Vísir - 30.04.1981, Qupperneq 8

8
Fimmtudagur 30. april 1981
VISIR
Fréttastjóri: Sæmundur Guðvinsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guð-
mundur Pétursson. Blaöamenn: Axel Ammendrup, Arni Sigfússon,
Friða Ástvaldsdóttir, Herbert Guðmundsson, Jóhanna Sigþórsdóttir,
Kristín Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón
Valdimarsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir. Blaðarnaöur á
Akureyri: Gísli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur
O. Steinarsson. Ljósmyndir: Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V. Andrés-
Utgefandi: Reykjaprent h.f. son. Útlitsteiknun: Gyifi Kristjánsson, Magnús Olafsson. Safnvöröur:
Ritstjóri: Ellert B. Schram. Eiríkur Jónsson.
VÍSIR
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611, 7 línur
Auglýsingarog skrifstofur: Siðumúla 8, símar 86611 og 82260.
Afgreiösla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Áskriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð í lausasötu 4 krónur
eintakið.
Visir er prentaður i Blaðaprenti, Siðumúla 14.
Vitleysan skipulögö
Það þóttu meiriháttar pólitísk
tíðindi þegar sjálfstæðismenn
töpuðu meirihluta sínum í
Reykjavík í síðustu sveita-
stjórnarkosningum. Eftir fimm-
tíu ára vaIdaf eriI hefði mátt ætla
að nýir valdhafar tækju til hend-
inni og alger stefnubreyting ætti
sér staðí borgarmálefnum. Nógu
hafði gagnrýnin verið hávær á
liðnum árum til að gera ráð fyrir
umtalsverðum nýjungum í
borgarmálum, þar sem hálfrar
aldar íhaldsstefnu yrði pakkað
saman með eftirminnilegum
hætti.
Sú hef ur þó engan veginn orðið
raunin. Þegar þrjú ár eru liðin af
kjörtímabilinu hafa menn
skyndilega áttað sig á, að allt sit-
ur við það sama. Það eru að vfsu
komnir nýir formenn í nefndir og
ráð, við vitum að Sigurjón
Pétursson fær sér vindil í lax-
veiðum og sómir sér vel í hana-
stélum. Viðvitum að Sjöfn Sigur-
björnsdóttir situr í borgarstjórn
af því hún neitar að vera
strengjabrúða í öllum málum, en
að öðru leyti gæti sennilega eng-
inn Reykvíkingur talið upp þá
borgarf ulltrúa sem mynda
meirihlutann. Til þeirra hefur
ekki heyrst, hvað þá að eitthvað
sjáist eftir þá í framkvæmdum
eða tillögugerð.
Hitt er annað að timinn hefur
verið notaður til að troða skjól-
stæðingum vinstri meirihlutans
inn í borgarkerfið og sjálfsagt á
aðgerðarleysi meirihlutans rætur
sínar að rekja til innbyrðisdeilna
og endalauss þófs á milli þriggja
flokka, sem allir þurfa að koma
sér og sínum sjónarmiðum að.
Afleiðingin er sú, að meðan
kerfið rúllar af sjálfu sér og
borgarstarfsmenn sinna sfnum
málaflokkum af sömu skyldu-
rækni og áður, þá skortir alla
stefnumörkun, áætlanir fram i
tímann eða stórhuga fyrirætlan-
ir. ( Reykjavík er meðalaldur
hæstur. ( Reykjavik eru meðal-
laun lægst. í Reykjavík eru fyrir-
tæki afskipt hvað varðar lána-
fyrirgreiðslu.
Sfðast en ekki síst hefur milli-
stéttarfólk og velmegandi út-
svarsgreiðendur í vaxandi mæli
flust úr höf uðborginni vegna
skorts á eftirsóttum byggingar-
lóðum.
Núverandi meirihluti hefur
enga tilburði haft í frammi til að
rétta hlut Reykjavíkur í þessum
efnum.
Nú þegar rétt rúmt ár er til
kosninga hafa séð dagsins Ijós
nýjar tillögur um skipulag nýrra
byggingarsvæða í höf uðborginni.
Fyrir f jórum árum síðan var nýtt
aðalskipulag samþykkt í borgar-
stjórn og naut það víðtæks stuðn-
ings. Aðeins Alþýðubandalagið
greiddi atkvæði gegn því. í þeim
flokki ráða ferðinni sérvitringar
i skipulagsmálum, sem leggja
meira upp úr ,,andstöðu við
ihaldið" en málefnalegri af-
stöðu. Þessir menn, nýkomnir af
skólabekk og úr öllum tengslum
við reykvísk viðhorf fengu í
hendur forystu í skipulagsmálum
eftir að núverandi meirihluti tók
við. Nú hafa þeir gert tillögu að
nýju skipulagi, þar sem gert er
ráð fyrir að því gamla sé kastað
fyrir róða, en skipulagt bygg-
ingarsvæði upp við Rauðavatn.
( þeim umræðum sem fram
hafa farið um þessar tillögur
hefur nánast ekkert komið fram
sem mælir með samþykkt þeirra.
Vatnsbólum er stefnt í hættu,
gatnakerfiskostnaður margfald-
ast, veðurskilyrði eru verri og
útivistarsvæði skerðast. En allt
kemur fyrir ekki, og nú liggja
þessar tillögur fyrir á borgar-
stjórnarfundi í kvöld til sam-
þykktar. Nú á að fá sér blóm í
hnappagatið og hnekkja íhalds-
skipulaginu. En hætt er við að
það blóm verði visnað þegar
kemur að kosningum, enda fyrir-
finnst ekki sá Reykvíkingur sem
hefur velþóknun á þessu skipu-
lagi. Það er rétt sem f ram kom á
framsóknarf undi í vikunni:
Þetta frumhlaup meirihlutans er
bæði vítavert og skaðlegt.
Dragbítur
Enn einar efnahagsráöstafan-
ir islenskrar rikisstjórnar hafa
nil litiö dagsins ljós — aö hluta
aö minnsta kosti. Einhverjar
slikar aögeröir eru yfirleitt birt-
ar landsmönnum á þriggja
mánaöa fresti nú siöari árin.
Þvl miöur eiga þær þaö oftast
nær sameiginlegt, aö þeim er
aöeins ætlaö aö gilda fáar vikur
á meöan fróöir menn reikna út
veröbætur á laun. Þegar þvi er
lokiö anda landsfeöur léttar og
undirbúa næstu lotu og þannig
koll af kolli.
Bdt á bót ofan.
Þannig er stjórnviska
Islenskra valdsmenna I efna-
hagsmálum eins og slitiö fat
meö bót á bót ofan. Menn koma
himinlifandi og brosmildir fram
fyrir þjóöina i hvert skipti, sem
tekist hefur aö gera þriggja
mánaða tilfæringarnar og segja
mönnum aö vera alveg rólegir,
þetta hafi tekist núna og þvi
skyldi það þá ekki takast næst?
En samhliða þessu viröist
enginn valdsmaöur á íslandi
hugsa fyrir framtlðinni, ekki
einu sinni nokkur ár fram I tim-
ann. Umræður um næstu alda-
mót hljóma I eyrum fólks hér-
lendis eins og einhver ævintýra-
mennska, þtítt annars staðar
skilji menn aö þau eru ör-
skammtundan. Enginstefna er
mótuð I nokkru einasta máli tíl
langs ti'ma, ekki einu sinni I
heilan áratug. Allt er látiö
danka og reka á reiðanum, bara
ef það tekst aö komast yfir
þriggja mánaða veikina.
Vísitalan allsherjar drag-
bítur?
Það er vi'sitalan sem menn
glíma viö á þriggja mánaöa
fresti. Vel er mér ljóst að hún er
launþegum dýrmættt haldreipi,
fyrst þeir hafa ekki annaö til
þess aö tryggja aö laun þeirra
haldi nokkuö I viö veröbólguna.
En þaö er afleitt ef hún verður
til þess aö hindra nauösynlegar
framfarir og hefta framtak
manna.
Gjald margra opinberra
stofnana fyrir þiónustu þeirra
Magnús Bjarnfreðsson
skrifar og leggur út af
nýjustu efnahagsráðstöf-
unum rfkisstjórnarinnar,
„sem er eins og slitið fat
með bót á bót ofan".
Hann telur vafasamt að
hindra verðhækkanir hjá
opinberum fyrirtækjum,
frekar en hjá öðrum aðil-
um í þjóðfélaginu, og ef-
ast um að lausnin verði
fundin í hinu eilifa sparn-
aðartali þegar til lengdar
lætur.
hefur áhrif á blessaöa vísitöl-
una. Þvi er þaö, aö þegar mikiö
liggur viö I vísitöluleiknum er
allt kapp lagt á aö hindra verö-
hækkanir á opinberri þjónustu.
Ef ri'kisvaldið getur ekki hindr-
að eigin veröhækkanir er ekki
auðvelt fyrir þaö aö krefjast
þess að aörir geri það: Nú er
þetta gottog blessaö, svo langt
sem þaö nær, þvl öll erum viö
fegin aö þurfa ekki aö borga
meira en við gerum til ríkis-
rekstursins, nóg er nú samt.
Síauknar kröfur.
Samt gerum við sifellt meiri
og meirikröfur til rlkisstofnana
og annarra opinberra stofnana
um þjónustu. Okkur finnst öll-
um sjálfsagt aö fá hana og
stundum eru þeir háværastir I
kröfum slnum, sem minnst vilja
af mörkum leggja I sameigin-
legu sjóöina. En ég hygg aö fæst
okkar horfi ekki nema skammt
fram á veginn fremur en stjórn-
völdin, viö viljum sleppa þvi aö
gera okkur grein fyrir þvl hvers
viðmunum krefjastaö nokkrum
árum liðnum og umfram allt
ekkert hugsa um þaö aö svelti
sumra rikisstofnana i dag kann
aö hindra þær I að veita okkur
þjónustu I náinni framtiö.
Viö skulum taka Landsslma
Islands sem dæmi. Fáar stofn-
anir hafa veriö skammaöar
meira hérlendis en hann. Sjálf-
sagt á síminn margt skilið, sem
um hann hefur veriö sagt, en
mér er ókunnugt um aö til sé
nokkurtfyrirtæki, opinbert eöa I
einkaeigu, sem ekki mætti reka
betur. Sjálfsagt gætu llka aörir
aöilar leyst einhver þau verk-
efni, sem hann á aö leysa, lög-
um samkvæmt. Þaö skiptir
bat-a ekki máli þvi sá sem á aö
sinna verkefnunum þarf til þess
peninga. Til Landssimans munu
i náinni framtlö verða gerðar
miklu meiri kröfur en flesta ór-
ar fyrir i dag. Upplýsingaþjóö-
félag framtiöarinnar mun kref j-
ast af honum dreifikerfis, sem
kosta mun gifurlega fjármuni.
Og þaö veröa ekki aðeins
„bókabéusar” sem krefjast
sllkrar þjónustu, heldur ekki
siöur viöskipta- og atvinnufyrir-
tæki hvers konar. Hann mun
ekki fyrr hafa lokið þvi verkefni
aö koma á sjálfvirku sambandi
milli símtóla f byggðum lands-
ins en þess veröur krafist aö
rásum hans fjölgi allt aö þvl
stjarnfræöilega. Sama á við um
RikisUtvarpið, sem nú berst I
bökkum. Eftir nokkur ár munu
menn ekki skilja, hvers vegna
það var ekki notaö tilfræöslu og
kennslu á áttunda áratugnum I
rikari mæli en raun ber vitni.
Sennilega veröur það aöalhlut-
verk þess I framtiöinni.
Hér hafa aöeins tvö rikisfyrir-
tæki veriö nefnd og enginn má
ætla aö ég skilji ekki aö aðhalds
er þörf f rekstri þeirra. En
hversu vel sem þau væru rekin
þá myndi sparnaöur ekki auka
ráöstöfunarféö nema aö litlu
leyti, miöaö viö þörfina á næstu
árum. Hiö sama gildir um fjöl-
mörg þjónustufyrirtæki hins
opinbera og einstaklinga. Þaö
er dýrt aö vera fátækur segir
þar, og það kann llka að hefna
sln aö spara um of, jafnvel þótt
vísitöluleikurinn gangi betur.
Þess vegna á viö, jafnvel um aö-
haldí ríkisrekstri, aö hóf er best
i hverjum hlut.