Morgunblaðið - 14.05.2003, Blaðsíða 6
Þjónustuskoðun bílaumboðanna er ekki skilyrði fyrir ábyrgð, að mati FÍB.
TEKJUR af þessari þjónustu skipta
bílaumboðin talsverðu máli og eru
gróflega áætlað á bilinu 17–30% af
heildartekjum verkstæðanna. Sumir
segja að verið sé að þvinga bíleig-
endur til að taka þessa þjónustu og
á allt of háu verði en aðrir geta ekki
hugsað sér að vera án þess sem þeir
kalla „öryggisventil“ og benda á að
endursöluverð bíla sem hlotið hafa
þjónustueftirlit alla tíð sé hærra.
Verð á þjónustuskoðun er allt frá
um 15.000 kr. upp í 30.000 kr. eftir
bílgerðum.
Björn Víglundsson, framkvæmda-
stjóri markaðssviðs Toyota, segir að
þjónustueftirlit sé stór hluti af verk-
efnum verkstæðis Toyota og jafnvel
allt að þriðjungur af heildartekjum
þess.
„Við fáum til okkar nýlegri bíla,
fimm ára og yngri, og ef þjónustu-
skoðanirnar eru framkvæmdar er
fátt annað við þessa bíla að gera.
Það eru undantekningar ef þeir bila
að öðru leyti enda er Toyota með
lægstu bilanatíðni bíla á markaðn-
um,“ segir Björn.
Hann segir að menn séu í verri
stöðu ef bilun kemur upp í bíl á
ábyrgðartíma, og ekki hefur verið
farið með í þjónustueftirlit, ef bil-
unina má rekja til þess að skoðunin
var vanrækt.
„Þá yrði væntanlega farið fram á
einhverja kostnaðarskiptingu. Það
er samt ekkert einhlítt í þessu og við
forðumst að taka slíkar ákvarðanir.
Markmiðið með þjónustueftirlitinu
er ekki að refsa mönnum heldur að
koma í veg fyrir að bíllinn bili. Við
höfum meira að segja dæmi um það
að menn hafa trassað allt eftirlit og
samt fengið sína ábyrgð ef bilunin
hefur verið af því tagi að ekki er
hægt að rekja hana til þess að bíll-
inn var ekki í þjónustueftirliti. Við
vitum það að fólk sem upplifir það
að hafa verið hlunnfarið er ekki
áfjáð í viðskipti við okkur á ný. En
auðvitað kemur það fyrir að okkur
finnst fólk gera óraunhæfar kröfur
til okkar og vill fá allt fyrir ekki
neitt,“ segir Björn.
Ábyrgð felld niður
Það eru skýrar reglur hjá Heklu
varðandi þjónustuskoðanir: „Við
leggjum áherslu á það við þjónustu-
skoðanir að viðskiptavinir eru með
þessu að auka verðgildi bílsins. Þeir
sem eru að kaupa notaða bíla horfa
gjarnan til þess hvort mætt hefur
verið með bílana til reglubundins
þjónustueftirlits og smurþjónustu.
Þjónustueftirlit er fyrirbyggjandi
viðhald. Það er mun lægri bilana-
tíðni í þeim bílum sem mætt er með
til þjónustukoðunar, og þeir eru
betri í endursölu,“ segir Jón Trausti
Ólafsson, upplýsingafulltrúi hjá
Heklu.
Samkvæmt kaupalögum eru nýir
bílar með tveggja ára ábyrgð.
„Mæti menn ekki með bílana í þjón-
ustuskoðun samkvæmt þjónustu-
handbókum fellur niður ábyrgð um-
fram tvö fyrstu árin, þ.e.a.s. ábyrgð
á þriðja ári. Fyrstu tvö árin er full
ábyrgð nema í þeim tilvikum þar
sem rekja má þær bilanir sem upp
koma til vanrækslu eða þess að ekki
hafi verið komið með bílana í þjón-
ustuskoðun,“ segir Jón Trausti.
Komi upp ágreiningsatriði hvað
þetta varðar fær Hekla jafnan til
hlutlausan aðila til að skera úr um
málið. Sá aðili er Félag íslenskra
bifreiðaeigenda, þau tilvik eru þó
aðeins örfá á ári.
Gróft áætlað skilar þjónustueft-
irlitið um 30% af heildartekjum
verkstæðis Heklu.
Samkeppni um að draga úr kostnaði
Atli Vilhjálmsson, þjónustustjóri
hjá B&L, segir að framleiðendur
séu nú með öllum ráðum að lág-
marka þjónustukostnaðinn við
hvern bíl og þar ríki mikil sam-
keppni. „Bílarnir eru allir orðnir
svipaðir; með líkum búnaði og á
svipuðu verði. Þar með blasir við að
samkeppni hefjist á þessu sviði,“
segir Atli. Hann segir að af þessum
sökum sé kostnaður við þjónustu-
skoðun að lækka. Atli segir að Ren-
ault og Hyundai bifreiðar frá B&L
séu í þriggja ára ábyrgð ef komið er
með þær í þjónustuskoðanir. B&L
bætir tjón samkvæmt ábyrgðarskil-
málum á fyrsta árinu ef ekki er
hægt að rekja bilunina til van-
rækslu, jafnvel þótt ekki hafi verið
komið með bílinn í þjónustuskoðun.
En eftir fyrsta árið fellur ábyrgðin á
bílnum niður. Sigurjón Á. Ólafsson,
þjónustustjóri hjá Brimborg, segir
erfitt að gera samanburð á verk-
þáttum í þjónustuskoðunum umboð-
anna. Mismunandi sé milli umboð-
anna hvað felist í skoðununum. „Hjá
Toyota er t.d. aðeins val um hvort
skipt er um frjókornasíur sem eru
þó orðnar staðalbúnaður í öllum
betri bílum í dag,“ segir Sigurjón.
Hann segir að bíleigendur notfæri
sér í auknum mæli þessa þjónustu.
„Fólk er farið að hugsa betur um
eigur sínar og þjónustuskoðun er
ódýrasta viðhaldið þegar upp er
staðið. Allir bílaframleiðendur hafa
lækkað kostnað við þetta eftirlit
með markvissari aðgerðum og betri
gæðum í bílum. Mínir viðskiptavinir
sem hafa nýtt sér þessa þjónustu
fullyrða að þetta sé ódýrasta við-
haldið. Aðrir hafa ekki trú á þessu
og eru að missa af miklu. Í fyrsta
lagi er endursöluverðið lægra.
Kaupendur notaðra bíla eru farnir
að inna eftir því hvort viðkomandi
bíll hafi verið í þjónustueftirliti. Auk
þess eru framleiðendur oft á tíðum
með uppfærslu á bíl án innköllunar.
Þegar bíll kemur í þjónustuskoðun á
að uppfæra einhverja hluti í bílnum
eigandanum að kostnaðarlausu. Sá
sem ekki sinnir þjónustueftirlitinu
missir af þessu.“
Þjónustueftirlit — örygg-
isventill eða gjaldtaka?
!
"
# $ % &
'
!
( % &
'
)* + , -. !/# ( % &
'
0
% .
!
-. ( % &
'
- -
.
.
& !
.
.
&
!
12-&
. ! !3&
45%. !
6"57
& &8
.#
23
!
!
!-9
-9:
23
5& !
;.23 <3!
- 23#
!/" :235-&
..
7&/.8 7&<
5-&
)
: & = -.
#
0 .
6=2
=.
=. !23.
.
5>#
=
.
<3!
- 23 .
6<
/2353.
?
@
A
(
B
?
@
(
C
$
B
D
?E
??
?@
?A
?(
?$
?C
?B
?F
?D
@E
@?
@@
@A
!
"# $%&
' "'(
"' %")
*
+, -
.
+.
+ "$ &"#
' "'(
"& ()(
"# $%&
' "'(
"' %")
gugu@mbl.is
Skiptar skoðanir eru meðal
manna á þjónustueftirliti sem
bílaumboðin bjóða og gera
raunar skilyrði fyrir fullri
ábyrgð á ökutækjunum. Guð-
jón Guðmundsson ræddi við
forsvarsmenn nokkurra bíla-
umboða um hvað felst í þjón-
ustueftirliti og hvernig
ábyrgðarmálum er háttað.
6 B MIÐVIKUDAGUR 14. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
bílar
Lexus IS 200 Sport, 08/01, sjálfskiptur, leðuráklæði,
17“ álfelgur, Abs, öryggispúðar, loftkæling, geislaspil-
ari, kastarar í framstuðara, dökkar rúður, spoilera kit.
Verð kr.
2.675.000
„ÞAÐ er hagkvæmt fyrir bifreiða-
eigendur að halda bifreiðum sínum
vel við. Þannig tryggja þeir betur
öryggi sitt og annarra og betra end-
ursöluverð þegar kemur að því að
endurnýja farkostinn. Þetta geta
bifreiðaeigendur gert með því að
hirða vel um bifreiðina sjálfir og láta
sérfróða aðila smyrja hann, yfirfara
og þjónusta reglulega,“ segir Stefán
Ásgrímsson, ritstjóri FÍB-blaðsins.
Hann segir að samkvæmt lögum
um viðskipti með nýja bíla sem hér
gilda og eru efnislega þau sömu og
á Evrópska efnahagssvæðinu bera
framleiðendur bifreiða tveggja ára
ábyrgð gagnvart hugsanlegum hrá-
efnis- og framleiðslugöllum í nýjum
bílum og einstökum hlutum þeirra.
„Ábyrgðin er almennt séð háð
því að öll meðferð og umhirða bíls-
ins sé innan eðlilegra marka og far-
ið sé að fyrirmælum framleiðanda
bílsins um þau efni. Ábyrgðin er
ekki bundin því skilyrði að umboðs-
eða söluaðili bílsins skoði bílinn á
ábyrgðartímanum á eigin verk-
stæðum eða verkstæðum á sínum
vegum, smyrji hann og stilli. Það
nægir að löggiltur viðhaldsaðili, t.d.
verkstæði eða smurstöð, annist það
og færi það sem hann gerði í við-
haldsbók bílsins eða tíundi það á
vinnureikningnum. Umboðs- og/eða
söluaðili getur ekki lengur skilyrt
þessa framleiðsluábyrgð við sig eða
sitt/sín verkstæði,“ segir Stefán.
Smurefni betri í dag
Stefán segir að varðandi fram-
haldsábyrgð í eitt ár umfram hina
lögbundnu þá sé um að ræða við-
skiptasamning á milli bíleigenda og
bifreiðaumboðs. Skilmálar í þeim
samningum geti verið með ýmsu
móti en oftast sé miðað við að bíl-
eigandinn uppfylli kröfur um þjón-
ustueftirlit bifreiðaumboðsins.
Eigendur nýrra og nýlegra bíla
þurfi að kanna verð og umfang
þjónustuskoðana og fara yfir ábend-
ingar framleiðenda um hve oft skuli
þjónusta og smyrja bílinn. Smurefni
í dag séu mun endingarbetri og dýr-
ari en fyrir fáum árum og algengt
að umboðsaðilar hér á landi mæli
með olíuskiptum á 10 þúsund km til
15 þúsund km fresti. Í nágranna-
löndunum sé algengt að komið sé
með bíla til smurþjónustu á 30
þúsund km fresti sé bílnum ekið í
samræmi við viðmiðanir eðlilega
notkun.
„FÍB hvetur bifreiðaeigendur til
þess að kynna sér rétt sinn og
skyldur gagnvart seljendum nýrra
bíla og ábyrgð framleiðenda. Félags-
fólk í FÍB hefur aðgang að upplýs-
ingum hjá félagi sínu og aðstoð
tæknimanns og lögfræðinga í álita-
málum sem upp kunna að koma,“
segir Stefán.
Nægir að
löggiltur
viðhaldsaðili
skoði bílinn