Tíminn Sunnudagsblað - 18.07.1971, Síða 4

Anatole France
TILBEIÐSLA SJÓN-
HVERFINGAH1ANNSINS
Á dögum Louisar konungs var
uppi fátækur sjónhverfingamað-
ur, Barnabas að nafni. Hann var
fæddur í Comiégnehéraði, en flakk-
aði um borg úr borg og lék listir
sínar af mikilli leikni og þolinmæði.
Á góðviðrisdögum var hann van-
ur að breiða gamla og slitna
ábreiðu á markaðstorgið, og þeg-
ar hann hafði dregið að sér at-
hygli nokkurra barna og iðjuleys-
ingja, með ýmsum skemmtileg-
um setninguun sem hann hafði
lært af görrlum sjónhverfinga-
manni, en þær setningar endurtók
hann nokkrum sinnum undan-
tekningarlaust eins, og án þess að
brengia til einu einasta orði. En á
meðan gerði hann hinar undarleg-
ustu líkamsæfingar og lét blikk-
plötu vega salt á nefbroddi sín-
um. í fyrstu horfði hópurinn á
hann, án þess að veita honum sér-
staka athygli, en þegar hann stóð
á höfði og höndum, og kastaði
sex glitrandi koparkúlum upp í
loftið og greip þær aftur með fót-
unum, eða þegar hann sveigði
sjálfan sig aftur á bak, unz hak-
an snerti hælana og myndaði þann-
ig fulikomna hjóllögun, og lék í
þessari stöðu með tólf hnífa í loft-
inu, þá lustu áhorfendur hans upp
fagnaðarópi og smápeningum
rigndi á ábreiðuna hans.
Barnabas frá Compiégne átti
samt sem áður erfitt með að draga
fram lífið, eins og flestir þeir,
sem lifa fyrir hugsjónir sínar.
Með því að vinna á þennan hátt
fyrir brauði sinu í svita síns and-
litis, hlaut hann meira en honum
bar af ógæfu þeirri sem á okkúr
öll er lögð, vegna yfirsjóna forföð-
ur okkar, Adams gamla í Paradís.
Auk þess gat hann ekki unnið
eins mikið og hann hefði viljað,
því að til þess að geta notað hina
dásamlegu gáfu sína þarfnaðist
hann, eins og trén, hita sólarinnar
og hlýju dagstins. Á veturna var
hann því aðeins eins og tré, sem
svipt hefur verið laufi slnu, raun-
verulega hálfdauður. Frosin jörð-
in var of hörð fyrir sjónhverfinga-
manninn. Eins og trjátítan, sem
Marie de France minnist einhvers
staðar á, þá þjáðist hann bæði af
hungri og kulda yfir hinn erfiða
árstíma. En af því að hann var í
hjarta sínu einfaldur, bar hann
þjáningar sínar með þögn og þol-
inmæði.
Hann hugsaði aldrei mikið um
auðæfi, hvernig þeirra er aflað,
eða hin misjöfnu kjör mannanna.
Hann trúði því fastlega, að ef þessi
heimur væri djöfullegur, þá hlyti
hinn að vera góður og þess vegna
sætti hann sig við kjör sín. Hann
var ekki eins og þeir gáfuðu menn,
sem selja djöflinum sál sína.
Hann lagði nafn guðs aldrei við
hégóma. Líferni hans var heiðar-
legt, þó átti hann sjálfur enga
konu, né heldur girntist hann eig
inkonu náunga síns, því að konan
er óvinur hins sterka manns. Það
lærum við af sögunni um Samson,
sem sagt er f.rá í ritningunni.
Sannarlega snerist hugur hans
ekki um holdlegar óskir og það
olli honum miklu meiri kvölum, að
verða að neita sér um að drekka,
en þótt hann yrði að fara á mis
við kvenlega blíðu. Samt sem áður
var hann engin fyllibytta. Hann
hafði aðeins ánægju af að drekka,
þegar heitt var í veðri. Hann var
góður maður, óttaðist guð og til-
bað með guðhræðslu hina heilögu
mey. Þegar hann fór í kirkju brást
það ekki, að hann féll á
hné frammi fyrir mynd guðsmóð-
urinnar og ávarpaði hana með eft-
irfarandi bæn:
„Göfuga kona, vaktu yfir lífi
mínu, unz drottni þóknast að láta
mig deyja, og þegar ég er dauður,
sjáðu þá svo um, að ég verði gleði
Paradísar aðnjótandi".
Kvöld eitt að afloknum
regnsömum degi gekk hann
hryggur og niðurbeygður með
koparkúlurnar sínar undir hend-
inni og hnífana vafða inn í
gömla ábreiðuna og leitaði sér að
hlöðu, þar sem hann gæti lagt sig
til svefns, þótt hungraður væri.
Þá varð á vegi hans munkur, sem
hann ávarpaði virðulega og þar
sem þeir áttu samleið eftir gang-
stígnum fóru þeir að tala saman.
„Vinur minn“, sagði munkur-
inn, „hvernig stendur á því, að þú
ert grænklæddur? Þú ætlar ef til
vill að fara að leika fífl í einhverj-
um sjónleik?í‘
„Nei, alls ekki, faðir“, sagði
Barnabas. „Ég heiti Barnabas og
er sjónhverfingamaður. Ég held að
það myndi vera bezta lífsstarf á
jarðríki, ef ég hefði eitthvað til að
borða alla daga“.
„Vinur minn, Barnabas“, svar-
aði munkurinn. „Gættu að hvað
þú segir. Það er ekki til betra lífs-
starf en að vera munkur. Þeir til-
biðja og vegsama hátíðlega guð,
hina heilögu mey og dýrlingana:
Líf munksins er stöðug tilbeiðsla
til drottins“.
Og Barnabas svaraði: „Faðir, ég
viðurkenni, að ég talaði eins og
fáviti. Mín staða verður ekki bor-
in saman við þína. Þó að það geti
verið dálítið varið í að dansa og
sýna undrandi fólki jafnvægisæf-
ingar með prik standandi á nef-
inu, þá er það ekki sambærilegt
við virðuleik og gildi þinnar stöðu.
Faðir, ég vildi óska, að ég gæti
eins og þú, sungið messu á hverj-
um degi, og sérstaklega þjónað
hinni heilögu mey, sem ég tilbið
mest og trúi á, af öllu hjarta. Ég
væru fús til að segja skilið við list-
ina, sem ég er þekktur af, í yfir
sex hundruð borgum og þorpum,
allt frá Soissons til Beauvais, til
þess að geta hafið munkalíferni.
Munkurinn komst við af
einfeldni sjónhverfingamannsins,
og af því að hann var sjálfur eng-
inn einfeldningur sá hann, að
Barnabas var einn þessara eðlis-
góðu manna, sem drottinn hafði
sagt um: „Friður sé með þeim“.
628
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ