Tíminn Sunnudagsblað - 19.08.1962, Blaðsíða 3

Sé? 'tt'r Kelduhverfi, æskusveit höfundar, (Ljósm),: Þorsteinn Jósepsson).
mínum sá ég a'ðeins einu sinni konu
unckr áhrifum áfengis.
Aðrar skemmtanir fyrir fullorðið
fólk voru þá harla fáar. Útreiðar til
að sjá faguri og einkennilegt lands-
lag þekktust þá varla í rninni sveit,
enda fátt um hesta — einkum góð-
hesta, — því ag heyin þurfti að spara
sem annað Til dæmis skal ég geta
þess að þeir munu hafa verið mjög
fáir í sveitunum báðum megjn Jökuls-
ár á Fjöllum, í Kelduhverfi og Öxar-
firði, sem séð höfðu Dettifoss, aðrir
en fjárleitarmenn haust og vor.
Ætla mætti, að börn þessara þreng-
ingatíma hafi haft fátt sér til gleði
og skemmtunar, þegar allt þurfti að
spara. Ekki fengu þau mörg og dýr
leikföng eins og börn nútímans. Ekki
fóru þau í bíó eða á skemmtisamkom-
ur, því að hvorugt var að finna í
sveitum landsins þá. En þrátt fyrir
þetta og óblíða veðráttu, skorti börn
þeirra tíma ekki gleði og yndislegar
Stundir. Hinn mikli meistari alheims-
ins sá um það. Hann gefur börnum
léttari lund og meira hrifnæmi en
fullorðnu fólki. Hvað §at verið yndis-
legra en að koma út úr sveitabæjun-
tim á kyrrum, hlýjum og sólríkum
sumarmorgni — einkum eftir nokkra
Ikalda og gráa daga — og hlusta á
sumargestina okkar: lóuna, spóann,
hrossagaukinn og þúfutittlinginn og
fleiri fugla, er sungu án afláts sína
fögru, hljómþýðu ástarsöngva og lof-
söngva til sólarinnar fyrir ljósið og
ylinn — uppsprettu lífsins. Og það
var margt fleira að sjá og skoða á
slíkum morgni. Á þiljum og veggjum
móti suðri sat mikill fjöldi fiski-
flugna og sleikti sólskinið. Allt í einu
sveifluðu þær sér á flug — í hvirfl-
andi dans — með glaðværu suði. Lit-
rík, fögur blóm breiddu blöð sin fagn
andi móti geislum sólarinnar eftir
svala nótt. Og hunangsflugan flaug
suðandi á milli þeirra og safnaði í
bú sitt. Dásamlegt var að njóta alls
þessa og hins fagra útsýnis í morgun-
kyrxðinni og sólskininu.
Það yrði of langt mál að telja hér
upp fleira af hinni miklu fegurð og
fjölbreytni í ríki náttúrunnar, sem
við skoðun „fræðir lýði fyrr og síð“
um það, að „fallega smíðar drottinn".
Sú athugun og hrifningin, sem hún
vekur, veitir mikið betri, hollari og
varanlegri áhrif en öll heimsins leik-
föng og flestar eða allar þær bíómynd
ir, sem börnum vorra tíma eru sýnd-
ar, geta gert. Slíkar hrifningarstund-
ir gleymast ekki þeim, er þeirra hafa
notið, þótt árunum fjölgi, meðan sál-
arkraftarnir haidast óskertir. Þær
eru sem ljósgeislar í gegnum grá-
móðu ellinnar og lýsa og ylja á döpr-
um ellidögum, þegar þeirra er
minnzt.
Þótt böm síðustu aldar fengju fá
og fátækleg ieikföng útlend, skortí
þau sjaldan leikföng til þess að
skemmta sér við, Á mörgum heimil-
um áttu þau stór bú: margar kindur,
kýr og hesta, en það voru kindar-
horn, kjálkar og leggir. Á góðviðris-
dögum sumarsins var mikið starf og
skemmtun að fást við búskapinn.
Það þurfti að byggja hús og réttir
fyrir fénaðinn, reka kindurnar til
beitar eða á afrétt og dreifa þeim vel.
Á kvöldin þurfti að smala fénu og
hýsa það. Og að síðustu þurfti að
hreinsa afréttinn rækilega. Hestana
þurfti að hirða vel og hafa þá með
ýmsum litum. Voru þeir oft notaðir
vig smalamennsku og í göngur.
Yrði búvinnan of þreytandi, mátti
skipta um brögð og leika sér að skelj-
um á hól. Mörg börn áttu mikið af
faljegum kúskeljum og kuðungum.
Og jafnvel lika ígulker og fagra, fjöl-
lita hörpudiska, einn eða fleiri. En
þeir voru torfengnir í minni sveit og
þóttu gersemi.
Oft var „í koti kátt, er krakkar
léku saman“, þar sem nokkur börn
voru á heimili eða börn komu sam-
an til leika af fleiri bæjum. Þá var nú
líf [ tuskunum. Það var farið í ýmsa
leiki, svo sem risaleik, skessuleik,
saltabrauðsleik, paparaleik og fleiri
leiki. Reyndi mjög á snarræði, flýti
og þol í þessum leikjum, einkum hin-
Framhaid á 598. síðu.
TÍMINN
SUNNUDAGSBLAÐ
579