Lesbók Morgunblaðsins - 09.06.2001, Page 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 9. JÚNÍ 2001 13
BRESKA nútímalistasafnið Tate
Modern hýsir þessa dagana sýn-
ingu á verkum listamanna Arte
Povera listastefnunnar. Heitið
Arte Povera, sem á rætur sínar í
starfi ítalskra listamanna sem
störfuðu í Mílanó, Turin og Róm
við lok sjöunda og upphaf átt-
unda áratugarins, hefur verið
notað til að lýsa mótsagna-
kenndri, ljóðrænni og flókinni
list listamanna á borð við Mario
Merz, Luciano Fabro og Jannis
Kounellis.
Sýning Tate-safnsins ber heit-
ið „Zero to infinity“ sem út-
leggja má sem Frá engu til óend-
anleika, en með heitinu vilja
stjórnendur sýningarinnar
benda á að listamennirnir hafi
byrjað á núlli og unnið eingöngu
út frá sínum eigin hugmyndum.
Ekkert sé þannig í verkum Arte
Povera fyrirfram gefið, ekkert
ómögulegt og allt dregið í efa –
efniviður, viðfangsefni og var-
anleiki verkanna. Og hafi lista-
mennirnir með þessu náð að
breyta skilgreiningu myndlistar
á þann hátt að þess megi enn
finna merki í samtímamyndlist.
Norræn list
í Normandí
VERK norrænna myndlist-
armanna eru þessa dagana til
sýnis í listasafninu í Caen í
Frakklandi. Sýningin, sem nefn-
ist Listamenn frá norðri á vest-
urleið – Módernismi og impress-
ionismi 1860–1900, byggist á
verkum skandinavískra 19. ald-
ar listamanna sem allir eiga það
sameiginlegt að hafa leitað inn-
blásturs fyrir verk sín á þessum
slóðum í Norður-Frakklandi.
Skandinavísku listamennirnir
sem, líkt og aðrir, leituðu í þá
grósku sem listalíf Parísar bauð
upp á enduðu hins vegar á að
finna innblástur fyrir myndlist
sína í sveitum Normandí og kem-
ur því ekki á óvart að heyra að
stór hluti verka sýningarinnar
sé í eigu Skagens-listasafnsins.
Meðal þeirra sem til Normandí
leituðu eru Danirnir P.S. Krøyer
– sem valdi sér fisk- og græn-
metismarkaði Saint Malo sem
viðfangsefni, Carl Locher – sem
fann sér efnivið í þeim hluta
landslags Normandí er minnti á
Skagen, Finninn Helene Schjerf-
beck, Norðmennirnir Harriet
Backer og Frits Thaulow og Sví-
arnir Carl F. Hill og August
Strindberg.
Tilbúinn
gagnrýnandi
EINN áreiðanlegasti kvik-
myndagagnrýnandi Hollywood,
David Manning frá Ridgefield
Press-vikublaðinu í Connecticut,
er tilbúningur Sony-samsteyp-
unnar að því er fram kom í vik-
unni. Síðastliðið ár hefur Mann-
ing reynst Columbia Pictures
kvikmyndafyrirtækinu ein-
staklega vel þar sem svo virtist
sem hann kynni að meta allar
þær myndir sem hann gagn-
rýndi, þótt þær hlytu óvægari
dóma af hendi annarra. Voru
kvikmyndirnar Vertical Limit
og The Hollow Man þannig til að
mynda „stórfenglegar“ að mati
Manning.
Eigendur Ridgefield Press
hafa nú hins vegar vakið athygli
á að hjá þeim starfi enginn með
þessu nafni og hefur auglýs-
ingadeild Sony, sem á Columbia
Pictures, nú gengist við að hafa
búið til gagnrýnandann. „Þetta
var ótrúlega kjánaleg ákvörðun
og við erum að kanna þetta
mál,“ sagði Susan Tick, tals-
maður Sony, í viðtali við breska
dagblaðið Daily Telegraph.
Arte Povera
í Tate Modern
ERLENT
GEIR Rafnsson er ís-lenskur slagverks-leikari sem vakiðhefur athygli í Bret-
landi að undanförnu. Hann
hefur verið búsettur í Bret-
landi um nokkurt skeið og út-
skrifaðist frá Royal Northern
College of Music í Manchester
árið 1997. Geir er einn af
stofnendum og fjórum meðlim-
um slagverkskvartettsins 4-
Mality sem notið hefur síauk-
inna vinsælda í Bretlandi frá
stofnun hans í janúar 1999.
Kvartettinn skipa auk Geirs
þeir Jan Bradley, Stephen
Whibley og Adrian Spillett,
sem hlaut fyrir nokkrum árum
titilinn BBC Young Musician
of the Year. „Í kjölfarið á sigri
Adrians höfum við haft nóg að
gera,“ segir Geir. „Og verk-
efnin eru raunar alltaf að
aukast.“
Á efnisskrá 4-Mality er tón-
list eftir meðlimina sjálfa, auk
verka sem sérstaklega eru
samin fyrir þá. Meðal þeirra verka sem kvart-
ettinn leikur um þessar mundir eru tvö verk
eftir Geir, verkið Ýkjur sem frumflutt var
fyrr á árinu og Hekla, sem er einleiksverk
fyrir marimbu. „Við spilum alls konar tónlist
og höfum ólíkan stíl í tónlistarsköpuninni,“
segir Geir. „Mín tónlist er meiri nútíma-
tónlist, miklar trommur og læti, en til dæmis
er tónlistin sem Jan semur miklu mínímal-
ískari. Auk þess erum við með mjög mikið af
hljóðfærum af ýmsu tagi, sem gerir efnis-
skrána ennþá fjölbreyttari, trommur, mar-
imbur, latin-slagverk og margt fleira.“ Að
sögn Geirs er þó ekki um popptónlist að ræða.
„Samt er þetta tónlist sem höfðar til flestra.
Tónleikar okkar eru mjög sjónrænir, þetta
virkar ekki bara á eyrað, heldur líka augað,“
útskýrir hann. „Við höfum spilað sömu efnis-
skrána í svokölluðum „Music Societies“ þar
sem eldra fólk kemur oft að hlusta og í skól-
um þar sem yngra fólk er. Sömu verkin ganga
jafn vel í þetta ólíka fólk, bara af mismunandi
ástæðum.“
Kvartettinn hefur ýmislegt á prjónunum í
sumar og haust. Edinborg-
arhátíðin er á dagskrá í
ágúst, sem og tvennir svo-
kallaðir promenade-tónleikar
í Royal Albert Hall í Lund-
únum í byrjun september, en
um er að ræða tónleika á
einni stærstu tónlistarhátíð
Bretlands. „Það er okkar
stærsti viðburður í ár, tón-
leikunum verður útvarpað frá
Royal Albert Hall,“ segir
Geir. „Í raun hertekur þessi
hátíð allt sem er í gangi í
Bretlandi þann tíma sem hún
er. Þó að tónleikarnir okkar
séu ekkert svo stórir er bara
ótrúlegt að fá að spila á þess-
ari frægu hátíð. Við munum
annars vegar halda tónleika
með BBC Singers, þar sem
við erum eiginlega bara und-
irleikur, en hins vegar verð-
um við með tónleika með
okkar eigin verkum á efnis-
skránni.“
Aðspurður segist Geir ekki
vita hvenær 4-Mality er
væntanlegur til Íslands. „Þetta er svo mikið af
hljóðfærum sem við yrðum að flytja með okk-
ur. Eina ráðið væri að setja þetta í flutn-
ingabíl og taka ferju,“ segir Geir, sem er þó
viss um að Íslandsförin sé ekki langt undan.
Hann er ættaður frá Akureyri og þegar blaða-
maður spyr hvort ekki yrðu haldnir að
minnsta kosti tvennir tónleikar, einir fyrir
sunnan og aðrir fyrir norðan, svarar hann því
hiklaust játandi. „Það er ekki spurning að við
myndum spila fyrir norðan. Ég tæki ekki ann-
að í mál,“ segir hann að lokum.
Íslenskt slagverk orðið formsatriði?
Geir Rafnsson t.v. ásamt félögum sínum í 4-Mality.
SPEGILMYNDIR tveggja sýningargesta speglast hér í ónefndu verki listamannsins Robert
Morris í Tate Modern nútímalistasafninu í London.
Stjórnendur safnsins sem fögnuðu eins árs afmæli þess nú í maímánuði hafa fulla ástæðu til
að gleðjast, þar sem Tate Modern hefur notið umtalsverðra vinsælda frá því það var opnað á
síðasta ári.
Spegilverk Morris
Reuters
Í NORRÆNA húsinu
á morgun, sunnudag,
kl. 17 verður flutt tón-
verk er kallast Hug-
leiðing og er um að
ræða verk þar sem
blandað er saman
spuna og fyrirfram-
skipulögðum rafhljóð-
um. Það eru þeir
Matthías M.D. Hem-
stock, slagverk, og
Úlfar Ingi Haralds-
son, bassagítar, sem
flytja verkið.
Að sögn þeirra
félaga er elektróníkin
(rafhljóð) byggð á
meðhöndlun ákveð-
inna orða og texta
sem koma úr ýmsum
áttum ásamt um-
breyttum hljóðum
bassa og slagverks.
Leikurinn er að meginuppistöðu spuni
eftir ákveðinni forskrift sem fléttast
saman við hljóðheim elektróníkurinnar.
Það er ekki merking orðanna sem skiptir
höfuðmáli heldur hljómur þeirra og sum-
part hulin tilvísun. Verkið er klukku-
stundar langt í flutningi og er á margan
hátt hugleiðing um tíma, rúm og anda.
„Tónleikarnir eru hluti af „Punkt
Project“ og var fyrsti viðburðurinn í San
Diego í Kaliforníu í febrúar 1999. „Pro-
ject 1“ var fyrir spunasextett og með
verkum sem blanda saman tónsmíðum
og spuna, með þema sem tengdist ævin-
týraferð til goðsögulegra heima. „Pro-
ject 2“ tekur talsvert ólíka stefnu en 1 og
verkefnið nú mótast mun meira af ab-
strakt hljóðheim og könnun inn í
„míkró“-heim hljóðanna,“ segir Úlfar.
Miðaverð er kr. 1.000.
Að skilja
eftir sig
engin spor
Matthías
M.D. Hemstock
Úlfar Ingi
Haraldsson