Pressan - 18.10.1990, Qupperneq 13

FIMMTUDAGUR PRESSAN 18. OKTÓBER
13
APÓTEKARAR TAKA VIÐ FLÓTTAMÖNNUM I' LÆKNASTÉTT
KAUPA HÚS UNDIR
LÆKNA TIL AÐ
AUKA LYFSÖLUNA
Vaxandi gagnrýni gœtir nú innan lœknastéttarinnar
og hjá hinu opinbera um þaö fyrirkomulag sumra apó-
teka að leigja húsnœði frá sér undir læknastofur. Gagn-
rýnendur telja þessi beinu hagsmunatengsl íhæsta máta
óeðlileg, þótt ekki séu þau bönnuð. Óttast ýmsir að fyrir-
komulag afþessu tagi bjóði heim hœttunni á spillingu og
aukinni lyfjanotkun.
Werner Rasmusson, lyfsali í Ingólfsapóteki í Kringl-
unni, sem leigiryfir tuttugu lœknum aðstöðu íverslunar-
húsnœðinu, viðurkennir hreinskilnislega að ástœðan
fyrir útleigu af þessu tagi sé aukin viðskipti hjá apótek-
inu, en einnig komi þarna til aukin þjónusta. Hann segir
að með tilkomu lœknastofanna í Kringluna hafi lyfsala
aukist hjá sér.
Margir viðmælendur blaðsins
töldu einsýnt, að þótt engin skilyrði
væru af hendi apótekaranna með
leigunni væri augljóslega verið að
beina viðskiptum í ákveðinn farveg
með óeðlilegum hætti. „Læknarnir
eru einfaldlega beita apótekaranna.
Frá þeim streymir fólk með lyfseðla
og sjúklingarnir fara vitaskuld inn
um næstu dyr til að fá lyfin leyst út,“
sagði einn viðmælenda blaðsins úr
læknastétt.
NÆR SEXTÍU LÆKNAR í
ÞJÓNUSTU APÓTEKARA?
Þá óttast sumir að umfangsmikill
rekstur af þessu tagi auki óhjá-
kvæmilega lyfjanotkun, sem tals-
verð er fyrir.
„Þetta býður upp á meiri lyfja-
notkun og bara út frá því eru tengsl-
in óeðlileg," segir Hallgrímur Þ.
Magnússon læknir. „Ég hef oft sagt
að lyfjanotkun leysi ekki vandann,
áherslan á lyf er allt of mikil. Eitt af
því sem ýtir undir þetta er leiga lyf-
sala á húsnæði til lækna. Ég fullyrði
ekkert í þeim efnum, en þetta getur
haft þau áhrif að læknir hafi aukna
tilhneigingu til að skrifa út lyfseðil."
Innan heilbrigðisráðuneytisins
hefur ekki farið fram formleg um-
ræða um fyrirkomulag af þessu tagi,
enda ekkert sem bannar lyfsölum
að leigja læknum húsnæði. „Menn
hafa rætt þetta og það heyrast sög-
ur. Það hefur engin rannsókn farið
fram á þessu, en á hinn bóginn
finnst mér að það hljóti að vera sið-
ferðisleg spurning, sem hver verður
að svara fyrir sig, hvað honum
finnst eðlilegt eða óeðlilegt í slíkum
tilfellum," sagði Finnur Ingólfs-
son, aðstoðarmaður heilbrigðisráð-
herra.
Að minnsta kosti sex apótek í
Reykjavík og Kópavogi leigja lækn-
um aðstöðu í sama húsnæði og lyf-
salan er eða í næsta húsi við. Átta
læknar eru í húsnæði Austurbæjar-
apóteks við Háteigsveg; átta læknar
eru í húsnæði Vesturbæjarapóteks
við Melhaga; átta læknar eru í hús-
næði Borgarapóteks við Álftamýri;
sjö læknar eru í húsnæði Iðunnar-
apóteks á Laugavegi 42; fjórir
tæknar eru í húsnæði Kópavogsapó-
teks i Hamraborg 11 og yfir tuttugu
læknar eru skráðir á lækningastof-
unum tveimur sem Ingólfsapótek
ráðstafar í Kringlunni 8—12. Sam-
tals er því á sjötta tug lækna þannig
í beinum tengslum við þessi apótek.
5 MILLJÓNA KRÓNA
FÓRNARKOSTNAÐUR
Kringlan 8—12 er skráð á húsfélag
Kringlunnar, en umráðarétt yfir því
svæði þar sem læknastofurnar eru
hefur Ýlir hf. Þetta er fyrirtæki
Werners I. Rasmusson og fjöl-
skyidu, en Werner er einmitt lyfsal-
inn í Ingólfsapóteki í Kringlunni.
Svæðið sem Werner leigir undir
læknastofur er 680 fermetrar og þar
er að finna alls 14 einingar auk sam-
eiginlegs pláss. Læknarnir með að-
stöðu þar eru þó fleiri, eða yfir 20.
Eftir svörum lækna þar að dæma
greiða þeir nokkuð mismunandi
leigu. Einn heimilislæknanna, sem
leigir einn, sagðist aðspurður greiða
23 þúsund krónur á mánuði, en einn
sérfræðinganna sagðist greiða 43
þúsund á mánuði. Heimilislæknar
eru um það bil jafnmargir og sér-
fræðingar og lætur því nærri að
meðalleigan sé um 33 þúsund krón-
ur á mánuði. Samkvæmt þessu eru
leigutekjur Werners af fjórtán ein-
ingum um 460 þúsund krónur á
mánuði eða 5,5 milljónir á ári.
Samkvæmt útreikningum PRESS-
UNNAR duga þessar tekjur um það
bil fyrir sköttum af viðkomandi hús-
næði. Fasteignamat hlutans er 76
milljónir króna og af því þarf að
greiða eignarskatt, sérstakan skatt á
verslunar- og skrifstofuhúsnæði og
fasteignagjöld upp á tæplega 3 millj-
ónir króna og þegar við leggst 50%
tekjuskattur af leigutekjunum er
skattbyrðin að minnsta kosti 5,2
milljónir. Leigutekjurnar standa því
rétt liðlega undir skattgreiðslunum,
en þá eru eftir ýmiss kostnaður og
fjármagnsgjöld. Fjárfestingin er því
langt frá því að vera arðbær nú,
hvað sem síðar verður. Til saman-
burðar má nefna að ef Werner væri
með milljónirnar 76 í spariskírtein-
um ríkissjóðs, sem gefa 7% ávöxtun,
væri ávöxtunin 5,3 milljónir á ári.
Þetta er um leið „fórnarkostnaður-
inn“ við fjárfestinguna. Til að vega
upp á móti þessum 5 milljónum þarf
Werner að selja lyf fyrir 13—14 millj-
ónir króna.
UNDIR
SAMA ÞAKI
Læknastofurnar í Kringlunni. Þar
leigir apótekarinn Werner Rasmus-
son í Ingólfsapóteki yfir tuttugu
læknum aðstöðu í fjórtán leiguein-
ingum.
Apótek Vesturbæjar við Melhaga. í
sama húsi leigir apótekarinn
Kristján P. Guðmundsson aðstöðu
fyrir átta lækna.
Sjö læknar leigja aðstöðu á Lauga-
vegi 42, en í næsta húsi starfar
leigusalinn, apótekarinn í Iðunnar-
apóteki, Kjartan Gunnarsson.
Borgarapótek ívars Daníelssonar
við Alftamýri. Undir sama þaki er
að finna læknastofur átta lækna.
Austurbæjarapótek Sigurðar G.
Jónssonar við Háteigsveg. Sigurður
leigir alls átta læknum aðstöðu í
húseign sinni.
LYFSALAN JÓKST MEÐ
TILKOMU LÆKNASTOFANNA
Sjálfur segir Werner að leigutekj-
urnar séu hærri og neitar þeim
framburði eins læknanna að leigan
sé 23 þúsund.
„Ástæðan fyrir því að apótekari
leigir húsnæði frá sér undir lækna-
stofu er í raun tvíþætt. Annars vegar
er hann að reyna að auka viðskiptin
hjá sér, þannig að hann reiknar með
að fólk fari í það apótek sem næst er,
og hins vegar er það í þágu sjúkl-
ingsins að geta notað sömu ferðina
þegar hann þarf lyf. Síðarnefnda at-
riðið er mikilvægt, t.d. gömlu fólki.
Hitt er ekkert leyndarmál að þetta
getur haft áhrif á afkomu lyfsalans.
Fyrstu árin hjá mér í Kringlunni,
i987—1988, voru mjög erfið, en
með tilkomu læknastofanna jókst
lyfsalan — það er ekkert leyndar-
mál," segir Werner.
Werner segir að ieigan hjá sér sé
einfaldlega miðuð við taxta sem
tíðkast í Domus Medica við Egils-
götu og hún sé á engan hátt óeðli-
leg. „Leigutekjurnar duga til að
standa undir fjármagnskostnaðin-
um. Leigunni fylgja engin skilyrði
og nálægðin er í raun af hinu góða.
Að tala um óeðlilegt samkrull milli
læknanna og lyfsala er í raun móðg-
un við báða aðila, því sjúklingurinn
er algeriega einráður um hvert
hann fer með lyfseðil sinn og ég get
ekki ímyndað mér að læknarnir
velji lyf með hagsmuni lyfsalans í
huga. Mér finnst það reyndar öllu
siðlausara að læknar gefi út lyfseðla
og afgreiði lyfin sjálfir, en þess eru
dæmi. Um leið má spyrja hvort ég sé
verri en hið opinbera, sem staðsetur
heilsugæslustöð við hliðina á apó-
teki, en þess eru einnig dæmi.“
REKSTRARLEGUR FLÓTTI Á
NÁÐIR LYFSALANNA?
Leigan hjá Werner er nálægt
markaðsverði í dag miðað við hús-
næði á besta stað, en miðað við
ítrekaðan framburð eins heimilis-
læknanna um 23 þúsund króna
leigu virðast að minnsta kosti sumir
læknanna búa við lága leigu. Um
leið fuliyrða heimildir blaðsins að
oftar sé leigan undir þessum kring-
umstæðum talsvert lægri en læknar
með sjálfstæðan rekstur búa við.
Margir læknar búa enda við óbæri-
legan kostnað og líta þá lækna
öfundaraugum sem leigja ódýrt hjá
apótekurum.
Einn læknanna sem leigja í
Kringiunni sagði hreinskilnislega að
hann hefði gefist upp á sjálfstæðum
rekstri og var hann þó í samfloti
með öðrum. „Það síðasta sem ég
ætlaði mér var að lenda hjá apótek-
ara úti í bæ. Staðan er hins vegar sú
að með taxtana svona lága ber
rekstur í eigin húsnæði sig ekki,
nema húsnæðið hafi verið byggt á
þeim verðbólguárum þegar krónan
var ekki króna."
Friðrik Þór Guðmundsson
Werner Rasmusson, apötekari í
Kringlunni: „Þetta getur haft óhrif á
afkomu lyfsalans. Fyrstu árin hjá
mér í Kringlunni, 1987—1988, voru
mjög erfið, en meö tilkomu lækna-
stofanna jókst lyfsalan — það er
ekkert leyndarmál."