Morgunblaðið - 17.03.2004, Page 12

FRÉTTIR
12 MIÐVIKUDAGUR 17. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
FISKAFLI landsmanna í febr-
úarmánuði sl.var alls 266.481 tonn
sem er 23 þúsund tonnum minni afli
en á sama tíma í fyrra. Fiskistofa
skýrir samdrátt í afla milli ára með
slakri loðnuveiði í ár en botnfiskafl-
inn jókst aftur á móti umtalsvert,
mest ýsuaflinn. Verðmæti fiskafl-
ans, á föstu verði ársins 2002, jókst
um 11,8% á milli febrúarmánaða
2003 og 2004 en það sem af er árinu
2004 dróst það saman um 0,9% mið-
að við árið 2003, samkvæmt útreikn-
ingum Hagstofu Íslands.
Þorskaflinn í febrúar 2004 var
20.680 tonn sem er rúmlega tvö þús-
und tonnum meiri afli en í febrúar í
fyrra. Afli í ýsu var með miklum
ágætum eða 8.460 tonn sem er
meira en 64% aukning í afla milli
ára. Afli annarra botnfisktegunda
var áþekkur og í fyrra. Alls var
botnfiskaflinn 44.851 tonn í febrúar
2004, sem er tæplega níu þúsund
tonnum meiri afli en í febrúar 2003.
Eftirstöðvar aflaheimilda í þorsk og
ýsu eru meiri nú en á sama tíma í
fyrra, þrátt fyrir meiri afla, vegna
aukinna aflaheimilda í þessum teg-
undum. Eftirstöðvar aflamarks
flestra annarra botnfisktegunda eru
svipaðar og í fyrra.
Ekki sami kraftur
í loðnuveiðum
Það er augljóst að ekki er sami
kraftur í loðnuveiðunum nú og verið
hefur verið síðustu ár. Loðnuaflinn í
nýliðnum febrúar var 29 þúsund
tonnum minni en í febrúar 2003 og
aðeins 70% af meðalafla í febrúar
síðustu 12 ára. Á því tímabili hefur
febrúaraflinn aðeins eins sinni verið
minni en það var 1998. Ólíklegt er að
aflamark í loðnu verði veitt upp á
veiðitímabilinu sem nú er að ljúka.
Veiðin hefur þó glæðst það sem af er
mars og á árunum 2001 og 2002 var
aflinn meiri í mars en nemur eft-
irstöðvum aflamarks 29. febrúar sl.
Engin síldveiði var í febrúar enda
aflaheimildir veiðitímabilsins næst-
um uppurnar.
Rækjuafli var slakur í febrúar og
engin hörpudiskveiði vegna veiði-
banns í kjölfar hruns stofnsins í
Breiðafirði.
Heildarafli íslenskra skipa í jan-
úar og febrúar var 373 þúsund tonn
og er það 172 þúsund tonnum minni
afli en á árinu 2003. Botnfiskafli var
tæp 73 þúsund tonn sem er um 11
þúsund tonnum meiri afli en á sama
tímabili 2003. Þorskaflinn var 39
þúsund tonn og er það aukning um
4.200 tonn. Ýsuaflinn var nærri
14.400 tonn sem er aukning um
4.900 tonn og þá var steinbítsaflinn
orðinn 2.350 tonn sem er 450 tonn-
um meiri afli en á sama tímabili árið
2003. Skel- og krabbadýraaflinn var
tæplega 2.600 tonn samanborið við
rúmlega 5.900 tonna afla árið 2003.
Mestu munar um 1.800 tonna sam-
drátt í rækjuafla, tæplega 800 tonna
samdrætti í hörpudiskafla vegna
veiðibanns í Breiðafirði og þá dróst
kúfiskaflinn saman um 750 tonn.
" !   # $ %  %& # 
$' '($) 
*'$ %  
+  %  
,# !
-'
$
,% '%  !.
/$$   
" !   
0'$$


   



11  

 








*($) 


0'$$



    

Ýsuaflinn
jókst um 64%
Minni heildarafli en meiri
botnfiskafli í febrúar
LOÐNUAFLINN frá áramótum er
nú orðinn um 396.500 tonn. Á sumar-
og haustvertíðinni veiddust samtals
96.500 tonn og því er heildaraflinn
orðinn ríflega 493.000 tonn. Alls er
íslenzkum skipum heimilt að veiða
737.000 tonn og því standa enn
óveidd 244.000 tonn samkvæmt upp-
lýsingum frá Samtökum fiskvinnslu-
stöðva.
Mestu hefur verið landað hjá
Eskju á Eskifirði, 61.500 tonnum.
Ríflega 58.000 tonnum hefur verið
landað hjá Síldarvinnslunni í Nes-
kaupstað og 556.000 tonnum hjá
Síldarvinnslunni á Seyðisfirði. Har-
aldur Böðvarsson á Akranesi hefur
tekið á móti tæplega 41.000 tonnum.
Tangi á Vopnafirði er með 27.000
tonn, Loðnuvinnslan á Fáskrúðsfirði
er með 25.500, Ísfélagið í Vest-
mannaeyjum með 25.400, Vinnslu-
stöðin í Eyjum hefur tekið á móti
tæplega 23.000 tonnum og Hrað-
frystistöð Þórshafnar er með 22.000
tonn.
Loðnan veiddist meðal annars
norðar og vestar í gær en hingað til.
Víkingur AK 100 var að kasta undir
hádegið í gær og var með 400–500
tonn í kastinu en skipið var áður
komið með 700 tonn af loðnu sem
veiðst hefur 25 mílur norð-vestur af
Akranesi að sögn skipstjórans
Sveins Ísakssonar. En skipið fór út á
mánudagskvöld eftir að hafa landað
800 tonnum fyrr um daginn.
Í gær var verið að landa úr Ing-
unni AK 150 á Akranesi en skipið
kom til heimahafnar í mánudags-
kvöldið með 1.400 tonn af loðnu.
Faxi RE 9 var á miðunum í gær og
var kominn með um 600 tonn.
Búið er að vinna og frysta alls um
400 tonn af loðnuhrognum hjá HB og
hefur vinnslan gengið vel. Í gær stóð
yfir hreinsun á hrognum úr Ingunni.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Hrognin Mikið hefur verið fryst af
loðnuhrognum að undanförnu, en
hér er verið að vinna hrogn í Eyjum.
Yfir 200.000 tonn af
loðnu enn óveidd
Skiptar skoðanir á yfir-
lýsingu forseta Íslands
Formenn þingflokkanna eru ekki á sama máli um þá yfirlýsingu
Ólafs Ragnars Grímssonar, forseta Íslands, að forseti ætti að
verða virkari í umræðunni í þjóðfélaginu og horfið verði frá
þeirri hefð að forseti haldi sig til hlés.
EINAR K. Guðfinnsson, þingflokks-
formaður Sjálfstæðisflokksins, segir
það mjög vandmeðfarið ef forseti
Íslands kýs að
taka þátt í al-
mennum um-
ræðum.
„Það er enginn
vafi á því að gildi
forsetaembættis-
ins í hugum
flestra hefur fal-
ist í því að um
það hafi verið
friður. Menn hafa
litið á hann sem einhverskonar sam-
einingartákn, ekki síst á stórum og
erfiðum stundum í sögu þjóðarinn-
ar.
Ég vona að þessi yfirlýsing for-
setans verði ekki til þess að draga
úr þeirri stöðu forsetaembættisins,
en ég óttast að það geti gerst. Það
er ljóst mál að um leið og forsetinn
verður virkur þátttakandi í pólitísk-
um deilumálum sem öðrum, þá skip-
ar hann sér í sveit og er þar af leið-
andi ekki lengur það sameiningar-
tákn, sem menn hafa litið til,“ segir
Einar.
Einar K. Guðfinnsson
Getur orðið til þess
að forseti verði
ekki lengur
sameiningartákn
Einar K.
Guðfinnsson
FORSETI Íslands hefur fullan rétt
á því að hafa skoðanir,“ segir Magn-
ús Þór Hafsteinsson, formaður
þingflokks
Frjálslynda
flokksins.
Magnúsi Þór
lýst mjög vel á
það ef forseti Ís-
lands verður
virkari í um-
ræðum en verið
hefur.
„Ég hef lengi
verið þeirrar
skoðunar, að forseti Íslands ætti að
vera miklu virkari og beinskeyttari,
bæði við að verja sig og embættið
þegar hann verður fyrir árásum og
líka að segja sína skoðun. Ég er
ekki alltaf sammála honum en ég
hef oft orðið var við það að þegar
forseti talar með skýrum hætti þá
hefur það alltaf lífgað upp á þjóð-
félagsumræðuna. Öll umræða er
alltaf af hinu góða,“ segir Magnús
Þór.
Magnús Þór Hafsteinsson
Forseti á að vera
virkari og
beinskeyttari
Magnús Þór
Hafsteinsson MARGRÉT Frímannsdóttir, for-
maður þingflokks Samfylkingar-
innar, segist ekki vita nákvæmlega
hvað felst í yf-
irlýsingu Ólafs
Ragnars Gríms-
sonar, forseta
Íslands, um að
forseti verði
virkari í um-
ræðum, fyrr en
nánari skýringar
verði gefnar á
því. „Mér finnst
hins vegar eðli-
legt að forseti Íslands hafi rýmri
heimildir en hefð er fyrir til þess
að svara fyrir embættið. Ef farið
er inn á þátttöku í þjóðmálaum-
ræðunni þarf það að gera það á
hófstilltan hátt.
Menn mega aldrei gleyma því að
forseti Íslands er forseti allrar
þjóðarinnar. Það þarf auðvitað að
gæta hófs í þeim efnum en ég
treysti Ólafi Ragnari vel til þess,“
segir Margrét.
Margrét Frímannsdóttir
Eðlilegt að forseti
fái rýmri heimildir
til að svara fyrir
embættið
Margrét
Frímannsdóttir
„FORSETI Íslands á að sjálfsögðu
ekki að vera múlbundinn, en við
skulum ekki gleyma því heldur, að
varkárni og hóg-
værð í orðum
veitir honum
ákveðið frelsi í yf-
irlýsingum, þegar
raunverulega
þörf er á,“ segir
Ögmundur Jón-
asson, þingflokks-
formaður Vinstri-
hreyfingarinnar –
græns framboðs.
„Það er einnig
vert að hafa í huga að forsetinn getur
samkvæmt stjórnarskrá vísað mál-
um til þjóðaratkvæðagreiðslu, og
það segir sig sjálft að hafi hann áður
blandað sér á mjög afdráttarlausan
hátt í umræðu um hitamál samtím-
ans, þau mál sem hann síðan tæki
ákvörðun um að vísa til þjóðarat-
kvæðagreiðslu, þá væri staða hans
veikari fyrir vikið,“ segir Ögmundur.
Hann segist því vera þeirrar skoð-
unar að rödd forseta Íslands eigi að
hljóma, „en ekki sem valdamanns, og
hún á ekki að vera mjög hávær og
einmitt þess vegna getur hún orðið
sterk og áhrifarík,“ segir Ögmundur.
Ögmundur Jónasson
Ekki múlbundinn
en gæti varkárni
og hógværðar
Ögmundur
Jónasson „ÉG HEF ávallt verið þeirrar skoð-
unar að forsetinn eigi fyrst og
fremst að vera sameiningartákn
þjóðarinnar og
tel að það sé
ríkjandi þegjandi
samkomulag um
það að forseta-
embættið sé á
þeim nótum sem
það hefur verið
oftast nær,“ segir
Hjálmar Árna-
son, formaður
þingflokks Fram-
sóknarflokksins, um orð Ólafs
Ragnars Grímssonar, forseta Ís-
lands, að óvíst sé að sú hefð að for-
seti haldi sig til hlés sé æskileg.
„Ef forseti lýðveldisins er virkur
þátttakandi í hinni pólitísku um-
ræðu mun það leiða til þess að
flokkar fara að stilla upp frambjóð-
endum og þar með er forsetinn ekki
lengur það sameiningartákn sem
embættið hefur nú lengst af verið,“
segir Hjálmar. Hann segist telja að
forseti eigi að vera yfir það hafinn
að svara þeirri gagnrýni sem sett er
fram á embættið og að það eigi að
gilda í báðar áttir.
Hjálmar Árnason
Forseti fyrst
og fremst
sameiningartákn
Hjálmar Árnason
LJÓSI verður varpað á réttindabar-
áttu kvenna síðustu hundrað árin og
fjallað um hvað sé framundan í jafn-
réttismálum á málþingi sem haldið
verður í Salnum í Kópavogi í dag, í
tilefni af hundrað ára afmæli heima-
stjórnarinnar á þessu ári. Forsæt-
isráðuneytið, Kvenréttindafélag Ís-
lands og Háskóli Íslands standa í
sameiningu fyrir málþinginu.
„Á tímabilinu 1904–1918 fengu
konur kosningarétt og kjörgengi til
Alþingis og rétt til menntunar og
embætta. Þannig að á þessum
heimastjórnarárum varð þessi
mikla vakning um að konur væru
hópur sem hefði eitthvað að segja í
þessu þjóðfélagi,“ segir Stefanía K.
Karlsdóttir, rektor Tækniháskóla
Íslands, sem stýrir málþinginu.
Sjálf er hún fyrst kvenna til að
stýra ríkisreknum háskóla hér á
landi.
Horft fram á veginn
„Það verður litið á hvað hefur
áunnist frá upphafi kvenréttinda-
baráttunnar og svo er líka reynt að
horfa fram á veginn. Þegar rauð-
sokkuhreyfingin var hvað sterkust
fyrir um þrjátíu árum voru konur
mjög bjartsýnar á að allt yrði í höfn
í dag, við upphaf 21. aldar. Nú er
umræðan þó önnur og meira verið
að horfa á þátttöku kvenna í efna-
hagslífinu, eins og t.d. stjórnun og
setu í nefndum og ráðum sem og
launajafnrétti. Þannig að áherslan
hefur verið að breytast í gegnum
tíðina.“
Málþingið er opið öllum áhuga-
sömum á meðan húsrúm leyfir og er
aðgangur ókeypis. Það hefst klukk-
an 14 með ávarpi Árna Magnússon-
ar félagsmálaráðherra. Fjölmargir
fyrirlesarar flytja þar erindi og mun
málþinginu ljúka með pallborðsum-
ræðum. Málþingið er annað af
þremur málþingum sem forsætis-
ráðuneytið efnir til í tengslum við
afmæli heimastjórnarinnar.
Málþing um jafnréttismál í tilefni afmælis heimastjórnar
Jafnrétti í fortíð,
nútíð og framtíð