Pressan - 13.06.1991, Blaðsíða 23

FIMMTUDAGUR PRESSAN 13. JÚNÍ1991
23
Hvað hefur þjóðin
gert til að
verðskulda þetta?
Kvöldið sem ríkisstjórn
Davíðs Oddssonar tók við
völdum birtust Davíð og
Jón Baldvin Hannibalsson
í ríkissjónvarpinu. Þeir
sátu í rauðum sófa og
ræddu við fréttamenn um
tilurð stjórnarinnar og
stefnu hennar. Eins og
kunnugt er lá stefnan ekki
alveg á lausu, en aðspurð-
ur sagði Davíð að almenn-
ingur ætti að verða var við
að ný ríkisstjórn væri tek-
in við, fyrst og fremst
vegna þess að ráðherrarn-
ir myndu hverfa af sjón-
varpsskjánum.
Fjörutíu dögum síðar
höfðu sjónvarpsstöðvarn-
ar birt 43 fréttaviðtöl við
Davíð og alls 161 ráð-
herraviðtal eða rétt rúm-
lega fjögur á kvöldi.
Það er eðlilegt að menn
velti fyrir sér hversu oft
þeir hefðu þurft að horfa
upp á Davíð og félaga ef
þeir hefðu ekki stefnt að
því að hverfa af skjánum.
í umræddum spjallþætti
Davíðs og Jóns Baldvins
sagði Jón nokkuð þekkta
gamansögu. Hún er á þá leið
að erlendur kaupahéðinn
spurði eftir að hafa horft á
nokkra fréttatíma Stöðvar 2
og Sjónvarpsins hvernig
stæði á því að báðar sjón-
varpsstöðvarnar hefðu sama
fréttaþulinn. Hann átti þar
við Olaf Ragnar Grímsson,
sem er með athyglissjúkari
stjórnmálamönnum og var
ótrúlega áberandi á skjánum
í ráðherratíð sinni.
Miðað við upplýsingar frá
sjónvarpsstöðvunum mundi
sami kaupahéðinn eflaust
draga þá ályktun í dag að bú-
ið væri að reka Ólaf Ragnar
og stöðvarnar hefðu ráðið
Davíð Oddsson í hans stað.
ÍSLENSKIR RÁÐAMENN
í EILÍFUM
STRÍÐSÁTÖKUM
Eins og lesa má af þessari
sögu tíðkast það yfirleitt ekki
í hinum siðmenntaða heimi
að ráðherrar séu fastir gestir
á sjónvarpsskjánum og meira
áberandi en fréttamenn og
skemmtikraftar sjónvarps-
stöðvanna. Það er helst ef
þjóðir fara í stríð að ráðherrar
annarra landa verða jafn
áberandi og þeir íslensku.
Ástæðu þess að íslensku
ráðherrarnir eru jafn áber-
andi og raun er má kannski
rekja til þess að þeir virðast
upplifa stjórn landsins sem
styrjaldarátök. Þeir eru í
stríði við verðbólguna, við-
skiptahallann, ríkisútgjöld,
vexti og Guð má vita hvað.
Hér er allt í hers höndum.
í löndum þar sem stjórn-
málamenn iíta á stjórn lands-
ins sem verkefni til að leysa
en ekki orustu upp á líf og
dauða eru ráðherrar mun
minna í sviðsljósinu. Mér er
til dæmis til efs að venjulegur
Svisslendingur hafi hugmynd
um hvað fjármálaráðherrann
sinn heitir. Ef íslendingar
væru spurðir um það mundi
það frekar mæla áhorf á sjón-
varpsfréttir en hversu vel þeir
væru inni í þjóðmála-pólitík.
RÁÐHERRAVIÐTÖL
OG NEYSLA Á
RÓANDI LYFJUM
Þó að það sé eitt af höfuð-
einkennum íslensks samfé-
lags hvað almenningurer vel
upplýstur um verkefni ráð-
herranna hefur engin athug-
un verið gerð á því hvaða
áhrif þetta hefur á fólk. Það
hefur til dæmis ekki verið
kannað hvort rekja megi of-
notkun íslendinga á róandi
lyfjum til endalausra útlist-
ana ráðherranna á halla ríkis-
sjóðs, þenslueinkennum og
versnandi eiginfjárstöðu fyr-
irtækja.
Án efa kæmi í Ijós samband
þarna á milli ef þetta yrði
kannað. Það er alla vega gull-
tryggð leið til taugaveiklunar
að blanda sér í aðstæður sem
maður ræður ekki við. Til
dæmis hefur vísindamönn-
um tekist að gera rottur
taugaveiklaðar með því að
skjóta í þær raflosti þegar
þær síst grunar.
íslenskur almenningur býr
við svipaðar aðstæður. Þegar
hann tyllir sér fyrir framan
sjónvarpstækið þarf hann að
setja sig inn í hættuna af
auknum bílainnflutningi,
hvernig aukin lántaka ríkis-
sjóðs og útgáfa húsbréfa er að
ýta undir vaxtahækkanir eða
hvernig sjálfvirk útgjalda-
aukning ríkissjóðs er smám
saman að keyra hagkerfið í
kaf.
Það er ekki furða þó gaml-
ar konur tapi svefni. Þær sitja
uppi í rúminu alla nóttina og
velta fyrir sér hvað þær geti
gert til að lækka vexti svo hér
verði byggilegt áfram.
DAVÍÐ OFTAR EN
EINU SINNI Á DAG
OG JÓN BALDVIN
ANNAÐ HVERT KVÖLD
Það er náttúrlega öllum
Ijóst að ráðherrarnir okkar
eru of oft í sjónvarpinu. Davíð
Oddsson sá þetta þegar hann
stóð fyrir utan landsmála-pól-
itíkina. Hann setti sér því það
mark að draga úr þessum
ósköpum. Það væri eðlilegra
að ráðherrar, eins og annað
fólk, leystu tæknileg vanda-
mál í vinnunni sinni en létu
saklausa borgara í friði með
þau.
En eitthvað sjá menn við
þessi fréttaviðtöl. Alla vega
kom Davíð fram í 43 slíkum
viðtölum á fyrstu 40 dögum
sínum sem forsætisráðherra
og eru þá fréttaviðtöl í ellefu
fréttum Sjónvarpsins ekki ta|-
in með. Eitt kvöldið kom
hann fram í þremur viðtölum
í einum og sama fréttatíman-
um hjá Sjónvarpinu.
Jón Baldvin Hannibalsson
er rétt hálfdrættingur á við
Davíð. Hann kom fram í 23
viðtölum á fyrstu 40 dögum
stjórnarinnar eða rétt rúm-
lega annan hvert kvöld.
Jón var hins vegar klókari
en Davíð fyrir stjórnarmynd-
unina. Frá kosningum og að
myndun stjórnarinnar birtist
hann lOsinnum hjáSjónvarp-
inu á meðan Davíð kom ein-
ungis 6 sinnum fram.
ÞORSTEINN, FRIÐRIK OG
JÓN í ÚRVALSFLOKKI
ALMENNRA RÁÐHERRA
Á eftir flokksformönnum
koma þrír ráðherrar sem eru
þokkalega fyrirferðarmiklir.
Þorsteinn Pálsson hefur kom-
ið fram í 17 viðtölum sem
sjávarútvegsráðherra, Friðrik
Sophusson hefur birst 16
sinnum í viðtölum sem fjár-
málaráðherra og iðnaðarráð-
herrann, Jón Sigurðsson, hef-
ur 14 sinnum komið fram síð-
an þessi stjórn tók við. Þetta
er úrvalsflokkur almennra
ráðherra.
Næst koma Jóhanna Sig-
urðardóttir með 12 viðtöl,
Sighvatur Björgvinsson með
11 og Halldór Blöndal með
10. Loks hefur Eiður Guðna-
son fengið 8 viðtöl við sig og
Ólafur G. Einarsson hefur
komið í 7 viðtöl.
ÁRANGUR í ÖFUGU
HLUTFALLI VIÐ
FJÖLDA VIÐTALA
Alls hafa því ráðherrarnir
komið fram í 161 viðtali á
fyrstu 40 dögum stjórnarinn-
ar. Það jafngildir rúmlega
fjórum viðtölum á dag eða
um 1.460 viðtölum á ári.
Ef miðað er við árangur ís-
lenskra stjórnmálamanna í
efnahagsstjórn og starfs-
bræðra þeirra í öðrum lönd-
um, sem láta minna á sér
bera, er hægt að draga þá
ályktun að árangur í efna-
hagsstjórn sé í öfugu hlutfalli
við fjölda birtra fréttaviðtala.
Islenskur almenningur get-
ur haft það í huga næst þegar
hann fær í magann þegar ein-
hver ráðherranna ræðir um
kafsiglingu efnahagslífsins.
Það er ekki nóg að hafa
áhyggjur af því sem ráðherr-
ann segir heldur er það eitt
og sér nóg að hann sé á skján-
um. Það bendir til þess að
einhvers staðar sé eitthvað að
fara eftirminnilega úrskeiðis.
Gunnar Smári Egilsson
Þráttfyrir loforð um að hverfa af skjánum birtust ráðherrar ríkisstjómarinnar rúmlega 160 sinnum í
fréttaviðtölum á sjónvarpsstöðvunum áfyrstu 40 dögum stjómarinnar. Það jafngildir fjómm ráðhermm á dag.
1.460 ráðhermm á ári. Er von að spurt sé: Hvað hefur þessi þjóð eiginlega gert af sér?