Morgunblaðið - 25.06.2002, Blaðsíða 23

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚNÍ 2002 23
Hljómlistarhópurinn Camerarctica
fagnaði enn og áfram tíu ára starfs-
afmæli sínu á dögunum með nor-
rænni kammerdagskrá í Norræna
húsinu á sunnudaginn var. Viðfangs-
efnin létu létt og ljúft í eyra, ekta
klassísk sumarmúsík sem féll í góðan
jarðveg hjá tónleikagestum.
Hallfríður Ólafsdóttir blés ein á
flautu 2 x 2 smástykki eftir Øistein
Sommerfeldt (f. 1919) sem eftir nafni
að dæma, og ekki síður eftir stíl, hlaut
að vera norskur, og þjóðlega innrætt-
ur í þokkabót. Verkin voru aðeins ör-
stuttar míníatúrur – Fløytelåt &
Veslebekken og, aftar á dagskrá, Lys
vårmorgen & Leik i vårbakken – en
engu að síður bráðhlustvænar. Mús-
íkina mætti kalla norræn „hjarðsælu-
stykki“ sem Hallfríði lánaðist að ljá
hverju sinn persónuleika þrátt fyrir
nauma tímalengd.
Í fyrri tónlistarumsögn um Camer-
arcticu var þess getið að tónverk
danska meistarans Carls Nielsens
(1865–1931) væru loks fallin úr al-
þjóðlegri vernd, sem endist 70 ár að
höfundi látnum. Það var því líkt og til
frekari áréttingar að þau Hallfríður
og Örn Magnússon skyldu næst flytja
smálag hans Tågen letter (úr leikrit-
inu Moderen), sem mun langmest
flutta verk Nielsens þar í landi.
Fjónbúanum var fátt betur lagið en
að tjá ferska heiðríkju, enda stóð ekki
á henni í bráðfallegri túlkun þeirra fé-
laga.
Miðrómantíkerinn Niels Wilhelm
Gade (1817–90) trónir sem ljúflyndur
jötunn yfir danskri tónsköpun á 19.
öld og hefði að líkindum orðið arftaki
Mendelssohns, hefðu ekki Prússar
borið sigurorð af Dönum 1864.
Fantasíustykkin Op. 43 frá Zürich-
dvöl tónskáldsins sama ár fyrir klarí-
nett og píanó eru kannski ekki meðal
innblásnustu verka Gades frá miðjum
ferli, en gera samt á köflum verulegar
kröfur til flytjenda, sem Örn Magn-
ússon og Ármann Helgason leystu
stórþrifalaust en lipurlega af hendi.
Eftir fyrsta klassískt menntaða
tónskáld Íslendinga, Sveinbjörn
Sveinbjörnsson í Edinborg, léku Örn
og Hildigunnur Halldórsdóttir síðan
þríþætta fiðlusónötu. Um aldur henn-
ar var að sögn ekki vitað, en tónskáld-
ið kvað hafa frumflutt hana á Íslandi
með Þórarni Guðmundssyni 1923.
Þetta var hugljúf tónsmíð, þótt ekki
hrifi hún beinlínis undirritaðan upp
úr skónum þá stundina. Þó kynnu að
leynast staðir í seinna helmingi sem
næðu e.t.v. flugi í framúrskarandi
flutningi.
Íslenzku rímnadanslögin hans
Jóns Leifs Op. 11 frá ofanverðum
þriðja áratug nýliðinnar aldar voru
síðast á dagskrá. Þarna birtist „ís-
lenzkt tónlistareðli“ í sinni hráustu og
óskreyttustu mynd, enda gerir frum-
útgáfa tónskáldsins fyrir píanó sem
kunnugt er fjarska lítið fyrir efnivið-
inn sem nánast út í gegn er bara
sönglagið með einum eða tveim bor-
dúnum, líkt og af langspili. Það kom
því úr hörðustu (ef þá ekki mjúkustu)
átt að heyra þessar rammfrónsku
stemmur í útsetningu Vínarbúans
Leopolds Weninger frá 1931 fyrir
„salon“-sveit. Reyndar ekki kvintett
eins og algengast var í Vín (píanó, 2
fiðlur, selló og slagverk) heldur sep-
tett (píanó, flauta, klarínett og
strengjakvartett), svipaða áhöfn
stærri sænskra kaffihúsasveita er
t.a.m. Hugo Alfvén skrifaði fyrir í
æsku.
Það hlýtur að hafa verið sárfreist-
andi fyrir Herr Weninger að bæta
röddum og kontrapunkti í berstríp-
aðan rithátt Íslendingsins, enda ær-
inn mannskapur fyrir hendi. En hann
stóðst freistinguna og lét nægja að
margfalda raddir og bregða hljóð-
færalitum eftir því sem tilefni gáfust
til. Útkoman varð engu að síður
furðufjölbreytt, og var í meira lagi
skondið að heyra hvað náðist sterkur
stássstofuhljómur miðevrópskra góð-
borgara úr gömlu kvæðamannalög-
unum norðan úr ballarhafi.
Austan kaldinn á Vín blés
Liðsmenn Camerarctica.
TÓNLIST
Norræna húsið
Norræn verk eftir Sommerfeldt, Nielsen,
N. W. Gade, Sveinbjörn Sveinbjörnsson
og Jón Leifs. Camerarctica-hópurinn
(Hallfríður Ólafsdóttir, flauta; Ármann
Helgason, klarínett; Hildigunnur Hall-
dórsdóttir & Sigurlaug Eðvaldsdóttir, fiðl-
ur; Þórunn Marínósdóttir, víóla; Sigurður
Halldórsson, selló; Örn Magnússon,
píanó). Sunnudaginn 23. júní kl. 14.
KAMMERTÓNLEIKAR
Ríkarður Ö. Pálsson
ÚTGÁFAN Ljóð-
bylgja hefur gefið
út bókina Kaldrifj-
aður félagi eftir
samísku lista-
konuna Rose-
Marie Huuva, í ís-
lenskri þýðingu
Einars Braga.
Höfundur er
meðal þekktustu myndlistarmanna
samísku þjóðarinnar en hefur frá
unga aldri lagt stund á yrkingar jafn-
hliða annarri listsköpun.
Hér hafa áður birst ljóð eftir hana.
Rose-Marie er komin af hrein-
dýrabændum í sænska hluta Sama-
lands, fædd um miðja seinustu öld í
samaþorpinu Rensjön í nánd við Kir-
una. Sjálf hefur hún haft list að aðal-
viðfangsefni sínu alla ævi.
Viðfangsefni þessarar bókar Rose-
Marie er m.a. tvísýn barátta sem hún
háði við krabbamein á miðjum aldri.
Ljóð