Morgunblaðið - 13.02.2004, Qupperneq 48

MINNINGAR
48 FÖSTUDAGUR 13. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Arthúr Ólafssonfæddist í Reykja-
vík 24. apríl 1940.
Hann lést í Gauta-
borg 20. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans eru Sigríður
Guðný Sigurðardótt-
ir, f. 28. janúar 1917,
og Ólafur Þorvalds-
son, f. 17. maí 1914,
d. 7. október 2002.
Arthúr kvæntist
Theodóru Emilsdótt-
ur en þau slitu sam-
vistum.
Arthúr ólst upp í
Kópavogi og gekk þar í barna-
skóla. Hann tók landspróf og fór
síðan í Kennaraskólann og svo í
Íþróttakennaraskólann á Laugar-
vatni. Eftir það stundaði hann
nám í Handíða- og
myndlistaskóla Ís-
lands.
Sem unglingur
stundaði hann frjáls-
ar íþróttir og var Ís-
landsmeistari ung-
linga í kastgreinum
á tímabili.
Arthúr kenndi í
Mýrarhúsaskóla á
Seltjarnarnesi og
var vel látinn sem
kennari.
Á sjöunda ára-
tugnum var hann
töluvert farinn að
eiga við myndlist. Síðla árs 1966
fór hann til náms í Listaháskól-
anum Gautaborg.
Útför Arthúrs fer fram í Gauta-
borg í dag.
Mér barst sú sorgarfrétt að kær
vinur minn Arthúr Ólafsson væri
látinn. Arthúr bjó í Gautaborg, en
þar hefur hann átt heimili allt frá
árinu 1966. Hann fluttist þangað
með það markmið að sækja um
skólavist á Valands listaháskólanum
þar í borg.
Leiðir okkar Arthúrs lágu saman
á sjötta áratugnum en þá var hann
þjálfari minn í frjálsum íþróttum
hjá Ármanni. Mér eru mjög minn-
isstæðir þessir tímar, á veturna fóru
æfingar fram í Íþróttahúsi Jóns
Þorsteinssonar, þar sem nú er Litla
svið Þjóðleikshússins. Á sumrin var
æft á æfingasvæði Ármanns við Sig-
tún. Artúr var mjög góður þjálfari
og vorum við sem æfðum undir
hans stjórn einn vinahópur og var
það ekki síst fyrir tilstuðlan Arthúrs
sem skapaði jákvæðan anda í hópn-
um. Hann var metnaðarfullur þjálf-
ari en mikill félagi, hress og kátur.
Þetta var upphaf að ævilöngum vin-
skap, við áttum sömu áhugamál,
íþróttir og listir. Arthúr lauk námi
við Kennaraskóla Íslands og síðan
Íþróttaskólann á Laugarvatni. Um
þetta leyti var aðalstarf Arthúrs
kennsla við Mýrarhúsarskóla á Sel-
tjarnarnesi þar sem hann kenndi
meðal annars myndmennt. Arthúr
var vinsæll kennari og mér er minn-
isstæð heimsókn mín í Mýrarhúsa-
skóla að skoða myndverk nemanda
hans, það fór ekki milli mála að þar
var mikill metnaður. Nemendur
hans máluðu stóra veggmynd í skól-
ann, sem á þeim tíma þótti nokkuð
djarft að láta nemendur mála svo
varanlegt listaverk í opinbera bygg-
ingu. Enda var hann eldhugi sama
hvað hann tók sér fyrir hendur. Í
minningunni var þetta frjótt tímabil
í lífi hans og það smitaði út frá sér,
um tíma deildum við vinnustofu yfir
sumarmánuðina í einni skólastofu
Mýrarhúsaskóla. Þar teiknuðum við
stórar teikningar og lituðum með
vaxlitum, þetta voru ýmiss konar
mótíf, landslag og frumlegar upp-
stillingar, jakki á stólbaki, eða skór
í anda Van Gogh. Alla tíð miðlaði
Arthúr mér af reynslu sinni.
Hann bjó þá með þáverandi eig-
inkonu sinni Dóru Emilsdóttur. Ég
naut gestrisni þeirra og var hálf-
gerður heimagangur þar ófáa
sunnudaga, þá var setið og rætt um
listina, teiknað og skoðaðar bækur.
Þetta var mér mikilsvert veganesti
á lífsleiðinni þessar hugljúfu stundir
hjá þeim hjónum sem bæði voru svo
bjartsýn og full af lífskrafti sem
virkaði svo hvetjandi.
Arthúr innritast í Myndlista- og
handíðaskólann haustið 1963 og hef-
ur nám þar á öðru ári, þar sem
hann hafði lokið kennaranámi,
þannig hafði hann forskot á okkur
samnemendurna. Hann vakti strax
athygli fyrir mikla teiknifærni, list-
ræna hæfileika og vinnusemi. Hann
lýkur svo námi sínu við skólann vor-
ið 1966. Strax þetta sumar siglir
hann utan til frekara náms og
markið er sett á að komast að sem
nemandi við virtan listaháskóla í
Gautaborg, Valand. Arthúr vinnur í
grjótmulningsverksmiðu í Gauta-
borg þetta sumar. Það var því mikil
gleði þegar honum barst tilkynning
um að hann hefði verið valinn ásamt
einum 15 nemendum sem voru
teknir inn í skólann þetta árið.
Hann er við nám á Valand í fimm
ár, hér eins og annars staðar getur
hann sér gott orð fyrir framúrskar-
andi árangur. Hann er snemma
gerður að aðstoðarkennara við skól-
ann, tekur virkan þátt í sýningar-
haldi nemenda og er valinn sem
fulltrúi Svíþjóðar á Æskulýðsbíenal-
inn í Ósló 1970. Á námsárum Art-
húrs voru miklar samfélagslegar
hræringar, 68-kynslóðin vildi breyt-
ingar, Víetnamstríðið geisaði og
skipuðu námsmenn sér í baráttu-
fylkingu til að mótmæla hryllingi í
þessu óréttláta stríði. Þetta ásamt
því að hann tók virkan þátt í bar-
áttu íslenskra námsmanna fyrir að
fá námslán sem gerðu þeim kleift að
halda áfram námi og að námslán
væru greidd í upphafi skólaársins.
Á þeim árum voru námslánin greidd
út í mars og dugðu þau í mesta lagi
fyrir húsaleigu í einn mánuð. Art-
húr var mikill hugsjónamaður sem
lét sig réttlætismál skipta og skip-
aði sér ávallt í baráttu fyrir þeim.
Hann hafði mjög ákveðnar skoð-
anir í stjórnmálum og skipaði sér á
vinstri vænginn og var virkur í bar-
áttunni og beitti teiknihæfileikum
sínum, myndskreytti blöð, tímarit
og hannaði plaköt, hann gerði einn-
ig myndverk sem höfðu mjög skýrt
pólitískt inntak. Það verður ekki frá
því vikist að nefna það að listasöfnin
okkar og listfræðingar mættu gefa
verkum Arthúrs meiri gaum, svo
myndin af þessu tímabili í íslenskri
myndlistasögu verði sem sönnust.
Eftir Arthúr liggja nokkur stór og
mikil listaverk, veggmyndir og þrí-
víð verk víða í Svíþjóð. Hann kenndi
myndlist ásamt því að vinna að eig-
in listsköpun og fræðistörfum sem
tengjast listum.
Ég var samferða Arthúri í gegn-
um námið við Valand en flutti heim
sumarið ’71. Eftir það var vinátta
okkar með öðrum hætti, við hitt-
umst aðeins í fá skipti á ferðalögum,
hann til Íslands og ég til Gauta-
borgar. En vináttutengslin héldust
allan tímann.
Síðustu árin átti hann við nokkur
veikindi að stríða svo starfsorkan
var ekki söm. Hygg ég að hann hafi
ekki verið sáttur við að geta ekki
unnið að list sinni af heilum hug,
þannig var Arthúr, heill í öllu sem
hann tók sér fyrir hendur. Ég kveð
mikinn vin, blessuð sé minning
hans.
Samúðarkveðjur sendi ég móður
hans, Sigríði Guðnýju Sigurðardótt-
ur, bróður hans Þóri og systrum,
þeim Ingibjörgu og Sigríði.
Guðmundur Ármann
Sigurjónsson.
Margs er að minnast og margt
fer um hugann, þegar ég kveð vin
minn, Arthúr Ólafsson, látinn. Það
var óvænt að fá hringingu frá Þóri
bróður hans, sem sagði mér að Art-
húr hefði látist daginn áður á heim-
ili sínu í Gautaborg. Ekki vissi ég að
Arthúr hefði verið veikur. Á sínum
yngri árum var hann íþróttagarpur,
æfði frjálsar íþróttir, og var í
fremstu röð í kastgreinum. Við
syntum oft í sjónum í Gautaborg en
kynni okkar endurnýjuðust þegar
Arthúr kom þangað til náms árið
1966. Mæður okkar voru góðir
kunningjar, höfðu kynnst á Stokks-
eyri sem ungar stúlkur og í Reykja-
vík var um tíma stutt á milli heimila
okkar. Arthúr ólst upp í Kópavogi
hjá móður sinni og stjúpa, gekk þar
í barnaskóla, lauk landsprófi. Hann
útskrifaðist frá Kennaraskólanum í
Reykjavík, Íþróttakennaraskólan-
um á Laugarvatni og Handíða- og
myndlistaskólanum. Hann kenndi
við Mýrarhúsaskóla á Seltjarnar-
nesi. Hann var laginn og vel látinn
kennari en myndlistin togaði í hann
og hann fékk inngöngu í Valand,
listaskólann í Gautaborg og þangað
hélt hann. Þar hafa margir Íslend-
ingar verið. Hann stundaði nám sitt
af mikilli iðni og kappi eins og allt
sem hann tók sér fyrir hendur.
Arthúr var mjög vinstrisinnaður og
tók mikinn þátt í stjórnmálastarfi
íslenskra og sænskra nemenda, sem
voru mjög áberandi og fyrirferð-
armiklir á sjöunda áratugnum víð-
ast hvar í Evrópu, kölluð ’68 kyn-
slóðin.
Arthúr sinnti list sinni af ein-
lægni, fékk oft snjallar hugmyndir
þótt þær gengju ekki allar upp, en
var alltaf leitandi. Eftir hann liggja
olíumyndir, teikningar og grafík-
myndir. Hann myndskreytti bækur,
ennfremur á hann verk á opinber-
um stöðum í Gautaborg. Fyrir
tveimur árum síðan, þegar við hitt-
umst heima hjá honum að tafli, gaf
hann mér videospólu og disk með
list sinni. Hann hélt fyrirlestra við
listaháskóla í Gautaborg. Þegar
hann skilaði sér ekki þangað var
farið heim til hans þar sem hann
fannst örendur.
Arthúr kom til Íslands síðastliðið
sumar til að hitta móður sína og
systkini. Við hjónin fórum ásamt
Arthúri og Sigríði móður hans til
Stokkseyrar og áttum við fjögur
ánægjulegar samverustundir þenn-
an dag við spjall og mat. Arthúr
kaus að búa og starfa í Svíþjóð en
hélt alltaf sambandi við sína nán-
ustu.
Minning um góðan dreng lifir.
Guðjón Sigurbjörnsson.
ARTHÚR
ÓLAFSSON
BRAGI Þorfinnsson sigraði Jón
Viktor Gunnarsson í tveggja skáka
einvígi þeirra um titilinn skákmeist-
ari Reykjavíkur. Þetta er í fyrsta
sinn sem Bragi verður Reykjavík-
urmeistari, þótt hann hafi komist
nálægt því tvisvar áður en þá tapaði
hann aukakeppni um titilinn. Fyrri
skák einvígisins lauk með jafntefli
eftir harða baráttu. Úrslitin réðust
svo í síðari skákinni. Upp kom
Benko-afbrigðið þar sem svartur
fórnar peði snemma tafls. Bragi
kom vel undirbúinn til leiks og fékk
yfirburðastöðu út úr byrjuninni og í
miðtaflinu náði svartur ekki að
mynda sér nein gagnfæri. Í fram-
haldinu fórnaði Bragi manni fyrir
sókn.
Með bestu taflmennsku hefði Jón
getað komist í erfitt endatafl en
hann fann ekki bestu vörnina og
vann því Bragi öruggan sigur. Þessi
skák er gott dæmi um það þegar
hvítur hefur unnið heimavinnuna vel
en svartur ekki.
Hvítt: Bragi Þorfinnsson
Svart: JónViktor Gunnarsson
1. d4 Rf6 2. c4 c5 3. d5 b5 4. cxb5
a6 5. bxa6 g6 6. Rc3 Bxa6 7. g3 d6 8.
Bg2 Rbd7 9. Rf3 Bg7 10. Hb1
Hættulegasta afbrigðið gegn
Benko-afbrigðinu um þessar mundir
10. ...0–0 11. 0–0 Ha7
Algengari leiðir eru 11. ...Da5 eða
11. ...Rb6 en hvítur hefur skorað vel í
þeim skákum 12.b3
12. ...Da8?
(Sjá stöðumynd 1)
Svartur hefur fórnað peði í byrj-
uninni og verður að fá einhver gagn-
færi fyrir. Áætlunin sem Jón velur
núna mistekst algerlega. Betra var
12. ...Rb6 og reyna að sprengja svo
upp með e6
13. Bb2 Hb8 14. Ba1
Nýr leikur hjá Braga. Áður hefur
sést 14.Rh4
14. ...Bb7 15. Rh4 Rb6 16. e4 Ba6
17. He1 Hab7?
Svartur teflir án áætlunar. Síð-
asta tækifæri til að reyna að ná
gagnfærum var 17. ...Re8 18. f4 Rc7
þótt hvítur standi mun betur.
18. f4 Rbd7 19. e5 Re8 20. e6
Hvítur hefur nú vinningsstöðu.
20. ...Rdf6 21. exf7+ Kxf7 22. Rf3
Da7 23. Kh1 Hb4 24. a3 H4b6
Einnig var mögulegt að leika 24.
Rg5+ Kg8 25. Re6 en Bragi hefur
annað í huga. 25. Ra4 H6b7
(Sjá stöðumynd 2)
26. Re5+!? dxe5 27. fxe5 Rh5 28.
d6 e6?
(Sjá stöðumynd 3)
Tapar strax. Hann gat ennþá bar-
ist með 28. ...exd6 29. Bd5+ Kf8 30.
Df3+ Hf7 31. Dxf7 Dxf7 32. Bxf7
Kxf7 33. exd6 Rxd6 34. Bxg7 Rxg7
35. Rxc5 og hvítur ætti að vinna
endataflið með tímanum.
29. Df3+ Kg8 30. Dg4 Hf7 31.
Dxe6 Bb7 32. Hf1 Bxg2+ 33. Kxg2
Db7+ 34. Kh3
(Sjá stöðumynd 4)
34. ...Dc8 35. Dxc8 Hxc8 36. Hxf7
Kxf7 37. d7 Ha8 38. Hf1+ og svart-
ur gafst upp því eftir 38. ...Ke7 kem-
ur 39. dxe8 Kxe8 og 40. g4.
Meistaramót Hellis
Fimm skákmenn eru efstir og
jafnir eftir tvær umferðir á meist-
aramóti Hellis. Það eru þeir Björn
Þorfinnsson (2.340), Sigurður Daði
Sigfússon (2.285), Davíð Kjartans-
son (2.267), Jón Árni Halldórsson
(2.200) og Jóhann Helgi Sigurðsson
(2.002). Eins og sjá má á þessari
upptalningu er mótið sterkt og vafa-
lítið verður barist hart um efsta sæt-
ið. Eftir nánast stöðuga fjölgun á
þessu móti undanfarin ár eru þátt-
takendur nú 21. Almennt virðist
þátttaka í skákmótum vera í nokk-
urri lægð um þessar mundir.
Íslandsmót barnaskólasveita
Íslandsmót barnaskólasveita 2004
fer fram dagana 14. og 15. febrúar
og hefst kl. 13 báða dagana. Teflt
verður í húsnæði Taflfélags Reykja-
víkur, Faxafeni 12. Tefldar verða níu
umferðir, umhugsunartími 20 mín. á
skák fyrir hvern keppanda. Keppt
er í fjögurra manna sveitum (auka
varamanna). Keppendur skulu vera
fæddir 1991 og síðar.
Sigurvegari í þessari keppni mun
öðlast rétt til að tefla í Norðurlanda-
móti barnaskólasveita, sem haldið
verður á Íslandi í haust. Nánari upp-
lýsingar er hægt að fá á skrifstofu
Skáksambands Íslands virka daga
kl. 10–13 í síma 568 9141. Skráning
fer fram í sama síma og tölvupósti
siks@simnet.is
Bragi Þorfinnsson
Reykjavíkurmeistari
SKÁK
Taflfélag Reykjavíkur
SKÁKÞING REYKJAVÍKUR – EINVÍGI
9.–10. feb. 2004.
Morgunblaðið/Ómar
Stöðumynd 1. Stöðumynd 2. Stöðumynd 3. Stöðumynd 4.
Daði Örn Jónsson
Hannes Hlífar Stefánsson
dadi@vks.is
Minningargreinum þarf að
fylgja formáli með upplýsing-
um um hvar og hvenær sá sem
fjallað er um er fæddur, hvar
og hvenær dáinn, um foreldra
hans, systkini, maka og börn og
loks hvaðan útförin verður gerð
og klukkan hvað. Ætlast er til
að þetta komi aðeins fram í for-
málanum, sem er feitletraður,
en ekki í greinunum sjálfum.
Formáli
minning-
argreina