Tíminn Sunnudagsblað - 07.07.1968, Page 7

dag í m©íra en tíu daga, enda feom-
inn gersanilega að niðurlotum.
XIX.
Sumarið 1912 gerðust nýlr at-
Iburðir og að sumu leyti óvæntir.
Fellt ihafði verið í þinginu með
litlum atfevæðamun a'ð veita kon-
um takmarkaðan atkvæðisrétt, og
Emmelína Panfehurst brá sér á
laun til Parísar, er hún hafði jafn-
að sig eftir fangelsisvistina, til
fundar við Kristabel, er þar sat
óhult og hafði öll færzt í aufeana
við þau völd, er henni féllu í sfeaut
é meðan móðir hennar og Emme-
Hína Pethick-Lawrence gátu ekfei
annazt stjórn hreyfingarinnar.
Það þurfti sjaldnast að brýna
EmmeMnu Pankhurst. Kristabel
var þó enn hersfeárri og tillitslaus-
ari, einnig við þá, sem fórnað
höfðu orku og efnum og hags-
munum í þágu þeirra mæðgna og
þess málefnis, sem þær höfðu
íengi sett ofar öllu öðru. Við heim
ifcomu Emmelínu frá Paris varð
hljóðbært, hvaða ráðum þær höfðu
ráðið.
Röksemdafærsla Emmelínu var
þessi: Nú var úr sögunni þing-
meirihlutinn, sem hafði viljað veita
fconum einhvern fcosmingarétt,
mest fyrir afskipti Loyds Georges,
sem fcvað ríkisstjórnina í veði, ef
málið hefði framgang. Út á við
var háttalagi súffragettanna kennt
um þessi straumhvörf. Slægju þær
undan, voru lítil líkindi til þess,
að feonur fengju leiðréttingu mála
isinna í náinni framtíð. Á hinn
bóginn höfðu súffragetturnar góða
Vígstöðu: „Enginn getur sigrað
okkur, efekert getur skelft okkur,
ekkert getur haldið ofckur í fang-
elsunum“. Hún taldi, að þrátt fyr-
ir allt hefði ríkisstjórnin þegar lot-
ið í lægra haldi, og leiðin til þess
að knýja fram leikslok væri að
herða baráttu og gera hana skefja-
lausari en nokkru sinni áður. Þess
vegna hrópaði hún: „Uppreisn!
Bylting kvenna er hafin!‘ Allt var
leyfilegt í þeirrl byltingu, nema
manndráp.
Þó voru þeir til, sem fannst
þetta óhyggilega ráðið. Emmelína
Pethick-Lawrence og maður henn-
ar voru hér á öndverðum meiði.
Þau yUdu nota til hlítar þá sam-
úð, sem misfcunnarlaus meðferð
ó súffragettunum hafði vakið, en
ekki aufca spellvirki að sinni. Svo
hefði mátt virðast, að þau hefðu
haft allsterka aðstöðu innan hreyf-
ingarinnar, því að þau höfðu í
mörg ár miðlað henni af eignum
sínum og loks verið dæmd til þess
að greiða gífurlegar skaðabætur,
auk þess sem Emmelína Pethick-
Lawrence var sú konan, sem mest
hafði mætt á, næst þeim Pank-
hurst-mæðgum. En Emmelína
Pankhurst lét ekki' tilfinningavellu
eða þakklátssemi stöðva sig. Hún
hreytti einungis í nöfnu sína: „Ef
þú styður ekki þá stefnu, sem
Kristabel hefur markað, mer ég
þig undir hæl mínum“. Hún horfði
ekki einu sinni í það, þótt fórna
yrði þeim fjárframlögum, sem
hreyfingin hafði notið frá Lawr-
ence-hjónunum. Henni var meira
að segja orðinn þyrnir í auga, hve
þau voru rík, því að ríkisstjórnin
gat genigið í eigur þeirra og bætt
þannig það tjón, sem súffragett-
urnar oUu. Lawrence-hjónin urðu
að beygja sig. Þó tókust þær sætt-
ir til bráðabirgða, að þau færu
fyrírlestraferð til Kanada.
Svo hófst framfcvæmd hinnar
nýju stefnu, Pyrsta tækifærið gafst
þegar í stað. Asquith forsætisráð-
herra fór til Dyflinnar til þess að
njóta með írum þess fagnaðar,
sem nýjustu hugmyndir um vænt-
anlega heimastjórn á írlandi
fæddu af sér. En hann hafði sinn
djöful að draga í þessari ferð.
Súffragetturnar eltu hann eins og
skugginn og breyttu ferðalaginu
í martröð. Þær stóðu augliti til
auglitis við hann, hvenær sem
hann steig út . úr járnbrautar-
vagni, og þær hrópuðu í sífellu
á hverjum fundi, þar sem hann
tók til máls. Hvar sem hann birt-
ist ó almannafæri, urðu upphlaup
og róstur. í Dyflinni réðst María
Leigh, fyrsta konan, sem mötuð
hafði verið nauðug, með öxi á bif-
reið hans, og í lokafagnaðinum í
helzta leikhúsi borgarinnar tókst
henni og Gladys Evans að kveikja
í byggingunni. Það kostaði þær
fimm ára íangelsisdóm.
Þær María og Gladys voru sett-
ar í Mounty-fangelsið og hófu þeg
ar hungurverkfall. Margar aðrar
súffragettur voru í fangelsinu og
Súffragetta steypir úr mjölpoka yfir Asquith forsætisráðherra, þar
sem hann ekur í vagni um götur höfuöborgarinnar.
TÍMINN — SUNNUDAGSBLAÐ
511