Lesbók Morgunblaðsins - 27.10.2001, Blaðsíða 6

Morgunblaðið/Ásdís
„Skammdegisnótt“, 1954. Hér vann Gunnlaugur formrænar tilraunir sem hann hvarf síðar frá.
B
JÖRN Bjarnason mennta-
málaráðherra mun opna sýn-
inguna formlega kl. 15 í dag
og með því hefur gagna-
grunnur Listasafns Íslands
verið formlega tekinn í notk-
un. Á sýningunni í sölum
safnsins eru um níutíu mynd-
ir Gunnlaugs, olíumálverk, teikningar og
tréristur frá árunum 1928–1970, en auk þess
eru sýnd um 1.000 verk eftir Gunnlaug á
stafrænum gagnagrunni sem settur hefur
verið upp í fimm tölvum á ólíkum hæðum
safnsins í tilefni af sýningunni. Þá verður
tekin í notkun ný netstofa þar sem áður var
kaffistofa safnsins með aðstöðu til að nálg-
ast upplýsingar um erlend söfn á netinu auk
bóka og tímarita um myndlist og aðgangs að
gagnagrunninum. Síðast en ekki síst kemur
í tilefni af sýningunni út vegleg bók um
verk, ævi og listferil Gunnlaugs, sem Gunn-
ar J. Árnason heimspekingur hefur skrifað
í.
Ólafur Kvaran bendir á að yfirlitssýningin
sé rökrétt framhald sýningar á verkum
Gunnlaugs sem haldin var í safninu árið
1997, og miðaðist að því að gefa innsýn í
vinnuferli einstakra verka, en skissur og
frumdrög að olíumálverkum voru uppistaða
sýningarinnar. Þessar tvær sýningar og sú
miðlunar- og útgáfustarfsemi sem henni
tengist eru þannig eitt viðamesta rannsókn-
arverkefni á íslenskri myndlist sem Lista-
safn Íslands hafur staðið að. „Sýningin
markar mikil tímamót í starfi og sögu lista-
safnsins. Með því að nýta okkur tölvu-
tæknina á þennan hátt tekst okkur að auka
aðgengi almennings og fræðimanna að safn-
eigninni, en hér er um að ræða áfanga í um-
fangsmiklu þróunarverkefni sem fer fram í
safninu við að skrá allar tiltækar upplýs-
ingar um safneignina.“ Ólafur bendir á að
samstarf listasafnsins við Símann hafi gert
þennan fyrsta áfanga þróunarstarfsins að
veruleika en fyrirtækið kostar og annast
framsetningu og tæknimál gagnagrunnsins
auk þess að kosta alfarið hina nýju netstofu
safnsins.
Manneskjan sem viðfangsefni
En hvernig er sýningin á veggjum safns-
ins byggð upp? Ólafur segir myndunum
stillt upp í sölum í samhengi við rétta tíma-
röð í ferli málarans, auk þess sem hver sal-
ur varpi ljósi á ákveðin skref og þemu í þró-
un málaralistar Schevings. „Við leggjum
fyrst og fremst áherslu á að draga fram sér-
stöðu Gunnlaugs í íslenskri listasögu sem
felst í því að manneskjan og mannlífið er
sett í öndvegi allt frá upphafi ferils hans til
enda. Hann stóð fyrir ákveðinni myndefn-
islegri nýsköpun sem gefur verkum hans
mikið vægi í íslenskri myndlistarhefð. Þegar
Gunnlaugur kemur fram á sjónarsviðið að
loknu námi í Kaupmannahöfn á fjórða ára-
tugnum er landslagið ríkjandi myndefni í ís-
lenskri myndlist. Upphafning landsins í
málverkunum tengdist sjálfstæðisbaráttunni
og því bændasamfélagi sem var ríkjandi á
þeim tíma. Í þessi atriði sóttu Íslendingar
menningarlega sjálfsmynd sína, og átti
Gunnlaugur mikinn þátt í að víkka þessa
sjálfsmynd út með því að beina sjónum að
manneskjunni sjálfri, en einnig sviðum eins
Yfirlitssýning á verkum Gunnlaugs Scheving opnuð í Listasafni Íslands
Í SÝND OG REYND
Í dag verður opnuð viðamikil yfirlitssýning Listasafns
Íslands á verkum Gunnlaugs Scheving (1904–1972)
sem gefur yfirlit yfir allan feril listmálarans. Við sama
tækifæri verður opnaður gagnagrunnur með verkum
Schevings og ný netstofa listasafnsins. HEIÐA JÓ-
HANNSDÓTTIR skoðaði sýninguna í sýnd og reynd í
fylgd Ólafs Kvaran, forstöðumanns safnsins.
Heiðrún Jónsdóttir, upplýsingafulltrúi Símans, og Ólafur Kvaran, forstöðumaður Listasafns Ís-
lands, við eina af tölvunum þar sem nálgast má um 1.000 myndir eftir Scheving.
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 27. OKTÓBER 2001