Tíminn Sunnudagsblað - 12.02.1967, Blaðsíða 8

Gústaf Fröding: N irflarnir Að lokum varð heimilið eins og í eyði og auð stóðu hesthús og fjós. Þau heyrðu ei, sáu ei hvað var á seyði og hrörnunin var þeim ei ljós.
Þau elskuðu krónur, en krossfestu holdið og krotuðu sparsemdar rún. Húskörlum laun hann gat ekki goldið, ei griðkonum borgaði hún. Þau reiknuðu og töldu um niðdimmar nætur, nakin, lasin og svöng, en krónuhljómurinn kliðmjúkur sætur þau kitlaði í heyrnargöng.
Og trosið og fleskið, fúlt og rotið, var fæðan, og talið nóg, því matar hann fékk ei af nízku notið, — og nískari var hún þó. Því mörg þúsund kistan í handraða hafði sem hamingju og vonirnar jók. En oddvitinn kom þá, um útsvarið krafði og upp í það kistuna tók.
Frá troginu langsoltnir grísirnir gengu, og greyin féllu úr hor. Og knappt var hratið, sem hænsnin fengu, — þau hrundu og lágu sem mor. Þau nurluðu meira og eirðu engu, því óbættur skaðinn lá, og soltin og skjálfandi sárhrygg þau gengu og sveitinni höfnuðu á.
Hann tímdi e'kki að offra útsæðinu né áburði jörðina í, svo akyar og tún huldust arfa og sinu og engið varð mýri á ný. Þar náðu þau ókeypis fæðu og fleti, en fundu ei hófsins stakk. Hann át sig í hel af hangiketi, en hún át graut, svo hún sprakk.
var orðið á vegi hennar, þar sem
hún vissi þess enga vo.i. Þegar
hún nálgast fólkið, heyrir hún
köll í því. Skipar það henni að
flýta sér sem mest og fleygja
horngrýtis tunnunni. Slikt kom
henni þó sízt til hugar, eitt og
það sama skyldi ganga yfir þessa
þrenningu: hana sjálfa, tryppið
og tunnuna.
Loks, þegar hún hittir fólk að
máli er henni sagt, að Katla sé að
gjósa.
Nú Katla, ekki annað, verður
henni að orði. Þakkar þó sínum
sæla handleiðsluna og heldur
síðan til síns heimabæjar. Þar eru
keppirnir í poka í eldhúsinu og
bíða tunnunnar, sem ein bjargaðist
af fjörunni af mörgu fallegu, sem
kerla sá þar í ferð sinni. ,
Haustið 1918, þegar Katia gaus,
var slátrun í Vík enn í fullum
gangi. Fjárrekstrar fóru þá vestur
Sand á hverjum degi og lestir út
og austur. Þá vildi það óhapp til,
þó að hamingju stýrði, að tunnu,-
laust varð í Vík í sláturhúsinu,
svo að rekstrar voru ekki á leið
vestur, daginn sem hlaupið rudd-
ist fram. Hefði þessi hindrun ekki
komið til er víst að margar lestir
og rekstrar hefðu verið á leið yfir
Sandinn. Allt kjöt í sláturhúsinu
var þá saltað niður í tunnur,
án þeirra varð því engu slátrað.
Sfðustu lestirnar fóru úr Vík aust-
ur daginn fyrir gosið.
Þess er áður getið, að Alftver-
irígar voru á afrétti og gosdaginn
dreifðir um allan austurhluta Mýr
dalssands. Þeir sluppu með naum-
indum undan hlaupinu. Það vekur
manni í hug spurn og skelfing, ef
hlaupið hefði komið fram sand-
inn einni eða nokkrum klukku-
stundum fyrr.
„Allur er varinn góður“, segir
máltækið. Vari vegna Kötlu get-
ur þó aldrei orðið á þann veg
að stöðva umferð yfir Mýrdals-
sand, nema vitneskja sé um hlaup
— eða hræringar í Mýrdalsjökli
komi í ljós — , sem bendi ákveðið
til þess að búast megi við gosi.
Ekki getur heldur talizt vit í því
að fresta framkvæmdum, sem
fyrirhugaðar eru, vegna ótta
um hlaup á ókomnum tím-
um. Hins vegar er sá vari sjálf
sagður, þegar farið er yfir Sand-
•inn, að hafa í huga þann mögu-
■leika, að hlaup geti borið að,
•hvenær sem er. Þess vegna ættu
■bílstjórar, senr oftast eru á ferð
yfir Mýrdalssand, að hafa með sér
talstöð, enda ekki ástæðulaust, þó
að minna væri um að vera. Nú-
tíminn hefur ráð á mörgu, sem
áður var óþekkt. Það skyldi muna
og notfæra í öryggisaðgerðum
vegna Kötlu.
Þórarinn Helgason.
128
1 i IH I N N - SUNNUDAGSBLAÐ