Pressan - 31.01.1991, Page 22

22
FIMMTUDAGUR PRESSAN 31. JANÚAR 1991
Sami fékk bók-
menntaverðlaunin
Bókmenntaverölaun Norö-
urlandaráðs féllu í hlut sam-
íska rithöfundarins Nils-As-
lak Valker fyrir Ijóðasafniö
Faöir minn sólin. Verölaunin
nema 150.000 dönskum
krónum og verða afhent á 58.
þingi Norðurlandaráðs í lok
næsta mánaöar. Af íslands
hálfu voru tilnefnd verkin
Hringsól eftir Álfrúnu Gunn-
ursdóttur og Bréfbátarigning-
in eftir Gyrdi Elíasson.
INRl
A föstudagskuöldiö uerda
haldnir rokktónleikar í kjall-
ara Keisarans sem nú heitir
reyndar Skíðalandid. Þar
komu fram hinar fjölbreytt-
ustu rokkhljómsueitir og mú
nefnu Dýrid gengur laust,
kynuillinginn Ottarr Proppé
og hljómsueitinu INRl.
INRI er nú að leggja siðustu
hönd á upptökur í Hljóðrita
og hljóðverinu Sýrlandi. Sig-
urbjörn Ingvarsson gítarleik-
ari hljómsveitarinnar sagöi í
samtali við Listapóstinn að
um væri að ræða stóra plötu
og hljómsveitin sjálf bæri all-
an kostnað sem yrði ef vægt
væri áætlað um hálf milljón
króna. Hann sagði ennfrem-
ur ,,Við spilum svokallað ný-
bylgjurokk og semjum alla
textana og lögin sjálfir. Við
semjum yfirleitt lögin fyrst og
síðan textana þannig að það
myndist samræmi á milli.
Textarnir okkar eru á ís-
lensku, ensku og stundum
slettum við spænsku og lat-
ínu inn í allt eftir því hvað
okkur finnst eiga við hverju
sinni."
Er mikil gróska í neðan-
jarðarrokki núna? Einhver
svona Rokk í Reykjavík fíling-
ur?
„Nei, ég get ekki sagt það.
Það kom út spóla fyrir ekki
svo löngu síðan sem heitir
Strump og á henni er að finna
allt sem er að gerast i bil-
skúrsrokkinu. Ég er ekki viss
um að það séu neitt færri
grúppur en voru þá en fjöl-
miðlar eiga sinn þátt og þeir
sýna þessum hljómsveitum
ekki áhuga. Ég hugsa að tím-
arnir núna séu ekki ósvipaðir
því þegar Brimkló var upp á
sitt besta. Það er einhver lá-
deyða yfir tónlistarlífinu.
Annars er þetta væl í hljóm-
sveitum oft mjög þreytandi
því yfirleitt eru uppákomur
fyrir hljómsveitir jafn margar
og þær sjálfar eiga frum-
kvæði að. Það er mjög þéttur
kunningjahópur sem skipar
þessar grúppur og þeir halda
sig saman. Ég er starfsmaður
í félagsmiðstöðinni Fellahelli
og þar er ég að koma á lagg-
irnar hljómsveit með strák-
um sem sýndu þessu áhuga.
Það er mikill áhugi hjá krökk-
um fyrir lifandi flutningi en
hann er eins og er meira í
„standard" geiranum. Það er
líka allt í lagi. Aðalatriðið ei
að hafa gaman af þessu sjálf
Kindabyssuhvellur
Erkitýpan í íslenskum bíó-
myndum og sjónuarpsleikrit-
um er tuímælalaust sueita-
lubbinn med haglabyssuna.
Hann stendur ú hladinu med
byssuna hladna, midar ú ad-
komumenn og hleypir jafnuel
af. En eitt hefur />ó ekki
brugöist, hann hittir aldrei.
ekki nema adra sueilalubba
eins og sannadist í sjónuurps-
leikritinu Steinbarni, reyk-
uískum úhorfendum til mikils
léttis. En huer er hann þessi
uppáþrengjandi athyglissjúki
sueitamaður sern getur tekið
ú sig mtirg gerui en er samt
alltaf eins?
Er hann persónugervingur
ótta borgarbarna viö dreif-
býlið eða afleiðing af annars
konar sálarflækjum? Er hann
Bjartur í Sumarhúsum endur-
borinn? Útsendari Tímans
sem boöar frelsi og framfarir?
ORAKAÐUR MEÐ SKIT
UNDIR NÖGLUNUM
Sú byggöastefna sem is-
lenskar kvikmyndir boða get-
ur varla vakið mikla kátínu í
samkomuhúsum úti á landi
eða hvað? Bjartur, eins og
þessi þreytandi vágestur
verður kallaöur hér, er und-
antekningarlaust órakaöur
með skít undir nöglunum.
Hann er ýmist of feitur eða
átakanlega mjór og á ein-
livern hátt gróteskur. Annað
er það sem aldrei bregst.
Hann hefur ólæknandi horn í
síðu þess fólks sem kemur úr
borgum og bæjum og byrjar
undantekningarlaust að
hlaða byssuna ef mannaþefur
blandast saman við hressandi
fjósalyktina af bænum. Hann
getur birst sem geðveikur og
þroskaheftur (Skammdegi),
sjálfstæður og stoltur en
pínulítið klikkaður (Magnús),
mannfjandsamlegur skip-
brotsmaður úr fortíðinni
(Steinbarn), strangur og kúg-
andi faðir (Virkið), dóni og of-
beldismaður (Oðal feðranna).
Það er bara eitt sem yfirleitt
ekki bregst. Þaö er að eigi
sagan á einhvern hátt erindi
upp í sveit þá er hann þar og
oftar en ekki með kindabyss-
una hlaðna.
FREMUR FABREYTILEGT
HVAÐ VARÐAR
GLÆPASTARFSEMI
„Boogie man" er fyrirbæri
sem aðdáendur bandarískra
hryllingsmynda þekkja
mætavel. Þaö er ekki fjarri
lagi að hugsa sér brjálaöa
sveitamanninn Bjart sem ein-
hvers konar íslenska útgáfu
af honum. Honum er þá ætl-
að að spila af fingrum fram á
þau óljósu mörk sem eru á
milli veruleika og ímyndana
auk þess að spegla íslenskan
veruleika og túlka með harm-
rænum undirtóni þann mann
sem stendur einn gegn öllum
breytingum á tímum stöðugt
örari tækniþróunar. En áhorf-
endur vita að slíkt hefur ekki
tekist. Bíóbjartur er ekki
harmrænn, hann er ekki einu
sinni spaugilegur hvað þá
blanda af þessu tvennu.
Hann er öllu heldur lang-
þreytt lumma sem vitnar á
harmrænan og spaugilegan
hátt um ógöngur islenskra
kvikmyndagerðarmanna
sem þurfa jöfnum höndum að
fullnægja amerískri spennu-
þörf landsmanna í þjóðfélagi,
sem er fremur fábreytilegt
hvað varðar glæpastarfsemi,
og framleiða listrænar mynd-
ir. Síðast en ekki síst fjár-
magna allt heila klabbið úr
því sem næst tómum sjóðum.
Útkoman: Hún er í mörgum
tilfellum sannkallaður kinda-
byssuhvellur.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
Vilji svo óheppilega til aó
sveitamaðurinn sé ekki til
staðar þegar söguþráðurinn
þokast út fyrir borgarmörkin
æsist leikurinn gjarnan og
borgarbörnin tryllast, tala
tungum og skjóta úr byssum á
mann og annan eins og má
vænta í jafn skuggalegu um-
hverfi og islenskum afdölum
IBlóðrautt sólarlag, Eins og
skepnan deyr). Hrafn Gunn-
laugsson leikstjóri Óðals feðr-
anna sagði um þá mynd: „Við
reynum að skyggnast á bak
við þá rómantík sem er oftast
breidd yfir sveitatífið."
Það vill þvi verða niðurstað-
an hvað sem Bióbjarti liður að
þegar litið er til islenskrar
kvikmyndagerðar sé sveitin
mjög óhollur staður og æsi
upp i fólki hinar verstu hvatir.
LP
LISTAPÓSTURINN
Þeir eru
brattir í Þjód-
leikhúsinu
Viðgerðum ú Þjóðleikhús-
inu er nú serm lokið. Húsið
uur rifið riiður í fokhell
ústand og gerður ú þuí slór-
felldar breytingar með lillili
lil lagna sem uoru orðnur
mjög lélegar og elduurna sem
uoru ekki fullnœgjundi.
Hljómsveitargryfjan var
stækkuð og fækkað var um
einar svalir þannig aö salur-
inn hækkaði og er nú það
brattur aö leikhúsgestir eiga
ekki á hættu að horfa í
hnakkann á næsta manni líkt
og fyrir breytingarnar. Fyrsta
sýning á stóra sviðinu eftir
breytingarnar er fyrirhuguö
15. mars og verður frumsýn-
ing á Pétri Gaut eftir Ibsen.
Leikstjóri er Þórhildur Þor-
leifsdóttir og meðal leikara í
sýningunni eru Arnar Jóns-
son, Ingvar E. Sigurðsson,
Bríet Héðinsdóttir, Kristbjörg
Kjeld og Guðrún S. Gísladótt-
ir.
Fast á eftir fylgja svo Söngva-
seiður (Sound of Music) og
barnaleikritiö Búkolla.
Sýruhausar en ekki
hip hopparar
,.Það er mikill úhugi fyrir
grafítí (ueggjakroti) og einn
hinna bestu heitir Einar
Snorri," segja grafítí leiknar-
arnir Hólmar Filipsson og
Magnús Sueinn Helgason. ,, I
grafítíuerkum er miðpunkl-
urinn einhuer setning eðu
orð. Utlendu gaurarnir byrj-
uðu flestir að skrifa nöfn sín ú
úberandi hútt í sínum uerk-
um. Við byrjuðum hins uegar
ú ufkúralegum skrumskœl-
ingum ú orðum eins og til
dœmis H.undu.r.
Það sem maður raðar síðan
í kringum orðið, sem getur
verið hvað sem er, er fyrst og
fremst til að draga orðið bet-
ur fram. Grafítiverkin virka
þá hálfpartinn eins og vöru-
merki," segir Magnús og
Hólmar bætir við. „I byrjum
létum við okkur nægja að
krota á veggina í skólanum
og ýmis laus blöð. Við lékum
okkur með stafi og skyggðum
þá gjarnan þannig að það var
líkt og þeir kæmu út úr veggj-
unum." Strákarnir fóru báðir
erlendis í sumar og telja það
hafa orðið til þess að þeir
fengu frekari áhuga. „Það
var ekki fyrr en í sumar þegar
við fórum til útlanda að við
vissum eitthvað um grafítí og
sáum alvöru verk. Grafítím-
enningin og hip hop eru ná-
tengd fyrirbæri, þetta tvennt
varð til á sama tíma en við er-
um nú ekki hip hopparar
heldur sýruhausar," segja
strákarnir hressir. „Lengi vel
unnum við í undirgöngunum
í Kópavogi ásamt fleirum og
þeirra á meðal Guðmundi
Rúnari sem er staðnaður og
heldur að hann sé mjög frum-
legur en er í raun og veru allt-
af að gera sama hlutinn bara
í mismunandi útgáfum. Við
erum fimm saman í hóp. Það
erum við tveir, Steinar og
Benedikt auk meðlims sem
vill ekki láta nafns síns getið
en skrifar undir myndirnar
sínar með nafninu Epli 3.
Undirskriftanafn mitt er
Spinx," segir Hólmar „en
Magnúsar er Slikk."
En eru allir jafn hrifnir af
grafítílist? Ég heyrði húsmóð-
ur í vesturbænum segja um
daginn að þetta væri óþrifn-
aður og hálfgerð skemmdar-
verk:
„Þetta eru ekki skemmdar-
verk. Það er aldrei hægt að
flokka list undir skemmdir.
Við erum heldur ekkert að
skapa list fyrir gamlar konur
í vesturbænum. Það er alveg
út í hött að þær séu að skipta
sér nokkuð af þessu. Við er-
um að lífga upp á auða veggi
með fallegum litum og það er
fyrst og fremst okkur sjálfum
til gamans. Það er öruggt að
það eru til einhverjar gamlar
konur sem hafa gaman af öllu
saman en það eru alltaf leið-
indapúkarnir sem gera mest
veður út af öllu. Okkur finnst
að Reykjavík ætti að skreyta
undirheimana hjá sér eins og
Kópavogsbær. Við fórum
reyndar til Davíðs fyrir kosn-
ingar og hann tók vel í það og
ætlaði að hafa samband við
okkur aftur. Hann hefur ekki
gert það og það sýnir hvað
hann er lítið menningarlega
sinnaður, ófrumlegur og
hreint ekki maður orða
sinna."
En hvernig gengur hið dag-
lega ltf grafítílistamannanna
fyrir sig, eruð þið kannski að
hugsa um að fást við myndlist
í framtíðinni?
„Við erum báðir í Mennta-
skólanum við Sund og höfum
mikinn áhuga á tónlist."
Hólmar tekur það síðan fram
að hann hafi sérstakan áhuga
á danstónlist og þeir geri báð-
ir mikið af því að „chilla". „Að
„chilla" er að gera það sem
maður er að gera þá stund-
ina,“ segja báðir í einu og
neita að útskýra það nánar.
„Ég sé grafítílist sem leið til
að víkka sjóndeildarhringinn
og sjá sköpun í öðru Ijósi,"
segir Magnús og bætir við.
„Það bannar mér síðan ekk-
ert að verða bifvélavirki með
þessa reynsiu." Hólmar segir
að hann útiloki ekki að hann
muni fara á myndlistarskóla.
„Ég er ekki búinn að ákveða
neitt ennþá. Það má geta
þess fyrir Guðmund Rúnar
sem hefur áhuga á ættfræði
og er frændi Errós að ég er
kominn af Gunnari á Hlíðar-
enda í beinan karllegg auk
þess að vera skyldur George
Bush. Magnús er síðan frændi
Egils Skallagrímssonar."
Magnús vill hér með koma að
nýjum upplýsingum um ættir
sínar. „Sveitirnar til forna
voru hálfgerð genasúpa en
ég hef samt heimildir fyrir
því að ég sé af austurrískum
keisaraættum."
Eitthvað að lokum strákar?
„Já, við viljum taka það
fram að við eigum ekki sök-
ótt við neinn. Einu sinni þeg-
ar við læddumst út að nætur-
lagi með spreybrúsana vor-
um við hundeltir af lögregl-
unni. Það var Ijótt af löggunni
með tilliti þess að við vorum
í raun sofandi í rúmum okkar
en ekki úti að spreyja. Svo er-
um við mjög hrifnir af James
Brown og Oliver North og við
erum þeirrar skoðunar að
þeir sem eru ríkir og frægir
eigi að sleppa auðveldlega
við lögin en ekki að sitja við
sama borð og hinn sauðsvarti
almúgi i þeim efnum. Fyrir þá
sem eru síðan áhugasamir
um verkin okkar eru þau
bestu í undirgöngunum á
Miklubrautinni og víðar. Við
viljum líka koma því að hvað
við erum hundleiðir á að láta
svíkja og pretta okkur um
laun fyrir grafítívinnu sem
við erum beðnir um að gera.
Nafn Rokkskóga á vel við í
því sambandi."
Rokk og neöanjarðar ról