Morgunblaðið - 20.10.2002, Page 11

leiknum kom höfðum við ekki spilað saman síð-
an í byrjun júní og vorum fyrri hálfleikinn að
stilla saman strengina. Leikur okkar lagaðist í
seinni hálfleik en það var ekki nóg. Við töp-
uðum á jafnteflinu hér heima.
En við eigum örugglega eftir að muna þessa
keppni alla ævi út af árangri og stemningu.
Svo byrjar ný keppni á næsta ári og þá höld-
um við áfram, ætlum að standa okkur vel.“
Auglýsingar fyrir þrjá síðustu heimaleiki
kvennalandsliðsins vöktu umtalsverða athygli,
ekki síst sú fyrsta sem var hópmynd af leik-
mönnunum á sundfötum.
„Þetta setur skemmtilegan svip á það sem
við erum að gera og skapar umræðu.“
Þegar hún hóf knattspyrnuferilinn voru þær
enn stundum kallaðar „strákastelpur“ sem
lögðu íþróttina fyrir sig og hún fékk líka að
heyra að stór læri væru óhjákvæmilegur fylgi-
fiskur þess að stunda íþróttina. „Og síðan er
allt lesbíutalið í gegnum árin. Það er alveg
ótrúlegt!“
Einhverjir leikmenn kunna að vera samkyn-
hneigðir eins og gengur og gerist en stundum
er eins og allar séu stimplaðar sem slíkar.
Hvernig skyldu þær taka því?
„Ég hugsa ekkert um þetta og er alveg slétt
sama. En sumum finnst þetta náttúrlega leið-
inlegt og þegar stelpur eru á viðkvæmum
aldri, 15 til 16 ára, getur svona umtal skipt þær
miklu máli. En umræðan hefur mikið lagast.“
Og hún finnur ekki fyrir því í dag að ein-
hverjum finnist óeðlilegt að hún stundi knatt-
spyrnu. „Nei, ég held að seinni ár hafi það bara
hjálpað mér að vera í fótbolta og vera þekkt
sem slík. Kannski er það vegna þess hve áhug-
inn á kvennafótbolta hefur aukist mikið.
Þessar myndir sem við vorum að tala um
hafa líka hjálpað svolítið. Við höfum haft það
að leiðarljósi, að minnsta kosti í byrjun, að
sýna kvenleikann og þessa kvenlegu ímynd.
Í bikiníauglýsingunni vildum við sýna að
við værum flottar stelpur!“
Það fór nú ekki vel í alla…
„Nei, en við fengum nákvæmlega þau
viðbrögð við þeirri mynd sem við vild-
um fá. Við vissum alveg að einhverjar
gamlar kvenréttindakonur, sem vita nú
ekki alltaf hvað er best fyrir baráttuna,
myndu gagnrýna okkur. Umræðan var ótrú-
lega fyndin og alveg dæmigert að það væru
helst konur sem gagnrýndu; það sannaðist að
konur eru konum verstar.
Þótt við séum sjálfar kvenréttindakonur
stjórnum við ekki því hvað þarf til að vekja at-
hygli; hvað höfðar til fólks. Það er skrýtið að
kvenréttindakonur komi fram með eitthvað
svona sem er í raun slæmt fyrir kvenrétt-
indabaráttuna. Hefðum við komið fram naktar
væri það allt annað. En við vorum í sundfötum,
eins og við hefðum verið í Sundlaug Vest-
urbæjar og ljósmyndari komið þar við. “
Hræðilega einmana
Ásthildur hélt til Bandaríkjanna í nám 1997
og eftir á að hyggja segir hún árin fjögur þar í
landi lærdómsrík, svo ekki sé meira sagt.
„Það var hræðilegt fyrst. Þá reyndi virki-
lega á mig; ég hringdi oft grátandi heim og
sagði mömmu að ég gæti ekki verið þarna.
Heimþráin var þvílík.“
En svo kynntist hún mörgu góðu fólki. „Það
var mér mjög gott, það var gaman að kynnast
annarri menningu og þroskandi að hafa ekki
gefist upp. Að fara og þurfa alveg að sjá um sig
sjálf. Svo fékk ég fullan skólastyrk, mat og allt
og lærði gífurlega mikið af þessu í fótbolta,
varð betri leikmaður; það var því algjör
draumur að fara.“
Hvers vegna ætli Nashville í Tennessee hafi
orðið fyrir valinu; varla fyrir kúrekadans og
sveitatónlist? Eða var það vegna fótboltans?
„Sumarið áður fór ég á eitthvert mót í
Louisana þar sem samankomnir voru margir
þjálfarar, flestir frá háskólum í Suðurríkj-
unum. Ég fékk fullt af tilboðum eftir það mót
og valdi bara besta skólann; passaði mig á því
að fara í virtan skóla.“
Hún neitar því ekki að gott hafi verið að
fjármagna námið með knattspyrnuhæfileik-
unum?
„Það er auðvitað mikill munur að vera ekki
með nein námslán þegar námi lýkur. Svo gaf
þetta manni miklu meira en bara gráðuna
sjálfa. Eitt af því sem mamma og pabbi sögðu
við mig þegar ég var að því komin að koma aft-
ur heim, að gefast upp; þú átt eftir að sjá eftir
því alla ævi ef þú gerir það. Og ég vildi auðvit-
að ekki gefast upp; vildi ekki koma heim með
skottið á milli lappanna.“
Hvað sveitatónlistina varðar segist Ásthildi
hafa þótt hún „alveg hræðileg“ framan af.
Dolly Parton og fleiri stórstjörnur búa í
næsta nágrenni við Vanderbilt-skólann en
henni fannst ekki mikið til þeirra koma.
„Áður en ég fór heim var ég hins vegar
farin að bera mikla virðingu fyrir
Dolly Parton. Kántrítónlistin
skipar stóran sess þarna og
mikið af henni er mjög
skemmtilegt. Ef manni lík-
ar ekki eitthvað er það bara
vegna þess að maður
þekkir það ekki. Fáfræði
og jafnvel ákveðnir for-
dómar. Ég lærði það þarna að maður á ekki að
dæma án þess að þekkja til.“
Ásthildi gekk mjög vel á knattspyrnuvöll-
unum vestanhafs með liði Vanderbilt og liðinu
var hæst raðað í áttunda sæti á styrkleikalista
háskólanna.
Eftir fyrsta keppnistímabilið var hún valin í
nýliðalið ársins yfir allt landið, All-American
eins og þeir kalla það, og eftir tímabilið 1998
var Ásthildur valin í úrvalslið ársins; þótti sem
sagt ein af 11 bestu leikmönnum í bandarísku
háskóladeildinni. „Það er örugglega eitt af því
sem stendur upp úr á ferlinum til þessa,“ segir
hún núna. „Það voru bara tveir útlendingar í
þessu úrvalsliði og ég var sú fyrsta frá upphafi
sem valin var úr mínum skóla. Það var mjög
gaman.“
Þar sem Ásthildur var orðin 21 árs þegar
hún byrjaði í skólanum mátti hún ekki leika
með skólaliðinu öll fjögur árin sem hún stund-
aði þar nám. Síðasta árið hugðist hún þess
vegna einbeita sér að náminu, en svo fór hins
vegar að hún tók sér frí í eina önn vegna þátt-
töku í atvinnumannadeildinni.
„Ég var byrjuð á fjórða ári þegar haldið var
úrtökumót fyrir atvinnumannadeildina, í des-
ember 2000, þar sem um 200 leikmenn komu
saman til að sýna sig.“
Nýliðaval fór svo fram, eins og í öðrum
íþróttum vestanhafs. „Fólk talaði um það við
mig á mótinu að ég væri einn af fimm til tíu
bestu leikmönnunum. Það sagði að ég yrði
örugglega valin í fyrstu umferðinni – og ég
vissi alveg að ég hafði staðið mig vel.“
En svo fór ekki. Liðin voru átta og þrátt fyr-
ir að hvert þeirra veldi nokkrum sinnum fyrri
daginn var Ásthildur ekki valin. „Ég varð
mjög fúl og hugsaði með mér hvers konar
klíka þetta væri eiginlega! Var búin að horfa á
fullt af leikjum og vissi alveg hvar ég stóð.
Seinni daginn sem valið stóð yfir var ég svo
valin, í næstsíðustu umferð. Öllum hér heima
fannst það frábært að ég kæmist inn, en ég var
hundfúl. Var meira að segja að hugsa um að af-
þakka boðið, en fór svo.“
Liðið var Carolina Courage og þjálfarinn fór
fram á það við Ásthildi að hún tæki sér frí á
vorönninni í skólanum og einbeitti sér að æf-
ingum með liðinu og hún varð við þeirri bón.
„Við byrjuðum að æfa í febrúar, vorum þá 25
en vissum að fækka ætti niður í 18 leikmenn
áður en deildin hæfist og ég gerði mér fljótlega
ljóst að ég yrði ekki þarna áfram. Mér
fannst þjálfarinn taka mig fyrir al-
veg frá byrjun; hún skammaði
mig alltaf sérstaklega og ég velti
því fyrir mér hvað væri eiginlega
í gangi. Svo áttaði ég mig á því
að við vorum fimm útlendingar í
hópnum, en fjórir eru aðeins
leyfðir þegar í keppni er komið.
Ég keppti um stöðu í hópnum við
eina kanadíska sem spilað hafði
með liði í þessu sama ríki og
hún var tekin fram yfir
þó að hún væri
orðin 33 ára og
frekar sein að
hlaupa.“
Þegar
ljóst var að
Ásthildur
yrði ekki
áfram í
herbúðum
Courage fór
hún til Bost-
on og lék þar
með liði í 1.
deild, næstu
deild fyrir neðan
atvinnumanna-
deildina og kom svo
heim um vorið og lék
með ÍBV. Meiddist
reyndar fljótlega og
var lítið með.
Á haustdögum í
fyrra hélt hún síðan
aftur vestur um haf
og útskrifaðist sem
verkfræðingur um síðustu jól.
Að horfa á fótbolta
Líf Ásthildar snýst meira og minna um fót-
bolta og lítill tími er fyrir önnur áhugamál.
„Ég horfi mikið á fótbolta á kvöldin og líður
eiginlega hálfilla ef ekki er leikur í sjónvarp-
inu!
Að horfa á fótbolta er örugglega það
skemmtilegasta sem ég geri. Það er hreinlega
ekkert betra en sitja og horfa á Meistaradeild-
ina, sérsklega þegar Manchester United er að
spila, eða þá HM. Það er líka mjög mikilvægt
upp á leikskilning og þess háttar að horfa mik-
ið á fótbolta. Það er mikið hægt að læra af því
að horfa á þá bestu. Til dæmis hvernig leik-
aðferð liðin spila og hvort hún gengur upp.“
Ásthildur gefur sér að vísu tíma til að lesa
og hefur mjög gaman af því. Heldur mest upp
á Halldór Laxness. „Hann er snillingur.“
Af knattspyrnumönnum heldur hún mest
upp á David Beckham, leikmann Manchester
United. Nefnir líka Frakkann Zidane, Ítalann
Totti og Þjóðverjann Ballack, „Svona fram-
liggjandi miðjumenn, það eru mínar týpur.“
Og hún nýtur sín einmitt best í þeirri stöðu.
„Hluti skýringarinnar á því að mér gekk
svona vel í sumar er að Vanda [Sigurgeirs-
dóttir, þjálfari KR] hefur þekkt mig síðan ég
var 12 ára og veit hvað er best fyrir mig. Hún
gefur mér það frjálsræði sem ég þarf.“
Ásthildur segir skipta miklu máli hvernig
knattspyrnumenn eru stemmdir þegar þeir
eru að leika. „Aðalmálið er að hafa gaman af
þessu og ef maður er í góðu skapi gengur allt
upp, en ekkert ef maður er pirraður.“
Bara eins og í daglega lífinu.
„Já, maður verður að mæta með góða skapið
á völlinn og það er ekki erfitt þegar maður er
svona ánægður í lífinu og gengur svona vel.“
En hún segir nauðsynlegt að kynnast því að
lenda mótbyr. Það sé hollt.
„Ekki er hægt að reikna með því að manni
gangi alltaf allt í haginn og þegar á móti blæs
verður maður bara að taka því og vinna sig út
úr því. Það var t.d. góð lexía fyrir mig að fara
ein til Bandaríkjanna. Það er hollt að læra að
takast á við erfiðleika líka.“
Hluti af því er að kynnast sjálfum sér.
„Pabbi hefur verið að brýna fyrir mér að reyna
að læra á sjálfa mig, hvernig skap ég er með og
þess háttar.“
Skyldi því námi vera lokið eða er það ef til
vill eilífðarlærdómur?
„Ég held það sé eilífðarlærdómur en mér
hefur farið fram. Þegar ég var yngri sveiflaðist
sjálfstraustið til dæmis alveg rosalega; var í al-
gjöru núlli einn daginn en í góðu lagi þann
næsta. En það hefur breyst.“
Hún segist varla vita hvers vegna sjálfs-
traustið var svo breytilegt. „Svo virðist sem
stelpur sveiflist frekar en strákar séu öruggari
með sig. Eða þá að stelpur viðurkenni þetta
frekar. Ég held að strákar séu alls ekki með
gott sjálfstraust almennt, en ef það er gott
sveiflast þeir minna en stelpur sem eru með
gott sjálftraust.“
Þessar sveiflur ollu henni ekki erfiðleikum,
segir hún. „Nei, ég held að mamma og pabbi
hafi alltaf hjálpað mér um leið. Ég átti til, og á
reyndar enn til, að brjóta mig niður. Ef ég
skaut yfir eða átti lélega sendingu, þá öskraði
ég og setti hausinn oní bringu.“
Því má velta fyrir sér hvort þetta hafi eitt-
hvað með fullkomnunaráráttu að gera.
„Það gæti verið,“ segir hún. „Og þótt ég eigi
ekkert allt of gott með að taka gagnrýni – þótt
ég hafi svo sem bætt mig á því sviði – þá er ég
mjög gagnrýnin á sjálfa mig. Geri mjög miklar
kröfur til sjálfrar mín.“
Hún veit að kröfur til hennar inni á vellinum
eru líka gríðarlegar, en henni finnst það gott.
„Það segir mér bara að ég sé góð og fólk hafi
trú á mér og það er bara af hinu góðu. Síðan
verð ég bara að læra að taka því. En þegar ég
spila meðalleik finnst mörgum ég ekki nógu
góð og jafnvel léleg. Síðan ef ég spila toppleik
þá er það talið eðlilegt!“
Leiðtogi
Ásthildur er leiðtogatýpa og einu sinni seg-
ist hún hafa verið ákveðin í því að verða ein-
hvers konar forstjóri eða yfirmaður.
„Það gefur mér ofboðslega mikið að vera
fyrirliði í landsliðinu og ég hef fundið mig vel í
því hlutverki.“
Hún hlakkar til næstu keppni með landslið-
inu, EM sem hefst á næsta ári, og segir að hún
verði tekin föstum tökum. „Ég hugsa ekki
langt fram í tímann en veit þó að ég ætla í
framhaldsnám og vil eiga að minnsta kosti tvö
góð ár enn í fótboltanum. Þetta tvennt er því
efst á baugi; framhaldsnámið og landsliðið.“
Ásthildur segist hafa gaman af því að
stjórna; að taka völdin, eins og hún gerir raun-
ar oft á knattspyrnuvellinum.
„Ég er náttúrlega frekja! Sumum finnst
voðalega neikvætt að nota það orð; ég ætti
sennilega frekar að segja ákveðin! En ég er
frekja á jákvæðan hátt, þótt fjölskyldan sé
reyndar ekki alltaf sammála því!“
Foreldrarnir eru sálfræðingur og fé-
lagsráðgjafi. Skyldu systurnar vera aldar upp
þannig að þær vilji og eigi að bera ábyrgð?
Finnst Ásthildi það hafa verið meðvitað?
„Já, ég held það. Mér var einu sinni sagt að
maður úti í bæ hefði gagnrýnt að Helgi og
Hildur vildu ala það upp í stelpunum sínum að
þær ættu alltaf að vera bestar!“
Þessi ummæli komu Ásthildi á óvart.
„Auðvitað, sagði ég. Á fólk frekar að ala
börnin sín þannig upp að þau verði meðalmenn
sem geti ekki þetta eða hitt? Maður hlýtur að
reyna að efla sjálfstraust barnanna sinna svo
þeim geti gengið eins vel og hægt er.“
Hún velti þessum hlutum svolítið fyrir sér
eftir að hafa heyrt vitnað í umræddan mann.
„Það er auðvitað mismunandi hvernig menn
túlka hvatningu. Okkur var ekki sagt alltaf að
við værum bestar, en við fengum þá hvatningu
sem þurftum; okkur var sagt að gefast ekki
upp, að við gætum hlutina – og það er eins í
íþróttunum og í lífinu sjálfu. Hvatningin var
alltaf fyrir hendi og mamma og pabbi eiga hrós
skilið fyrir það. Þau hafa staðið sig frábærlega;
við erum að vísu ungar enn þá en lofum góðu.
Held ég.“
’ Ég hringdi oft grátandiheim og sagði mömmu að
ég gæti ekki verið þarna.
Heimþráin var þvílík. ‘
’ Ég fékk að heyra þaðþegar ég var að byrja að ég
væri hálfgerð strákastelpa!
Að ég fengi stór læri af því
að vera í fótbolta! ‘
’ Á fólk frekar að alabörnin sín þannig upp að
þau verði meðalmenn sem
geti ekki þetta eða hitt? ‘
skapti@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 2002 11