Pressan - 07.03.1991, Blaðsíða 20

20
FIMMTUDAGUR PRESSAN 7. MARS 1991
M'jjnr
íélciiéímr
Ást manna á bílum getur
veriö meö ólíkindum. Þaö
eru til margar stórbrotnar
sögur þar sem menn hafa
lýst ágæti eigin bíla. Svo
viröist sem mörgum mann-
inum þyki vænna um bílinn
sinn en allt annað á jörö-
inni.
Maður einn sem átti
Volvo var mikiö hrifinn af
bílnum sínum og hældi
honum viö hvert tækifæri,
og skipti þá engu hvort viö-
staddir höföu áhuga á af-
rekum bílsins eöa ekki.
Eitt sinn kom hann aö
árekstri þar sem Volvo
ToLVO
haföi verið ekiö á japansk-
an bíl. Báöir bílarnir voru
mikið skemmdir og voru
dregnir burt af árekstrar-
staö. Maöurinn lýsti strax
hversu undrandi hann væri
á skemmdunum á Volvoin-
um.
„Nú, hann er ekki meö
stuðara eins og minn Volvo.
Þaö hlaut aö vera, annars
væri hann ekki svona mikið
skemmdur."
„Hvers vegna segir þú
það?" sagöi einn viö-
staddra.
„Á Volvoinum mínum er
stuðari meö dempara og
þaö gerir gæfumuninn. Ég
prófaöi þetta eitt sinn. Ég
valdi mér góöan og traust-
an steinvegg og ók á bíln-
um á sextíu kílómetra
hraöa, beint á vegginn. Þaö
sem geröist var stórfurðu-
legt. Bíllinn kastaðist tólf
metra til baka. Hann
skemmdist ekkert og ekki
heldur veggurinn. Næst
prófaði ég aö aka honum á
áttatíu á sama vegg. Ég var
hræddur um aö veggurinn
myndi ekki þola höggið.
Jæja, ég spennti á mig belt-
ið og ók af staö. Þaö pass-
aöi aö ég var nákvæmlega
á áttatíu þegar bíllinn skall
á veggnum. Eftir höggiö
skaust hann átján metra til
baka. Hvorki sá á bílnum né
veggnum. Þaö næsta sem
ég geröi var aö aka á vegg-
inn á eitt hundraö kílómetra
hraöa. Þaö tókst stórkost-
lega. Bíllinn skall á veggn-
um tókst á loft og kastaðist
tuttugu og fjóra metra til
baka. Volvoinn var
óskemmdur og veggurinn
líka. Ég var að hugsa um aö
keyra á vegginn á eitt
hundraö og tuttugu en
hætti viö. Ég var orðinn ef-
ins um að veggurinn þyldi
öllu fleiri högg."
(Úr öfgalygarasögum)
Guöbergur, Tryggvi og Valli: „Útigangsmenn" eða „utangarðsmenn" hljómar betur en „rónar".
Hálfu verra
að vera
hælisÞrælar
„Ég er Guðbergur Álfur,
stórskáld á Mosfelli," segir sá
elsti. „Kallið mig bara Valla.
Sumir segja aö ég sé foringi
utangarðsmanna," segir sá
yngsti, klæddur leðri frá toppi
til táar. Sá þriðji er þögull sem
gröfin, en skýtur inn stuttum
athugasemdum við það sem
hinir segja. Hann kvartar yfir
eymslum í fætinum og segist
ekki hafa jafnað sig eftir að
hann sparkaði í dauðan hlut á
lögreglustöðinni fyrir
skömmu. „Líklega verð ég að
fara í röntgen," segir hann.
Þeir eru lítið gefnir fyrir að
láta kalla sig róna, en virðast
engu aö síður lifandi fyrirmynd-
ir rónanna sem alþjóð þekkir úr
Spaugstofunni í sjónvarpinu.
„Útigangsmenn" eða „utan-
garðsmenn" hljómar betur.
„Ætliði að taka myndir af okkur.
Hvað haldiði að pabbi segi?
Hann hlýtur að éta hækjurnar
sínar af skömm."
Þeir eru mættir á Arnarhól í
morgunsárið meö dagskammt-
inn sinn af brennivíni og bleik-
litaðan apóteksspíra, sem
sagður er ódrekkandi — eöa
hvað?. „Þetta er alls ekkert
ódrykkjarhæft. Þetta er 96 pró-
sent spíri, en þaö er blý í hon-
um sem festist í maganum á
manni og skapar alveg hroða-
legan niðurgang. Ef maður rek-
ur við er ráðlegast að vera í þre-
földum nærbuxum."
Er þetta kannski skýringin á
því hvers vegna Valli er í leður-
galla?
„Já, það segir sig sjálft,"
segja þeir og gera létt grín.
Það liggur sérstaklega vel á
Guðbergi, eða Bergi eins og
hann er kallaður: „Mér finnst líf-
iö vera svo mikils virði. Það er
eins og myndavél á ferð og
flugi," segir hann með tilþrifum
þegar Ijósmyndarinn smellir af.
Hreykinn sýnir hann medalíu
sem hann geymir innan á
brjóstvasanum og segist hafa
fengið frá páfanum fyrir kveð-
skap sinn. Guðbergur er á leið-
inni í sund og veifar handklæð-
inu til merkis um það. „En þeir
dæla svo miklu víni í mig, að
með þessu áframhaldi verð ég
dauður áður en ég kemst fyrir
styttuna," segir hann og rekur
upp skellihlátur. Tryggvi er ekki
jafnbrattur og ælir myndarleg-
um sopa af bleika sprittinu.
Þeir félagar bregða á leik
með skáldlegum tilburðum.
Guðbergur ríður á vaðið:
PRESSAN hún er góð og sterk
vekur stóran anda
ef hún gæti Berginn hresst
mætti hún fara í fjanda.
Valli bætir um betur:
Löngum hef ég verið ófarsæll
yfir að vera sjálfs mín herra
en að gerast hælisþræll
þykir mér þó hélfu verra.
SJÚKDÓMAR OG FÓLK
Bílasali med verk fyrir brjósti
Móttakan var liðlega
hálfnuð þegar síminn
hringdi. Simastúlkan sagði
að maðurinn á iinunni
heimtaði að tala við mig.
,,Ég sagði að þú værir upp-
tekinn en þetta gat ekki beð-
ið. Það er spurning um líf
eða dauða, sagði hann."
„Gefðu samband," sagði ég
og stundi mæðulega. „Góð-
an daginn," sagði ég. ,,Já,
sæll sjálfur," var svarað.
^Þetta er Benóný K. bilasali.
Ég er svo slæmur af verk fyr-
ir brjóstinu." Hann lýsti á
leikrænan hátt slæmum
verkjum við bringubeinið
sem leiddu út í hálsinn.
„Þetta er alveg voðalegt,"
sagði hann og ég heyrði
hvernig hann saug að sér
með áfergju síðasta reykinn
úr sígarettustubb. „Þetta
hefur komið öðru hvoru
undanfarnar vikur en aldrei
verið svona slæmt eða stað-
ið svona lengi." „Ég verð
kominn til þín eftir smá-
stund," sagði ég.
Benóný bjó í snyrtilegu
raðhúsi í dapurlegu úthverfi.
Annar endi hússins var enn-
þá ópússaður og járnabind-
ingavírar stóðu út úr veggn-
um. I ómáláðri forstofunni
hékk mynd af bleikum
Porsche Targa ásamt
nokkrum spænskum nauta-
atsplakötum. Mér var vísað
til stofu. Sjúklingurinn sat
uppi í eiturgrænum sóffa og
OTTAR
GUDMUNDSSON
las í Frjálsri verslun. Við
heilsuðumst. Hann virtist
ekki eins þjáður og hann
hafði lýst í símanum. „Ég
skal segja þér, Ottar," sagði
hann, „að verkurinn liggur
hérna undir bringubeininu
út í handlegginn. Þetta er
svona þungur verkur en,
Óttar minn, ég er mikið betri
núna en áðan. Já, Óttar, og
ég hef fengið þetta áður, sér-
staklega við áreynslu og
mikið stress í bílasölunni.
Og, Óttar, þetta var svo
slæmt áðan að ég var í „hell
of a pain." Þess vegna
hringdi ég.“ Svona hélt hann
áfram um stund. Það sem
einkenndi þessa orðræðu
var hversu enskuskotin hún
var og hann endurtók nafn
mitt í annarri hverri setn-
ingu. Fróðir menn hafa sagt
mér að sölumenn læri þetta
á námskeiðum í sölutækni.
Hverjum einstaklingi finnst
nafnið sitt svo fallegt að mik-
ið liggi við að endurtaka það
sem oftast. Hann nálgaðist
mig og verkinn af öryggi og
rósemi atvinnumannsins
sem er að selja óöruggum og
hikanda kaupanda illseljan-
lega vöru. „Leggstu niður,"
sagði ég. „Mig langar til að
skoða þig aðeins." „Ekkert
mál, Óttar," sagði hann. „No
problem." Hann lagðist nið-
ur og hneppti frá sér hvítum
frottéslopp sem hann var í.
Á brjóstvasanum stóð Hótel
SAS, Göteborg, svo greini-
legt var að Benóný hafði hirt
sloppinn á hóteli erlendis.
Mér fannst líklegast að verk-
irnir væru upprunnir frá
hjartanu og ákvað að leggja
Benóný strax inn til rann-
sóknar. „No sweat," sagði
Benóný og með það kvödd-
umst við.
MIKLAR RANNSÓKNIR
Á sjúkrahúsinu var Ben-
óný þegar í stað settur í
hjartalínurit og blóð dregið
til ýmiss konar rannsókna.
Þegar grunur leikur á að
menn hafi fengið hjartaslag
er leitað í blóðinu að
ákveðnum hvötum eða en-
zymum sem hækka þegar
hjartavöðvinn hefur orðið
fyrir áfalli. Blóðrannsókn-
irnar sýndu ekkert sem
benti til þess að drep væri
komið í hjartað. Hjartalínu-
ritið sýndi merki um alvar-
legan súrefnisskort í hjarta-
vöðvanum sem þýddi að ein-
hver kransæðanna væri tek-
in að þrengjast verulega.
Verkurinn lét undan nitro-
glycerintöflum undir
tungu sem renndi frekari
stoðum undir þá skoðun að
þetta væri frá hjartanu
komið. Benóný hélt áfram
að hafa verk þrátt fyrir lyf
sem hann fékk. Þá var
ákveðið að setja hann í æða-
myndatöku af kransæðun-
um. Þá er farið með litla
slöngu inn í slagæð í náran-
um og hún þrædd upp í
hjartaæðarnar. Litskugga-
efni er síðan sprautað í æð-
arnar þar sem þær hríslast
um hjartað. Með þessari
rannsókn er reynt að sjá
hvort einhver æðin er tekin
að þrengjast vegna fitu og
kalks sem getur sest inn á
þær í kransæðasjúkdómum.
Á myndunum af Benóný
kom í ljós að blóðrennslið í
gegnum aðra aðalæðina var
orðið mjög lélegt. Sá hluti
hjartavöðvans sem hún átti
að sjá fyrir næringu leið
greinilega af stöðugum súr-
efnisskorti. Einkenni Benón-
ýs komu greinilega frá þess-
ari æð.
FUNDAHÖLD OG
AÐGERÐIR
Læknarnir héldu fund um
málið og var ákveðið að
setja Benóný í svokallaðan
æðablástur (Transluminal
angioplasty). Þá er farið
með slöngu inn í kransæð-
ina eftir sömu leið og áður.
Þetta er gert í röntgengegn-
umlýsingu. Leggnum eða
slöngunni er komið fyrir í
þrengslunum og þar blásinn
út belgur. Þessum belg er
ætlað að ýta þrengslunum út
til hliðanna í æðinni og
þannig koma aftur á eðli-
legu blóðflæði. Ef þetta
heppnast ekki verður venju-
lega að gera aðra og meiri
aðgerð. Hún felstj því að blá-
æð er tekin út/tæli og með
henni tengt framhjá þröngu
æðinni. Aðgerðin gekk
ágætlega hjá Benóný. Hann
var útskrifaður af spítalan-
um nokkrum dögum síðar í
ágætu ástandi. „Ég skal
segja þér Óttar, að þetta er
allt annað líf,“ sagði hann,
þegar við hittumst fyrir til-
viljun nokkru síðar. „Verst
var að þeir bönnuðu mér að
reykja og fyrirskipuðu fitu-
snautt fæði og vildu að ég
færi að hlaupa og hreyfa mig
meira. „No wayý Óttar,"
bætti hann við. „Ég hef að
vísu, Óttar, minnkað reyk-
ingarnar en ég held bara að
það sé ekki hollt fyrir mig."
Hann fór að selja mér þessa
hugmynd með ákafa hins
fædda sölumanns. Þegar
hann var búinn að nefna
nafnið mitt 14 sinnum á jafn-
mörgum mínútum kvaddi ég
og fór. Ég var nefnilega far-
inn að uppgötva að mér
fannst ekkert gaman að
heyra einhvern endurtaka
nafnið mitt svona oft. Senni-
lega hefur mér aldrei fundist
það fallegt.
t