Vísir - 25.08.1981, Blaðsíða 27

Þessi bátur hét Draupnir og var smibaður I október 1880. Það var breiðfirskur báta-
smiður, Bergsveinn ólafsson, sem smiðaði bátinn fyrir Vilhelm Hansen i Flatey.
Egill ólafsson framanvið nýja safnhúsið á Hnjóti. Egill hefur verið svo athafna-
samur safnari, að húsið er þegar of litið.
Þriðjudagur 25. ágúst 1981
VtSIR
„ÞETTfl ER SAGA OKK-
flR í ÚSKRflOU MflLI’’
Vlsir helmsækir Dióðminjasafn í ðrlygsiiöfn
Sumir safna
frímerkjum, sumir safna
póstkortum eða eldspýtu-
stokkum og þeir eru til
sem safna peningum.
Egili Ólafsson á Hnjóti í
örlygshöfn safnar þjóð-
minjum, eða kannski ein-
hverjir vilji kalla það
| gamalt drasl.
Vísir heimsótti Egil
nýlega og fékk að líta á
safnið hjá honum, sem
hann er að koma fyrir í
" nýbyggðu safnhúsi. Egill
Igaf sýslunni safnið sitt
fyrir þrem árum, með því
skilyrði að byggt yrði yf ir
það. Nú er húsið risið og
Egill vinnur að því að
koma safninu þar fyrir.
Hann væntir þess að
safnið verði tilbúið til
sýningar næsta sumar.
Egill byrjaði að safna fljót-
lega eftir striðið, þá kornungur
maður, Hann hafði áhuga á að
bjarga þessum verðmætum frá
glötun, eða eins og hann segir
sjálfur: „Þetta er einn þáttur-
h inn i menningu okkar, lifsbar-
| áttan og atvinnuhættirnir. Þetta
■ er saga okkar i óskráðu máli.”
Húsið er strax of lítið
Ibúðarhúsið á Hnjóti er stórt
' tveggja hæða hús, með stærstu
| ibúðarhúsum, sem sjást i
; sveitum. A efri hæðinni safnaði
Egill „dótinu sinu, en fyrir um
fjórum árum stofnaöi sonur
hans heimili. Þá pakkaði Egill
niður og eftirlét syninum hús-
næðið. Uppúr þvi gaf hann sýsl-
unni safnið.
Eftir miklar vangaveltur og
að vel athuguöu máli var
ákveðið að byggja yfir safnið á
Hnjóti, á þeirri forsendu að
flestir ferðamenn um Vestfiröi
leggja leið sina að Látrabjargi
og þá er Orlygshöfn i leiðinni.
„Ég er mjög ánægöur með
þetta hús, svo langt sem það
nær. En það vill verða svo,
þegar byggt er yfir söfn, aö
húsin verða fljótlega of litil.
Þess vegna valdi ég þann kost-
inn að sýna hérna vinnuna, sem
fór fram i baðstofunni, ver-
búðina, árabátaútveginn og
sýnishorn af seglskipaútgerð-
inni og svo útgerðina, sem tók
við af seglskipunum,” segir
Egill.
— Er það þa ekki allt safnið?
„Nei, landbúnaöurinn verður
að biða.”
Og það kemur i ljós aö land-
búnaðarsafnið er geymt i
nokkuð stóru verkfærahúsi, sem
Egill á og i útihúsum.
Aöeins fyrir ánægjuna
Hvaö skyldi þetta svo hafa
kostað Egií mikið i fé og fyrir-
höfn? Það treystir hann sér ekki
til að meta, en þetta hefur
kostað hann óhemju mikla
vinnu, segir hann, sem er
auðskilið. „En ég hef haft
gaman af þessu og ég hef ekki
gert það með það fyrir augum
að hagnast á þessu, siður en
svo.” Hann segist ekki hafa
keypt marga muni, en hins
vegar lagt mikla peninga i að
lagfæra muni.
Egill á Hnjóti hefur ekki legið
öllum stundum i þessu
söfnunarstússi sinu. Hann var
fyrst og fremst bóndi, með
þokkalega stórt bú. Að auki
vinnur hann að félagsmálum
bænda og sveitunga og nú er
hann starfsmaður flugmála-
stjórnar, sem flugvallarstjóri.
„Allar minar fristundir hafa
farið i þetta — og kannski örlitiö
meira, stundum,” sagði Egill.
Það er ótrúlegt hvað sumir
Á þessari mynd má sjá hluta af elsta slipp á landi
hér. Stóru biakkirnar voru notaöar viö aö draga
upp skip i slippinn á Bildudal. Óvist er hvort
nokkursstaöar finnst hliöstæöa viö þessa safn-
gripi-
EgiII sýnir hér selabyssur og önnur tól, sem notuð
voru viö selveiðar. Visismyndir SV
Nýlega kom sérhæfður hópur
saman til fundarhalds til aö
ræða fööurskyldur þjóöfélags-
ins. og fylgdi aö sjálfsögöu
fréttaáuki i útvarpi. Virðist
sem hinn sérhæföi hópur hafi
kannaö til hlitar hverjar fööur-
skyldurþjóðfélagsins eru i dagog
hverjar þær veröa á morgun.
Má þá væntanlega búast viö þvi
aö viö forsætisráöuneytiö komi
sérstök deild, eins konar stóri
pabbi, sem annist yfirumsjón
barnauppeldis I landinu.
Þessari Orwellisku sögu
fylgja upplýsingar um, að
íslenskar mæöur vinni svo mik-
ið úti, bæöi dagvinnu og eftir-
vinnu, að þær hafi engan tíma til
aö sinna börnum sinum.og þess
vegna veröi þjóðfélagið sem
slikt aðtaka aö sér foreldrahlut-
verkiö. Þessi kenning hentar
mjög vel þeim uppeldisháttum,
sem keppst er viö aö koma á
strax og skólaaldri er náö en
nám almennt miöast nú viö inn-
rætingu frekar en menntun, og
má kennaraliö landsins vel viö
una margvíslegan árangur i þvi
starfi. Kemur þá allt heim, hin
sögulega skoöun og samtiminn.
t munni kennara sameinast
þetta I fullyrðingum um yfir-
buröi þjóöfélaga, þar sem faö-
ernið er eitt og i höndum stóra
pabba.En fram að sex ára aldri
skortir nokkuð á innrætinguna,
og þess vegna þarf stóri pabbi
að sjá félagsráögjöfum fyrir at-
vinnu við aö skipuleggja verk-
hætti á dagvistunarheimilum,
en þar er fátt eftir nema
ástimplaöar bleyjur.
Þaö var aö likindum i skáld-
sögu, sem Orwell nefndi 1984,
sem hann sagöi fyrir um stóra
pabba þann, sem islenskir
félagsráögjafar telja nú bráö-
nauðsynlegt aö koma fótum
undir. Sú saga var talin fremur
lygileg, en hún er samt aö veröa
staðreynd hér á landi. Aö
nokkru á hún sér fyrirmynd I
Skandinavlu, en fær þann á-
hersluauka hér, aö vegna þess
hve islenskar húsmæöur vinni
mikla eftirvinnu veröi þjóö-
félagiö aö taka aö sér foreldra-
hlutverkið. Þrátt fyrir þetta
viröast þó gefast hlé til barn-
eigna, sem eru aö sjálfsgööu
mikiö ti'mafrekari en getnaöur-
inn, en allt er þaö borgaö nema
getnaöurinn. Það hefur enn ekki
tekist að troða þvf I einhvern
félagsmálapakkann, að fólk yfir
tvítugu fáigetnaöarfrinokkrum
sinnum f mánuöi á fullum laun-
um. En ná eru samningar fram-
þau fullorðnast, tekiö fullan þátt
I meðvitaðri þjóöfélagsumræöu
og greitt stóra pabba 99% at-
kvæöa viö hverjar kosningar.
Þeir stjórnmálamenn, sem
ætla aö leiöa stefnumiö félags-
ráögjafa til öndvegis i uppeldis-
málum viröast ekki gera sér
grein fyrir þvi, aö hægt er aö
vega aö þeim sjálfum og al-
mennum lýöræöisvenjum með
fleiri en einum hætti. Stjórn-
málamenn horfa aöeins til
virkra andstæðinga sinna I
stjórnmálum og eru uppteknir
við þann knattspyrnuleik sem
þar erháður. A meöan fá litlu og
fínu félagsráögjafarnir og
annar menningarlaus lýöur,
sem háskólinn keppist viö aö
senda út meöal almennings, aö
undirbúa framtiðina alveg óá-
taliö. Auövitaö hafa félagsráö-
gjafar ekki um neitt aö þinga
annaö en fööurhlutverk þjóö-
félagsins, þegar þeir funda. Þaö
eriandaþeirrarframtlöar, sem
þeir eru aö keppast viö aö
skapa. Þá er ekki annaö eftir en
aö koma stóra pabba i forsætis-
ráöuneytiö og eftir þaö geta
íslendingar iifaö og leikiö á-
byggjulaust — skyldi maöur
halda.
Svarthöföi
undan og ástæöa til aö athuga
þaö mál, og þá því fremur þegar
ljóst er, aö verkalýösforustan
ætlar ekki aö semja um beinar
kauphækkanir.
Þaö er sorgarsaga hvernig
rauöir varöliöar I félagsráögjöf
uppaldir I Háskóla tslands, ætla
aö fara meö foreldrahugsjónina
í landinu. Hugmyndin um stóra
pabba leysir fyrir þá allan
vanda I uppeldismálum og alla
baráttu viö frjálsa hugsun.
Börnin veröa tekin og steypt i á-
kveöiö mót svo þau geti, þegar
UM FÖBURSKYLDUR ÞJÚÐFÉLAGSIHS