Pressan - 02.12.1993, Qupperneq 30

30 PRESSAN
SJONVARP O G BIO
Fimmtudagurinn 2. desember 1993
Jólajóla strax í sumar
Jolin
í Sjónvarpinu
Kvikmyndagerö þarf tíma. Starfsfólk Sjónvarpsins þarf
að setja sig í jólaskap strax að sumarlagi þegar verið
er að vinna barnaefni sem er sýnt nú í desember.
SNORRISVEINN FRIÐRIKSSON. „Einhverjir sem hjálpa okkur að komast í jóla-
skap.“
Sá hópur manna sem bíður
jólanna af meiri áfergju en
börnin er auðvitað kaup-
menn. Þeir geta ekki beðið eft-
ir að fá að stilla upp jólaskrauti
í von um að landsmenn verði
fyrr á ferðinni með jólainn-
kaupin. Tilmæli frá sjálfum
biskupnum um að menn fari
sér hægt í þessum efnum eru
eins og að skvetta vatni á gæs.
En það voru þó ekki kaup-
menn sem voru fyrstir til að
komast í jólaskap. Annar hóp-
ur fólks var farinn að raula
„Göngum við í kringum ...“
strax í júní. Það er starfsfólk
Sjónvarpsins, sem þarf að
leggjast í undarlegt ferðalag
um tíma og stemmningu.
Að þessu sinni er jóladaga-
talið sænskir leikbrúðuþættir
byggðir á Múmínálfunum.
Þættirnir eru endurunnir hjá
RÚV. Edda Heiðrún Back-
man, Jóhann Sigurðarson,
Kristbjörg Kjeld og Örn
Ámason annast leiklestur en
tónlistin er eftir Pétur Hjalte-
sted. Á eftir Jóladagatalinu eru
stuttir föndurþættir þar sem
Guðrún Geirsdóttir sýnir
hvernig má búa til jólaskraut
með auðveldum hætti. Þeir
þættir voru unnir í júní.
Myndlistarmaðurinn
Snorri Sveinn Friðriksson er
yfir leikmyndadeild Sjón-
Bíó
Möst:
9 Ung í annað sinn ★★★★ Used People
Samleikur Marcellos Mastroianni og Shirley MacLaine er afar
nákvæmur og fínlegur. Það er sérstakt ánægjuefni að þessum
gömlu brýnum skuli gefast tækifæri til að gleðja kvikmynda-
húsagesti enn einu sinni.
Sögubíói
9 Hin helgu vé ★★★1/2
Höfuðkostur þessarar mynd-
ar er falleg og raunsönn lýs-
ing á því hvernig drengur
breytist í pilt, hvemig móðir-
in þokar fyrir holdlegri
ímynd heimasætunnar,
hvernig það er að vakna upp við verk í líkamshluta, sem hing-
að til heftir verið til friðs.
Regnboganum
9 Svefnlaus í Seattle ★★★ Sleepless in Seattle Gáfaðir asnar
rnundu sjálfsagt tengja það hræðslunni við AIDS, að nú séu
kvikmyndir um hið eilífa par vinsælar. Miklu líklegra er að
hrun hinnar þröngsýnu skynsemishyggju eigi hér hlut að máli.
Stjörnubíói
Svona la la
9 Rísandi sól ★★1/2 Rising
Sun Reynt er að láta Connery
vera fulltrúa taóískrar speki í
anda Sun Tzu, sem kennir að
best sé að sigra án bardaga.
Þessi speki hverfur út í veður
og vind þegar hann fer að
slást og skjóta.
Bíóhöllinni
9 Fyrirtækið ★★ The Firm I raun er ekki hægt að segja að
myndin sé illa leikin, í henni eru engar persónur sem gefa til-
efni til leiks.
Bíóhöllinni
Varist
9 Fantinn ★ The Good Son Leikstjórinn og handritshöfúndur
hans eru kunnir aulabárðar, sem hafa ekkert gert annað en
auvirðilegt rusl.
Bíóborginni
varpsins. Hvernig horfir það
við honum að vinna jóladag-
skrá utn mitt sumar?
„Við erum vanir ýmsu, jól-
um á miðju sumri og hverju
sem er ef því er að skipta.
Annars geta jólin komið til
manns með ýmsum hætti.
Erfiðasta en jafnframt eftir-
minnilegasta jóladagskrá sem
ég hef komið að voru upptök-
ur á jólatónleikum í Skálholts-
kirku í október árið 1979. Þeg-
ar við vorum að undirbúa
messuna biluðu öll tæki sem
bilað gátu. Við skildum ekkert
í því hvað olli. Upptökubíln-
um hafði verið lagt bakatil við
kirkjuna og sögusagnir um að
þar væri fjölskylda Brynjólfs
biskups grafin rifjuðust upp.
Við færðum bílinn og allt fór í
lag. Næst gerist það að ég
þurffi að hagræða á altarinu,
setja upp kerti og slíkt, og
opnaði biblíuna af handahófi
— þá blasti við Jólaguðspjall-
ið. Ég ætlaði varla að trúa
mínum eigin augum. Það eru
svona einhverjir sem hjálpa
okkur að komast í jólaskap á
ýmsum tímum árs. En hvort
það var Brynjólfur eða einhver
annar sem vildi að við færðum
bílinn, það er önnur saga.“
Fylgja því ekki ótal vatida-
mál að vinna með jólin um
mitt sumar?
„Ja, þá vantar náttúrulega
snjóinn, það er stærsta vanda-
málið við að ná réttu jóla-
stemmningunni. En stemmn-
ing er náttúrulega nokkuð
sem menn verða að skapa
þegar slík verkefni eru unnin
og það skiptir ekki öllu hve-
nær árs hlutirnir eru gerðir, ég
hef ekki orðið var við það.
Svona miðlar verða einfald-
lega að vera með þetta tilbúið
á réttum tíma.“
Sjónvarp
Sjáið:
Á faraldsfæti ★★★ Acrídental Tourist á RÚV á föstudags-
kvöld. Kasdan er ffumlegur leikstjóri og Hurt er ffábærlega
þunglyndur í hlutverki manns sem skrifar ferðahandbækur.
9 Tryllta ást ★★★ Wild at Heart á RÚV á laugardags-
kvöld. Frábær hápunktur þegar Cage syngur: „Treat me like a
fool, treat me rnean and cruel, but love me...“
9 New Jack City ★★★★ á Stöð 2 á laugardagskvöld.
Verulega harðsvíruð mynd. Ice T, rapparinn hallærislegi, leik-
ur að vísu í myndinni en það má samt hafa gaman af henni.
9 Þjóðtrú og sagnir í Borgarfirði eystra á
RÚV á sunnudagskvöld. Endursýnt frá 1988
og 1989, dagskrárgerð: Baldur Hermannsson.
Þriðja endursýningin! Hlýtur að vera ffábært!
Það má velta því fyrir sér hvort þessir Borgfirð-
ingar hefðu verið svo áfjáðir í að koma fram í
myndinni ef þeir hefðu vitað að Baldur var
byrjaður að brugga „Þjóð í hlekkjum hugarfarsins".
Varist:
9 Meinsæri ® Russicum Á Stöð 2 á föstudagskvöld.
Bandarískur ferðamaður er myrtur á Vatíkantorginu og það
verður til að páfi íhugar að fresta ffiðarferð sinni til Moskvu.
Hvernig tengjast þessir atburðir?... Hverjum er ekki sama?
9 Guðniund Guðmundsson ® „hand-
boltasérfræðing" Stöðvar 2. Það er merkilegt
hvað Heimi eru mislagðar hendur við að velja
íþróttaspekúlanta í lýsingar. Allt eins og
Magnús Jónatansson telur Guðmundur aug-
Ijóslega að íþróttir séu eitthvað sem beri að
taka alvarlega? Guðmundur ætti að velta því fýrir sér af hverju
Ómar Ragnarsson var svona vinsæll íþróttafhéttaritari. Af því
að hann var svona fýndinn? Varla. Réttast væri að láta Einar
Bolla í þetta allt saman.
Breskir fantar og bandarískir
KVIKMYNDIR
UNGIR AMERIKANAR
— Young Americans
Háskólabíói
★★★
GUÐMUNDUR
ÓLAFSSON
Enn eina ferðina er Harvey
þessi Keitel kominn á stúfana
og nú í breskri glæpamynd,
sem leikstýrt er af 25 ára ung-
lingi, Danny Cannon. Það er
meira hvað sá maður leikur
þessa dagana og yfirleitt stór-
vel. Keitel er fæddur og upp-
alinn í Brooklyn, gekk í sjó-
herinn 16 ára og þjónaði þar
til 22 ára aldurs. Lærði þá
hraðritun og skellti sér í leik-
listarkúrsa. Þegar hann var 25
ára (1965) svaraði hann aug-
lýsingu frá 22 ára verðandi
leikstjóra, sem var að gera
einkennilegar skólamyndir
(og hægt er að fá leigðar á
myndbandaleigunni á Klapp-
arstígnum). Þetta var Martin
Scorsese. Þeir urðu heims-
frægir vegna mynda sem þeir
gerðu um og eftir 1970 (Me-
an Street, Alice Doesn’t Live
Here Anymore, Taxi Driver
o.fl.). Til stóð að hann léki að-
alhlutverkið í Apocalypse
Now, en vegna missættis við
leikstjórann, Francis Coppola,
var Keitel rekinn öfugur út úr
því hlutverki. Þá tók við tólf
ára eyðimerkurganga með fá-
um og mögrum hlutverkum.
Engu að síður lék hann þá í
ýmsum mjög athyglisverðum
myndum, sem munu trúlega
sumar þykja merkari þegar
ffam líða stundir. Þessu tíma-
bili lauk með því að Scorsese
fékk hann til að leika hjá sér
Júdas í The Last Temptation
of Christ, eftir sögu Kasanz-
akis. Síðan hefur sól þessa
fyrrum sjóliða risið hratt og
má hann búast við Óskars-
verðlaunum í ár, annaðhvort
fýrir leik sinn í Píanóinu eða
Lögreglumanninum vonda.
Það sem einkennir leiklist
Keitels er leit hans eftir innri
spennu í hlutverkum sínum,
einverjum innri átökum sem
persónur hans eiga í, einkum
milli einstaklingsins og
mennskunnar. Þannig leitast
hann oft við að. túlka spenn-
una milli mannsins og Guðs,
allt eftir því hvernig maður-
inn skynjar Guð sinn. Þess
vegna verða persónur hans
oftast djúpar og margræðar,
en alltaf lifandi. í myndinni
The Young Americans leikur
hann fíkniefnalöggu frá Los
Angeles, sem kemur til Lond-
on að hjálpa þarlendum við
að upplýsa vígaferli sem þar
geisar. Ameríkani nokkur
hefur komið sér fýrir í borg-
inni og fær fátæka og at-
vinnulausa unglinga til voða-
verka. Þeir sem helst verða
fyrir barðinu á unglingunum
eru hefðbundnir breslcir dóp-
salar og krimmar, sem ásaka
lögregluna um að aðhafast lít-
ið í málinu!
Myndin er prýðilega leikin
og vel unnin að öðru leyti.
Tónlist er skemmtileg, en þar
bregður fyrir söng Bjarkar
„okkar“. Söguþráðurinn er
kunnuglegur, en leikstjóra og
handritshöfundi tekst að
gæða myndina lífi og dálítilli
viðkunnanlegri angurværð. í
aðra röndina er verið að íjalla
um „veröld sem var“, hinn
hefðbundna breska glæpa-
heim, sem er að breytast í
miklu hrottalegri vígvöll í
kjölfarið á aukinni eiturlyfja-
verslun. Við er að taka hinn
bandaríski glæpaheimur með
sinni takmarkalausu grimmd.
Á yfirborðinu er því haldið
fram að breskir morðingjar
og þjófar séu skárri en starfs-
bræður þeirra í Bandaríkjun-
um. Undir niðri er gráglettin
ádeila á vestræna menningu,
sem tekur hugsunarlítið við
hamborgurum, sjálfvirkum
þvottavélum og glæpastíl ffá
stórabróður í vestri. Inn í
allt þetta er svo ofið dálítið
viðkvæmt rómantískt stef um
ungan mann, sem missir föð-
ur sinn og elskar unga stúlku.
Helsti galli myndarinnar er
að vondi Ameríkaninn er ekki
útskýrður nægilega. Leikstjór-
inn hefur greinilega ekki lært
þau sannindi að illmennin
eru mótorinn í öllum al-
mennilegum sögum. Til
þeirra verður að vanda sér-
staklega og hafa þau helst góð
og ill í senn, þannig að hægt
sé að skilja þau. Það væri til
dæmis lítið varið í Laxdælu ef
ekki væri þar morðóð skepna
á borð við Guðrúnu Ósvífurs-
dóttur, sem maður verður
jafnframt að virða sem eina
merkustu konu bókmennt-
anna og einlægt stendur
hjarta manns nær. Kvik-
myndataka í þessari mynd er
hins vegar stórkostleg, það er
fýllsta ástæða til að mæla með
myndinni vegna hennar.
„Illmennin eru mótorinn í öllum al-
mennilegum sögum. Það vœri til dœmis
lítið varið í Laxdœlu efekki vœri þar
morðóð skepna á borð við Guðrúnu
Ósvífursdóttur, sem maður verðurjafn-
framt að virða sem eina merkustu konu
bókmenntanna og einlœgt stendur
.