Tíminn Sunnudagsblað - 07.07.1968, Síða 6

r alls tvö vagnhlöss af bókum og
skjölum, sem farið var með það-
an. Lögreglan fór einnig í prent-
smiðju þá, þar sem blað súffra-
gettanna var prentað. Samt sem
áður kom það út. En víða voru
í það eyður að þessu sinni og sums
staðar fyrirsagnir einar yfir auð-
um dálkum Vakti þar einkum at-
hygli, að á forsíðu var stór fyrir-
sögn: Hólmgönguáskorun. Síðan
komu tveir dálkar auðir og neðst
í hinum aftari dálkinum nafn höf-
undar: Kristabel Pankhurst. Þetta
var áhrifameira heldur en þótt
hin mergjaðasta grein hefði birzt.
Þessum atburðum fylgdu þung-
ir fangelsisdómar, og voru sum-
ar af konunum dæmdar í nauð-
ungarvinnu Emmeiína Pankhurst
var fyrst dæmd í tveggja mánaða
fangelsi fyrir óspektir og spell-
virki, en síðan var hún, ásamt
Emmelínu Pethick-Lawrence og
manni hennar og Mabel Tuke, á-
kærð fyrir uppreisn.
Sönnunargögnin voru af ýmsu
tagi. Við húsrannsóknina í höfuð-
stöðvum súffragettanna hafði kom
ið í ljós, að þær notuðu dulmál.
Stjómarráðið nefndu þær tré, en
ráðherrana ýmsum nöfnum jurta
og trjáa. Sumir báru jafnvel ill-
gresisnöfn. Ríkisbyggingar allar
höfðu heiti af svipuðum toga, og
sjálfar voru súffragetturnar ein-
kenndar með bókstöfum. Svolát-
andi símskeyti var lagt fram:
„Silki, þistill, önd, ull“. Það þýddi:
Viltu mótmæla fundi Asquiths
annað kvöld, en láttu ekki hand-
taka þig, ef markmiðið næst án
þess“. Mikið safn steina, sem tek-
ið hafði verið af súffragettunum,
var einnig til sýnis, og var auð-
séð, að steinanna hafði verið afl-
að á sama stað. Það var sönnun
þess, að steinunum hafði verið út-
bétt frá sérstakri miðstöð.
Þær nöfnurnar voru dæmdar í
níu mánaða fangelsi, auk þess sem
þær skyldu bæta tjón, sem nam
mörgum þúsundum sterlings-
punda. Skaðabótagreiðslurnar
hlutu þó að koma á Pethiek-Lawr-
ence-hjónin ein, því áð Emmelína
Pankhurst átti engar eijnir.'
Þetta þótti súffragetunum all-
harður dómur og var það haft til
samanburðar, að sjómenn, sem
gert höfðu samsæri á hafi úti til
þess að vekja athygli á illum kjör-
um stéttar sinnar, voru ekki látn-
ir sæta neinni refsingu, þótt kall-
aðir væru þeir sekir, og refsing
verkalýðsleiðtoga, Tómasar Manns,
sem skorað hafði í prentuðum
bæklingi á hermenn að óhlýðnast
yfirmönnum sinum, ef þeim yrði
skipað að skjóta á verkfallsmenn,
var stytt úr sex mánuðum í tvo.
En einkum þótti þeim þó vægar
tekið á andstæðingum írskrar
heimastjótnar, sem þó hótuðu op-
inskátt borgarastyrjöld, ef írland
fengi sjálfsforræði.
Fyrst í stað bjuggust þær nöfn-
ur við, að þingið myndi skerast
í ieikinn, og ákváðu þær að bíða
átekta nokkra daga. Það urðu Hfca
margir tii þess að heimta, að refs-
ing yrði Hnuð og að þeim búið
sem pQlitískum föngum. Slíjkar
kröfur komu ekki aðeins frá ensk-
um mönnum og stofnunum, svo
sem hinum mestu áhrifamönnum
í háskólanum í Oxford og Cam-
bridge, heldur einnig frá hinum
frægustu mönnum vítt um heim
— Georg Brandes, Maríu 'Curie,
sem þá hafði tvívegis hreppt Nó-
belsverðlaun, belgíska rithöfund-
inum Maurice Maeterlinck, sænska
rithöfundmum Ellen Key og for-
ingja rússneskra lýðræðissinna, er
þá var, Páli Miljukoff. Á Breta-
þingi sló j mjög harða brýnu, og
voru það Keir Hardie og Georg
Lansbury, er einarðlegast töluðu
máli kvennanna. Georg Lansbury
var maður mjög vinstrisinnaður og
gerðist um þessar mundir ritstjóri
Daily Heralds. Varð hann eftir'
þetta harðskeyttasti liðsmaður
súffragettanna í flokki stjórnmála
manna.
Upp úr ádeilum þeirra Keirs
Hardies og Lansburys spratt, að
innanríkisráðherrann skipaði svo
fyrir, að þær nöfnurnar skyldu
fluttar úr glæpamannadeildinni i
Hollowayfangelsi í fyrstu deild, er
svo var kólluð, þar sem þær fengu
miklu betri aðbúð og meira frjáls-
ræði. Engar aðrar súffragettur í
fangelsum landsins voru þó látn-
ar njóta þessara fríðinda.
Þegar þær nöfnur komust að
raun um þetta, neituðu þær að
þiggja þau fríðindi, sem þeim
höfðu verið látin í té. Það var þó
að engu haft. Þá gripu þær til
þess ráðs að neyta ekki matar.
Þessar fregnir flugu eins og eld-
ur í sinu um Holloway-fangelsi og
bárust með undarlegum hraða í
önnur fangelsi. Samstundis hófu
allar súffragettur, sem í haldi
voru, hungurverkfall að dæmi for
ingja sinna. Þegar áttatíu konur
voru teknar íð svelta sig, fyrir-
skipaði ríkisstjómin, að þær skyldu
-mataðar nauðugar.
Nú hófust hræðilegir dagar i
Holloway-fangelsL Læknarnir
gengu klefa úr klefa með slöng-
ur sínar og næringarvökva, og óp
og vein .bergmáluðu um ganga og
stiga. Oftast reyndu fconurnar að
verja sig, þótt það stoðaði ekki
neitt. Ein þeirra, Emilía Vilding
Davison, -gat smogið úr greipum
gæzlufcvennanna, sem fylgdu
læknunum á göngu þeirra. Hún
varpaði sér fram af stigahandriði
og stórmeiddist. Það bjargaði Mfi
hennar, að hún lenti á vímefi, sem
dró úr fallinu.
Fljótlega kom röðin að- þeim
nöfnunum. Einn daginn heyrði
Emmelína Pankhurst óp og vein
með hörkuáflogum í - klefa stall-
systur sinnar. Hún vissi undir eins,
hvað á seyði var. Þó að hún væri
máttfarin orðin af hungri, flýtti
hún sér fram úr rúmi sínu, þreif
leirkönnu af borði sínu og skorð-
aði sig við vegginn, Þegar klefa-
dyrnar opnuðust. og læknarnir
birtust með halarófu af gæzlukon-
um á eftir sér, reiddi hún upp
ieirkönnuna og ógnaði þeim. Eftir
nokkurt orðaskak hörfaði flokkur-
inn út, og læknirinn, sem forystu
hafði, sagði, að hann gæti alveg
eins hlynnt að henni næsta dag.
Meðan þessu fór fram í fangels-
inu, var mikil ólga í mörgum borg
urn Englands, en hvergi þó sem
í Lundúnum. Súffragetturnar
þyrptust hundruðum saman syngj
andi að fangelsunum, svo að f-ang-
arnir heyrðu óminn af því, er gerð
ist úti fyrir, og fjöldafundir voru
haldnir á torgum. í þingsölunum
urðu orðaskipti harðari en nokkru
sinni fyrr. Georg Lansbury lýsti
Asquith forsætisráðherra svívirðu
lands síns og þar á ofan kvenna-
morðingja, sem getið yrði í sögu
Englands fyrir pyndingar á sak-
lausu fóliki. Þegar forseti deildar-
innar vísaði Lansbury út úr þing-
sa-lnum fyrir þær sakir, að hann
skerti þingsins með ókvæðisorðum
c-ínum, öskraði hann á móti:
„Herra! Heiður þess er þegar far-
inn til fjandans“.
Innan ckamms voru þó súffra-
getturnar látnar lausar að sinni,
margar lasburða og sum-a-r veikar.
Manni Emmelínu Petick-Lawrence
var einnig sleppt. Hann hafði þá
verið mataður n-auðugur tvisvar á
510
T I M I N N — SUNNUÐAGSBLAÐ