Morgunblaðið - 19.12.2003, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19|12|2003 | FÓLKÐ | 19
einkalífinu og hefur verið hand-
samaður af illmenninu, Stjórn-
arformanni ACME samsteypunnar
(Steve Martin). Það lítur út fyrir að
Damían Drake sé kunnugt um geymslu-
stað hins dularfulla og ómetanlega Bláa
apasteins og vill Stjórnarformaðurinn leggja
allt í sölurnar til að koma höndum yfir hann.
Þar með er ACME samsteypan illræmda
komin til sögunnar og þá eru Refurinn,
Hlauparinn, Speedy Gonzales og allir
hinir ekki langt undan.
LITRÍKUR FÍGÚRUFLOKKUR
Kalli og félagar glöddu hjörtu bíógesta í Austur-
bæjarbíói á tímum ótextaðra bíómynda, „upphit-
unarmyndirnar“ brugðust sjaldan og komu gest-
unum í stuð. Eru mikið meira en vel heppnað
skemmtefni því þær opnuðu augu ungra bíógesta
fyrir undirstöðuatriðum gamanleiks og grínmynda,
líkt og tímasetningu, réttri framsögn, uppbyggingu
lykilatriða, á sinn einfalda og auðskilda hátt.
Oddur og Kalli eru að sjálfsögðu öngvir með-
almenn, heldur vinsælustu söguhetjur Loon-
ey Tunes-teiknimyndanna. Stuttmynda,
gerðra af Chuck Jones, Fritz Frelang, Tex
Avery, ofl. snillingum og voru svar Warn-
er Bros við velgengni hliðstæðrar af-
þreyingar frá Disney og öðrum kvik-
myndaverum Hollywood.
Stuttmyndirnar voru sýndar á undan
aðalmyndinni, auk þess voru af og til
gerðar með þeim bíómyndir í fullri
lengd. Þessi framleiðsla átti sitt
blómaskeið frá því síðla á 4. ára-
tugnum langt fram á þann 7.
Teiknimyndafígúrurnar er lit-
ríkur hópur, gjörólíkar í útliti
sem innræti. Í Looney Tunes –
Aftur á kreik (þar sem allur hóp-
urinn er samankominn í fyrsta
sinn á tjaldinu), eru þær tal-
settur af úrvalsfagmönnum
úr leikarastétt undir stjórn
Júlíusar Agnarssonar en
textinn er þýddur af Mar-
gréti Örnólfsdóttir. Lítum
aðeins nánar á þessa
höfðingja og hverjir sjá
um raddsetninguna:
|saebjorn@mbl.is
Eftir áratuga langt hlé eru þeir erkifjendurnir Odd-
ur önd (Daffy Duck) og Kalli kanína (Bugs Bunny),
komnir í hár saman á ný. Að þessu sinni í leikinni
mynd, utan þess að þeir félagar og aðrar gam-
alkunnar Loone Tunes-teiknimyndafígúrur, eru
teiknaðar og felldar inn á filmuna með stafrænni
tækni.
LANGRÆKNIR ÓVINIR
Það kemur flatt upp á öndina
Odd að vera rekinn úr starfi og
nú stendur hann aleinn uppi –
engin hetja af kanínukyni til
stuðnings í þeirri ógnvekjandi
veröld sem bíður hans utan
veggja Warnerbræðra. Oddur
ákveður því að gera Dj
(Fraser), að banda-
manni, hvort sem hon-
um líkar betur eða ver.
Til að byrja með
kemst Dj að því að fað-
ir hans, Damían Drake
(Timothy Dalton),
frægasti njósnaraleik-
ari kvikmyndanna er í
ofanálag raunveru-
legur spæjari í
Hvað er títt lagsi?
AFDALA-SVEINNREFURINN
Oddur önd er langþreyttur á að láta í minni pokann fyrir Kalla kanínu og hót-
ar að yfirgefa Warner-kvikmyndaverið. Hann er leystur undan samningi og
Dj (Brendan Fraser) vísar honum á dyr. Þannig fer Looney Tunes aftur á
kreik – Looney Tunes Back in Action, undir leikstjórn Joes Dante; jólamynd
Sambíóanna og Háskólabíós.
FRUMSÝNT
KALLI
KANÍNA
ODDUR
ÖND
UM daginn reifaði ég á þessum vettvangi nýja
uppröðun listamanna á listamönnum. Fjöl-
miðlar víða um lönd hafa á að skipa völdu
fólki, svokölluðu listafólki, sem stundum tekur
sig til, einkum ef lítið annað er að gera, og vel-
ur annað og annars konar listafólk og raðar því
svo á lista. Listafólkið sem valdi á þennan
lista voru kvikmyndasérfræðingar
breska blaðsins The Guardian og
það listafólk, sem var valið, voru
kvikmyndaleikstjórar heimsbyggðarinnar. Ég
fjallaði um lista The Guardian yfir 40 bestu
eða merkustu kvikmyndaleikstjóra samtímans
einkum út frá þeirri forsendu að við, íslenskir
áhorfendur og áhugafólk um kvikmyndir, höf-
um ekki átt þess kost að kynnast svo nokkru
nemur verkum helmingsins af þessu listafólki.
Þetta er enn eitt dæmið um hrörnun, ef ekki
hrun, kvikmyndaúrvalsins í bíóunum hjá okkur.
Annar vinkill á þennan lista er svo sá hvaða
leikstjórar voru valdir á hann eða kannski öllu
heldur hverjir voru ekki valdir á hann. Um slíkt
má alltaf deila, og, eins og ég nefndi í fyrri
pistli, eru þessir listar til þess gerðir að vekja
deilur, umtal og diskúsjónir. En tökum nokkur
dæmi: Erfitt er að sjá rökin fyrir því hvernig
þessir bresku gagnrýnendur velja eigin landa á
listann. Þar er nýgræðingurinn Pawel Pawli-
kowski, sem er af pólskum ættum, með að-
eins eina en reyndar ágæta mynd undir belti,
Last Resort, tekinn fram yfir margreynda og
snjalla leikstjóra á borð við Mike Leigh og Ken
Loach. Sá fyrrnefndi hefur með
spunaaðferðum sínum haft ómæld
áhrif á aðra leikstjóra, bæði í leik-
húsi og kvikmyndum, auk þess sem næmt
auga hans og eyra fyrir sérkennum bresks al-
þýðulífs hefur getið af sér listaverk á borð við
Life is Sweet, Naked, Secrets and Lies og nú
síðast All or Nothing. Ken Loach er einn af
fáum eftirlifandi róttækum hugsjónamönnum í
breskri leikstjórastétt og enn afar virkur og
sendir frá sér sem næst árlega dramatískar
samfélagsgreiningar sem eiga engan sinn
líka. Að sama skapi má segja furðulegt að
franski leikstjórinn Catherine Breillat skuli
ekki komast á blað en hún hefur haft forystu
um að áhrifum kynlífs og kynhvatar á mann-
lega breytni séu gerð hispurslaus og vægð-
arlaus skil með sterkum en umdeildum verk-
um á borð við Romance X, A ma soeur! og Sex
is Comedy. Gott og blessað er að stórmynda-
höfðingjar á borð við Steven Spielberg og
George Lucas séu ekki í náðinni, þótt það sé
umdeilanlegt, en hvað varð um Peter Jack-
son? Með stórvirkinu Hringadróttinssögu er
hann ótvírætt kominn í hóp tíu merkilegustu
leikstjóra samtímans. Og hvers á sá einstaki,
afkastamikli og síungi öldungur Robert Altman
að gjalda? Eða brautryðjandinn í óháða banda-
ríska kvikmyndageiranum John Sayles? Eða
sá kraftmikli og litríki Emir Kusturica? Eða kín-
versku meistararnir Zhang Yimou og Chen
Kaige? Er ekki eitthvað dularfullt við að Jane
Campion komist ekki á blað? Hennar höfund-
arverk er reyndar brokkgengt en The Piano eitt
ætti að duga henni inn á lista þar sem Gaspar
Noé (Irreversible) fær sæti. Og eru allir búnir
að gleyma og afskrifa Woody kallinn Allen?
Svona má áfram spyrja og spyrja og svörin
eflaust jafn mörg og þeir sem svara. Bestu
leikstjórar okkar tíma eru ívið eldfimara efni en
blautir sígarettustubbar í salernisskál. En
hvað um verstu leikstjóra samtímans? spyr
breska vikuritið Time Out. Sem andsvar við
listafólki The Guardian hefur listamaður á
Time Out búið til lista yfir þá sem gera verstu
bíómyndirnar nú um stundir. Fyrr á árum hefðu
Ed Wood jr. og Michael Winner skipað þar
heiðurssess en hér kemur sem sagt listi Time
Out yfir arftaka þeirra í fúski, mistökum og
vondum smekk:
1. Joel Schumacher (Batman Forever,
Phone Booth, Flawless).
2. George Lucas (Star Wars).
3. Ismail Merchant (Cotton Mary,
Courtesan of Bombay).
4. Mel Smith (Mr. Bean).
5. Peter Chelsom (Town and Country).
6. Penny Marshall (The Preacher’s Wife).
7. Adrian Lyne (Lolita, Unfaithful).
8. Luc Besson (Joan of Arc, The 5th
Element).
9. Guy Ritchie (Swept Away, Snatch).
10. Kevin Smith (Dogma, Jersey Girl).
Ekki henda stubbunum í skálina. Ef salern-
isvörðurinn er hættur að reykja stíflast hún og
allt flæðir út um allt. Og þá geta menn ekki létt
á sér. Svona er nú orsakasamhengið í lífinu.
Hinir góðu, hinir
vondu og allir hinir
„Vinsamlegast hendið ekki sígarettustubbum í pissuskálarnar,“
sagði salernisvörðurinn. „Við það verða þeir blautir og erfitt að
kveikja í þeim.“ Ég vitna í þessi ummæli hér og nú einkum vegna
þess að þau eru sannindi sem ættu að vera augljós en eru það ekki.
Einnig eru þau sett hér í samhengi vegna þess að þau kenna okkur
hvernig gera má gott úr vondu.
SJÓNARHORN
Árni Þórarinsson
JOEL SCHUMACHER:
VERSTUR?
GEORGE LUCAS:
NÆSTVERSTUR?

KALLI KANÍNA – BUGS BUNNY
(Bergur Þór Ingólfsson) Hin óhagganlega,
meinstríðna og sísoltna kanína með hug-
ann jafnan við næstu gulrót og fjandvin
sinn Odd. Sjarmör fram í fingurgóma.

ODDUR ÖND – DAFFY DUCK (Berg-
ur Þór Ingólfsson) Uppstökkur í meira lagi,
kvalinn af áberandi jafnvægisskorti í sálar-
lífinu. Ætíð í skugganum af Kalla eða ein-
hverjum öðrum, olnbogabarnið í hópnum

GÖLLI GRÍS – PORKY PIG (Hjálmar
Hjálmarsson) Stamandi, sísveittur og
taugastrekktur grislingur sem varð – þrátt
fyrir afleita skapgerð – fyrsta stórstjarna
Looney Tunes.

ELMAR – ELMER FUDD (Bergur Þór
Ingólfsson) Smámæltur, illvígur, ósjaldan
með tvíhleypuna á lofti og gulrótarþjófinn
Kalla í sigtinu.

FAMBI KAMBUR – FOGHORN
LEGHORN (Hilmir Snær Guðnason) Hnar-
reistur og kokhraustur hani. „Cock-a-
doodle do! segi ég,, cock-a-doodle do, og
ekkert kjaftæði!“

SYLVESTER (Steinn Ármann Magn-
ússon) Heimiliskötturinn hennar Ömmu. Ill-
gjarn skrattakollur, fávís og ofbeldisfullur.

PIP – TWEETY (Vigdís Gunnarsdótt-
tir) Kanarífuglinn hennar Ömmu er með
ólíkindum lífseigur, hefur staðist allar
morðárásir Sylvesters til þessa.

AMMA – GRANNY (Sigrún Edda
Björnsdóttir) Virðuleg eldri frú með óvið-
ráðanlegt gæludýravandamál á heimilinu.

AFDALA-SVEINN – YOSEMITE
SAM (Steinn Ármann Magnússon) Byssu-
glaður, uppskrúfaður afturkreistingur og
afdalamaður.

REFURINN – WILE E. COYOTE
Seinheppnasti sléttuúlfur teiknimyndasög-
unnar. Þekkir ekki þyngdarlögmálið.

HLAUPARINN – ROAD RUNNER
Jafnan tommu á undan óvini sínum Refn-
um. Óforbetranlegt hrekkjusvín og hlaupa-
gikkur.

SPEEDY GONZALES (Atli Rafn Sig-
urðsson.) Sprettharðasta mýslan frá
Mexíkó og þó víðar sé leitað.

MARGEIR MARSBÚI – MARVIN
THE MARTIAN (Hilmir Snær Guðnason)
Vígreifur sendiherra plánetunnar Mars á
teikniborði Chuck Jones.

TASMANÍUSKOLLI – TASMANIAN
DEVIL (Atli Rafn Sigurðsson) Einstaklega
óheflaður og illa upp alinn vandræðagripur.

PEPE LE PÚ – PÉPE LE PEW (Bergur
Þór Ingólfsson) Rómantískasti skúnkur
sögunnar – franskur í húð og hár.