Lesbók Morgunblaðsins - 03.11.2001, Qupperneq 16

16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 3. NÓVEMBER 2001
E
VA Guðný Þórarinsdóttir,
fimmtán ára stúlka úr Garða-
bænum, lifir svolítið öðruvísi
lífi en jafnaldrar hennar á Ís-
landi. Hún er í skóla, sem er
jafnframt heimavist. Skóla-
dagurinn er langur og sjón-
varpsgláp og tölvuhangs er
ekki það sem börnin dunda sér við á kvöldin í
skólanum hennar, Yehudi Menuhin-skólan-
um í Englandi. Þar eiga krakkarnir að læra
allt það sem venjulegir krakkar læra – en eru
líka í meira en fullu tónlistarnámi, og æfa sig
marga klukkutíma á dag. Þau fá að kynnast
mörgum bestu tónlistarkennurum heims, og
spila í hljómsveit sem ferðast vítt og breitt
um heiminn; þau fara á tónleika og kynnast
hvert öðru bæði sem vinir og samstarfsfólk í
tónlistinni. Þetta er ekki auðvelt líf, en mjög
skemmtilegt að sögn Evu Guðnýjar, sem
stefnir að því að verða einleikari á fiðlu.
Ætlaði bara að kynna sér skólann
Eva Guðný byrjaði þriggja ára að læra á
fiðlu í Suzuki-skólanum. Þaðan lá leiðin til
Guðnýjar Guðmundsdóttur sem var kennari
hennar þar til hún varð tólf ára. Hún hafði
heyrt um skóla Yehudi Menuhins og langaði
að fara á opinn dag í skólanum og kynna sér
hvað í boði væri í svona frægum skóla. Heim-
sóknin í skólann varð heldur betur árang-
ursrík. „Við vorum komin til Spánar í sum-
arfrí þegar mér var boðið að koma og
prufuspila fyrir skólann. Ég þurfti að drífa
mig aftur til Englands til að gera þetta. Ég
gisti í skólanum í þrjá daga og ég spilaði.
Hálfum mánuði seinna kom bréf heim, sem
sagði að ég hefði komist inn í skólann. Ég
hafði ekkert verið að hugsa um að komast inn
í skólann þegar við fórum þangað fyrst; við
ætluðum bara að kynna okkur hann.“ Eva
Guðný var tólf ára þegar þetta var, og í
prufuspilinu lék hún fyrsta þátt úr fiðlukons-
ert nr. 1 eftir Bruch og Prelúdíu og allegró
eftir Kreisler.
Sá pabba og mömmu
aðeins á sex vikna fresti
„Við“ eru Eva Guðný og pabbi og mamma;
Þórarinn Ólafsson og Marta Bjarnadóttir, en
þau hafa stutt dyggilega við bakið á stelpunni
sinni í því erfiða námi sem nú tók við. Marta
og Þórarinn eru kunn sem kaupmenn í
Reykjavík, en áður lék Þórarinn á flautu með
Sinfóníuhljómsveit Íslands. Eva Guðný segir
að skólalífið í Yehudi Menuhin-skólanum hafi
verið allt, allt öðruvísi en það sem hún hafði
kynnst á Íslandi. „Aginn er helmingi meiri og
margt erfitt, til dæmis að þurfa að læra allt á
ensku. Fyrsta árið var sérstaklega erfitt.
Maður sá ekki pabba og mömmu nema á sex
vikna fresti og ég var með mikla heimþrá.
Það var ótrúlega erfitt.“ Smám saman fór
Eva Guðný þó að venjast skólanum og eftir
fyrsta árið fluttu foreldrar hennar til Eng-
lands, til að geta verið nær henni. „Það hjálp-
að mér mjög mikið. Þá gat ég hitt þau um
helgar og það var mjög gott.“ Nemendurnir
búa í skólanum, og námið sem þar er stundað
er venjulegt skólanám, en tónlistarnámið er
samt sem áður aðalatriðið og kjölfestan í
skólastarfinu. „Við vöknum klukkan sjö, og
æfum okkur frá átta til níu. Þá er fundur með
skólastjóranum og krökkunum. Eftir hann
byrjar skólinn, og hver kennslustund er
klukkutími. Inn á milli tíma koma klukku-
tímar hér og þar, þar sem maður getur æft
sig. Skóladeginum lýkur klukkan átta á
kvöldin. Eftir kvöldmat þarf maður að vinna
heimaverkefnin, og svo höfum við klukkutíma
frí áður en við verðum að fara að sofa.“ Eva
Guðný segir að krakkarnir séu yfirleitt mjög
duglegir að nota æfingatíma sína yfir daginn,
og taki þetta mjög alvarlega, en einstöku
sinnum laumist þeir þó til að fá sér blund og
hvíla sig.
Það má panta pitsu
Í skólanum þekkjast allir mjög vel, og í vet-
ur eru þar ekki nema rúmlega 60 nemendur.
Það er kennt á öll strengjahljóðfæri og svo á
píanó. En hvernig hefur það gengið að þurfa
að læra öll fög á ensku? „Það var mjög erfitt
fyrst, en núna er þetta orðið allt í lagi og
gengur bara fínt.“ Það er mikið talað um það
hér á landi að það þurfi meiri aga í skólum
landsins, og vafalaust fyndist mörgum erfitt
að þurfa að standast þann aga sem börnin í
skóla Menuhins þurfa að sýna og beita sjálf
sig. Þar er markið sett hátt og nemendur
leggja mikið á sig til að ná árangri. En hvern-
ig eru þá fríin? „Maður verður bara mjög lat-
ur og nennir ekki að hafa neitt skipulag á
hlutunum. En maður venst líka aganum. Það
er ágætt að hafa skipulag á hlutunum, annars
gengi þetta bara ekki neitt. Það má panta
pitsu en það er nú ekkert mikið meira sem við
megum. Það má til dæmis ekki fara að versla
um helgar, nema í skipulögðum ferðum, og ef
við brjótum reglurnar er okkur refsað, til
dæmis með því að þurfa að fara fyrr að sofa.
Það eru leigðar tvær vídeóspólur á laugar-
dagskvöldum; það bjargar alveg helgunum.“
Glöð að hafa kynnst Menuhin
Eva Guðný segir að krakkarnir í skólanum
séu góðir vinir, en að samt sé svolítil sam-
keppni á milli þeirra. „Þetta eru krakkar frá
27 löndum, og það gerir skólann sérstakan.
Maður lærir nokkur orð í tungumálunum og
kynnist annarri menningu.“ Yehudi Menuh-
in, stofnandi skólans var sjálfur mikið undra-
barn í fiðluleik. Um tíma lokaði hann sig þó af
og lék ekki opinberlega á fiðluna sína í langan
tíma. En hann kom þó aftur fram á sjón-
arsviðið og var alla tíð, allt þar til hann lést
fyrir nokkrum árum, einn mesti tónlistar-
maður og tónlistaruppalandi síns tíma. „Ég
er mjög glöð að hafa kynnst honum aðeins,
áður en hann dó. Hann var með námskeið
fyrir okkur í skólanum og tók krakkana í
tíma. Það var mjög gaman að fá að heyra í
honum. Hann var mjög sérstakur og stórgáf-
aður.“ Nú hefur sellóleikarinn rússneski
Mstislav Rostropovitsj tekið við yfirstjórn
skólans, og kennir þar einnig milli þess sem
hann heldur tónleika og stjórnar hljómsveit-
um víða um heiminn. „Rostropovitsj er mjög
sérstakur. Hann er mjög lítill en með stórar
hendur, en hann er mjög skemmtilegur og al-
gjör dúlla.“ Í kennaraliðinu eru svo margir
helstu hljóðfærakennarar heims; kennarar
sem starfa einnig við virta skóla eins og
Juilliard-skólann í New York og Royal Aca-
demy of Music í London. Eva Guðný segist
finna fyrir því að miklar kröfur séu gerðar til
nemendanna í skólanum, en þó sé ekkert
endilega gert ráð fyrir því að allir verði fræg-
ir einleikarar. Margir þeir sem hafi útskrifast
úr skólanum verði góðir hljómsveitarspilarar
eða fari í kammermúsík.
Bach fallegastur
Eva Guðný er farin að undirbúa tónleika
með Sinfóníuhljómsveit Íslands í desember,
en hún kemur fram á jólatónleikum hljóm-
sveitarinnar og leikur þá þriðja þáttinn úr
fiðlukonsertinum La Campanella eftir Pag-
anini. En auk þess er hún að æfa Spænsku
sinfóníuna eftir Edouard Lalo. En hvað er
skemmtilegast að spila? „Mér finnst mjög
gaman að spila Bach, það er svo falleg músík,
en mér finnst líka gaman að spila eitthvað
glæsilegt eins og Paganini – ef ég ræð við það
– en annars, mér finnst bara gaman að spila
allt. Annars hef ég mjög gaman af alls konar
tónlist og hlusta ekki bara á klassík. Ég
hlusta á popp og mjög mikið af djass. Maður
verður að hlusta á eitthvað annað en bara
klassíska tónlist.“ Eva Guðný segir að gömlu
fiðluleikararnir séu í miklu uppáhaldi hjá sér,
snillingar eins og Jascha Heifetz, David Oist-
rach og Joseph Hassid. „En það er líka einn
yngri, Leonidas Kavakos, sem er mjög góður.
Ég heyrði í honum í Wigmore Hall og hann
var alveg frábær – alveg ótrúlegur.“ Sjálf
hefur Eva Guðný þegar reynslu af því að
leika í þessu fræga tónleikahúsi í London.
„Skólinn er alltaf með lokatónleika í Wig-
more Hall, og yfirleitt eru það bara krakkar
sem eru að hætta sem fá að spila. En ég var
valin – ég bara veit ekki af hverju; en ég var
með mjög skemmtilegt stykki sem ég gat
spilað ágætlega.“
Eva Guðný er aðeins fimmtán ára. Hún á
þess kost að vera í skólanum til átján ára ald-
urs, en hvað þá tekur við er óvíst. „Maður veit
aldrei hvort maður klárar skólann alveg eða
hættir eftir samræmdu prófin sem eru í vor.
Ég gæti hugsanlega farið eitthvert annað og
verið bara í tónlistarnámi, eða klárað þetta
hér.“
„Ef þú ætlar að spila í Háskólabíói
verðurðu að æfa þig“
Í vor lýkur Eva Guðný samræmdum próf-
um í sjö fögum, sem eru nokkuð fleiri greinar
en krakkar í tíunda bekk hér heima þurfa að
ljúka. Mannkynssagan er í uppáhaldi hjá
henni. „Mér finnst sagan mjög skemmtileg,
við erum að læra um Stalín og Hitler, og það
er mjög spennandi og góð andstæða við fiðlu-
námið. Sögukennarinn er líka mjög góður.
Mér finnst líka gaman í ensku, að lesa Shake-
speare. Við leikum verkin í tímum, og kenn-
arinn er mjög spes, hann gefur mjög mikið í
leikinn og verður allur rauður í framan.“
Það er aldrei að vita hvenær Eva Guðný
kemur heim til að halda einleikstónleika, ekk-
ert slíkt er ráðgert í bili. En hún hlakkar
mjög mikið til að spila með Sinfóníuhljóm-
sveitinni í desember. „Það var algjör draum-
ur að fá að spila í Háskólabíói, ég trúi því
varla að þetta sé að gerast. Þegar ég var lítil
var pabbi alltaf að segja: „Eva mín, ef þú ætl-
ar að spila í Háskólabíói, þá verðurðu að æfa
þig.“ Og núna er ég að fara að spila í Há-
skólabíói og það er ótrúlega gaman.“
„ROSTROPOVITSJ
Eva Guðný Þórarinsdóttir
EVA GUÐNÝ ÞÓRARINSDÓTTIR STUNDAR NÁM Í SKÓLA YEHUDI MENUHINS
Hún hlustar ekki bara á klassík. Poppið og þó sér-
staklega djassinn höfða líka sterkt til hennar. Hún er
fimmtán ára og lærir á fiðlu í einum virtasta tónlistar-
skóla heims, skóla Yehudi Menuhins. BERGÞÓRA
JÓNSDÓTTIR ræddi við Evu Guðnýju Þórarinsdóttur
um námið og skólann, þar sem aginn er meiri en ís-
lenskir krakkar þekkja – þar sem þó má leigja mynd-
bandsspólu á laugardagskvöldum.
begga@mbl.is
ER ALGJÖR
DÚLLA“