Tíminn Sunnudagsblað - 22.03.1964, Blaðsíða 5

Jóni Kolbeinssyni það ráð að fela
arfstilkallið mikils metnum Gyðingi
og heita honum að launum helmingi
þess fjár, sem hefðist upp úr krafs-
inu. Vel getur verið, að hann hafi
reifað þessa hugmynd við Jón, jafn-
vel fyrstur manna, og talið hann á
að fara þessa leið. En hitt stenzt
ekki, að þetta hafi verið helminga-
félag þeirra Jóns og Gyðingsins, þó
að hann fengi ómak sitt ríkulega
launað um síðir, enda stóð ekki f
valdi Jóns að gera slíkan samning,
þar eð hann náði ekki fullu Umboði
allra erfingjanna.
J. F. Magnus mun hafa gengið öt,-
ullega fram í þessu máli, en eigi að
síður dróst það á langinn, að fregnir
bærust af arfinum. Það var fyrst
með vorskipunucn 1830, að til Stykkis
hólms komu þykk bréf frá honum,
bæði til Jóns Kolbeinssonar og
Bjarna amtmanns. En þau voru líka
til þess fallin, að brúnin lyftist á
þeim, sem gerðu vonir um vænar
sneiðar af kökunni. Arfurinn eftir
Björn Magnússon var að sönnu ekki
jafnmikill og talið hafði verið, og
þess er hvergi getið, að fé það, sern
um skeið var ætlað, að hann hefði
átt í Kaupmannahöfn, hafi komið í
leitirnar. En nú var það ótvírætt
staðfest, að allmikil fúlga var varc-
veitt í Höfðaborg, þótt talsvert væri
farið í súginn af því, er hann haföi
átt. Það var hálft níunda þúsund
Höfðaborgardala, sem beið þess, að
lögmætt erfðatilkall kæmi frá íslandi.
Það var ekki lítil fjárhæð. Kvaðst
J. F. Magnus hafa hug á því að ná
þessum peningum með víxlum á
enska aðila, því að hann taldi það
auðveldustu aðferðina, en danska
ræðismanninn í Höfðaborg, Hancke,
sem hann hafði sannfrétt, að væri
þar í góðu áliti, ætlaði hann að fá
til þess að veita fénu viðtöku, þegar
nauðsynlegum skilríkjum hefði ver
ið komið til hans. Fór hann þess á
leit, að þingvitni yrðu tekin um erf-
ingja Björns og brýndi fyrir amt-
manni mikilvægi þess, að þetta færi
fram á löglegan hátt, því að mjög
riði á, að slíkum skilríkjum væri í
engu áfátt. Sagðist hann síðan sjá um,
að skjöl Öll yrðu þýdd á ensku og send
til Höfðaborgar, ásamt staðfestingu
danskra stjórnarvalda á því, að nöfn
þeirra embættismanna, er undirrituðu
skjölin, væru ófölsuð. Loks vildi hanu
sjálfur fá fullkomið umboð, er hann
mætti síðan selja Hancke ræðismanni
í hendur.
Þetta hefur vafalaust allt orðið eins
og J. F. Magnus vildi. Þingvitni voru
tekin, og samið umboð það, er hann
þurfti að fá, og undirritað af erfingj-
unum. Þessi skjöl voru send til Kaup
mannahafnar samsumars og þaðan á-
fram til Höfðaborgar. En leiðin var
löng. Skilríki þessi urðu að fara um
hendur margra embættismanna, áður
en þau komust til Suður-Afríku. —
Það var því ekki að undra, þótt enn
yrði töf á því, að peningarnar kæmu.
X.
Enn sem fyrr bar Höfðaborgararí-
inn oft á góma vestan lands. Hlíðar
bræður voru raunar ekki lengur titl-
aðir signorar. Sú virðing, sem arfs-
vonin hafði veitt þeim um skeið,
var fyrir löngu rokin út í veður og
vind. Mun á ýmsu hafa oltið, hvernig
virtur var samningur sá, er þeir gerðu
við Jón Kolbeinsson, og er ekki ó-
sennilegt, að margur hafi legið þeim
á hálsi fyrir hann.
En þegar hvert misserið leið af
öðru, án þess að nokkuð bólaði á
arfinum, varð það tíðara, að Jón
Kolbeinsson væri hæddur fvrir samn
ingsgerð sína. Hinir meiri háttar
menn gátu leyft sér að henda gaman
að gróðabragði hans upp í opið geðið
á honum, og stundum fékk hann ó-
spart að heyra, að hann væri senni-
lega ekki í hraki með mótaða mynt,
þó að tómahljóð væri í kistuhandrað-
anum hjá öðrum: Það væri ekki ann
að fyrir hann en grípa til gullsins
frá Kap. Og á bak var ekki laust við,
að hlakkað væri yfir því, að hann
hiyti skaðann einan í heimgjald fyr-
ir ágirndina. Allir vissu, að ekki
myndi hlaupið að því að ná aftur
þeim fjármunurn, er hann hafði látíð
SÍÐARI HLUTI
TÍMINK — SUNNUDAGSBLAÐ
265