Tíminn Sunnudagsblað - 09.06.1968, Qupperneq 18

Sigurður Geirfinnsson
Maðurínn í
*
&3
Fagurt er í íslenzkum sveitum njota hinnar víökunnu gestrism
síðari hluta júnímánaðar, þegar
vel viðrar. Náttúran er fullvökn-
uð eftir vetrardvalann. Búpening-
ur bóndans kominn á angandi
haga. Fuglasöngur í mýri ,og mó.
Hver á þá von á lífsháska t
miðjum dal?
Um 20. iúní 1937 vorum við all-
mörg í bíi á leiðinni suður Bárð-
ardal vestan Skjálfandafljóts
Ferðinni var heitið að Mýri,
fremsta bæ í Bárðardal að vestan.
Þar átti að skíra sex börn.
Þennan dag var kyrrt og blítt
veður. Sólskin og hiti. Það var
því glatt fólk í bílnum. Hlökkuð-
um við til áð koma í Mýri, og
Jón SigurSsson á Hliðarenda, sem reið
berbakt með snæri i stað beizlis út i
jökulflauminn, er hann varð þess
áskynja, að þar var maður að farast.
húsráðenda þar. Líka er það til-
komumikil athöfn að sjá svona
mörg börn skírð í einu.
Þegar ekið er suður Bárðardal
vestan Skjálfandafljóts, er farið
eftir vegi, sem beygir alveg að
fljótinu neðan við bæinn Hlíðar-
enda. Liggur vegurinn eftir fljóts
bakkanum alla leið suður fyrir
Stóruvelli. Það má heita, að hlíð-
in að vestan í dalnum sé öll skógi
vaxin frá Hlíðarenda suður að
Hlíðskógum Flest er því fagurt
og hressandi, sem fyrir augu ber,
á þessari leið. Þennan dag var
mikill vöxtur í fljótinu.
Er við höfðum ekið nokkurn
spöl suður fyrir Hlíðarenda, hefur
einhver orð á því, að eirthvað
skrítið sé frammi í miðju fljótinu.
Síðan er stanzað og stigið út úr
bílnum. Hér er ekki um að villast;
Þetta skrítna er maður. Hann er
að mestu leyti í kafi. Sér aðeins
á höfuð og herðar. Hvitar hærur
og skegg sýnist fljóta á straumn-
um. Virðist maðurinn hafa við-
spyrnu í botni eða stein að styðj-
ast við og halla sér mjög í straum-
inn. Við þykjumst sjá, að hann
hafi eitthvað í fanginu. Hér var
mikil alvara á ferðum.
Skjálfandafljót er breitt þarna,
og mjög straumþungt.
Algert ráðaleysi greip hópinn.
Enginn kaðall eða nokkur spotti
með í bílnum. Við vorum alger-
lega óviðbúin þessu atviki. Van-
máttarkenndin lagðist þungt á okk-
ur. En rétt í þessu, þegar við er-
um að snúast úrræðalaus þarna á
bakkanum, og horfum vondöprum
augum fram á fljótið, kemur mað-
ur ríðandi á harða stökki
Hann sat á gráum hesti — mjög
stórum og kraftalegum. Berbakt
á Landamóti:
fíjótinu
reið hann og með snæri í beizlis-
stað. Maðurinn horfði hvössum
augum fram á fljótið. Það var
kjarkur og festa 1 svip hans. Hann
mælti ekki orð til okkar, er þama
stóðu, og svaraði engu ávarpi, en
knúði hestinn fast, þeysti gegnum
hópinn, hleypti hiklaust út í jök-
ulvatnið og stefndi beint tií manns-
ins, sem barðist við flauminn
Við biðum milli vonar og ótla
um að sjá, hvernig þessum leik
lyki, þvi hér var við tryllt afi að
etja.
Gráni óð sterklega og hratt.
Tvisvar skall yfir lend hans. En
aldrei varð alveg simd.
Maðurinn í fljótinu var Helgi
Guðnason, vel þekktur og virtur
góðbóndi á Kálfborgará, þá á sjö-
tugs aldri. Björgunarmaðurinn var
Jón Sigurðsson á Hlíðarenda, þá
á léttasta skeiði. Jón virtist alltaf
öruggur og farsællega náði hann
fram til Helga. Þar fór Jón af
baki. Kom þá í ljós, að það, sem
Helgi hafði í fanginu, var hnakk-
ur. Studdust nú þáðir við hestinn,
og á bak komst Helgi. Síðan óð
Jón með hestinum, en Helgi stýrði
honum færustu leið austur yfir
fliótið. Þegar þeir komu upp á
eystri bakkann, leið fegins stuna
frá brjósti fólksins á vesturbakk-
anum.
Ég hef oft hugsað um það, hvað
mikil gæfa var yfir þessum degi,
að gamli öðlingsmaðurinn, Helgi á
Kálfaborgará, skyldi komast lífs
af. Ekki veit ég fyrir víst hvað
Helgi var lengi í vatninu. En varla
getur það hafa verið styttra en
hálf klukkustund. Sennilega eitt-
hvað lengur. En Helgi var vígður
þeim krafti, sem skapast við kalt
og óblítt íslenzkt veðurfar. Og
þótt hann væri kominn á sjötugs
450
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ