Morgunblaðið - 03.11.2002, Síða 4

4 B SUNNUDAGUR 3. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
GUÐRÍÐUR Arna hófung sambúð meðEgypta, sér eldrimanni, sem virtist hafasamlagast lífinu á Vest-
urlöndum vel. Í fyrstu lék allt í lyndi
en með tímanum og einkum eftir að
þau eignuðust börn kom annað andlit
eiginmannsins í ljós – andlit heit-
trúarmannsins.
Skyndilegur trúarhiti
Guðríður Arna Ingólfsdóttir var
ung að árum þegar hún kynntist
Abraham Antar Shahin í hinu ljúfa
lífi Kaupmannahafnar. Á ýmsu gekk
í sambandi þeirra og var svo komið
að hún ætlaði að sækja um skilnað
þegar hún uppgötvaði að hún væri
ófrísk. Við fæðingu frumburðar
þeirra, Ingólfs, breyttist Abraham,
ekki síst eftir að hann kom heim úr
fríi í Egyptalandi en þá bjuggu þau á
Íslandi:
„Í raun fannst mér hann vera gjör-
breyttur,“ segir Guðríður, „allt fas
hans var miklu alvörugefnara en áð-
ur og hann sýndi syni sínum annars
konar áhuga.
„Við verðum að gæta okkar vel í
uppeldinu,“ sagði hann stundum við
mig. „Við megum ekki hætta á að
Ingólfur endi í helvíti. Ég verð að
gæta að heiðri fjölskyldunnar og
koma honum til manns. Það ætla ég
mér að gera.“
Ég vissi ekki almennilega hvaðan á
mig stóð veðrið, en taldi að Abraham
hlyti að vera að ganga í gegnum sams
konar þroskaferli og ég. Þess vegna
gerði ég ekki athugasemdir við ný-
stárlegt tal mannsins míns um Guð
sinn Allah og vistina illu í helvíti,
hugsaði fremur sem svo með sjálfri
mér að ef honum liði betur með því að
glugga betur í trúna, þá væri það allt
í lagi mín vegna.
Þetta var engu að síður hlið á eig-
inmanni mínum sem ég þekkti ekki
og vissi ekki almennilega hvernig átti
að bregðast við. Enda þótt Abraham
væri múslimi og kæmi frá Egypta-
landi hafði hann alltaf verið meiri
Evrópubúi en ég, djammað mikið og
fengið sér í glas á góðri stund. Slíkur
lifnaður var vitaskuld í hróplegu
ósamræmi við boðskap og inntak ísl-
am og þess vegna hafði ég alltaf
ályktað sem svo að Abraham léti sér
trúna í léttu rúmi liggja. Hann hafði
heldur aldrei rætt íslam við mig að
fyrra bragði, fremur en ég kristna
trú við hann, og þess vegna varð ég
nokkuð undrandi þegar inn á heim-
ilið tóku að streyma trúarrit af ýmsu
tagi og annað torskilið lesefni.
Ég reyndi að sýna umburðarlyndi
gagnvart þessu nýja áhugamáli, enda
taldi ég víst að það myndi líða hjá og
eitthvað annað taka við. Þetta kann
að hljóma kjánalegt og jafnvel ein-
feldningslegt af minni hálfu, en þetta
sýnir kannski fyrst og fremst hvernig
Abraham hafði verið fram að þessu.
Mér datt ekki í hug að hann hefði ein-
hvern allt annan mann að geyma.
Það hvarflaði ekki að mér. Það átti
þó eftir að koma á daginn.“
Hvar er efnið mitt?
Guðríður og Abraham bjuggu í
Egyptalandi og Sádi-Arabíu en
fluttu að lokum til Danmerkur þar
sem þau höfðu kynnst. Fljótlega fór
fjölskyldufaðirinn að sýna af sér und-
arlega hegðun og brátt var grunur
Guðríðar staðfestur: Hann var orð-
inn forfallinn fíkniefnaneytandi.
„Eiturlyfjasjúklingur getur blekkt
jafnvel nánustu fjölskyldumeðlimi og
leynt neyslu sinni í nokkur ár, en
þegar hann er farinn að skilja slóðina
eftir sig eins og Abraham gerði nú
var orðið ljóst að hann var kominn á
mjög alvarlegt stig. Orðinn hættu-
legur umhverfi sínu og okkur sem
fjölskyldu.“
Heba Shahin, dóttir Guðríðar,
varð áþreifanlega vör við vandamál
föður síns:
„Ég man hversu mikla óbeit ég
hafði á þessu orði, fíkniefnum. Samt
skildi ég ekki almennilega hvað fæl-
ist í því, en var nógu þroskuð til þess
að vita að það var eitthvað sem fór
illa með pabba og setti heimilislífið
allt úr skorðum.
Einhverju sinni var ég að leika
mér inni í eldhúsi. Ég hef alltaf verið
hrifin af alls kyns kryddi – kannski
kemur arabíska blóðið þar eitthvað
við sögu – og fór upp á stól til að
teygja mig í einn staukinn sem inni-
hélt uppáhaldskryddið mitt. Við hlið-
ina sá ég lítinn samanvafinn silfur-
pappír og inni í honum var eitthvert
duft, sem ég vissi ekki almennilega
hvað væri, og smakkaði það því að-
eins.
Bragðið var ógeðslegt!
Ég hellti duftinu í bréfinu í eldhús-
vaskinn og skolaði því niður áður en
ég henti pappírnum í ruslakörfuna.
Nokkru síðar var pabbi eitthvað að
baksa í eldhúsinu þegar við heyrum
skruðninga og síðan öskur og læti.
Með það vorum við Ingi þotin inn í
herbergi, enda vissum við hvenær
pabbi var kominn í haminn.
„Hvar er efnið mitt?“ spurði hann
mömmu ógnandi.
Hún horfði á hann undrandi og
skelkuð og sagðist ekkert vita hvað
hann væri að tala um.
Þá brjálaðist hann endanlega,
lamdi einum eldhússtólnum oft og
ítrekað í gólfið með þeim afleiðingum
að hann brotnaði, og ásakaði hana
um að hafa hent efni sem hann hefði
falið uppi í hillu.
Þannig gekk þetta langa hríð, en
við Ingi biðum milli vonar og ótta inni
í herbergi og þorðum okkur hvergi
að hræra. Ég man vel hvernig tárin
runnu niður kinnar mér, því mér
þótti svo sárt að sjá mömmu ásakaða
um að gera eitthvað sem ég átti sök á.
En ég þorði bara ekki að fara fram og
viðurkenna að það hefði verið ég sem
henti efninu. Ég vissi ekkert hvað
pabbi myndi þá gera við mig og trúði
honum til alls.“
Taugakerfið búið
Guðríður mátti sæta sífellt meira
ofbeldi af hálfu eiginmannsins og að
lokum flúði hún í kvennaathvarf í
Danmörku. Hún fór heim í íbúðina í
fylgd lögreglu og félagsráðgjafa til
að sækja fatnað sem hún skildi eftir
er hún mátti yfirgefa heimilið í
skyndi. Þá hafði Abraham gengið illi-
lega í skrokk á henni.
„Þegar Abraham sá hvers kyns
var, að ég væri inni í herbergi að
pakka, ætlaði hann að rjúka inn til
mín og sagðist ætla að ræða málin áð-
ur en þetta færi út í einhverja vit-
leysu. Lögreglumennirnir gripu
hann þá traustataki, leiddu hann inn í
eldhús og héldu honum þar í skefjum
meðan ég athafnaði mig.
Ég var hins vegar í svo miklu upp-
námi og svo hrædd við að hann
myndi ráðast á mig þá og þegar að ég
henti bara einhverjum flíkum án þess
að hugsa ofan í tösku. Satt að segja
vissi ég varla hvað ég var að gera,
enda kom síðar í ljós að það var harla
lítið gagn í þeim fatagörmum sem ég
þó náði að taka með mér.
Eina hugsunin sem komst að í
huga mér var að komast út úr íbúð-
inni. Ég lokaði þess vegna töskunum
og dreif mig út með þær án þess svo
mikið sem líta útundan mér á mann-
inn sem þó var eiginmaður minn til
þrettán ára og faðir barnanna minna.
Við hröðuðum okkur niður stigana
og lögreglumennirnir fylgdu síðan á
eftir. Á bílastæðinu skildi leiðir, lög-
reglan gekk að sínum bíl og við geng-
um hröðum skrefum í átt að bílnum
frá athvarfinu.
Allt í einu heyrast hróp og köll aft-
an við okkur og við sjáum að Abra-
ham stormar niður stigaganginn á
harðahlaupum á eftir okkur. Mér
verður svo mikið um að ég tek þegar
á rás án þess að vita almennilega
hvert ég er að hlaupa, en félagsráð-
gjafinn verður enn hræddari og
hljóðar upp yfir sig.“
Spilaborgin hrynur
Guðríður fór að lokum til Íslands
með börnin í von um að losna undan
ofsóknum Abrahams en hann kom
fljótlega á eftir. Þar tókst honum að
snúa Ingólfi á sitt band og voru þeir
nú sameinaðir gegn þeim mæðgum.
Baráttan snerist um að halda uppi
heiðri fjölskyldunnar, – koma í veg
fyrir samneyti Hebu við stráka. En
hún var þá komin með kærasta og
óttinn við að feðgarnir kæmust að því
litaði allt þeirra líf. Dag einn hrundi
spilaborgin. Ingi bróðir hennar fékk
eftir krókaleiðum upplýsingar hjá
Símanum um leyninúmer sem kær-
astinn var með og þar með var björn-
inn unninn.
„Bróðir minn og pabbi urðu algjör-
lega vitlausir og það var vita vonlaust
fyrir mig að neita. Ég hélt að Ingi
væri að fara yfir um, svo reiður var
hann. Ég sat í sófanum, pabbi stóð
fyrir framan og baunaði á mig enda-
lausum spurningum, en Ingi gekk í
einhverju æðiskasti um gólfin og tal-
aði um þá miklu skömm sem ég hefði
fært yfir fjölskylduna.
Áfram hélt yfirheyrslan og pabbi
minn og bróðir rökkuðu mig mark-
visst niður. Eftir nokkra stund komu
sem betur fer einhverjir vinir pabba
og þá varð að láta staðar numið í yf-
irheyrslunni í bili.
Pabbi rak mig inn í herbergi og
sagði mér að hugsa minn gang þar og
hann skyldi svo tala betur við mig á
eftir.
Pabbi er með eldri aröbum hér-
lendis og var með þeim fyrstu sem
komu hingað til lands. Síðan þá hafa
fjölmargir arabar sest hér að. Eins
og annars staðar hafa arabar og þó
sérstaklega Egyptar mikla þörf fyrir
að halda hópinn og rétt eins og heima
kemur það í hlut hinna eldri að hafa
þar forystu og leiðsögn.
Pabbi hefur alltaf verið nokkurs
konar leiðtogi Egypta hér á landi og
þeirra fremsti maður. Við Ingi vorum
vön því að fjölmennt væri á heimilinu
og fylgdumst stundum með pabba
þegar hann var að kenna yngri
mönnum trúarfræðin og leggja þeim
lífsreglurnar.
Í þessum hópi hefur alltaf verið
borin óttablandin virðing fyrir
pabba.
Hann hefur notið þessarar virðing-
ar og ég held að einmitt þess vegna
hafi hann gert svo stífar kröfur til
barnanna sinna um að þau hegðuðu
sér vel. Og nú mátti auðvitað alls ekki
fréttast að dóttir hins virta Abra-
hams hefði kallað yfir hann slíka
skömm!
Þess vegna sagði pabbi mér að
halda kyrru fyrir inni í herbergi og
koma ekki þaðan út aftur fyrr en allir
væru farnir.
Ég hlýddi þessu fegin, enda var ég
orðin úttauguð eftir yfirheyrsluna og
skammirnar og óttaðist hvað pabbi
og Ingi myndu gera við mig. Þess
vegna sat ég þarna inni og óskaði
þess heitast að gestirnir yrðu sem
lengst.
Ég reyndi að hringja, en náði ekki
sambandi við mömmu. Ég læddist
fram á gang og inn á klósett. Þar sat
ég og grét og reyndi að finna ein-
hverja leið til að flýja.
Undarleg sinnaskipti
Í kjölfar þessara atburða fór Abra-
ham að breyta hegðun sinni, tók að
vingast við dóttur sína á ný. Vinkona
Hebu sýndi því einnig mikinn áhuga
að fara með henni til Egyptalands og
lét hún loks slag standa og héldu þær
ásamt Abraham til Keflavíkur. Í
Leifsstöð snerist vinkonunni hins
vegar hugur:
„Ég trúði ekki mínum eigin aug-
um. Þarna sat besta vinkona mín
grátandi fyrir framan landganginn
að flugvélinni sem átti að flytja okkur
hálfa leiðina til Egyptalands og nú
var hún hætt við!
Hvað var eiginlega í gangi?
Ég reyndi að róa hana, hugga hana
og hughreysta, en það var sama hvað
ég reyndi, hún var ófáanleg til þess
að stíga um borð í vélina. Aðrir far-
þegar virtu okkur fyrir sér fullir
samúðar, enda fór gráturinn í vin-
konu minni ekki framhjá neinum. Að
lokum voru allir farnir um borð og
við vorum enn þrjú fyrir framan.
Pabbi hafði lítið haft sig í frammi
fram að þessu, en nú skipaði hann
mér að koma með sér inn og láta
stelpuna eiga sig.
Ég horfði óttaslegin á hann og
hvíslaði síðan að vinkonu minni að ég
væri hrædd við að fara ein með
pabba og hún yrði að koma með þess
vegna.
„Ég er svo hrædd. Þetta gæti eyði-
lagt líf mitt,“ sagði ég við hana í lág-
um hljóðum, enda var tilhugsunin um
það sem Halim Al gerði dætrum sín-
um enn föst í huga mér.
Hún harðneitaði eftir sem áður.
Ég trúði ekki því sem var að ger-
ast. Ég nánast grátbað hana um að
koma með, þar sem þetta væri nú
hennar hugmynd, en hún var ófáan-
leg og lét mjög undarlega. Ég leit á
pabba og sagðist vera að hugsa um
að hætta við líka, en hann tók það
ekki í mál, sagði að við færum þá
bara tvö og skemmtum okkur vel
saman.
Ég leit aftur á vinkonu mína. Flug-
freyjurnar voru orðnar mjög
óþreyjufullar og sögðu okkur að vélin
gæti ekki beðið lengur. Hún sagðist
ekki geta farið með, það kæmi ekki til
greina.“
Hér munt þú eiga heima
Kvöld eitt, eftir að þau feðgin voru
komin til Egyptalands, fékk Heba
grun sinn staðfestan:
„Við fórum um kvöldið á kaffihús
við hótelið, þar sem við bjuggum, og
ég varð mjög áhyggjufull þegar
pabbi stakk upp á því að við færum
afsíðis í bakgarð og ræddum saman.
Þar var enginn, alveg eins og hann
vildi hafa það. Við settumst niður og
hann pantaði kaffi, rólegur og yfir-
vegaður, ólíkt mér sem skynjaði að
eitthvað var í aðsigi.
Svo leit hann á mig og sagði:
„Ég er búinn að hugleiða þetta í
ellefu mánuði, Heba mín, og niður-
staða mín er sú að ég get ekki leyft
þér að fara aftur til Íslands.“
Ég sat stjörf og hélt ég hefði ekki
heyrt rétt. Mér tókst hvorki að
hreyfa legg né lið. Áfallið var algert.
„Við bróðir þinn höfum lengi haft
áhyggjur af þér og viljum tryggja að
þú lendir ekki í einhverju slæmu,“
bætti pabbi svo við.
Hann sagði mér að þeir Ingi hefðu
undirbúið ferðina vandlega og ákveð-
ið að Ingi ætti að vera heima á Íslandi
og vinna til þess að við gætum verið
hér og ég gæti sest á skólabekk.
„Þetta er best fyrir alla, Heba
mín.“
Ég fann hvernig æðarnar þrútn-
uðu um allan líkamann og hélt á tíma-
bili að það væri að líða yfir mig. Samt
trúði ég ekki mínum eigin eyrum og
spurði pabba hálfdofin hvað hann
ætti eiginlega við.
Þá sagði hann mér að Ísland hefði
ekki góð áhrif á mig. Ég væri komin á
þann aldur að hann væri farinn að
hafa talsverðar áhyggjur af mér og
þess vegna teldi hann best að ég
sneri ekki aftur til Íslands.
„Hér munt þú eiga heima,“ sagði
hann svo.
Bókakafli Frásögn Guðríðar Örnu Ingólfsdóttur af því hvernig henni tókst að bjarga dóttur sinni Hebu Shahin á ævintýralegan
hátt frá Egyptalandi vakti þjóðarathygli fyrr á árinu, en fyrrverandi eiginmaður hennar hafði þá kyrrsett dóttur þeirra í landinu.
Hér er gripið niður í frásögn Björns Inga Hrafnssonar af sögu mæðgnanna.
Barist fyrir frelsinu
Morgunblaðið/Ásdís
Guðríður Arna Ingólfsdóttir, t.h., ásamt dóttur sinni Hebu Shahin. Hún segist í upphafi hafa orðið hissa á trúaráhuga
manns síns en þó stutt hann í fyrstu.
Barist fyrir frelsinu eftir Björn Inga
Hrafnsson segir sögu mæðgnanna Guð-
ríðar Örnu Ingólfsdóttur og Hebu Shah-
in. Bókin sem er bls. 287 að lengd er
gefin út af Vöku-Helgafelli.