Lesbók Morgunblaðsins - 28.09.2002, Blaðsíða 13

HVERNIG hefði líf mitt orðið ef …Sjálfsagt spyrja allir sig einhverntíma þeirrar spurningar hvað hefðigerst ef maður hefði gert hlutina
öðru vísi – brugðist við aðstæðum á annan hátt
en maður gerði; – hagað sér svona en ekki hin-
segin; – séð hlutina í öðru ljósi en maður gerði;
hefði ekki látið tilfinningarnar spila með sig á
þann hátt sem maður gerði. Um þessar spurn-
ingar fjallar nýtt leikrit, Lífið þrisvar sinnum,
eftir Yasminu Reza sem frumsýnt var á stóra
sviði Þjóðleikhússins í gærkvöldi. Leikendur
eru fjórir, Ólafía Hrönn Jónsdóttir, Sigurður
Sigurjónsson, Stefán Karl Stefánsson og
Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir, en leikstjóri er
Viðar Eggertsson.
Leikritið fjallar um tvo stjarneðlisfræðinga,
Henri og yfirmann hans, Hubert og eiginkonur
þeirra, lögfræðinginn Soniu og Inès, sem „ger-
ir ekkert, það er að segja fullt“. Henri og Sonia
eiga von á Hubert og Inès í kvöldmat, þar sem
rætt verður um hugsanlega stöðuhækkun
Henris og grein sem hann hefur nýlokið um
rannsóknir á hjúpum vetrarbrautarinnar, – og
nú eru þau mætt, Hubert og Inès, degi fyrr en
von var á þeim, – og ekkert til í ísskápnum!
Við fáum víst aldrei að endurtaka líf okkar; –
ja, nema í leikhúsinu.
„Það sérstaka við verkið er það að vitneskja
okkar eftir fyrsta þáttinn styður og margfald-
ar upplifun okkar af öðrum þættinum,“ segir
Viðar Eggertsson leikstjóri. „Litróf manneskj-
anna verður enn meira. Og eftir fyrsta og ann-
an þátt búum við yfir miklu meiri vitneskju um
þær en þær gefa upp sjálfar, og við vitum
meira um það hvernig þeim líður eftir að hafa
kynnst þeim gegnum fyrri tvo þættina. Höf-
undurinn leikur sér að því að tefla fram sömu
persónum í sömu aðstæðum, en áherslubreyt-
ingarnar eru fólgnar í viðbrögðum þeirra og
tilfinningalífi gagnvart því sem gerist. Niður-
staðan verður kannski sú sama að lokum, en
við kynnumst ólíkum viðbrögðum fólksins í
hverjum þætti; – allt eftir dagfari, – eða bara
því hvernig fólk stígur fram úr rúminu þann
daginn. Smám saman verður til heillegri og
margbreytilegri mynd af manneskjunum.
Þetta hefur verið mjög skemmtileg stúdía fyrir
okkur sem höfum verið að vinna að þessu, og
vonandi einnig fyrir þá sem sjá sýninguna.“
Form endurtekninganna
Viðar segir að bæði í bókmenntum og í
kvikmyundum hafi þetta form, endurtekning-
in, verið vinsælt að undanförnu, og skemmst er
að minnast kvikmynda á borð við Sliding
Doors, þar sem manneskja lifir tvenns konar
lífi eftir ákveðna uppákomu í lífi hennar.
„Mér finnst höfundurinn, Yasmina Reza,
gera þetta á sinn sérstaka hátt með því að
hreyfa lítið við atburðarásinni, en skoða þess í
stað manneskjuna og mismunandi viðbrögð
hennar í sömu atburðarásinni.“
Lífið þrisvar sinnum er nýjasta leikrit
Yasmin Reza, en hún er eitt vinsælasta leik-
skáld samtímans. Leikritið var frumflutt í Vín,
París og Aþenu haustið 2000 og hefur verið
sýnt við miklar vinsældir víða um Evrópu.
Leikrit Yasminu Reza hafa verið þýdd yfir á
nær fjörutíu tungumál og sýnd í leikhúsum
víða um heim. Fyrsta leikrit hennar, Samræð-
ur að lokinni jarðarför, vann til virtustu leik-
ritaverðlauna Frakka, Molière-verðlaunanna,
árið 1987. Listaverkið, sem sýnt var í Þjóðleik-
húsinu 1997 hreppti einni Molière-verðlaunin
og færði höfundinum jafnframt heimsfrægð.
Yasmina Reza er leikari að mennt, og starfaði
við leik þar til hún hóf að semja leikrit um
miðjan níunda áratug síðustu aldar. Hún er
einnig tónlistarmenntuð, og foreldrar hennar
voru báðir tónlistarmenn. Haft er eftir henni í
leikskrá að Lífið þrisvar sinnum komist einna
næst tónverki að formi til. Hún segir að leik-
ritið sé byggt upp eins og tónverk Bachs,
Fúgulistin: fjórar raddir, eitt þema sem er
endurtekið mörgum sinnum á ólíkan hátt, með
snöggum taktbreytingum.
Skemmtileg stúdía
um margbreytileika
manneskjunnar
Morgunblaðið/Sverrir
Mér finnst kókópuffs frábært! Sigurður Sigurjónsson, Hubert, og Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir, Sonia.
„Hvaða máli skiptir það fyrir okkur hér og
nú að hjúpar vetrarbrautarinnar séu flat-
ir?“ Stefán Karl Stefánsson, Henri, og
Ólafía Hrönn Jónsdóttir, Inès.
„Vel á minnst, ég las það á astro punktur com í morg-
un…“ Sigurður Sigurjónsson í hlutverki Huberts.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 28. SEPTEMBER 2002 13
UPPBOÐSHÚS Christie’s í Par-
ís stefnir að því að selja 36
skúlptúra eftir hinn þekkta 20.
aldar lista-
mann Alberto
Giacometti á
uppboði í
dag. Hvort af
uppboðinu
verður er
hins vegar
óljóst, en hóp-
ur franskra
uppboðshaldara hefur farið þess
á leit við dómstóla að salan
verði hindruð og hefur sú beiðni
verið studd af Giacometti-
samtökunum, sem stofnuð voru
af ekkju listamannsins 1989.
Síðustu fréttir á föstudag bentu
þó til þess að af sölunni yrði.
Deilan um þau verk lista-
mannsins sem hann arfleiddi
eiginkonu sína, Annette Giac-
ometti, að við dauða sinn 1966 á
sér langa sögu. Dómstólar og
franskt skrifræði eiga þar sinn
hlut að máli, en þessi 700 verk
Giacomettis hafa verið læst inni
í vörugeymslu í París frá því að
ekkjan lést fyrir níu árum. Í
erfðaskrá sinni arfleiddi hún
sérstakan Giacometti-sjóð, sem
enn hefur ekki verið stofnaður,
að verkunum, svo unnt væri að
reisa sérstakt safn tileink-
aðlistamanninum. Ekkert bólar
hins vegar á því að frönsk yf-
irvöld samþykki stofnun sjóðs-
ins, né heldur að safnið verði
reist og eru aðrir ættingjar
Giacomettis því teknir að ókyrr-
ast. Hefur bróðir hans, Michael
Arm, m.a. höfðað mál til að
ógilda erfðaskrá Annette og
nokkrir franskir blaðamenn
hafa leitt rök að því að frönsk
stjórnvöld séu að tefja stofnun
sjóðsins til þess eins að geta
bætt hundruðum verka lista-
mannsins við safn sitt af nú-
tímaverkum.
Ekki er óalgengt að deilur
kvikni vegna erfðaskráa lista-
manna og nægir að nefna sem
dæmi þann árafjölda sem það
tók fjölskyldu Picasso að ganga
frá sínum málum fyrir dóm-
stólum. Þá deila ættingjar
Francis Bacon nú um arfleifð
listamannsins og hvorki fleiri né
færri en þrír Arp sjóðir, tengdir
listamanninum Jean Arp eru
starfandi.
Joan Little-
wood látin
BRESKI framleiðandinn, leik-
stjórinn og rithöfundurinn Joan
Littlewood lést nú í vikunni 87
ára að aldri.
Littlewood
átti stóran
þátt í end-
urvakningu
breska leik-
hússins á
sjötta og sjö-
unda áratugn-
um með
óvenjulegum
verkum á borð við „Oh What a
Lovely War“, sem var revíu-
útfærsla á fyrri heimsstyrjöld-
inni, „The Quare Fella“ og „The
Hostage“. Strax árið 1956 kall-
aði leikhúsgagnrýnandinn Har-
old Hobson Theatre Workshop,
leikhús Littlewood, „helsta leik-
félag Englands“, þó Littlewood
sjálf segðist einna helst bera
ábyrgð á eyðileggingu hins
„sjálfsánægða miðstéttarleik-
húss sem kynni að haga sér
vel“. Slíkt var ekki hlutverk
leikhússins að hennar mati.
„Leikhúsið á að vera stórkost-
legt, ruddalegt, einfalt og
hörmulegt, en ekki tilgerð-
arlegt, ekki ljóðrænt,“ sagði
Littlewood á sínum tíma.
Verk Giacom-
ettis til sölu?
ERLENT
eftir Yasminu Reza
Þýðandi: Kristján Þórður Hrafnsson
Leikstjóri: Viðar Eggertsson
Leikendur: Ólafía Hrönn Jónsdóttir,
Sigurður Sigurjónsson, Stefán Karl
Stefánsson og Steinunn Ólína Þor-
steinsdóttir
Lýsing: Páll Ragnarsson
Leikmynd og búningar: Snorri
Freyr Hilmarsson
LÍFIÐ
ÞRISVAR
SINNUM