Morgunblaðið - 01.08.2002, Blaðsíða 41

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. ÁGÚST 2002 41
N
O
N
N
I
O
G
M
A
N
N
I
|
Y
D
D
A
/
s
ia
.i
s
N
M
0
6
7
2
3NÝJAR VÖRUR:
Kjölur kvenflíspeysa
Verð 7.990 kr.
Flísskyrta
Verð 7.490 kr.
A
B
X
/S
ÍA
9
0
2
0
9
0
8
NOKKUR ár eru nú liðin síðan
ég tók að fylgjast með umræðunni
um tengsl Íslands og Evrópusam-
bandsins (ESB) og ég hef einnig
heimsótt land ykkar í því skyni að
fræðast betur um þau ólíku rök
sem sett hafa verið fram í þeim
efnum.
Þó að lönd okkar tvö séu engan
veginn nágrannar í landfræðilegu
tilliti finnst mér við eiga ýmislegt
sameiginlegt. Bæði Íslendingar og
Möltubúar eru eyjarskeggjar.
Löndin marka ytri landamæri
Evrópu, Ísland í norðri og Malta í
suðri. Báðar telja þjóðirnar færri
en 400.000 manns. Og bæði lönd
eru álitin mikilvægar brýr til ann-
arra heimshluta, Ameríku í ykkar
tilfelli en Norður-Afríku í okkar.
En eitt atriði til viðbótar er líkt
með okkur: sú staðreynd að bæði á
Íslandi og á Möltu er að finna fólk
sem haldið er þráhyggju um það,
að ganga í ESB, og skirrist ekki
við að að blekkja kjósendur og
raunar landsmenn alla um jafnvel
einföldustu atriði.
Það er best að ég útskýri af-
stöðu mína. Ég er Evrópubúi. Mér
finnst að ég tilheyri Evrópu. Ég
tel tilkomu Evrópusambandsins
jákvæða þróun. En ég tel ekki að
aðild að Evrópusambandinu sé for-
gangsatriði fyrir Möltu. Við ættum
fyrst að taka okkur saman í andlit-
inu og vinna að nauðsynlegum um-
bótum. Besta leiðin til að gera það
felst að mínu mati í því að þróa
sem best samband við Evrópusam-
bandið, án þess þó að ganga inn í
það. Hér á Möltu köllum við þetta
„samstarfsvalkostinn“.
En víkjum aftur að þeim stað-
reyndum, hálf-staðreyndum og
hreinræktuðu ósannindum sem
borin hafa verið á borð um þann
samning sem náðst hefur milli rík-
isstjórnar Möltu og Evrópusam-
bandsins um fiskveiðar. Fyrst verð
ég þó að taka annað skref aftur á
bak. Ég get þó upplýst ykkur um
það að sjómenn á Möltu hafa þeg-
ar gert ríkisstjórninni ljóst, og
þeir hafa sannarlega ekki talað
óskýrt, að þeir séu algerlega mót-
fallnir þessum samningi og að þeir
hyggist ekki hlíta skilmálum hans,
sama hvað gerist. Þetta kemur
fram í bréfi sem Sjómannasam-
bandið – en það talar fyrir hönd
næstum allra sjómanna á Möltu –
hefur sent ríkisstjórninni.
Rétt er að rifja upp að staðan í
dag er sú að Malta hefur 25 mílna
lögsögu þar sem aðeins sjómenn
frá Möltu mega veiða og það án
nokkurra takmarkana. Margir er-
lendir sjómenn, einkum ítalskir,
hafa í gegnum tíðina reynt að fara
með ólöglegum hætti inn á þetta
svæði en þeim hefur verið vísað á
brott.
En um hvað snýst þessi samn-
ingur þá?
– Samningurinn felur í sér að í
raun hafa yfirráð yfir maltversku
lögsögunni verið færð í hendur
Evrópusambandinu, þannig að rík-
isstjórn Möltu fer með stjórn þar
fyrir hönd Evrópusambandsins.
– Einungis fiskibátar skráðir á
Möltu, allt að tólf metrar á lengd,
mega veiða fyrir innan fyrstu tólf
mílurnar. Kaupi útgerðarmenn frá
löndum ESB báta skráða á Möltu
af starfsbræðrum sínum á Möltu
þá er þeim kleift að veiða innan
þessa svæðis.
– Á svæðinu frá 13 til 25 mílna
verður öllum sjómönnum, hvort
heldur þeir koma frá Möltu eða
ESB, heimilt að veiða, að því
gefnu að bátar þeirra séu minna
en 24 metrar á lengd, auk þess
sem takmarkanir verða settar er
tengjast vélarafla bátanna. Hvaða
þýðingu hefur þetta? Þetta þýðir
að fiskibátar frá ESB-ríkjunum
munu hafa lagalegan rétt til þess
að fara inn í landhelgi Möltu og
þaðan verður þeim ekki vísað á
brott. Þetta þýðir einnig að malt-
neskir sjómenn, sem eiga báta sem
eru stærri en 24 metrar, verður
ekki heimilt að veiða innan land-
helginnar! Í staðinn munu þeir að-
eins geta stundað veiðar á alþjóð-
legum hafsvæðum. Svo allrar
sanngirni sé gætt hefur ríkis-
stjórnin lagt til að þessir bátaeig-
endur fái 5,8 milljón evrur [tæp-
lega 500 milljónir ísl. króna] í
eingreiðslu vegna breytingarinnar.
Þeir fjármunir munu ekki koma
frá ESB heldur verða þeir teknir
af skattfé Möltubúa. Sjómanna-
sambandið hefur þegar sagt að
þessar greiðslur geti ekki bætt þá
staðreynd að sjómönnum úr ESB-
ríkjunum verður nú heimilt að
veiða innan landhelgi Möltu á
sama tíma og um 50 mikilvæg
maltnesk fiskiskip verða gerð það-
an brottræk.
– Öllum fiskibátum, hvort sem
þeir eru frá ESB-ríkjum eða
Möltu, verður heimilt að sækja um
að eitt þeirra 130
veiðileyfa sem gefin
verða út á höfrungs-
fiskveiðitímabilinu [e.
dolphin-fish eða lamp-
uki]. Höfrungsfiskur
er sú tegund sem
maltneskir sjómenn
veiða mest af. Þetta
þýðir því að maltnesk-
ir sjómenn munu
þurfa að keppa við
ítalska og spænska
sjómenn, eða frá
hvaða ESB-ríki svo
sem þeir koma, um
þessi fáu veiðileyfi.
Engin mismunun
verður leyfð við úthlutunina og
veiðireynslureglan mun því vænt-
anlega aðeins gagnast sjómönnum
frá Möltu fyrstu árin.
Það sem máli skiptir í
þessu sambandi er að
sjómenn frá Möltu
munu ekki lengur
sitja einir að þessum
gæðum.
Ninu Zammit, land-
búnaðar- og sjávarút-
vegsráðherra, hefur
sagt að næstum úti-
lokað yrði fyrir sjó-
menn frá ESB-ríkjun-
um að veiða innan 25
mílna lögsögunnar.
Ekki þarf að koma á
óvart að hann haldi
þessu fram enda talar
hann fyrir hönd ríkisstjórnar sem
skrifaði undir þetta samkomulag
og vill ganga í ESB hvað sem það
kostar. Hann hefur hins vegar
ekki fært nein rök fyrir staðhæf-
ingum sínum.
Eftir stendur að orðalag samn-
ingsins, sú gagnrýni sem Verka-
mannaflokkurinn hefur sett fram
og það sem mestu máli skiptir, al-
ger andstaða sjómanna, segir allt
sem segja þarf.
Kæru íslensku vinir, Möltubúar
hafa ekki bitið á öngulinn og ég er
viss um að það munið þið ekki
gera heldur.
Ísland og malt-
neska beitan
Joseph Muscat
Samningar
Á svæðinu frá 13 til
25 mílna verður öllum
sjómönnum, hvort
heldur þeir koma frá
Möltu eða ESB, segir
Joseph Muscat,
heimilt að veiða.
Höfundur sinnir menntamálum fyrir
Verkamannaflokk Möltu. Hann er
ritstjóri maltastar.com, eins af
helstu netdagblöðum Möltu. Hann
hefur háskólagráðu í stjórn-
unarfræðum og stefnumótun og
framhaldsgráðu í evrópskum fræð-
um.