um kvöldmat-
arleytið hefði ég ekki getað nálgast
pakkann fyrr en á miðvikudag, tæpri
viku eftir að hann kom til Akureyrar.
Má ég þá frekar biðja um að fá að
sækja pakkann minn á pósthúsið
strax.
Hitt fyrirbærið, Síminn, virðist líka
hafa „bætt“ sína þjónustu eins og sést
á því að fóstri minn fékk inn um
bréfalúguna hér á níunda tímanum
þriðjudagskvöldið 18. júní heillaóska-
skeyti sem send höfðu verið á sjálfan
þjóðhátíðardaginn. Þau voru ekki
borin út þá. Nei. Og ekki morguninn
eftir – eða um miðjan næsta dag. Nei.
Þeim var skotið orðalaust inn um
bréfalúguna hér sólarhring eftir að
þau voru send. Einu sinni voru skeyti
hraðboð.
Nú má segja sem svo að þetta hafi
ekki verið mikið tjón, í venjulegum
skilningi þess orðs, fóstri minn slas-
aðist ekki og varð ekki fyrir fjárhags-
legum skakkaföllum. En það er ekki
einasti mælikvarðinn í lífinu. Hið til-
finningalega tjón, til dæmis að fá vís-
bendingu um að bestu vinir manns
gleymi stóratburðum í lífi manns, er
eitthvað sem svíður undan og gleym-
ist ekki. Slíku óbætanlegu tjóni valda
Póstur og Sími meðal annars með
þessari svokölluðu þjónustu sinni.
Hegða sér eins og sá sem beðinn er
fyrir áríðandi skilaboð, stingur þeim í
vasann og man ekki eftir að koma
þeim til skila fyrr en eftir dúk og disk.
Koma í veg fyrir að boð berist milli
fólks. Og þetta er hvorki í fyrsta
skipti né eina sinn sem þetta hefur
komið upp. Svona framferði kallast á
mannamáli dónaskapur og það er lág-
markskrafa að forstöðumenn þessara
fyrirtækja biðjist afsökunar, bjóði
bætur fyrir skaðann, breyti verkhátt-
um sínum og taki upp almennilega
þjónustu á þessu sviði án tafar.
Meint þjónusta
Pósts og Síma
Sverrir Páll
Erlendsson
Þjónusta
Svona framferði, segir
Sverrir Páll Erlends-
son, kallast á manna-
máli dónaskapur.
Höfundur er menntaskólakennari.
FJÖLMÖRG fyrir-
tæki og stofnanir hafa
nú þegar tengst hag-
kvæmu og staðbundnu
ljósleiðaraneti sem
Lína.Net hefur byggt
upp á höfuðborgar-
svæðinu. Þannig hefur
netið þegar sannað
gildi sitt en tengingar
fyrirtækjanna inn á
ljósleiðaranetið svara
kröfum þeirra um
gagnaflutningshraða.
Þær kröfur munu í
framtíðinni jafnframt
aukast enn með til-
komu nýrra þjónustu-
þátta en ljósleiðaranet Línu.Nets er
byggt upp með það fyrir augum.
Þann 21. maí sl. ritaði Þór Jes Þór-
isson, framkvæmdastjóri hjá Lands-
símanum, grein í Morgunblaðið und-
ir fyrirsögninni: „Viðskiptahugmynd
regnbogans.“ Í greininni fer hann
hörðum orðum um Línu.Net en fer
ekki með rétt mál þegar hann líkir
fyrirtækinu við nokkur erlend stór-
fyrirtæki sem hafa offjárfest í ljós-
leiðarastrengjum.
Þór nefnir til að mynda til sögunn-
ar bylgjufléttunartæknina, en í
henni felst að hægt er að margfalda
flutningsgetu ljósleiðara með því að
skipta út endabúnaði á hvorum enda
ljósleiðarastrengs. Bylgjufléttunar-
tæknin er ágæt til síns brúks milli
símstöðva og landsvæða, enda verð-
ur Landssíminn oft uppiskroppa
með ljósleiðaratengingar. En bylgju-
fléttutæknin ein og sér er ekki nægj-
anleg því án hagkvæmra aðgangs-
leggja verður fátt um tengingar.
Styrkur Línu.Nets felst í öflugu ljós-
leiðaragrunnneti og stuttum, hag-
kvæmum aðgangsleggjum.
Raflínan eða ADSL?
Þá minnist Þór einnig á Raflínuna
sem byggist á því að spennistöðvar
eru tengdar saman
með ljósleiðara og ná
svo til heimila í gegnum
rafmagnslögnina. Þór
fullyrðir að hún sé
„komin til Orkuveit-
unnar og markaðssett
undir nafninu Fjöl-
tengi“. Ég finn mig
knúinn til að leiðrétta
þann misskilning Þórs,
þar sem það hefur frá
upphafi legið ljóst fyrir
að Orkuveitan (OR)
muni sjá um uppsetn-
ingu og rekstur PLC
(PowerLine Comm-
unications) hluta kerf-
isins, m.a. vegna reglugerða um að-
gang að dreifistöðvum OR. Í ljósi
þess er ekkert óeðlilegt að OR annist
markaðssetninguna líka. Hlutverk
Línu.Nets í Raflínunni er að annast
gagnaflutning til og frá dreifistöðv-
um OR yfir grunnnetið. Þór heldur
því jafnframt fram að „blikur séu á
lofti“ varðandi Raflínuna. Það er
hins vegar alrangt því hún er í stór-
sókn um heim allan. Á hinn bóginn er
það rétt hjá honum að ADSL og
kapalmótöld eru enn útbreiddari en
Raflínan. Raflínan er hins vegar mun
hraðvirkari enda gagnaflutnings-
hraði sá sami til og frá notanda ólíkt
ADSL. Því er spáð að aðgangskerfi
yfir ljósleiðara, örbylgju og raflínu
muni veita ADSL og kapalmótöldum
mikla og verðuga samkeppni (Yan-
kee Group, nóv/2001) og er það enn
ein staðfesting þess að Lína.Net er á
réttri leið, enda veitir fyrirtækið við-
skiptavinum sínum aðgang að öllum
þessum kerfum, sbr. ljóslínu-, loft-
línu- og raflínukerfin.
Skýr stefna Línu.Nets
Að lokum býsnast Þór yfir áform-
um Línu.Nets um ljósleiðaralausn
fyrir heimili en því verkefni þurfti að
fresta, aðallega vegna þess að sam-
starfsfyrirtækið Gagnvirk miðlun,
sem átti að útvega sjónvarpsefnið,
lagði upp laupana. Hjá Línu.Neti eru
hins vegar enn uppi langtímaáform
um stafrænt gagnvirkt sjónvarp til
heimila og ljóst er að tæknilegar for-
sendur fyrir þjónustunni eru til stað-
ar í dag. Auk þess eru efnis- og höf-
undarréttarmál að skýrast en þau
hafa m.a. staðið í vegi fyrir því að
hægt væri að hrinda þjónustunni í
framkvæmd. Ýmsar leiðir eru mögu-
legar til að tengja áskrifendur staf-
rænu gagnvirku sjónvarpi og verið
er að skoða hver þeirra leiða er hag-
kvæmust í hverju tilviki fyrir sig.
Nokkur fyrirtæki og einstaklingar
hafa haft aðgang að stafrænu gagn-
virku sjónvarpi um nokkurt skeið, en
hvenær stafrænt gagnvirkt sjónvarp
verður sett á almennan markað
ræðst þó af því hvenær neytendur
eru tilbúnir til að kaupa þjónustuna
og á hvaða verði.
Lína.Net hefur markað sér skýra
stefnu, að byggja upp og reka stað-
bundið öflugt ljósleiðaranet á höfuð-
borgarsvæðinu sem mun nýtast ein-
staklingum og fyrirtækjum um
langa framtíð.
Framtíðin er komin í ljós.
Ljósleiðaranetið –
lausn til framtíðar
Ásbjörn Torfason
Ljósleiðari
Lína.Net hefur markað
sér skýra stefnu, segir
Ásbjörn Torfason, að
byggja upp og reka
staðbundið öflugt
ljósleiðaranet á
höfuðborgarsvæðinu.
Höfundur er forstöðumaður
kerfissviðs hjá Línu.Neti.