Tíminn Sunnudagsblað - 21.05.1967, Qupperneq 8

Ung, skartbúin stúlka, ef til vill Inga prestsdóttir á Þingvöllum — vatnslitamynd
sem Disney Leith gerði.
Dável þótti varið vera
vænni hrúgu af peningum
til að kenna að kókettera
kvennaskólastúlkunum.
Kvennaskólastúlkurnar aust-
firzku þóttu líka hinir beztu kven-
kostir. Ekki urðu þær það fyrir
fjárveitingar frá alþingi, því að
slíkan styrk hrepptu austfirzku
kvennaskólarnir ekki. Þegar hér
var komið, voru þeir úr sögunni,
en hinar ágætu námsmeyjar voru
orðnar húsfreyjur, sem orð fór af.
Það einkenndi Austfirði, að þang
að flyikktust fjöldi fólks af Suður-
landi í sumarvinnu. Gvendur gajus,
Jón sinnep og Sæmundur sífulli
voru oft vígamannlegir, þegar þeir
komu til hafnar eýstra á Hólum
eða Ceres, og engu fýsilegra að
verða á leið þeirra en andanna
óhreinu í næturmyrkiri á Sprengi-
sandi. Færeyingar lágu einnig við
á Austfjörðum á sumrum, og
Norðmenn höfðu enn hvalstöðvar
fjórar í Mjóafirði, Eskifirði og
Hellisfirði og Þjóðverjar hina
fimmtu á Fáskrúðsfirði, en voru
á förum til Falklandseyja. Það var
líf í tuskunum þarna austur á fjörð
um árið 1907.
Á Húsavík var risin timbur-
smiðjan Fjalar, og voru í smiðj-
unni „nýjar og vandaðar smiðavél-
ar, sem vatn hreyfir með túr-
binu“, enda fengust þar húsgögn
alls konar og hirzlur, amboð, kerr-
«r og hjólbörur, hurðir og glugga-
umgerðir. Þingeyingar létu ekki
að sér hæða þá fremur en endra-
nær.
í Stykkishólmi hafði verið ráðizt
í það að kaupa kaupstaðarlóðina af
Samúel Riohter á tuttugu þúsund
krónur, sem þá var drjúgur skild-
ingur.
Á þessum tíma víluðu menn ekki
fyrir sér að hefja innfiutningsverzl
un, þótt þeir væru dálítið kynlega
í sveit settir. Snæbjörn Arnljóts-
son á Þórshöfn flutti inn orgel
handa tónelskum landsmönn-
um, en meðal keppinauta hans var
Einar Brynjólfsson við Þjórsárbrú.
Bátavélar auglýstu þeir nafnarn-
ir, Páll Torfason á Flateyri og
Páll Bjarnarson á Presthólum,
hvor í kapp við annan. Presthóla-
Páll hafði einkasölu á íslandi á
Truscott-vélum, sem gengu „skark
alalaust“, en höfðu „vitanlega
meiri kraft, væri hljóðdrepinn af
tekinn“. Flateyrar-Páll hafði við-
skiptasambönd sín í Ameríku og
seldi Wolverine-vélar, sem ruddu
sér til rúms „með amerískum
hraða“. Gestur Einarsson Hæli
seldi Alfa Laval-skilvindur og
hafði einkaumboð á Suðurlandi.
Á sumrin voru enskir ferða-
langar oft á sveimi og fóru um
land ríðandi með fjölda hesta og
leiðsögumann. Sumir komu ár eft-
ir ár. í þeim hópi var kunnust
skozka skáldkonan Disney Leith,
tíður gistivinur séra Jóns Thor-
stensens á Þingvöllum. „The Thing
vellir children" voru henni
snemma hugstæð, og getur Ingu
prestsdóttur með ástúð 1 bókum
þessarar ensku konu. Disney Leith
undi sér tæpast annars staðar en
á íslandi, þegar sumra tók, og verð-
ur ekki lengur tölu á það komið,
hve oft farangur hennar var
látinn á handbörur á bryggjum
Reykjavíkur, þar sem árabátar skil
uðu farþegum úr skipum á land,
og borinn til gististaðar hennar.
Disney Leith hafði bundið vin-
áttu við marga íslendinga. En hún
var einnig vel að sér um sögu þjóð-
arinnar, og menn, sem uppi voru
hér fyrir mörgum öldum, voru
henni hugstæðir. Einn þeirra var
Þorlákur helgi. Um hann hafði
hún meira að segja ort kvæði, sem
nefndist Jól í Skálholti. Þar er
þetta erindi:
Framhald á 454. siðu.
440
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ