Tíminn Sunnudagsblað - 22.03.1964, Blaðsíða 3

in a3 Auðshaugi á Hjarðarnesi.
Og um haustið tókst frú Blöndal
að fá ömmu þangað til sín. Vinnu-
kona, sem var fyrir, lét þau orð
falla, að ekki myndi hún látin
ganga í skítverkin til að byrja
með — ekki fyrr en hún væri
orðin vistráðin upp á næsta ár.
Amma tók þetta óstinnt upp, en
átti þó eftir að reyna sannleiks-
gildi þessara orða. Þennan vetur
vann hún mest við þjónustubrögð,
og svo var það hennar starf að
kynda ofninn í skrifstofu sýslu-
manns. Verkið var ekki erfitt, en
hitt féll henni verr, að frúin var
óþarflega hrædd um mann sinn,
að því er ömmu fannst, ekki glæsi
legri en hann var orðinn — rosk-
inn maður með ístru mikla.
Sjálf var frú Blöndal lítil og
grönn og létt á fæti. Einn vetur
hafði hún verið með manni sínum
í Kaupmannahöfn og klæddist
þar dag hvern íslenzkum búningi.
Varð það til þess að hún gekk
þar undir nafninu: „Den lille med
dusken“.
Þær voru æðimargar, stúlkurn-
ar, sem voru einmitt tvö ár í
vist hjá. frú Blöndal — og varð
amma ein af þeim. Seinna árið
fékk hún sannarlega að fást við
fleira en að snúast í kringum
húsbændurnar. Syrgði amma það
lítið, en samt þótti henni verst
að lenda þá í flutningunum, eins
og það var kallað, en þá fóru
allir aðdrættir þessa stóra heimilis
fram sjóleiðina. Allt var sótt út
í eyjar — aðallega til Flateyjar —
auk þess sem oft þurfti að flytja
fólk þangað sökum embættis sýslu
manns. Einnig var eitthvað heyj-
að í eyjum. Oft þurfti því að
fara á sjó, og erfiður gat barning
urinn orðið á móti vindi fyrir full
hrausta karlmenn — hvað þá
heldur fyrir sjóveikar konur, því
að aldrei gat amma vanizt sjónum.
Þessar ferðir voru henni því sann
kallað kvalræði. Alltaf voru stúlk-
ur hafðar í þessu, ein eða tvær,
og urðu þær auðvitað að róa á
móti karlmönnum og bera jafn-
þungar byrðar og þeir, bæði af
skipi og á, þótt fæði þeirra og
kaupi væri frekar stillt í hóf.
Amma kveið því fyrit hverri ferð,
en lítið þýddi að láta það uppi.
Húsmóðirin tók meira tillit til
eigin vilja en annarra þráuta. Við
því var heldur ekkert að segja —
svona var lífið hjá vinnukonum
í þá daga. Hjúin nutu tæplega
eðlilegra mannréttinda — á mæli-
kvarða nútímans.
Sem ofurlítils dæmis um það
skal ég geta eins, er þeim fór á
milli, ömmu og sýslumannsfrúnni
Þegar amma var unglingur,
hafði hún óvenju fallegt, glóbjart
hár, afarþykkt, og svo sítt, að það
náði henni í hnésbætur, er hún
greiddi það. Af slíku hári gátu
stúlkur verið hreyknar í þá daga,
því að það þótti mikill fegurð-
arauki að vera hárprúð. Og amma
hirti vel sinn gyllta hadd — nam
auðvitað af svefntíma sínum til
þess. En svo varð hún svo höfuð-
veik, að til vandræða horfði, og
var þá ráðlagt að klippa af sér
hárið. Ekki var henni ljúft að
fylgja því ráði, en fóstra hennar
tók af skarið, skipaði henni að
greiða það og flétta, sótti skærin
sín og skellti fléttumar sundur
uppi við hnakka. Nútímastúlkur
geta varla skilið, að þetta hafi
verið mjög tilfinnanlegt, en það
var það nú engu að síður, sam-
kvæmt þeirra tima siðum. Hárið
þurfti nokkurn tíma til þess að
vaxa aftur, og það vakti þá bæði
athygli og umtal að sjá unga
stúlku ganga með snoðkoll. Og
aldrei sagðist amma hafa fengið
jafnfallegt hár aftur.
Flétturnar geymdi hún vand-
lega, og lágu þær ofan á spari-
fötunum hennar undir lokinu á
kistunni, þar sem hún geymdi
allar sínar eigur. En einu sinni
þurfti hún að ná í eitthvað i
kistunni og opnaði hana, að frú
Blöndal viðstaddri. Rak hún þá
augun í flétturnar, hrópaði upp
yfir sig, og með leifturhraða
kippti hún til sín annarri flétt-
unni, áður en amma gat áttað sig.
Frúin hljóp með hana og hélt, að
amma gæti nú séð af annarri
þeirra. Svo hló hún bara að ömmu,
þegar hún heimtaði að fá fléttuna
aftur. Auðvitað var þetta beinn
þjófnaður, því að í þá daga var
mannshár mjög verðmætt — auk
þess sem sjálf sýslumannsfrúin
hefði mátt sjá sóma sinn í því að
virða eignarréttinn.
Úr hinni hárfléttunni lét amnia
seinna búa til úrfesti handa eigin
manni sínum, en hárfestar voru
þá mjög í tízku og þóttu hrein-
ustu gersemar. Ekki þurfti alla
fléttuna í eina festi, en þó fór
það svo, að ömmu tókst ekki að
fá afganginn t"'l baka, honui.n var
einnig stolið.
Það var þó sitt af hverju, sem
amma sótti á sýslumannsheimili'c.
Þrautaferðir hennar út í eyjai
veittu henni gott tækifæri til þess
að kynnast afa mínum, sem þá
var einnig hjú á Auðshaugi, og
þaðan giftust þau að loknu vistar-
ári. Og þvi er ekki að leyna, að
Sigríður Blöndal var mjög myndar
leg húsmóðir.
BÍLDUDALUR. (Ljósm. PáU Jónsson).
T 1 M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
267